HR, 16-11-2012, nr. 12/00967

Hetgeen het Hof hier heeft overwogen, blijkt niet uit de gedingstukken. Belanghebbende heeft immers (zie onderdeel 4 in zijn pleitnotities voor de zitting van het Hof op 23 november 2011) juist wel gesteld dat de boetes voor de vermogensbelasting en de inkomstenbelasting gelijk behandeld moeten worden. Bovendien heeft het Hof niet gemotiveerd dat en waarom belanghebbende geen feiten heeft gesteld, of voor zover gesteld, hij die tegenover de betwisting van de Inspecteur, niet aannemelijk heeft gemaakt, die het oordeel rechtvaardigen dat de door belanghebbende genoemde algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn geschonden.

De hier bestreden overwegingen en de daarop gebaseerde beslissingen van het Hof zijn daarom onbegrijpelijk, althans onvoldoende gemotiveerd.

Belanghebbende is van oordeel dat uw Raad in r.o. 4.2.2. van uw arrest van 15 april 2011 (hierna: het ‘verwijzingsarrest’) voor wat betreft de enkelvoudige belasting heeft overwogen en beslist dat de Inspecteur is geslaagd in het bewijs dat belanghebbende in de jaren 1990–2000 rekeninghouder was van een bankrekening bij Kredietbank Luxembourgoise (hierna: ‘KB Lux’), maar niet met betrekking tot de boeten. Daaromtrent geldt immers hetgeen uw Raad in het verwijzingsarrest heeft overwogen en beslist in r.o. 4.5.1 en volgende en met name r.o. 4.5.3.

Naar de mening van belanghebbende is in het verwijzingsarrest niet te lezen dat de Inspecteur ook met betrekking tot de boeten in zijn bewijs is geslaagd, terwijl het verwijzingsarrest evenmin aldus kan worden begrepen. Integendeel, uw Raad heeft in r.o. 4.8.4. van het verwijzingsarrest juist een aantal aanwijzingen gegeven die in acht moeten worden genomen bij het bewijs voor de boeten.

Het Hof heeft in zijn hier bestreden overweging niet onderbouwd waarom het verwijzingsarrest niet anders kan worden gelezen of begrepen dat het de Inspecteur geslaagd acht in het bewijs dat aan deze rekening deposito- of beleggingsrekeningen met tegoeden zijn verbonden. Belanghebbende merkt hierbij op, dat de Inspecteur geen (aanvullend) bewijs naar voren heeft gebracht dat belanghebbende in ieder van de jaren in de periode 1990–2000 houder zou zijn geweest van een bankrekening bij KB Lux.

Bovendien vestigt belanghebbende de aandacht op het feit dat de Inspecteur tijdens de mondelinge behandeling bij het Hof op 23 november 2011 heeft toegegeven dat de Inspecteur niet beschikt over gegevens hoe lang belanghebbende rekeninghouder zou zijn van een bankrekening bij KB Lux (zie pagina 3 van het proces-verbaal van de zitting van het Gerechtshof 's‑Gravenhage d.d. 23 november 2011).

Door het verwijzingsarrest van uw Raad aldus uit te leggen, is het Hof uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting. Bovendien heeft het Hof zijn standpunt niet onderbouwd, zodat deze overwegingen en beslissingen van het Hof onbegrijpelijk, althans onvoldoende gemotiveerd zijn.

De opvatting van het Hof is onbegrijpelijk en niet verenigbaar met de inhoud van r.o. 4.6.1 van het verwijzingsarrest, zoals het Hof zelf heeft vermeld ‘(…) ondanks de inhoud van punt 4.6.1 van het verwijzingsarrest (…).’. Reeds daarom kan de uitspraak van het Hof wat betreft dit oordeel niet in stand blijven.

Als het Hof daarmee bedoeld heeft dat de vraag of de Inspecteur voor elk jaar in de periode 1990–2000 terecht een boete aan belanghebbende heeft opgelegd, nog open staat, dan is belanghebbende het daar mee eens.

Uw Raad heeft in r.o. 4.2.1. van het verwijzingsarrest overwogen en beslist dat de middelen 1 tot en met 10 van belanghebbende niet tot cassatie kunnen leiden en (r.o. 4.2) dat daaruit onder meer volgt dat voor het vervolg vast staat dat belanghebbende op 31 januari 1994 houder is geweest van de in r.o. 3.2. bedoelde rekening. Voormelde rechtsoverwegingen hebben naar de mening van belanghebbende geen betrekking op de boeten, zodat de overwegingen van het Hof in r.o. 7.5 onbegrijpelijk althans onvoldoende gemotiveerd zijn.

Belanghebbende is van oordeel dat uw Raad in het verwijzingsarrest weliswaar ten aanzien van de enkelvoudige belasting heeft overwogen en beslist dat de Inspecteur voor elk van de jaren in de periode 1990–2000 is geslaagd in het bewijs dat aan de bankrekening ten name van belanghebbende deposito- of beleggingsrekeningen met tegoeden zijn verbonden. Dat is echter anders voor het bewijs ten aanzien van de boeten voor elk van de jaren in voornoemde periode. Het Hof had per jaar moeten beoordelen en (gemotiveerd) moeten beslissen of de Inspecteur geslaagd is in het bewijs.

Uw Raad heeft in r.o. 4.8.3. van het verwijzingsarrest overwogen dat er voor het bewijs gebruik mag worden gemaakt van vermoedens, maar dat mag er niet toe leiden dat de bewijslast wordt verschoven van de Inspecteur naar de belanghebbende. Belanghebbende behoeft immers niet per jaar in de periode 1990–2000 te bewijzen dat hij geen beboetbaar feit heeft begaan. In dit kader vestigt belanghebbende er de aandacht op dat uit de processtukken niet volgt dat het vast zou staan dat belanghebbende niet het verweer heeft gevoerd dat hij redelijkerwijs niet kan beschikken over gegevens omtrent het jaar waarop deze op 31 januari 1994 lopende rekening is geopend en bankafschriften tot het moment van opheffing. Ook het standpunt van het Hof dat het in aanmerking neemt ‘de onweersproken opmerking van de Inspecteur ter zitting dat deze stelling van belanghebbende nergens op slaat nu één maand nadat belanghebbende had gezegd dat het geld van zijn vader is, belanghebbende het saldo van die rekening heeft opgenomen.’, blijkt niet uit de processtukken.

De Inspecteur heeft als bewijsmiddel ingebracht een afdruk van een microfiche met daaarop (onder meer) de naam van belanghebbende, een rekeningnummer en een saldo per 31 januari 1994 van NLG 138,19. Dat is het enige bewijsmiddel in deze zaak; de Inspecteur heeft immers geen aanvullend bewijs ingebracht. De verklaringen van belanghebbende, of het ontbreken van een verklaring van belanghebbende, zijn niet als bewijsmiddel aan te merken. Dit temeer, omdat belanghebbende zich in de gesprekken met medewerkers van de Belastingdienst bepaald niet op zijn gemak voelde. De medewerkers van de Belastingdienst hadden daarbij een overwichtspositie. Voor zover belanghebbende tegenover medewerkers van de Belastingdienst verklaringen heeft afgelegd die voor hem bezwarend zijn, mag de Inspecteur daar geen gebruik van maken.

Belanghebbende behoeft zich immers niet zelf te incrimineren. Integendeel, in geval van twijfel moet aan belanghebbende het voordeel van die twijfel moet worden gegund. Het zwijgen van belanghebbende kan alleen meewegen bij het waarderen van de overtuigingskracht van de aanwezige bewijsmiddelen, in het onderhavige geval: voornoemde (afdruk van een) microfiche per 31 januari 1994.

Vervolgens dient de Inspecteur zoals uw Raad heeft overwogen in r.o. 4.8.4. van het verwijzingsarrest, te bewijzen dat uit meergenoemd microfiche van 1994 voor elk van de andere jaren zelf voldoende overtuigend bewijs voortvloeit dat het feit in elk van die jaren is gepleegd. Daarbij mag (r.o. 4.8.4 bij (i) en volgende van het verwijzingsarrest) voor beboetingsdoeleinden geen gebruik worden gemaakt van een vermoeden ontleend aan gegevens van meewerkers.

Al hetgeen het Hof in r.o. 7.6. heeft overwogen, heeft betrekking op 1994. De overwegingen en beslissingen van het Hof dat belanghebbende in ieder van de betreffende jaren over de tegoeden op de bankrekeningen bij KB Lux beschikte althans kon beschikken en dat hij elk jaar met opzet de inkomsten uit deze rekeningen buiten het beeld van de fiscus heeft willen houden, zijn daarom onbegrijpelijk, althans niet danwel onvoldoende gemotiveerd. Temeer, omdat het oordeel van het Hof er geen blijk van geeft dat het Hof ook de omstandigheden van het geval (zie r.o. 4.8.4. bij (iv) van het verwijzingsarrest), zoals de hoogte van het op 31 januari 1994 aangetroffen saldo en de aard en/of doel van de rekening waarop het saldo zich bevond, in zijn beoordeling heeft betrokken.

Op de Inspecteur rust de bewijslast dat belanghebbende voor ieder jaar in de periode 1990–2000 het beboetbare feit heeft begaan. In dit verband dient de Inspecteur daarom aan te tonen — en niet aannemelijk te maken — ‘dat belanghebbende uitgaande van de hem toegedichte rentebaten de rentevrijstelling volledig heeft benut en aldus opzettelijk voor heffing van inkomstenbelasting in aanmerking komende rentebaten buiten beeld van de fiscus heeft gehouden.’. De opvatting van de Inspecteur dat als hij daarin voor één jaar is geslaagd (zie pagina 2, laatste alinea, van het proces-verbaal van de zitting d.d. 23 november 2011 van het Hof) is onjuist in het licht van de aanwijzingen die uw Raad in het verwijzingsarrest heeft gegeven.

De rentevrijstelling vloeit voort uit de wet. Zelfs als belanghebbende in elk van de jaren in de periode 1990–2000 inderdaad gerechtigd zou zijn geweest tot rentebaten, dan dient de Inspecteur voor elk jaar aan te tonen — en niet aannemelijk te maken — dat belanghebbende de rentevrijstelling in het betreffende jaar volledig heeft benut en dat hij daarvoor in aanmerking komende rentebaten opzettelijk voor de inkomstenbelasting buiten beeld van de fiscus heeft gehouden.

Voor het overige hangt deze grief nauw samen met middel 4. Belanghebbende verwijst voor de toelichting op dit middel daarom verder naar de toelichting bij middel 4.

Op grond van de voorgedragen middelen, danwel door uw Raad bij te dragen gronden, heeft belanghebbende de eer te concluderen tot vernietiging van de uitspraak van het Gerechtshof 's‑Gravenhage d.d. 6 januari 2012 en de zaak zelf af te doen danwel voor nadere behandeling te verwijzen.

Belanghebbende verzoekt uw Raad om de Inspecteur bij gehele of gedeeltelijke gegrondbevinding van het beroep in cassatie te veroordelen tot vergoeding van het griffierecht en de proceskosten van belanghebbende wegens beroepsmatig verleende rechtsbijstand in deze procedure.