De goede procesorde (BPP nr. IV) 2006/7.4.2:7.4.2 Preventieve functie. Verplichtingen die voor partijen uit de eisen va een goede procesorde voortvloeien, zijn te kwalificeren als lasten

De goede procesorde (BPP nr. IV) 2006/7.4.2

7.4.2 Preventieve functie. Verplichtingen die voor partijen uit de eisen va een goede procesorde voortvloeien, zijn te kwalificeren als lasten

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

447. Handelt een procespartij in strijd met de eisen van een goede procesorde, dan zal de rechter voor wie de procedure wordt gevoerd moeten ingrijpen, ten einde te voorkomen dat de uitspraak met schending van de eisen van een goede procesorde tot stand komt. Uit de rechtspraak blijkt dat de verplichtingen en beperkingen die de eisen van een goede procesorde aan partijen opleggen, altijd betrekking hebben op de uitoefening van een specifieke processuele bevoegdheid.

Enkele voorbeelden mogen dit illustreren. Brengt een partij een zaak aan op een andere dag dan de oorspronkelijke aangezegde rechtsdag, dan is de wederpartij bevoegd zich daartegen te verzetten door daaraan haar toestemming te onthouden. De eisen van een behoorlijke procesorde brengen echter wel mee dat die wederpartij, indien zij zich stelt, al in haar eerste processtuk melding ervan maakt dat zij niet erin heeft toegestemd dat de zaak op een andere dag is aangebracht.1 Partijen zijn bevoegd om tegelijkertijd met het cassatieberoep tegen een eindarrest, cassatieberoep in te stellen tegen een tussenarrest. De eisen van een goede procesorde verzetten zich er echter tegen dat een tussenarrest waartegen tussentijds cassatieberoep is ingesteld, nadat dit beroep is verworpen, opnieuw aan het oordeel van de Hoge Raad wordt onderworpen.2 Partijen mogen zich in een procedure beroepen op stellingen, feiten en omstandigheden die zijn vermeld in het dossier van een andere procedure. De eisen van een behoorlijke rechtspleging brengen echter mee dat partij die een dergelijk beroep wenst te doen, dit op zodanige wijze doet, dat voor de rechter duidelijk is welke stellingen hem ter beoordeling worden voorgelegd en dat voor de wederpartij duidelijk is waartegen zij zich dient te verweren.3

De verplichtingen en beperkingen die uit de eisen van een goede procesorde voortvloeien, laten zich dan ook - ongeacht of zij zijn gebaseerd op de aanvullende of op de beperkende werking van die eisen - beschouwen als voorwaarden waaronder partijen de betreffende bevoegdheid met succes kunnen uitoefenen. De sanctie op de uitoefening van een bevoegdheid waarbij de verplichtingen of beperkingen die uit de goede procesorde voortvloeien niet in acht worden genomen, ligt daarom voor de hand: de rechter onthoudt aan de uitgeoefende bevoegdheid het daarmee door de partij beoogde rechtsgevolg. Een met de goede procesorde strijdige gang van zaken wordt aldus voorkomen. De procestechnische formulering van deze sanctie is afhankelijk van de aard van de uitgeoefende bevoegdheid.

Zo bestaat die sanctie bijvoorbeeld in de beslissing dat wordt voorbijgegaan aan een te laat gevoerd protest tegen de aanbrenging van de zaak op een andere dan de oorspronkelijk aangezegde rechtsdag, in de beslissing dat het voor de tweede maal tegen een tussenarrest ingestelde cassatieberoep niet-ontvankelijk is en de beslissing dat geen acht wordt geslagen op de stellingen, feiten of omstandigheden die zijn vermeld in het overgelegde dossier van een andere procedure.

448. In de sanctievorm komt tot uitdrukking dat de verplichtingen die voor partijen uit de eisen van een goede procesorde voortvloeien, in de regel kunnen worden gekarakteriseerd als 'lasten': verplichtingen waarvan de schending enkel nadelige rechtsgevolgen heeft voor de partij ten aanzien van wie die verplichting geldt. Tegenover een last van de ene partij, staat geen aanspraak van de andere partij op last-conform gedrag. Handelen in strijd met een last, levert dan ook geen onrechtmatige daad jegens de wederpartij op.4

Verbindt de rechter aan het verzuim van een last echter niet de sanctie dat de uitoefening van de bevoegdheid, waarop die last betrekking had, verstoken blijft van het gebruikelijke, beoogde rechtsgevolg, dan schendt hij daarmee op zijn beurt de eisen van een goede procesorde. Omdat partijen er tegenover de rechter wel aanspraak op kunnen maken, dat deze bij de behandeling van de zaak de eisen van een goede procesorde in acht neemt, kunnen zij in een dergelijk geval in hoger beroep of in cassatie vernietiging vorderen van de uitspraak die met schending van die eisen tot stand is gekomen. Is de uitspraak in enige of hoogste instantie gedaan, dan heeft de partij die door de inbreuk op de goede procesorde is benadeeld partij, mogelijk recht op schadevergoeding door de Staat, zo bleek hiervoor.

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.