HR, 12-09-2017, nr. S 16/05263 H

Als grondslag voor een herziening kan, voor zover hier van belang, krachtens het eerste lid aanhef en onder c van art. 457 Sv slechts dienen een door bescheiden gestaafd gegeven dat bij het onderzoek op de terechtzitting aan de rechter niet bekend was en dat het ernstige vermoeden wekt dat indien dit gegeven bekend zou zijn geweest, het onderzoek van de zaak zou hebben geleid hetzij tot een vrijspraak van de gewezen verdachte, hetzij tot een ontslag van alle rechtsvervolging, hetzij tot de niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie, hetzij tot de toepassing van een minder zware strafbepaling.

De aanvrager is veroordeeld ter zake van onder meer deelneming aan een criminele organisatie in de periode van 1 augustus 1998 tot en met 14 februari 2000, welke organisatie zich bezighield met de handel in cocaïne. Deze organisatie bestond onder anderen uit [betrokkene], die ten behoeve van die handel onder meer contacten onderhield met een drugskartel in Colombia. Deze [betrokkene] heeft als zogenoemde groei-informant opgetreden voor het interregionaal rechercheteam Noord-Holland/Utrecht (hierna: IRT).

In de aanvraag wordt aangevoerd dat sprake is van een gegeven dat het ernstige vermoeden doet rijzen dat, ware dit aan het Hof bekend geweest, het zou hebben geleid tot niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie in de vervolging van de aanvrager. Bij de aanvraag is een aantal processen-verbaal overgelegd van de met gesloten deuren gehouden terechtzittingen waarop het hoger beroep van genoemde mededader [betrokkene] is behandeld. Uit die processen-verbaal volgt volgens de aanvraag - zakelijk weergegeven - dat [betrokkene] met medeweten van justitie de aanvrager heeft uitgelokt tot het meedoen in de handel in cocaïne en hem heeft misleid. Volgens de aanvraag heeft de aanvrager zich nooit willen bezighouden met die handel.

De Hoge Raad stelt voorop dat voor de niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie in de strafvervolging, die als in art. 359a Sv voorzien rechtsgevolg slechts in uitzonderlijke gevallen in aanmerking komt, alleen plaats is ingeval het in het voorbereidend onderzoek in de strafzaak tegen de aanvrager begane vormverzuim daarin heeft bestaan dat met de opsporing of vervolging belaste ambtenaren ernstig inbreuk hebben gemaakt op beginselen van een behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de aanvrager aan diens recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak is tekortgedaan, en voorts dat het de aanvrager is die tot op zekere hoogte aannemelijk zal moeten maken dat zich dat in zijn strafzaak daadwerkelijk heeft voorgedaan (vgl. HR 26 juni 2012, ECLI:NL:HR:2012:BW9301).

De overgelegde processen-verbaal houden, voor zover hier van belang, in dat [betrokkene] heeft verklaard dat hij na de opheffing van het IRT eind 1993 niet met onmiddellijke ingang is afgebouwd als informant, maar dat in overleg met en na toestemming van justitie is besloten dat hij voor zijn eigen veiligheid het contact met de Colombianen op dezelfde wijze zou voortzetten als daarvoor. Getuige [getuige], tot oktober 1994 hoofd van de CID van de politie Kennemerland en in die hoedanigheid toentertijd werkend met informanten, heeft dat ten overstaan van het Hof bevestigd en heeft verklaard dat in het besluit om die contacten te blijven onderhouden niet was begrepen dat [betrokkene] zich nog met drugshandel zou bezighouden, maar dat dat er wel bij kon komen. Voorts heeft [getuige] verklaard dat het afzetten van containers voor [betrokkene] feitelijk onmogelijk werd, omdat dat voorheen altijd door de overheid werd georganiseerd. Uit de verklaringen van de overige getuigen die blijkens de processen-verbaal op die besloten zittingen zijn gehoord en die vanuit de overheid betrokken waren bij het IRT en bij de inzet van [betrokkene] als informant, kan eveneens worden afgeleid dat het vanuit de overheid niet de bedoeling was dat [betrokkene] zich na de opheffing van het IRT nog zou bezighouden met drugshandel en/of het afzetten van containers waarin cocaïne werd vervoerd. [betrokkene] zelf heeft een en ander blijkens de overgelegde processen-verbaal bevestigd en heeft bovendien verklaard dat hij wel contact heeft gehouden met de Colombianen maar dat hij hun niets meer te bieden had en dat hij hun dat ook heeft gezegd, dat na begin 1995 zijn informantenstatus was beëindigd, dat hij daarna in dat kader geen werkzaamheden meer heeft verricht en dat er geen contact meer is geweest met zijn 'runner' dan wel iemand anders van justitie of politie. De Hoge Raad neemt daarnaast in aanmerking dat volgens de aanvraag [betrokkene] eerst in 1998, derhalve drie à vier jaren na de opheffing van het IRT en na zijn kennelijk laatste contacten met politie en/of justitie, contact heeft gezocht met de aanvrager.

Gelet hierop en in aanmerking genomen dat ook overigens niet is gebleken dat de overheid onder de afspraak inzake de voortzetting van [betrokkene] contacten ook begrepen achtte dat [betrokkene] zelf nieuwe handelsactiviteiten zou ontplooien en daartoe nieuwe contacten zou leggen dan wel dat de overheid bekend was met het door [betrokkene] met de aanvrager gelegde contact, is hetgeen ten grondslag is gelegd aan de aanvraag onvoldoende om aannemelijk te oordelen dat de aanvrager door een opsporingsambtenaar dan wel een persoon voor wiens handelen de politie of het openbaar ministerie verantwoordelijk is, is gebracht tot het begaan van de strafbare feiten waarvoor hij is vervolgd en veroordeeld (vgl. HR 29 juni 2010, ECLI:NL:HR:2010:BL0613, NJ 2010/441).

Hetgeen in de aanvraag is aangevoerd en hetgeen ter ondersteuning daarvan is overgelegd, kan reeds daarom niet het ernstige vermoeden wekken dat, als het Hof daarmee bekend zou zijn geweest, het onderzoek van de zaak zou hebben geleid tot niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in de vervolging van de aanvrager.

Voor zover voorts nog wordt aangevoerd dat de aanvrager in zijn verdediging is geschaad doordat de zaak van [betrokkene] in hoger beroep achter gesloten deuren is behandeld en het Hof ten onrechte heeft geoordeeld dat het verhoor van [betrokkene] buiten aanwezigheid van de raadsman van de aanvrager zou plaatsvinden, kan het reeds niet tot herziening leiden omdat het aldus aangevoerde niet een gegeven betreft waarmee het Hof niet bekend was.

Uit hetgeen hiervoor is overwogen vloeit voort dat de aanvraag kennelijk ongegrond is, zodat als volgt moet worden beslist.

4. Beslissing

De Hoge Raad wijst de aanvraag tot herziening af.

Dit arrest is gewezen door de vice-president J. de Hullu als voorzitter, en de raadsheren A.J.A. van Dorst en M.J. Borgers, in bijzijn van de waarnemend griffier E. Schnetz, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 12 september 2017.