Einde inhoudsopgave
Renteaftrekbeperkingen in de VPB (FM nr. 119) 2006/2.3.1
2.3.1 Kapitaal
Dr. J. van Strien, datum 20-10-2006
- Datum
20-10-2006
- Auteur
Dr. J. van Strien
- JCDI
JCDI:ADS589822:1
- Vakgebied(en)
Onbekend (V)
Vennootschapsbelasting (V)
Ondernemingsrecht / Jaarrekeningenrecht
Vennootschapsbelasting / Winstbepaling
Dividendbelasting / Algemeen
Vennootschapsbelasting / Algemeen
Voetnoten
Voetnoten
Zie Michielse, G.M.M.; Thin capitalization in het fiscale recht, Fiscale monografieën nr. 67, Kluwer, Deventer 1994, blz. 23 en ook Sillevis L.W., De Vries N.H.; Cursus Belastingrecht, deel vennootschapsbelasting, Gouda Quint bv, Deventer, onderdeel 2.0.6.B,b.
Vergelijk in dit verband art. 2:74/185, lid 1, BW.
Hierbij zij opgemerkt dat bij een faillissement de concurrente schuldeisers niet zelden het nakijken hebben, vanwege de bevoorrechte positie van de fiscus, het UWV en schuldeisers (banken) die bijvoorbeeld hypothecaire zekerheden hebben.
Voor een uitgebreide behandeling van de civielrechtelijke kapitaalbegrippen verwijs ik naar Van Schilfgaarde, P.; (bewerkt door Winter, J.) Van de NV en de BV, Kluwer, Deventer, 2003, blz. 51-93.
Hierbij abstraheer ik van bijzondere aandelen zoals soortaandelen en prioriteitsaandelen.
Aandelen aan toonder dienen evenwel in beginsel volledig te worden volgestort, zie art. 2:82, lid 3, BW.
Vergelijk art. 2:67, lid 2, BW en art. 2:178, lid 2, BW.
Zie art. 2:68/179, lid 2, BW.
Vennootschappelijk kapitaal heeft civielrechtelijk de volgende drie hoofdfuncties:1
het duiden van de verschillende rechten van de aandeelhouders. Deze kunnen worden onderverdeeld in zeggenschapsrechten (bijvoorbeeld stemrecht) en vermogensrechten (dividendrecht en het recht op een liquidatie-uitkering bij de ontbinding van de vennootschap);
een middel om het vennootschappelijke doel te bereiken2; en
garantiekapitaal voor crediteuren.3
In het civiele recht bestaat er voor kapitaalvennootschappen geen uniform kapitaal begrip. Art. 2:67 BW (NV) en art. 2:178 BW (BV) onderscheiden de volgende vier kapitaalbegrippen:4
maatschappelijk kapitaal;
geplaatst kapitaal;
gestort kapitaal; en
minimum kapitaal.
Deze verschillende kapitaalbegrippen houden verband met de verschillende functies die deze begrippen vervullen. Het maatschappelijk kapitaal is het in de statuten vermelde maximum kapitaal, tot welk bedrag de vennootschap aandelen kan uitgeven zonder dat daarvoor een statutenwijziging noodzakelijk is. Dit in de statuten vermelde bedrag is verdeeld in kleinere bedragen, die aandelen vormen. Het geplaatste kapitaal is de optelling van de nominale waarde van het totaal aan uitstaande aandelen. Dit geplaatste kapitaal dient ten minste 20% van het maatschappelijk kapitaal te bedragen. Het geplaatste kapitaal geeft aan voor welk deel een aandeelhouder ‘eigenaar’ is van de vennootschap.5 Daarmee vervult het geplaatste kapitaal de functie van het verdelen van de zeggenschap van de aandeelhouders. Het gestorte kapitaal geeft aan voor welk deel van het geplaatste kapitaal de aandeelhouders daadwerkelijk hebben voldaan aan hun stortingsverplichting. De aandeelhouder is wettelijk verplicht ten minste 25% van de nominale waarde van de aandelen vol te storten. Bij het nemen van een aandeel kan een aandeelhouder dus met de vennootschap overeenkomen dat hij niet per direct het gehele nominale bedrag van het aandeel hoeft te storten.6 Wel kan de vennootschap het niet-gestorte gedeelte opvragen van de aandeelhouders. Het niet-gestorte deel van het kapitaal wordt daarom ook tot het eigen vermogen gerekend. Het laatste kapitaalbegrip uit het civiele recht is het minimumkapitaal. Het minimumkapitaal is de bij koninklijk besluit vastgestelde minimale omvang van het maatschappelijke, geplaatste en gestorte kapitaal. Voor een nv bedraagt deze minimale omvang € 45.000, voor een bv is deze minimale omvang bepaald op € 18.000.7 Wanneer niet wordt voldaan aan deze minimumkapitaaleis, geeft het ministerie van justitie niet de benodigde verklaring van geen bezwaar af bij de oprichting van de vennootschap en komt de vennootschap niet (rechtsgeldig) tot stand.8