HR, 15-06-2010, nr. 08/01947

Verdachte is door het Gerechtshof te 's‑Gravenhage wegens 3. ‘handelen in strijd met artikel 26, eerste lid van de Wet wapens en munitie en het feit begaan met betrekking tot een vuurwapen van categorie III’ en ‘handelen in strijd met artikel 26, eerste lid van de Wet wapens en munitie’ en 4. ‘als bestuurder van een rechtspersoon welke in staat van faillissement is verklaard, ter bedriegelijke verkorting van de rechten der schuldeisers van de rechtspersoon een goed aan de boedel onttrokken hebben’, veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van tien maanden, waarvan vijf maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren, met de bijkomende beslissing als weergegeven in het arrest.

Namens verdachte heeft mr. H.W.F. Klarenaar, advocaat te Dordrecht, vier middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel klaagt over het oordeel van het Hof dat de dagvaarding in hoger beroep rechtsgeldig is betekend.

Voor zover voor de beoordeling van het middel relevant, houdt het bestreden arrest in:

De toelichting op het middel behelst de klacht dat het Hof ten onrechte geoordeeld heeft dat kon worden volstaan met het zenden van een afschrift van de dagvaarding naar het door de raadsman van de verdachte bij het instellen van het hoger beroep opgegeven adres in [plaats], althans dat 's Hofs oordeel in zoverre onbegrijpelijk is. Daartoe wordt aangevoerd dat een afschrift naar het door de verdachte ten overstaan van de politie en bij de behandeling van de zaak door de Rechtbank opgegeven adres in [plaats] had moeten worden gezonden.

Indien een verdachte niet is ingeschreven in een GBA kan een dagvaarding rechtsgeldig worden betekend aan diens feitelijke woon- of verblijfplaats.1. Bij de beantwoording van de vraag of een verdachte een feitelijke woon- of verblijfplaats heeft, dient mede gekeken te worden of uit de stukken van het geding een — voor de hand liggend en niet door een latere opgave achterhaald — adres kan blijken dat redelijkerwijs als feitelijke woon- of verblijfadres kan gelden.2. Wanneer op dat adres geen uitreiking heeft kunnen geschieden, kan de dagvaarding worden uitgereikt aan de griffier. De dagvaarding is dan rechtsgeldig betekend.3. De griffier zendt onverwijld een afschrift naar het laastbedoelde adres.

Uit het GBA-overzicht zoals dat is gehecht aan de akte van uitreiking van de aanzegging als bedoeld in artikel 435 Sv, kan worden afgeleid dat de verdachte vanaf 17 januari 2002 stond ingeschreven in het GBA op het adres [b-straat 1] te [plaats], dat hij vanaf 3 november 2005 stond ingeschreven zonder vaste woon- of verblijfplaats en dat hij met ingang van 19 november 2007 staat ingeschreven op het adres [c-straat 1] te [plaats]. Het proces-verbaal van aanhouding d.d. 21 juli 2005 vermeldt als woonadres van de verdachte [a-straat 1] te [plaats], alwaar ook de aanhouding van de verdachte heeft plaatsgevonden.4. De verdachte is op 21 juli 2005, voor hij werd ingesloten in het cellencomplex in Gouda, kennelijk voorgeleid aan inspecteur van Politie [de inspecteur]. Het van die voorgeleiding opgemaakte proces-verbaal vermeldt als adres van de verdachte [b-straat 1] te [plaats] (het toenmalige GBA-adres van de verdachte.5. Dit adres is eveneens vermeld op het proces-verbaal van verhoor van de verdachte van 18 augustus 2005.6. In het (hoofd)proces-verbaal, waarin de hiervoor genoemde processen-verbaal als bijlagen zijn gevoegd, is naast het GBA-adres te [plaats] als feitelijk verblijfadres van de verdachte het adres in [plaats] vermeld.7. Blijkens het proces-verbaal van de behandeling van strafzaak door de Rechtbank op 16 november 2005 heeft de verdachte — die inmiddels niet langer in het GBA was ingeschreven op het adres in [plaats] — aldaar als zijn woonplaats het adres in [plaats] opgegeven. Dit adres is door de Rechtbank eveneens opgenomen in het (verkorte) vonnis van 30 november 2005. Op 13 december 2005 heeft de raadsman van de verdachte van het vonnis van de Rechtbank hoger beroep ingesteld, in de daarvan opgemaakte akte is vermeld dat dit geschiedde namens de verdachte wonende te [plaats] aan het adres [b-straat 1].

Het kennelijke oordeel van het Hof dat, gelet op de opgave van het adres in [plaats] door de raadsman van de verdachte bij het instellen van het hoger beroep, het eerder door de verdachte opgegeven adres in [plaats] als achterhaald kan worden beschouwd, acht ik onbegrijpelijk. Daarbij neem ik in aanmerking dat de verdachte ten overstaan van de politie kennelijk heeft aangegeven dat zijn feitelijke woonplaats afweek van het adres waarop hij in het GBA was ingeschreven, alsmede dat de verdachte ten tijde van de behandeling van de strafzaak door de Rechtbank en het wijzen van het vonnis in eerste aanleg niet langer op het adres in [plaats] stond ingeschreven in het GBA, en hij bij de Rechtbank het adres in [plaats] als woonadres heeft opgegeven. Dat in de, slechts twee weken later opgemaakte akte hoger beroep het oude GBA-adres was vermeld, doet daaraan naar mijn oordeel niet af.

Ik merk in dit verband nog het volgende op. Het lijkt mij de vraag of uit het feit dat de appelakte het oude GBA-adres vermeldt, mag worden afgeleid dat de raadsman dit adres bij het instellen van het beroep heeft opgegeven. Van een expliciete opgave als bedoeld in art. 588a lid 1 sub c Sv lijkt mij geen sprake te zijn geweest. Dat het adres automatisch op de akte is geprint omdat dit (inmiddels vervallen) adres (nog) in de administratie van de griffie was opgenomen en de raadsman deze onjuistheid kennelijk niet is opgevallen, is in elk geval een mogelijkheid die het Hof niet zonder meer had mogen uitsluiten. Voor zover in de overweging van het Hof als suggestie besloten ligt dat sprake is van een verzuim van de ‘ter zake kundige raadsman’ dat voor rekening van de verdachte komt, is sprake van een onjuiste rechtsopvatting. Als aannemelijk is dat de raadsman niet goed heeft opgelet, kan juist niet worden aangenomen dat het door de verdachte opgegeven feitelijke adres inmiddels is achterhaald.

Het middel is dan ook terecht voorgesteld. Voor het geval de Hoge Raad dat anders mocht zien, bespreek ik kort de overige middelen.

Het tweede middel klaagt dat het Hof heeft verzuimd de bewijsmiddelen te vermelden die reden geven tot de bewezenverklaring van het onder 4 aan de verdachte tenlastegelegde feit.

het middel kan bij gebrek aan feitelijke grondslag niet tot cassatie leiden. De (inhoud van de) bewijsmiddelen waarop de in het middel bedoelde bewezenverklaring steunt, is opgenomen in de bijlage als bedoeld in artikel 365a Sv d.d. 17 november 2008.

Het derde en het vierde middel hebben betrekking op de strafoplegging. Voor zover voor de beoordeling van de middelen relevant, houdt het bestreden arrest in:

In eerste aanleg werd verdachte veroordeeld tot een gevangenisstraf van 12 maanden waarvan 6 voorwaardelijk. Het Hof legde 10 maanden op waarvan 5 voorwaardelijk. Tussen het instellen van het beroep op 13 december 2005 en de datum waarop het Hof arrest wees (6 februari 2008) verstreken 2 jaren en bijna 2 maanden.

Het derde middel voert aan dat, aangezien de behandeling van het hoger beroep niet heeft plaatsgevonden binnen een redelijke termijn als bedoeld in de artikelen 6 EVRM en 14IVBPR, het openbaar ministerie alsnog niet-ontvankelijk moet worden verklaard of dat alsnog een royalere strafvermindering moet worden toegepast dan het Hof heeft gedaan.

Zo sprake is van een middel dat voldoet aan de daaraan te stellen eisen, faalt het. Dit behoeft geen nadere motivering, nu noch het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling, noch enig ander belang meebrengt dat wordt uiteengezet waarom het middel niet tot cassatie kan leiden.

Het vierde middel klaagt dat het Hof ten onrechte de door de Advocaat-Generaal bij het Hof geëiste straf heeft opgehoogd om daarmee tot een aftrek te kunnen komen die niet de passende en geboden reactie vormt op de geconstateerde overschrijding van de inzendtermijn.

Dit middel kan bij gebrek aan feitelijke grondslag niet tot cassatie leiden. Dit behoeft geen nadere motivering, nu noch het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling, noch enig ander belang meebrengt dat wordt uiteengezet waarom het middel niet tot cassatie kan leiden.

Het eerste middel slaagt. Het tweede, derde en vierde middel kunnen worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en terugwijzing naar het Hof dan wel verwijzing naar een aangrenzend Hof teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG