Waarschijnlijkheid van fiscale rechtsgevolgen
Einde inhoudsopgave
Waarschijnlijkheid van fiscale rechtsgevolgen (FM nr. 145) 2016/4.6.1:4.6.1 Inleiding
Waarschijnlijkheid van fiscale rechtsgevolgen (FM nr. 145) 2016/4.6.1
4.6.1 Inleiding
Documentgegevens:
C. Bruijsten, datum 04-05-2016
- Datum
04-05-2016
- Auteur
C. Bruijsten
- JCDI
JCDI:ADS620517:1
- Vakgebied(en)
Belastingrecht algemeen / Algemeen
Toon alle voetnoten
Voetnoten
Voetnoten
‘Model building is an art and not a mechanical procedure’ (R. Frigg en S. Hartman, Models in Science, http://plato.stanford.edu/entries/models-science/, par. 4.2).
J.Y. Halpern, Reasoning about Uncertainty, Cambridge, London: The MIT Press 2005, p. 55.
In bijlage 1 is een introductie tot de verzamelingenleer opgenomen, inclusief een uitleg van de gebruikte symbolen.
Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.
Hierboven heb ik een onderscheid gemaakt tussen eenvoudige gevallen en moeilijke gevallen, tussen voorwaartse en achterwaartse rechtsvinding en tussen heuristiek en legitimatie. Hiermee heb ik een beeld willen schetsen van het rechtsvindingsproces en de moeilijkheden die daarbij de kop op kunnen steken.
De kernvraag van mijn onderzoek is echter of het mogelijk is om de waarschijnlijkheid vast te kunnen stellen van de mogelijke uitkomsten van een onzeker rechtsvindingsvraagstuk. Teneinde de onzekerheid waar we bij een fiscaal rechtsvindingsproces tegen aanlopen een plaats te kunnen geven wil ik een model maken van het fiscale rechtsvindingsproces. Het zal overigens niet eenvoudig zijn om een model te maken.1
Mijn model is een gestileerde beschrijving van het fiscale rechtsvindingsproces. De bedoeling is dat het model meer kan vertellen over onzekerheden in het fiscale rechtsvindingsproces; waar die onzekerheden zitten en hoe ze de uiteindelijke uitkomst(en) beïnvloeden. Er zijn verschillende manier om onzekerheid weer te geven. Ik geef de voorkeur aan het begrip ‘waarschijnlijkheid’ om onzekerheid in beeld te brengen. Als reden daarvoor sluit ik aan bij Halpern:
‘Probability has the advantage of being well understood. It is a powerful tool; many technical results have been proved that facilitate its use, and a number of arguments suggest that, under certain assumptions (whose reasonableness can be debated), probability is the only “rational” way to represent uncertainty.’2
Een andere reden voor waarschijnlijkheid als representant van onzekerheid, is dat het begrip waarschijnlijkheid (meestal aangeduid als ‘kans’) wijd verspreid is in de fiscale gemeenschap. Ik heb dit al laten zien in paragraaf 2.4 en 2.5.
De beschrijving van fiscale rechtsvinding kan in een natuurlijke taal (in het Nederlands), maar ook in een symbooltaal (wiskundig of logisch). Een bepaalde toestand van het fiscale rechtsvindingsproces wordt dan beschreven in gewone, herkenbare woorden of in wiskundige of logische symbolen. Ik geef de voorkeur aan een beschrijving in ‘gewoon’ Nederlands, aangevuld met wiskundige symbolen. Dat laatste acht ik nodig omdat ik mijn model zal opbouwen aan de hand van verzamelingen en dat is bij uitstek het terrein van de wiskunde.3 Alhoewel fiscale rechtsvinding een dynamisch proces is, is de factor tijd geen element van mijn model. Mijn focus ligt op verzamelingen (die overigens wel gedurende het rechtsvindingsproces kunnen wijzigen), bijvoorbeeld de verzameling feiten en de verzameling rechtsnormen.