5.3.3.3 Stap 1: onderzoek

In beginsel moet de kredietgever een onderzoek doen naar het bestendige inkomen en de niet-discretionaire uitgaven van de consument. Onder die uitgaven vallen de financiële verplichtingen en de kosten voor levensonderhoud.1 Hoewel de ombudsman doorgaans niet verwacht dat de kredietgever precies weet hoeveel de consument per maand uitgeeft, kan de kredietgever vanzelfsprekend niet altijd volstaan met een ruwe schatting van de vaste uitgaven. Dit is immers afhankelijk van de eventuele risicosignalen. In die lijn had de kredietgever bijvoorbeeld een gedetailleerd onderzoek moeten doen naar de uitgaven van de consument die, in een korte tijd, voor de vierde keer vroeg om een payday loan:

Hoewel de ombudsman geen standaard-verificatieplicht lijkt aan te nemen, kan een dergelijke plicht wel voortvloeien uit de omstandigheden van het geval. Zo had de kredietgever bijvoorbeeld de uitgaven moeten verifiëren toen de consument voor de vijfde keer om een payday loan vroeg.3 Voorts lijkt de ombudsman te verwachten dat de kredietgever waakzaam is voor eventuele tegenstrijdigheden tussen de ontvangen gegevens. Zo had een kredietgever bijvoorbeeld moeten opmerken dat er een verschil was tussen de uitlatingen van de consument en de informatie die voortvloeit uit de bankafschriften.4 Hetzelfde volgt uit een uitspraak over de situatie waarin de consument, in een korte tijd, voor de vierde keer vroeg om een payday loan, terwijl hij tegelijkertijd aangaf te beschikken over (meer dan) voldoende betaalcapaciteit. Volgens de ombudsman had de kredietgever niet kunnen uitgaan van deze onrealistische inschatting van de consument.5 Overigens is het denkbaar dat de kredietgever (al) bij de eerste aanvraag van een zeer klein krediet moet verifiëren. Zo had bijvoorbeeld een kredietgever het inkomen moeten verifiëren omdat uit een CRA-check bleek dat de consument meerdere betaalachterstanden had en in het betreffende register bekend stond als een ‘very high risk’.6