7.1 Inleiding

354. Ten aanzien van de privaatrechtelijke consequenties die een schending van het mededingingsrecht oplevert, bestaat nog veel onzekerheid: moet de nietigheid van artikel 101 lid 2 VWEU worden gelijkgesteld met een nietigheid naar nationaal recht? Staat het (Europese) mededingingsrecht relativering van de werking van de nietigheid toe bij nietigheid wegens schending van artikel 101 VWEU? Is de overeenkomst die wordt gebruikt door een onderneming om misbruik te maken van een economische machtspositie onverkort geldig? Heeft de (indirecte) afnemer van een karteldeelnemer recht op schadevergoeding? Kan een gemeente die staatssteun verleent zich beroepen op de nietigheid van de overeenkomst waarmee de steun wordt uitgevoerd? Bovenstaande vragen zijn een aantal vragen waarop in dit boek een antwoord wordt gegeven. De hoofdvraag die in mijn onderzoek centraal staat is:

Wat zijn de gevolgen die het Europese mededingingsrecht heeft voor een privaatrechtelijke rechtsverhouding wat betreft de geldigheid van rechtshandelingen en de kwalificatie van overige handelingen die in strijd zijn met het mededingingsrecht, welke consequenties volgen hieruit voor deze rechtsverhoudingen en hoe kunnen de uit een schending van het Europese mededingingsrecht voortvloeiende rechten privaatrechtelijk worden geëffectueerd?

De door mij gekozen benadering concentreert zich op de privaatrechtelijke gevolgen van een schending van het mededingingsrecht. Bij mijn onderzoek heb ik als uitgangspunt gehanteerd dat de geldigheid van een privaatrechtelijke rechtshandeling moet worden beoordeeld voordat kan worden onderzocht wat de mogelijke andere rechtsgevolgen zijn die voortvloeien uit een schending van het mededingingsrecht. Die andere rechtsgevolgen kunnen zich voordoen in de vorm van rechtsvorderingen die ertoe dienen om schade wegens schending van het mededingingsrecht te verhalen. Voor de praktijk is van belang hoe dergelijke rechtsvorderingen geëffectueerd kunnen worden en welke mogelijke problemen daarbij een rol spelen.