HR, 17-12-2013, nr. 12/02521

Aan rekwirant is onder 2. ten laste gelegd dat hij:

hij op en of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 09 maart 2008 tot en met 07 april 2008 te Amsterdam en/of te Muiden en/of te Lelystad en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (telkens) met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen een hoeveelheid brandstof en/of geld, geheel of ten dele toebehorend aan [A] Transport B.V., in elk geval aan een ander of anderen dan aan hem, verdachte en/of zijn mededader(s), waarbij hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) zich de toegang tot die/dat brandstof en/of geld heeft/hebben verschaft en/of die/dat weg te nemen brandstof en/of geld onder zijn/hun bereik heeft/hebben gebracht door gebruik te maken van een (ontvreemde) tankpas met (bijbehorende) pincode waartoe hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) niet gerechtigd was/waren, althans door middel van een valse sleutel.

Hiervan is bewezen verklaard dat:

hij op tijdstippen in de periode van 09 maart 2008 tot en met 07 april 2008 in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen telkens met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen geld toebehorend aan [A] Transport B.V. waarbij hij, verdachte, en zijn mededaders dat weg te nemen geld onder hun bereik hebben gebracht door gebruik te maken van een ontvreemde tankpas met bijbehorende pincode waartoe hij, verdachte, en zijn mededaders niet gerechtigd waren, althans door middel van een valse sleutel.

en

hij op tijdstippen in de periode van 09 maart 2008 tot en met 07 april 2008 in Nederland, tezamen telkens met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen geld toebehorend aan [A] Transport B.V. waarbij hij, verdachte, dat weg te nemen geld onder zijn bereik heeft gebracht door gebruik te maken van een ontvreemde tankpas met bijbehorende pincode waartoe hij, verdachte, niet gerechtigd was, althans door middel van een valse sleutel.

Het hof heeft rekwirant derhalve vrijgesproken van de diefstal van brandstof en veroordeeld voor de diefstal van geld.

Het hof heeft in verband met het feit dat rekwirant het feit materieel had bekend (en zijn raadsvrouw geen verweer strekkende tot vrijspraak heeft gevoerd) conform artikel 359, derde lid Sv volstaan met een opgave van de bewijsmiddelen; daarbij heeft het hof wel de inhoud weergegeven van het eerste bewijsmiddel, een proces-verbaal van politie aangaande de verklaring die rekwirant op 15 april 2008 heeft afgelegd. Uit die verklaring blijkt kort gezegd de volgende gang van zaken. Rekwirant had als vrachtwagenchauffeur van Transportbedrijf [A] een tankpas onder zich, die hij na zijn laatste werkdag op 16 januari 2008 in zijn portemonnee heeft gehouden. Deze tankpas heeft hij in maart/april in 2008 gebruikt om voor zichzelf te tanken en om anderen mee te laten tanken.

Uit deze verklaring, noch uit de inhoud van de andere bewijsmiddelen (proces-verbaal van aangifte en een factuuroverzicht van transacties van Shell) waarvan de inhoud niet is weergegeven kan blijken dat rekwirant geld heeft weggenomen van Transportbedrijf [A]. Dat rekwirant brandstof heeft getankt of door anderen heeft laten tanken met een tankpas van dit bedrijf, zodat de kosten van die brandstof aan dit bedrijf zijn gefactureerd doet hier niet aan af.

Ik merk ten overvloede op dat uit de bewijsmiddelen ook niet blijkt dat het transportbedrijf de gefactureerde kosten voor de onbevoegd met de tankpas getankte brandstof heeft voldaan, of daarvoor aansprakelijk is gesteld.

Het belang van rekwirant bij zijn cassatieberoep op dit punt is in het volgende gelegen.

Het middel stelt dat de bewezenverklaring van diefstal van geld niet kan volgen uit de gebezigde bewijsmiddelen. Het gaat hier om de bewijsbaarheid van het bewezenverklaarde feit op een niet ondergeschikt punt: indien niet bewezen verklaard kan worden dat geld is weggenomen, valt het bewezen te verklaren bestanddeel ‘enig goed’ immers volledig weg. Of na verwijzing dan wel terugwijzing op andere gronden alsnog bewezenverklaring van dit bestanddeel zal kunnen volgen is een vraag die in cassatie (in beginsel) niet aan de orde is.

Wanneer in het kader van de vraag, of rekwirant klaarblijkelijk onvoldoende belang heeft bij zijn cassatieberoep, wèl wordt betrokken de situatie na eventuele gegrondverklaring van het middel en verwijzing of terugwijzing, en daarbij wordt bezien of veroordeling voor dit feit in die situatie alsnog (zeer) voor de hand ligt, moet de conclusie zijn dat dit niet het geval is. Wanneer de zaak voor wat betreft feit 2 opnieuw moet worden afgedaan, zal immers geen veroordeling kunnen volgen voor het wegnemen van ‘een hoeveelheid brandstof’ zoals mede ten laste was gelegd, omdat het hof rekwirant van dit onderdeel van de tenlastelegging heeft vrijgesproken, en rekwirant zijn cassatieberoep heeft ingetrokken voor wat betreft zijn partiële vrijspraak van feit 2, waaronder van het onderdeel ‘een hoeveelheid brandstof’. De vrijspraak van dit onderdeel is hierdoor onherroepelijk geworden.

Omdat uit de door het hof gebezigde bewijsmiddelen noch uit de andere stukken in het dossier kan worden afgeleid dat het opzet van verzoeker betrekking kan hebben gehad op het wegnemen van iets anders dan brandstof, zal bij gegrondverklaring van het middel vrijspraak van de gehele tenlastelegging voor wat betreft feit 2 dienen te volgen, althans dient hier ernstig rekening mee te worden gehouden. In deze omstandigheid is voor rekwirant voldoende belang gelegen bij het cassatieberoep.

Hieraan kan niet afdoen dat rekwirant in zekere zin een bekentenis heeft afgelegd, noch dat zijn raadsvrouw in hoger beroep heeft meegedeeld dat rekwirant zich neerlegt bij de bewezenverklaring en de straf. Dat betekent immers niet dat rekwirant zich moet neerleggen bij een onjuiste (motivering van de) bewezenverklaring, en hier in cassatie niet meer over zou kunnen klagen.

Aan rekwirant is onder 2. ten laste gelegd dat hij:

hij op en of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 09 maart 2008 tot en met 07 april 2008 te Amsterdam en/of te Muiden en/of te Lelystad en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (telkens) met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen een hoeveelheid brandstof en/of geld, geheel of ten dele toebehorend aan [A] Transport B.V., in elk geval aan een ander of anderen dan aan hem, verdachte en/of zijn mededader(s), waarbij hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) zich de toegang tot die/dat brandstof en/of geld heeft/hebben verschaft en/of die/dat weg te nemen brandstof en/of geld onder zijn/hun bereik heeft/hebben gebracht door gebruik te maken van een (ontvreemde) tankpas met (bijbehorende) pincode waartoe hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) niet gerechtigd was/waren, althans door middel van een valse sleutel.

Hiervan is bewezen verklaard dat:

hij op tijdstippen in de periode van 09 maart 2008 tot en met 07 april 2008 in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen telkens met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen geld toebehorend aan [A] Transport B.V. waarbij hij, verdachte, en zijn mededaders dat weg te nemen geld onder hun bereik hebben gebracht door gebruik te maken van een ontvreemde tankpas met bijbehorende pincode waartoe hij, verdachte, en zijn mededaders niet gerechtigd waren, althans door middel van een valse sleutel.

en

hij op tijdstippen in de periode van 09 maart 2008 tot en met 07 april 2008 in Nederland, tezamen telkens met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen geld toebehorend aan [A] Transport B.V. waarbij hij, verdachte, dat weg te nemen geld onder zijn bereik heeeft gebracht door gebruik te maken van een ontvreemde tankpas met bijbehorende pincode waartoe hij, verdachte, niet gerechtigd was, althans door middel van een valse sleutel.

In de tenlastelegging wordt rekwirant verweten dat hij: ‘tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (telkens) met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen een hoeveelheid brandstof en/of geld’ (cursivering van mij, sw).

Omtrent het woord ‘althans’ is in Van Dale's ‘Nieuw Handwoordenboek der Nederlandse taal’ negende druk het volgende vermeld:

Het woord ‘althans’ heeft in een tenlastelegging doorgaans de functie om weer te geven dat de verdachte primair ten laste wordt gelegd hetgeen aan het woord ‘althans’ vooraf gaat, en subsidiair — voor het geval het eerst vermelde niet bewezen wordt geacht — hetgeen op het woord ‘althans’ volgt. Het woord wordt een enkele keer ook wel kennelijk gebruikt als een wat deftiger equivalent van ‘of’.

Een alternatief voor het woord ‘althans’ is de zinsnede ‘in elk geval’ Deze zinsnede is in deze zaak gebruikt in het onder 1. ten laste gelegde (‘een tankpas, in elk geval enig goed’).

Enkele voorbeelden van het gebruik van het woord ‘althans’ ontleen ik aan HR 26-6-2012, LJN: BW9182L:

Aan HR 12-6-2012, LJN: BW7948 ontleen ik:

In HR 3-7-2012, LJN: BW9978 trof ik tenslotte de volgende voorbeelden aan:

Waar in een telastelegging tussen twee zinsneden of woorden het woord ‘althans’ is gevoegd kan de betekenis daarvan gelet op het voorgaande redelijkerwijs niet zó worden opgevat, dat beide zinsneden of woorden (impliciet cumulatief) naast elkaar ten laste worden gelegd. In dat geval behoren immers steeds formuleringen als ‘en’, dan wel ‘en/of’ worden gebruikt.

Ik meen dat Uw Raad dit oordeel ook is toegedaan gelet op HR 7-9-2004, LJN: AO9792, waarin Uw Raad de formulering ‘tezamen en in verenging met een ander of anderen’ parafraseert als ‘al dan niet tezamen met en in verenging met een ander of anderen’. Zie ook het recentere HR 20-09-2011, LJN: BP6016.

Gelet op het voorgaande heeft het hof door beide in de telastelegging als alternatieven (al dan niet in primair/subsidiair verband) gepresenteerde mogelijkheden bewezen te verklaren de grondslag van de tenlastelegging verlaten, aangezien de telastelegging op dit punt niet in cumulatieve zin kon en mocht worden opgevat.

In sommige gevallen behoeft de rechter in de bewezenverklaring geen keuze te maken tussen beide door ‘althans’ gescheiden zinsneden, omdat dit voor de strafrechtelijke betekenis geen verschil maakt. Ten denken valt aan formuleringen als ‘gestoken met een mes, althans een scherp en/of puntig en/of hard en/of lang en/of smal voorwerp ’(ontleend aan HR 2 maart 2010, BK6166).

Waar evenwel, zoals hier, in de telastelegging is vermeld dat een feit is gepleegd ‘tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen’ zal wel een keuze moeten worden gemaakt omdat dit voor de strafrechtelijke betekenis van belang is, onder meer voor de kwalificatie . Dit blijkt onder meer uit HR 7-9-2004, LJN AO9792, waarin sprake was van precies dezelfde formulering, te weten ‘tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen’ waarvan het hof bewezen had verklaard: ‘tezamen en in verenging met anderen en alleen’. Idem het eerder genoemde HR 20-9-2011, LJN: BP6016

Het belang van onderhavige kwestie is ruimer dan dat van de kwalificatie. Indien alleen een veroordeling kan volgen voor het in vereniging plegen van het bewezenverklaarde feit dan wel het alleen plegen van het feit kan dit gevolgen hebben voor de strafoplegging en voor de omvang de schade die rechtstreeks door het bewezen verklaarde feit is toegebracht. Voor wat betreft de kennelijke oordeel van het hof dat de schade ook kan gelden als rechtstreeks te zijn toegebracht door het onder 1 bewezen verklaarde feit moge ik in dit verband kortheidshalve verwijzen naar het hierna bij middel IV vermelde, waarin dat oordeel (en de motivering daarvan) wordt bestreden.

Blijkens het daarvan opgemaakte proces-verbaal van de zitting van 28 februari 2012 heeft de raadsvrouw aldaar een verzoek gedaan tot aanhouding van de zaak om een nader schriftelijk stuk (bescheid) over te doen leggen ter onderbouwing van de vordering van de benadeelde partij, te weten een brief van de verzekeringsmaatschappij. Zij heeft hiertoe het volgende aangevoerd:

Het hoger beroep richt zich tegen de gehele vordering. In het dossier is te lezen dat de benadeelde partij zelf heeft aangegeven te zijn verzekerd. In mijn optiek is de door de advocaat-generaal genoemde brief geen duidelijke bevestiging dat de benadeelde partij niets heeft ontvangen van de verzekering. Ik wil dus een brief zien van de verzekeringsmaatschappij.

en

Cliënt legt zich neer bij de bewezenverklaring en de straf. De advocaat-generaal zegt dat de benadeelde partij niet verplicht is om de schade te claimen bij de verzekeringsmaatschappij. Dat is op zichzelf juist maar als een benadeelde partij een schadebedrag opgeeft moet dat in het algemeen worden onderbouwd. Een brief van de benadeelde partij zelf is geen onderbouwing. Als hij zegt dat hij niets heeft ontvangen, dan lijkt het erop dat er wel is geclaimd maar niet is uitgekeerd. Dan zou niets hem ervan moeten weerhouden om de brief van de verzekering als bijlage mee te sturen ter onderbouwing van de vordering. Het is een tamelijk hoog bedrag voor cliënt, hij leeft van een uitkering. Ik vraag om uitstel van de beslissing over de vordering van de benadeelde partij, om alsnog een onderbouwing bij het dossier te voegen.

Dit is een verzoek van de raadsvrouw als bedoeld in artikel 315 jo. 328 en 331 Sv waarop het Hof ingevolge artikel 330 Sv op straffe van nietigheid gehouden was te beslissen, welke bepalingen ingevolge artikel 415 Sv ook in hoger beroep van toepassing zijn. Maatstaf daarbij is de of de noodzaak van het verzochte gebleken is.

Het hof heeft zijn afwijzing van het verzoek bij arrest gemotiveerd als volgt:

De raadsvrouw heeft aangevoerd dat uit de aangifte blijkt dat verdachte was verzekerd en dat de vordering van de benadeelde partij nader moet worden onderbouwd met een brief van de verzekering met de mededeling dat er niets is uitgekeerd.

Het hof overweegt daartoe dat de vordering van de benadeelde partij is onderbouwd met facturen en dat de benadeelde partij enkel op grond van een onderdeel van de aangifte (welk onderdeel door het hof wordt aangemerkt als een kennelijke verschrijving) waaruit zou kunnen blijken dat de benadeelde partij verzekerd is, niet hoeft te bewijzen dat de schade bij een verzekering is geclaimd en de verzekering de schade niet heeft uitgekeerd.

Uit het onderzoek ter terechtzitting is voldoende gebleken dat de benadeelde partij als gevolg van het onder 1 primair en 2 bewezenverklaarde handelen van verdachte rechtstreeks schade heeft geleden. Verdachte is tot vergoeding van die schade gehouden zodat de vordering zal worden toegewezen.

Het hof heeft aldus nagelaten een beslissing te nemen op het verzoek om aanhouding van de zaak om een brief van de verzekeringsmaatschappij te doen overleggen waaruit blijkt dat er niets is uitgekeerd.

Indien uit de hierboven weergegeven motivering mag en moet worden afgeleid dat het hof het verzoek (impliciet) heeft afgewezen, heeft het hof nagelaten bij die afwijzing te vermelden van welke maatstaf het is uitgegaan.

Indien in de overweging van het hof ook nog mag en moet worden ingelezen dat het hof is uitgaan van de juist maatstaf, te weten dat aanhouding niet noodzakelijk is, is de motivering niet (zonder meer) begrijpelijk op grond van het volgende.

Uit de overwegingen van het hof valt niet op te maken of het hof ervan is uitgegaan dat de benadeelde partij verzekerd is of niet. Enerzijds merkt het hof immers op dat het de passage in de aangifte waaruit blijkt dat de benadeelde verzekerd is, Aanmerkt als een ‘kennelijke verschrijving’, anderzijds overweegt het hof op dat uit de aangifte ‘zou kunnen blijken blijkt dat de benadeelde partij verzekerd is’. De motivering van de beslissing is aldus onbegrijpelijk, althans tegenstrijdig en ontoereikend.

Hier komt het volgende bij.

Wanneer een benadeelde partij heeft aangegeven verzekerd zijn tegen de schade waarvan hij vergoeding vraagt, houdt dit de bepaald niet als denkbeeldig te verwaarlozen kans in, dat die schade ten tijde van de terechtzitting reeds — geheel of gedeeltelijk — door de verzekeraar is vergoed.

Uit artikel 7:962, eerste lid, BW volgt dat wanneer een verzekerde ter zake van schade een vordering op derden heeft (anders dan uit verzekering, dus onder meer een vordering op de aansprakelijke veroorzaker van die schade), de vordering op die derde overgaat op de verzekeraar bij wijze van subrogatie, indien de verzekeraar die schade al dan niet verplicht vergoedt.

Dat betekent dat een benadeelde partij wiens schade reeds door zijn verzekering is vergoed civielrechtelijk niet langer een vordering meer heeft op de aansprakelijke veroorzaker van die schade, omdat de vordering is overgegaan op de verzekeraar.

De benadeelde partij kan de schade, voor zover vergoed, dan ook niet langer in het strafgeding vorderen van de verdachte, omdat de vordering binnen het strafgeding moet worden beoordeeld naar de regels van het civiele recht.

Het verzekerd zijn van de benadeelde partij voor de schade die is toegebracht door een strafbaar feit is dan ook een belangrijke factor bij beslissingen die over de vordering van de benadeelde partij door de strafrechter moeten worden genomen.

De raadsvrouw heeft om aanhouding (‘uitstel’) van de zaak verzocht teneinde een brief van de verzekeringsmaatschappij in het geding te laten brengen omtrent de vraag of zij de schade al dan niet aan de benadeelde partij had vergoed, waarbij zij zich er op baseerde dat de benadeelde partij reeds in zijn aangifte had verklaard verzekerd te zijn tegen de als gevolg van het strafbare feit geleden schade.

In het licht van het voorgaande behoefde het oordeel van het hof, dat de passage in de aangifte, waaruit blijkt dat de benadeelde partij verzekerd is, als een ‘kennelijke verschrijving’ wordt aangemerkt, nadere motivering die ontbreekt.

Ook behoefde in het licht van het voorgaande nadere toelichting het kennelijke oordeel van het hof dat een benadeeld partij, die blijkens een passage van zijn aangifte verzekerd, is ‘niet behoeft te bewijzen dat de schade bij een verzekering is geclaimd en de verzekering de schade niet heeft uitgekeerd’ omdat het niet duidelijk is wat het hof hiermee wil zeggen.

Indien het hof heeft bedoeld te zeggen dat van een benadeelde partij die verzekerd is voor de schade die in het strafgeding wordt gevorderd en/of die schade heeft geclaimd bij zijn verzekeraar niet kan of mag worden verlangd dat hij middels een schrijven van die verzekering aantoont of en zo ja voor welk bedrag de verzekeraar tot vergoeding van de in het strafgeding gevorderde schade is overgegaan, is dat oordeel onjuist.

Indien het hof in deze overweging heeft bedoelt tot uitdrukking te brengen dat in casu voldoende aannemelijk was geworden dat de benadeelde partij niet verzekerd was, of wel verzekerd was en de schade niet heeft geclaimd bij zijn verzekeraar, of wel heeft geclaimd bij zijn verzekeraar maar in het geheel geen vergoeding heeft ontvangen, behoeft dit oordeel bepaald nadere toelichting, die evenwel ontbreekt.

Ook om deze redenen is de door het hof gegeven motivering onbegrijpelijk althans ontoereikend.

Het arrest lijdt op grond van het voorgaande aan nietigheid.

Het belang van rekwirant bij dit middel is erin gelegen dat na verwijzing of terugwijzing alsnog onderzoek wordt verricht naar de vraag of de verzekeraar van de benadeelde partij de schade heeft vergoed. Zo ja, dan zal de vordering van de benadeeld partij behoren te worden verminderd met het bedrag van de hem reeds door de verzekeraar gedane schade-uitkering, en ligt het ook voor de hand dat de maatregel ex artikel 36f Sv dienovereenkomstig wordt beperkt tot de schade die nog niet is vergoed.

De benadeelde partij [A] Transport B.V. heeft vergoeding gevraagd van de door haar geleden schade, die er kennelijk in bestaat dat de kosten van de brandstof, die is getankt met het door rekwirant verduisterde tankpasje van het transportbedrijf, aan haar is gefactureerd (en mogelijk ook reeds betaald, maar dat blijkt niet uit de stukken).

Het hof heeft geoordeeld dat deze schade haar rechtstreeks is toegebracht door zowel het onder 1. als het onder 2. bewezen verklaarde feit.

Het is aannemelijk dat de door het transportbedrijf geleden schade rechtstreeks is toegebracht door het gebruik van het tankpasje door rekwirant (al dan niet met derden) om er benzine mee te tanken voor privégebruik van zichzelf en anderen.

Rekwirant was hiertoe na het einde van zijn dienstverband natuurlijk niet meer gerechtigd. Hij was hiertoe ook tijdens zijn dienstverband trouwens ook niet toe gerechtigd.

Gelet hierop valt evenwel moeilijk in te zien dat de schade reeds is opgetreden door en als rechtstreeks gevolg van de beslissing van rekwirant om het tankpasje dat hij nog in zijn portemonnee had, niet terug te geven aan zijn werkgever toen zijn dienstverband op 16 januari 2012 wed beëindigd, maar dit pasje te houden.

Ik merk op dat rekwirant onder 1. is veroordeeld voor het op 16 januari 2008 te Zaandam verduisteren van de tankpas, terwijl het onbevoegd tanken met de tankpas zich mede gelet op de veroordeling onder 2. pas heeft voorgedaan in de periode van 9 maart 2008 tot en met 7 april 2008. Het verband tussen de verduistering op 16 januari 2008 en de schadetoebrengende handelingen die zich ongeveer twee maanden later hebben voorgedaan is onvoldoende om te kunnen zeggen dat de schade rechtstreeks het gevolg is van de verduistering. Mede gelet op dit tijdsverloop kan niet (zonder meer) worden gezegd dat het verduisteren van de tankpas min of meer samenvalt met het gebruik daarvan voor privédoeleinden, althans het besluit om de tankpas voor dat doel te gebruiken.

In elk geval kan niet zonder nadere motivering, die ontbreekt, worden aangenomen dat de schade aan H. Velhuizen Transport B.V. rechtstreeks is toegebracht door de enkele verduistering van de tankpas door rekwirant op 16 januari 2008.

Het Hof heeft de schade derhalve ten onrechte aangemerkt als gevolg van het onder 1. bewezen verklaarde feit, althans deze beslissing ontoereikend gemotiveerd.

Het belang van rekwirant bij deze klacht is gelegen in de samenhang met het eerste en tweede middel: indien hij na verwijzing/terugwijzing alsnog geheel of gedeeltelijk wordt vrijgesproken van feit 2, zal ook de veroordeling tot het betalen van de door de benadeelde partij beweerdelijk geleden schade waarschijnlijk geheel of gedeeltelijk niet in stand kunnen blijven, terwijl het in verband hiermee voor de hand ligt dat ook geen schadevergoedingsmaatregel ex artikel 36f Sv zal worden opgelegd, dan wel dat deze dienovereenkomstig zal worden verminderd.

Weliswaar is de hoogte van de vordering op zichzelf niet bestreden door de raadsvrouw, althans blijkt daarvan niet uit het proces-verbaal van de zitting, maar het behoefde toch toelichting van het hof waarom het is afgeweken van het met stelligheid in het proces-verbaal van aangifte genoemde totale schadebedrag van € 1.875,22, welke proces-verbaal voor de bewezenverklaring is gebruikt.

Ook is niet duidelijk welke betekenis het hof in dit verband heeft toegekend aan het voor het bewijs gebruikte factuuroverzicht van de transactie Shell, welk overzicht een totaalbedrag van € 2.810,50 oplevert.

Weliswaar behoeft de hoogte van de schade niet te blijken uit de gebezigde bewijsmiddelen maar de hoogte van die schade mag daarmee toch ook weer niet in strijd zijn. Althans behoeft die afwijking nadere toelichting wil de toewijzing niet onbegrijpelijk zijn. Zie ook HR 17-10-2006, LJN: AY7391.

Het belang van rekwirant is erin gelegen dat indien het middel slaagt de kans bestaat dat de vordering tot een lager bedrag moet worden toegewezen dan het hof heeft gedaan in het in cassatie bestreden arrest.

Amsterdam, 27 juni 2012

S.J. van der Woude

raadsman