6.2.1 Fysieke waarschijnlijkheid

De fysieke waarschijnlijkheid duidt op reële kenmerken van de ons omringende wereld. Een dobbelsteen is een fysiek object en het werpen van een dobbelsteen is een fysieke handeling.1 Als we een zuivere dobbelsteen werpen, dan is de kans van 1/6 dat de dobbelsteen op ‘zes’ landt een reëel kenmerk van het werpen van die dobbelsteen. Ook als we de dobbelsteen niet werpen, dan weten we dat de kans op ‘zes’ gelijk is aan 1/6. De kans is onafhankelijk van enig bewijs. We hoeven bijvoorbeeld niet eerst duizendmaal de dobbelsteen te werpen om erachter te komen dat de waarschijnlijkheid van de uitkomst ‘zes’ tendeert naar 1/6. In feite is de waarschijnlijkheid een consequentie van de natuurwetten die losstaan van de mens en diens kennis en waarneming. Mellor heeft dit ten aanzien van de fysieke waarschijnlijkheid helder verwoord:

Fysieke waarschijnlijkheid speelt een belangrijke rol in de wetenschap, maar ook in het dagelijks leven. In de natuurkunde kunnen we bijvoorbeeld de kans berekenen dat een radioactieve atoom binnen een bepaalde tijd uiteenvalt. In het dagelijks leven komen we het onder andere tegen bij spelletjes die afhankelijk zijn van het rollen van een dobbelsteen of het draaien van het wiel van een roulettetafel (alhoewel niet iedereen dagelijks achter een roulettetafel zit). Maar ook de kans dat het aan het einde van de middag regent is een fysieke kans.

Wanneer we op zoek gaan naar de waarschijnlijkheid van de fiscale rechtsgevolgen van een concreet rechtsvindingsvraagstuk, zijn we echter niet op zoek naar een reëel kenmerk van de fysiekewereld. In plaats daarvan bewegenwe ons in een normatieve ideeënwereld die wij zelf hebben gecreëerd. Alle wetten, besluiten, overeenkomsten, dat wil zeggen alles wat wij zelf gecreëerd hebben om de staat vorm te geven en te besturen, en om handelsverkeer en andere zakelijke relaties mogelijk te maken, staan in beginsel los van de fysieke wereld en zijn niet onderhevig aan de natuurwetten die bijvoorbeeld een dobbelsteen laten rollen. Dewaarschijnlijkheid van de mogelijke uitkomsten van een onzeker rechtsvindingsvraagstuk is dus geen fysieke waarschijnlijkheid.