HR, 01-11-2011, nr. 09/03759

HR, 01-11-2011, nr. 09/03759

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Uitspraak 01‑11‑2011

Inhoudsindicatie

Ontvankelijkheid in hoger beroep. Het Hof heeft kennelijk het huidige art. 416.2 Sv toegepast. In de onderhavige zaak is in eerste aanleg vonnis gewezen op 23 januari 2007. Zoals in de conclusie van de A-G is uiteengezet, was genoemde bepaling in deze zaak niet van toepassing, zodat het Hof verdachte ten onrechte niet-ontvankelijk heeft verklaard in het ingestelde hoger beroep.

1 november 2011

Strafkamer

nr. 09/03759

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

op het beroep in cassatie tegen een bij verstek gewezen arrest van het Gerechtshof te Arnhem, nevenzittingsplaats Leeuwarden, van 11 september 2009, nummer 24/000938-08, in de strafzaak tegen:

[Verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1983, ten tijde van de betekening van de aanzegging zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande.

1. Geding in cassatie

Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. V.C. van der Velde, advocaat te Almere, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal Hofstee heeft geconcludeerd tot vernietiging van de bestreden uitspraak en tot nietigverklaring van de dagvaarding in hoger beroep.

2. Beoordeling van het eerste middel

2.1. In deze zaak is door de verdachte hoger beroep ingesteld tegen een te zijnen laste gewezen vonnis van de Kantonrechter. In hoger beroep is tegen de verdachte verstek verleend. Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep houdt in:

"De vice-president stelt vast dat uit het meest recente GBA-overzicht van verdachte blijkt dat de verdachte is vertrokken naar Suriname. Er is geen woon- of verblijfplaats van verdachte bekend. De dagvaarding in hoger beroep is om die reden terecht ter griffie betekend."

2.2. De als middel aangeduide klacht komt erop neer dat het Hof blijk had moeten geven te hebben onderzocht of de dagvaarding "in eerste en tweede feitelijke aanleg aan alle bekende en door verzoeker opgegeven GBA en verblijfsadressen op juiste wijze is betekend". De klacht houdt aldus niet met voldoende duidelijkheid in op grond waarvan het Hof zijn uitdrukkelijk gegeven oordeel dat de dagvaarding in hoger beroep rechtsgeldig was betekend nader had moeten motiveren en waarom het in de bestreden uitspraak besloten liggende oordeel van het Hof dat de dagvaarding in eerste aanleg rechtsgeldig is betekend, onbegrijpelijk zou zijn. De klacht voldoet daarom niet aan de aan een middel van cassatie te stellen eisen, zodat zij onbesproken moet blijven.

3. Beoordeling van het tweede middel

3.1. Het middel klaagt dat het Hof de verdachte ten onrechte niet-ontvankelijk heeft verklaard in het hoger beroep.

3.2. Het Hof heeft in het bestreden arrest het navolgende overwogen en beslist:

"Het hof stelt vast dat de verdachte geen schriftuur houdende grieven heeft ingediend, noch mondeling bezwaren tegen het vonnis van de kantonrechter d.d 23 januari 2007 heeft opgegeven. Het hof ziet hierin aanleiding - op grond van het bepaalde in artikel 416, tweede lid, Wetboek van Strafvordering - het door de verdachte ingesteld[e] hoger beroep niet-ontvankelijk te verklaren."

3.3. Het Hof heeft kennelijk het huidige art. 416, tweede lid, Sv toegepast.

3.4. In de onderhavige zaak is in eerste aanleg vonnis gewezen op 23 januari 2007. Zoals in de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 14 en 15 is uiteengezet, is genoemde bepaling in deze zaak niet van toepassing, zodat het Hof de verdachte ten onrechte niet-ontvankelijk heeft verklaard in het ingestelde hoger beroep. Het middel klaagt daarover terecht.

4. Slotsom

Hetgeen hiervoor is overwogen, brengt mee dat de bestreden uitspraak niet in stand kan blijven en als volgt moet worden beslist.

5. Beslissing

De Hoge Raad:

vernietigt de bestreden uitspraak;

verwijst de zaak naar het Gerechtshof te Leeuwarden, opdat de zaak opnieuw wordt berecht en afgedaan.

Dit arrest is gewezen door de vice-president F.H. Koster als voorzitter, en de raadsheren W.M.E. Thomassen, H.A.G. Splinter-van Kan, W.F. Groos en M.A. Loth, in bijzijn van de griffier S.P. Bakker, en uitgesproken op 1 november 2011.

Conclusie 18‑01‑2011

Mr. Hofstee

Partij(en)

Conclusie inzake:

[Verzoeker = verdachte]

1.

De enkelvoudige kamer van het gerechtshof te Arnhem, nevenzittingsplaats Leeuwarden, heeft bij arrest van 11 september 2009 verzoeker bij verstek met toepassing van art. 416, tweede lid, Sv niet-ontvankelijk verklaard in zijn hoger beroep tegen een vonnis van de kantonrechter in de rechtbank Zwolle-Lelystad van 23 januari 2007, waarbij verzoeker ten aanzien van 1 en 2 telkens opleverende: ‘Overtreding van het bepaalde bij artikel 70, eerste lid, Wet personenvervoer 2000’, is veroordeeld tot tweemaal een geldboete van € 150,-, subsidiair drie dagen hechtenis.

2.

Namens verzoeker heeft mr. V.C. van der Velde, advocaat te Almere, twee middelen van cassatie voorgesteld.1.

3.

Het eerste middel behelst de klacht dat het hof ten onrechte niet heeft onderzocht of de inleidende dagvaarding alsmede de dagvaarding voor de terechtzitting in hoger beroep van 11 september 2009 rechtsgeldig zijn betekend aan verzoeker.

4.

Voor zover wordt geklaagd over de betekening van de dagvaarding in eerste aanleg merk ik het volgende op. Blijkens de akte van uitreiking is de inleidende dagvaarding op 6 december 2006 conform het bepaalde in art. 588, derde lid, aanhef en onder c, Sv uitgereikt aan de griffier van de rechtbank te Lelystad, omdat van verzoeker geen woon- of verblijfplaats in Nederland bekend was. Uit het GBA-overzicht van 6 december 2006 volgt dat verzoeker ten tijde van de betekening niet was gedetineerd alsmede dat verzoeker sinds 17 mei 2006 zonder vaste woon- of verblijfplaats hier ten lande was. Gelet hierop geeft het in de bestreden uitspraak besloten liggende oordeel van het hof dat de inleidende dagvaarding rechtsgeldig is betekend geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is het niet onbegrijpelijk. Daarbij zij opgemerkt dat uit het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep niet expliciet behoeft te blijken dat het hof heeft onderzocht of de inleidende dagvaarding rechtsgeldig is betekend, nu dat rechtstreeks uit de stukken kan volgen.2.

5.

Dan de bespreking van de tweede klacht van het middel betreffende de betekening van de appeldagvaarding. In het proces-verbaal van de terechtzitting van het hof van 11 september 2009 valt expliciet af te leiden dat het hof de rechtsgeldigheid van de appeldagvaarding heeft getoetst. Daarin is immers vermeld:

‘De vice-president stelt vast dat uit het meest recente GBA-overzicht van verdachte blijkt dat de verdachte is vertrokken naar Suriname. Er is geen woon- of verblijfplaats van verdachte bekend. De dagvaarding in hoger beroep is om die reden terecht ter griffie betekend.’3.

Een nadere blik op de stukken van het geding brengt evenwel mee dat 's hofs impliciete oordeel dat de appeldagvaarding rechtsgeldig is betekend, niet zonder meer begrijpelijk is.

6.

Uit de voorliggende stukken kan het volgende worden afgeleid:

—

op 22 maart 2008 is door de politie aan verzoeker in persoon mededeling gedaan van het door de kantonrechter in de rechtbank Zwolle-Lelystad bij verstek tegen hem gewezen vonnis van 23 januari 2007;

—

namens verzoeker heeft mr. V.G.J. van Veenendaal, advocaat te Almere, op 3 april 2008 hoger beroep ingesteld. De appelakte vermeldt als adres van verzoeker: [adres];

—

de dagvaarding voor de terechtzitting in hoger beroep van 11 september 2009 is op 12 juni 2009 uitgereikt aan de griffier van de rechtbank te Leeuwarden, ‘omdat van de geadresseerde geen woon- of verblijfplaats in Nederland bekend is’;

—

het aan de akte van uitreiking van de appeldagvaarding gehechte GBA-overzicht d.d. 12 juni 2009 houdt in dat

i)

van 7 november 2005 tot 17 mei 2006 als GBA-adres van verzoeker is vermeld: [adres],

ii)

van 17 mei 2006 tot 1 augustus 2008 van verzoeker geen vaste woon- of verblijfplaats bekend was, iii) van 1 augustus 2008 tot 31 maart 2009 als GBA-adres is vermeld: [adres], en

iv)

vanaf 31 maart 2009 geldt: ‘vertrokken naar Suriname’;

—

het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 11 september 2009 houdt in, naast hetgeen hierboven onder 5 is weergegeven, dat verzoeker niet is verschenen en dat aldaar tegen hem verstek is verleend.

7.

Ingevolge art. 588, eerste lid aanhef en onder b sub 3o, Sv wordt een dagvaarding uitgereikt aan de griffier indien de geadresseerde niet als ingezetene is ingeschreven in de basisadministratie persoonsgegevens noch een feitelijke woon- of verblijfplaats van hem bekend is. Onbekendheid van een feitelijke woon- of verblijfplaats kan evenwel niet worden aangenomen, indien niet is getracht de uitreiking van de dagvaarding te doen plaatsvinden op een uit de stukken van het geding blijkend — voor de hand liggend en niet door een latere opgave achterhaald — adres dat redelijkerwijs als feitelijke woon- of verblijfplaats van de verdachte zou kunnen gelden, zoals het adres dat de verdachte in de appelakte heeft doen opnemen.4.

8.

Gezien het voorgaande en in aanmerking genomen dat de stukken niets inhouden waaruit kan volgen dat is getracht de dagvaarding in hoger beroep op het door verzoeker bij de appelakte van 3 april 2008 opgegeven adres [adres] uit te reiken en niet volgt dat dit adres in Almere ten tijde van de betekening van de appeldagvaarding als achterhaald zou moeten worden beschouwd, is het in het bestreden — bij verstek gewezen — arrest besloten liggende oordeel dat verzoeker behoorlijk is gedagvaard, niet zonder meer begrijpelijk.5.

9.

Het middel is dus in zoverre terecht voorgesteld.

10.

Het tweede middel bevat de klacht dat het hof verzoeker ten onrechte, althans onvoldoende gemotiveerd, niet-ontvankelijk heeft verklaard in het hoger beroep.

11.

Het hof heeft in de ‘Aantekening mondeling arrest’, onder ‘a. beslissing omtrent de nietigheid van de dagvaarding in eerste aanleg/de onbevoegdheid van de enkelvoudige kamer tot kennisneming van het (de) telastegelegde feit(en)/de niet-ontvankelijkheid van het hoger beroep/schorsing van de vervolging’ het navolgende overwogen en beslist:

‘Het hof stelt vast dat de verdachte geen schriftuur houdende grieven heeft ingediend, noch mondeling bezwaren tegen het vonnis van de kantonrechter d.d. 23 januari 2007 heeft opgegeven. Het hof ziet hierin aanleiding — op grond van het bepaalde in artikel 416, tweede lid, Wetboek van Strafvordering — het door de verdachte ingestelde hoger beroep niet-ontvankelijk te verklaren.’

12.

Uit de hiervoor weergegeven overwegingen komt naar voren dat het hof bij zijn beslissing het huidige art. 416, tweede lid, Sv heeft toegepast.

13.

Artikel 416 Sv luidde tot en met 28 februari 2007 als volgt:

‘De verdachte die hooger beroep heeft ingesteld, kan onmiddellijk na de voordracht der zaak door den advocaat-generaal mondeling zijne bezwaren tegen het vonnis opgeven.’

14.

Artikel 416 Sv houdt na de inwerkingtreding op 1 maart 2007 van de Wet van 5 oktober 2006 tot wijziging van het Wetboek van Strafvordering met betrekking tot het hoger beroep in strafzaken, het aanwenden van gewone rechtsmiddelen en het wijzigen van de telastelegging (stroomlijnen hoger beroep), Stb. 2006, 470 (verder: de Wet), in:

‘1.

Ingeval hoger beroep is ingesteld door de officier van justitie, geeft de advocaat-generaal bij gelegenheid van de voordracht der zaak mondeling een toelichting op de bezwaren tegen het vonnis. De advocaat-generaal geeft in voorkomende gevallen tevens op waarom door de officier van justitie geen schriftuur houdende grieven is ingediend. Na de voordracht van de advocaat-generaal wordt de verdachte die hoger beroep heeft ingesteld, in de gelegenheid gesteld zijn bezwaren tegen het vonnis op te geven.

2.

Indien de verdachte geen schriftuur houdende grieven heeft ingediend noch mondeling bezwaren tegen het vonnis opgeeft, kan het door de verdachte ingestelde hoger beroep zonder onderzoek van de zaak zelf niet-ontvankelijk worden verklaard.

3.

Indien van de zijde van het openbaar ministerie geen schriftuur houdende grieven, als bedoeld in artikel 410, eerste lid, is ingediend, kan het door de officier van justitie ingestelde hoger beroep zonder onderzoek van de zaak zelf niet-ontvankelijk worden verklaard.’

15.

De Wet bevat als bepaling van overgangsrecht (artikel IV) — voor zover hier relevant — dat het nieuwe art. 416 Sv niet van toepassing is in zaken waarin in eerste aanleg vonnis is gewezen vóór het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet. De Wet is, als gezegd, op 1 maart 2007 in werking getreden.6. In de onderhavige zaak is in eerste aanleg op 23 januari 2007 en dus vóór de inwerkingtreding van de Wet vonnis gewezen. Dit betekent dat het nieuwe artikel 416 Sv op de onderhavige zaak niet van toepassing is, zodat het hof verzoeker ten onrechte met toepassing van die bepaling niet-ontvankelijk heeft verklaard in het ingestelde hoger beroep.7.

16.

Voor zover het middel daarover beoogt te klagen, slaagt het.

17.

De eerste klacht van het eerste middel faalt en kan worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering. De tweede klacht van het eerste middel en het tweede middel zijn gegrond.

18.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

19.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak en tot nietigverklaring van de dagvaarding in hoger beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.