11.6 Samenvatting

Blijft de vereiste verstrekking van bescheiden achterwege, dan kan de rechter daar gevolgen aan verbinden zoals hij steeds gevolgen kan verbinden aan de processuele opstelling van partijen. Bij de gevolgtrekkingen valt vooral te denken aan het als onvoldoende gesteld of betwist aanmerken van stellingen, het voorshands als bewezen aanmerken van stellingen en eventueel aan het omkeren van de bewijslast.

Aan het afzonderlijk tot uitdrukking brengen dat de rechter aan een weigering de gevolgen kan verbinden die hij geraden acht, bestaat dan ook geen behoefte.

Bij de keuze welke sanctie aangewezen is, behoort de meest gepaste en derhalve proportionele sanctie gekozen te worden. Wat mij betreft zal er derhalve doorgaans geen reden zijn om een dwangsom op te leggen, hoewel die mogelijkheid evenzeer aanwezig is. Ook het opleggen van lijfsdwang kan aan de orde komen, maar slechts wanneer andere sancties niet het vereiste resultaat brengen.