4.9.1 Doel jurisprudentieanalyse

De voornaamste conclusie die over de wetten, (rechters)regelingen en jurisprudentie kan worden getrokken, is dat de standaardtoepassing van die regels op zichzelf nauwelijks verstorend procesgedrag ontmoedigt, maar dat rechters niet aan die standaardtoepassing gebonden zijn en daardoor veel beslissingsruimte hebben om in individuele zaken kostenconsequenties te verbinden aan procesgedrag. In deze paragraaf wordt bekeken of en hoe rechters die ruimte gebruiken in hun beslissingen.

Daarbij is voor een systematische aanpak gekozen van bestudering van de jurisprudentie. Het zoeken naar een of meer algemene uitspraken van de Hoge Raad volstaat in dit geval niet, want juist de Hoge Raad heeft geoordeeld dat het liquidatietarief niet bindend is. Ook wat betreft toepassing van de nodeloze kosten, compensatie en de indicatietarieven in IE-zaken heeft de Hoge Raad niet of nauwelijks nadere normen gesteld. Om een beeld te kunnen vormen van de stand van zaken, moet dus een substantieel deel van de lagere rechtspraak worden geanalyseerd. Het voordeel van deze aanpak is dat het resultaat beter controleerbaar en meer valide is dan wanneer slechts enkele uitspraken ter illustratie zouden worden aangehaald. Zowel de ' normale' lijn als de uitschieters in de rechtspraak kunnen zo worden geïdentificeerd.