8.4.3 Evenwichtbewakers

Een vreemde eend in de vennootschapsbelastingbijt is de tweede categorie, de samenhang- of evenwichtarresten. In dit onderzoek richt ik mij in eerste aanleg op financieringsverhoudingen tussen lichamen. De evenwichtsarresten bewaken nu evenwel juist het evenwicht tussen inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting. Daarom heb ik deze jurisprudentie niet in een separaat hoofdstuk behandeld. Bovendien zijn deze arresten inmiddels achterhaald door wetswijzigingen.1 In voornoemde arresten wordt een in beginsel gerechtvaardigde renteaftrek niet toegestaan, ten faveure van het bewaren van het ‘hogere evenwicht’ tussen de Wet IB 1964 en de Wet Vpb 1969. De benadering die de Hoge Raad volgt, verdient niet mijn voorkeur. Het evenwicht dient in casu namelijk te worden gerealiseerd door reparatie in de inkomstenbelasting. Deze reparatie is door de wetgever ook uitgevoerd (in de inkomstenbelasting) voor situaties als in BNB 1986/294-295. Ik meen dat BNB 1996/ 299-300 ten onrechte is gecodificeerd in art. 10b. De met art. 10b gekozen benadering werkt niet evenwichtsbewarend, maar juist evenwichtsverstorend. Er vindt namelijk beperking van renteaftrek plaats op het niveau van de vennootschap, terwijl er in beginsel tevens heffing plaatsvindt op het niveau van de renteontvanger (particuliere belegger). Art. 10b is als zodanig dus juist in tegenspraak met BNB 1996/299- 3002, en het verdient daarom de voorkeur art. 10b te schrappen.