Hof 's-Gravenhage, 23-06-2010, nr. 22-004956-07b

meermalen, althans eenmaal met een (hard) voorwerp en/of met zijn/een (tot vuist gebalde) hand(en) (hard) tegen het hoofd en/of de rug en/of de benen althans het lichaam geslagen, en/of

zijn voeten en handen (op de rug) met ty-raps (strak, althans zodanig dat hij zich niet kon bevrijden) vastgebonden, en/of

op zijn buik doen en/of laten liggen, en/of

zijn gordijnen van zijn woonhuis, waar hij zich toen bevond, gesloten, en/of

(aldus) gewond (door die klap(pen) en/of slag(en)) en (van buiten af) moeilijk zichtbaar in hulpeloze toestand achtergelaten,

tengevolge waarvan voornoemde die [slachtoffer] is overleden;

Subsidiair: voor zover het vorenstaande onder 1 niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

hij op een tijdstip gelegen in of omstreeks de periode van 15 juli 2006 tot en met 22 juli 2006 te Ameide, gemeente Zederik, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft/hebben verdachte en/of (een of meer van) zijn mededader(s) met dat opzet genoemde [slachtoffer]

meermalen, althans eenmaal met een (hard) voorwerp en/of met zijn/een (tot vuist gebalde) hand(en) (hard) tegen het hoofd en/of de rug en/of de benen althans het lichaam geslagen, en/of

zijn voeten en handen (op de rug) met ty-raps (strak, althans zodanig dat hij zich niet kon bevrijden) vastgebonden, en/of

op zijn buik doen en/of laten liggen, en/of

zijn gordijnen van zijn woonhuis, waar hij zich toen bevond, gesloten, en/of

(aldus) gewond (door die klap(pen) en/of slag(en)) en (van buiten af) moeilijk zichtbaar in hulpeloze toestand achtergelaten,

tengevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden, welke vorenomschreven doodslag werd gevolgd, vergezeld en/of voorafgegaan van enig strafbaar feit, te weten diefstal in vereniging, en welke doodslag werd gepleegd met het oogmerk om de uitvoering van dat feit voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf en/of aan de andere deelnemer(s) straffeloosheid en/of het bezit van het wederrechtelijk verkregene te verzekeren;

Meer subsidiair: voor zover het vorenstaande onder 1 niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

hij op een tijdstip gelegen in of omstreeks de periode van 15 juli 2006 tot en met 22 juli 2006 te Ameide, gemeente Zederik, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft/hebben verdachte en/of (een of meer van) zijn mededader(s) met dat opzet genoemde [slachtoffer]

meermalen, althans eenmaal met een (hard) voorwerp en/of met zijn/een (tot vuist gebalde) hand(en) (hard) tegen het hoofd en/of de rug en/of de benen althans het lichaam geslagen, en/of

zijn voeten en handen (op de rug) met ty-raps (strak, althans zodanig dat hij zich niet kon bevrijden) vastgebonden, en/of

op zijn buik doen en/of laten liggen, en/of

zijn gordijnen van zijn woonhuis, waar hij zich toen bevond, gesloten, en/of

(aldus) gewond (door die klap(pen) en/of slag(en)) en (van buiten af) moeilijk zichtbaar in hulpeloze toestand achtergelaten,

tengevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;

Meest subsidiair: voor zover het vorenstaande onder 1 niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

hij op een tijdstip gelegen in of omstreeks de periode van 15 juli 2006 tot en met 22 juli 2006 te Ameide, gemeente Zederik, gedurende de voor de nachtrust bestemde tijd, in een woning gelegen aan de Hazelaarlaan, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen (een) goed(eren) en/of geld, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan [slachtoffer], in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), waarbij verdachte en/of zijn mededader(s) zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft/hebben verschaft en/of dat/die goed(eren) en/of geld onder zijn/hun bereik heeft/hebben gebracht door middel van braak, verbreking en/of inklimming en/of welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met geweld tegen [slachtoffer], gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of zijn mededader(s) hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat verdachte tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, genoemde [slachtoffer]

meermalen, althans eenmaal met een (hard) voorwerp en/of met zijn/een (tot vuist gebalde) hand(en) (hard) tegen het hoofd en/of de rug en/of de benen althans het lichaam geslagen, en/of

zijn voeten en handen (op de rug) met ty-raps (strak, althans zodanig dat hij zich niet kon bevrijden) vastgebonden, en/of

op zijn buik doen en/of laten liggen, en/of

zijn gordijnen van zijn woonhuis, waar hij zich toen bevond, gesloten, en/of

(aldus) gewond (door die klap(pen) en/of slag(en)) en (van buiten af) moeilijk zichtbaar in hulpeloze toestand achtergelaten,

tengevolge waarvan genoemde [slachtoffer] is overleden;

een of meer wapens van categorie II en/of III, te weten een revolver, en/of

munitie van categorie II en/of III,

voorhanden heeft gehad.

Procesgang

In eerste aanleg is de verdachte van het onder 1 primair, subsidiair en meer subsidiair tenlastegelegde vrijgesproken en ter zake van het onder 1 meest subsidiair en het onder 2 tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van negen jaren, met aftrek van voorarrest. Voorts is de benadeelde partij [benadeelde partij] niet-ontvankelijk verklaard in zijn vordering tot schadevergoeding, zoals nader omschreven in het vonnis waarvan beroep.

Door en namens de verdachte is tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.

Ontvankelijkheid van het openbaar ministerie in de vervolging van de verdachte

Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de verdachte primair bepleit – onder meer overeenkomstig een tweetal door hem overgelegd schrijven - dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in de onderhavige strafvervolging. Ter adstructie van zijn betoog heeft hij aangevoerd, zakelijk weergegeven, dat:

1. de afgeluisterde en opgenomen telefoongesprekken tussen hem en mr. [raadsman 1] van 3 en 5 oktober 2006 zijn aan te merken als zogenoemde geheimhoudersgesprekken en derhalve vallen onder de reikwijdte van het verschoningsrecht. Dit geldt evenzeer voor het getapte gesprek tussen hem en zijn advocaat d.d. 7 december 2006, terwijl hij in volledige beperkingen zat in de penitentiaire inrichting De Schie te Rotterdam. De twee eerstgenoemde gesprekken zijn echter in strijd met de daarvoor geldende richtlijnen niet vernietigd, doch uitgewerkt en toegevoegd aan het dossier. Ten aanzien van het gesprek van 7 december 2006 is weliswaar op 22 december 2006 door de officier van justitie de vernietiging bevolen, doch is door de advocaat-generaal ter terechtzitting in hoger beroep toegegeven dat aan dit bevel geen gevolg is gegeven;

Vooreerst wordt opgemerkt dat beantwoording van de vraag of er ten aanzien van een verdachte een redelijk vermoeden van schuld aan enig strafbaar feit bestond op grond waarvan (het bevel tot) zijn aanhouding zou zijn gerechtvaardigd, slechts voorwerp is van marginale toetsing door het hof.

Uit het dossier en het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep kan, zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, het navolgende worden afgeleid.

Tijdens het onderzoek naar de (gewelddadige) dood van [slachtoffer] komt op enig moment medeverdachte [medeverdachte] in het vizier van de politie. [medeverdachte] wordt onder de tap geplaatst en na een aantal keren vergeefs contact met de verdachte te hebben gezocht, vindt er op 29 september 2006 een gesprek plaats tussen de twee mannen, waarin [medeverdachte] tegen de verdachte zegt dat hij hem wil spreken ‘over iets anders, je weet wel’. De politie ‘slaat aan’ op een mogelijke medeverdachte in voornoemd onderzoek en als gevolg daarvan is ook de verdachte onder de tap geplaatst en werd toestemming gegeven voor observatie. In voornoemd onderzoek was ondertussen reeds een groot aantal getuigen gehoord, waaronder [betrokkene 1]. Deze [betrokkene 1] werd op 1 augustus 2006 in het politiebureau te Gorinchem gehoord, daar een neef van het slachtoffer had verklaard dat hij van [betrokkene 2], dochter van het slachtoffer, had vernomen dat [betrokkene 1] circa twee weken voor het gebeurde had gewaarschuwd dat [slachtoffer] zou worden omgelegd. Hoewel dit door de verdachte wordt betwist, kan op grond van het gerelateerde in het op ambtseed opgemaakte proces-verbaal van relaas PL1850/06-504762, pagina’s 30-31, worden vastgesteld dat [betrokkene 1] direct na voornoemd verhoor in zijn personenauto naar [adres verdachte] reed, zijnde de woning van verdachte, en daar naar binnen ging. Op basis van afgeluisterde en opgenomen telefoongesprekken kon voorts worden vastgesteld dat zowel [betrokkene 1] als [medeverdachte] – frequent - telefonisch contact onderhield met de verdachte. Enkele dagen voor zijn aanhouding, heeft de verdachte bovendien (veelvuldig) contact met de moeder en de vriendin van [medeverdachte]. Uit die gesprekken komt onder meer naar voren dat hij ervoor zal zorgdragen dat de hem bekende advocaat, [raadsman 1], [medeverdachte] zal bijstaan, hetgeen hij ook bewerkstelligt.

Op grond van vorengeschetste feiten en omstandigheden – in onderling verband en samenhang bezien – bestond er naar ’s hofs oordeel ten tijde van verdachtes aanhouding op 5 oktober 2006 wel degelijk een redelijk vermoeden van schuld ten aanzien van de verdachte, als bedoeld in artikel 27 WvSv, welke verdenking daarenboven berustte op voor het onderhavige strafbare feit relevante, objectieve en concrete gegevens.

Het hof verwerpt dan ook het verweer.

Met het vorenoverwogene is reeds duidelijk dat er naar ’s hofs oordeel sprake was van een redelijke verdenking ten aanzien van de verdachte op het moment van zijn aanhouding. Mede tegen de achtergrond daarvan ziet het hof geen enkele indicatie om te twijfelen aan het waarheidsgehalte van de mededelingen van zowel de officier van justitie mr. Koorn als de advocaat-generaal, dat reeds op 3 oktober 2006 in de bespreking van de vaste kern leidinggevenden van het onderhavige onderzoek was gesproken over aanhouding van de verdachte en dat voornoemde mr. Koorn vervolgens op 4 oktober 2006 tot verdachtes aanhouding heeft besloten. Dat het gewraakte gesprek van 5 oktober 2006 op enigerlei wijze bepalend is geweest voor de beslissing tot aanhouding van de verdachte, is dan ook niet aannemelijk. Aangenomen kan worden dat dit gesprek uitsluitend ertoe heeft geleid dat het tijdstip van zijn aanhouding is vervroegd, teneinde een treffen en daarmee een gegevensuitwisseling tussen de verdachte en mr. [raadsman 1], advocaat van medeverdachte [medeverdachte] die toen in beperkingen zat, te voorkomen.

Het hof verwerpt derhalve het verweer.

Voor zover de verdachte heeft willen betogen dat het openbaar ministerie het beginsel van zuiverheid van oogmerk détournement de pouvoir, dat wil zeggen zijn bevoegdheden voor een ander doel heeft aangewend dan waarvoor het die bevoegdheden zijn toegekend, dan wel enig ander beginsel van behoorlijke procesorde heeft geschonden, door verdachtes inverzekeringstelling dan wel de voortduring daarvan uitsluitend te gebruiken om getuigen en/of medeverdachten onder druk te zetten, een en ander zoals aangevoerd, acht het hof dit geenszins aannemelijk geworden. Het hof wijst in dit verband andermaal op hetgeen hierboven is overwogen omtrent het naar ’s hofs oordeel destijds bestaande redelijke vermoeden van schuld, waardoor verdachtes inverzekeringstelling werd gerechtvaardigd. Ook is naar ’s hofs oordeel niet aannemelijk geworden dat de voortduring van verdachtes inverzekeringstelling onrechtmatig was, nu deze klaarblijkelijk en niet onbegrijpelijk werd gerechtvaardigd door de onzekerheden waardoor het onderzoek in deze (vroege) fase van de strafzaak werd gekenmerkt, in samenhang met de omstandigheid dat (als gevolg daarvan) nader onderzoek diende plaats te vinden met het oog op het als zeer ernstig aan te merken feit waarvan de verdachte werd verdacht. Voldoende aannemelijk is dan ook dat het belang van het onderzoek de voortduring rechtvaardigde.

Het hof verwerpt het verweer.

Op grond van het vorenoverwogene acht het hof de aanhouding van de verdachte op 5 oktober 2006 rechtmatig.

Ad 3.

Het hof verwerpt het verweer van de verdachte dat, bij het ontbreken van een daartoe volgens de wet vereiste redelijke verdenking, de hem betreffende schriftelijke machtiging tot het opnemen van telecommunicatie niet had mogen worden afgegeven.

Het hof overweegt hiertoe dat, tegen de achtergrond van het vorenoverwogene met betrekking tot het redelijk vermoeden van schuld ten aanzien van de verdachte en meer in het bijzonder gelet op de beperkte gegevens die op dat moment omtrent de verdachte bekend waren, het onderzoek het opnemen van telecommunicatie als bestreken door de betreffende machtiging, dringend vorderde. Ook overigens is aan de in artikel 126m WvSv gestelde voorwaarden in dezen voldaan.

Het hof is, het bovenstaande in aanmerking genomen, van oordeel dat de rechter-commissaris in redelijkheid tot haar oordeel omtrent de door haar afgegeven machtiging heeft kunnen komen.

Gelet op het bovenstaande bestond naar ’s hofs oordeel in casu tevens de bevoegdheid tot (het geven van een bevel tot) stelselmatige observatie van de verdachte ex artikel 126g WvSv.

Ad 4.

met een (hard) voorwerp en met een (tot vuist gebalde) hand (hard) tegen het hoofd en de rug, althans het lichaam geslagen, en

zijn voeten en handen (op de rug) met tie-raps (strak, althans zodanig dat hij zich niet kon bevrijden) vastgebonden, en

op zijn buik doen en laten liggen, en

zijn gordijnen van zijn woonhuis, waar hij zich toen bevond, gesloten, en

aldus gewond (door die klappen en/of slagen) en van buiten af moeilijk zichtbaar in hulpeloze toestand achtergelaten,

ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden, welke vorenomschreven doodslag werd gevolgd en/of vergezeld van enig strafbaar feit, te weten diefstal in vereniging, en welke doodslag werd gepleegd met het oogmerk om de uitvoering van dat feit gemakkelijk te maken en/of om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf en aan de andere deelnemers straffeloosheid te verzekeren;

een wapen van categorie III, te weten een revolver, en

munitie van categorie III,

voorhanden heeft gehad.

Hetgeen meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Blijkens het verhandelde ter terechtzitting is de verdachte daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bewijsvoering

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat en die reden geven tot de bewezenverklaring.

In die gevallen waarin de wet aanvulling van het arrest vereist met de bewijsmiddelen dan wel, voor zover artikel 359, derde lid, tweede volzin, van het Wetboek van Strafvordering wordt toegepast, met een opgave daarvan, zal zulks plaatsvinden in een aanvulling die als bijlage aan dit arrest zal worden gehecht.

Gevoerd verweer

Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de verdachte betoogd, kort gezegd, dat de verklaringen van medeverdachte [medeverdachte] als onbetrouwbaar moeten worden aangemerkt. Dit geldt evenzeer voor de verklaringen van de getuigen [getuige 1], [getuige 2] en [getuige 3], aldus de verdachte. Het hof begrijpt dat de verdachte zich aldus op het standpunt stelt dat de desbetreffende verklaringen van het bewijs dienen te worden uitgesloten.

Wat betreft de verklaringen van medeverdachte [medeverdachte] is het hof van oordeel dat diens verklaringen, in onderlinge samenhang bezien, kunnen worden aangemerkt als in essentie consistent en op essentiële punten strokend met de overige gebezigde bewijsmiddelen. Het hof heeft in dit verband laten meewegen dat [medeverdachte] in zijn verklaringen ook zichzelf heeft belast, niet in de laatste plaats wat betreft de tenlastegelegde geweldshandelingen en zijn - naar eigen zeggen - schuld aan de dood van het slachtoffer. De omstandigheid dat [medeverdachte] aanvankelijk anders heeft verklaard, kennelijk teneinde zichzelf dan wel (één van) zijn mededaders niet te incrimineren, doet aan het vorenstaande niet af.

Ten aanzien van de door de overige genoemde getuigen afgelegde belastende verklaringen is het hof van oordeel dat ook deze verklaringen - op hoofdlijnen - kunnen worden aangemerkt als consistent en gedetailleerd van aard, terwijl zij ieder voor zich op essentiële punten stroken met de overige in het dossier vervatte en gebezigde bewijsmiddelen. Het hof onderkent overigens dat de verklaringen onderling op onderdelen niet geheel met elkaar overeenkomen, maar dat vermag geen afbreuk te doen aan de overtuigingskracht van deze verklaringen, sterker nog, die overtuigingskracht wordt daardoor eerder groter nu het onwaarschijnlijk zou zijn dat verschillende getuigen na aanzienlijk tijdsverloop zich alle details van hun waarnemingen gelijkelijk zouden herinneren.

Aan de stelling van de verdachte, dat zich onoorbare praktijken zouden hebben voorgedaan gedurende bedoelde verhoren, is door het hof reeds hierboven voorbij gegaan, nu deze gelet op de in voorkomend geval zelfs woordelijke uitwerkingen ervan en ook anderszins in genen dele aannemelijk is geworden.

Daarnaast is door de verdachte gesteld, kort gezegd, dat er een collusie tussen de genoemde getuigen heeft plaatsgehad, waar de verdachte de dupe van is geworden. Nu enige nadere concrete onderbouwing van deze stelling achterwege is gebleven, acht het hof dit volstrekt onaannemelijk. Buiten de omstandigheid dat het hof in het duister tast wat betreft de mogelijke reden van deze beweerdelijke heimelijke samenspanning tussen verdachtes vriendin en de moeder respectievelijk de vriendin van medeverdachte [medeverdachte], acht het hof dit reeds niet aannemelijk, omdat [medeverdachte] heeft verklaard omtrent verdachtes betrokkenheid bij het onder 1 tenlastegelegde, toen hij al in volledige beperkingen zat. Buiten de gesprekken met zijn advocaat had [medeverdachte] op dat moment geen contact met de buitenwereld. Zijn moeder [getuige 3] en vriendin [getuige 2] hebben echter vrijwel direct en - naar het zich laat aanzien - zonder daaraan voorafgaand overleg met [medeverdachte] verklaard over niet alleen verdachtes rol in bedoeld feit, maar ook hun eigen zoon respectievelijk vriend in die verklaringen belast. Wat betreft de verklaring(en) van [getuige 1] overweegt het hof nog dat zij deze, in bijzijn van de verdediging, in grote lijnen heeft herhaald bij haar verhoor door de rechter-commissaris op 16 oktober 2006 alsmede dat zij in het woordelijk uitgewerkte audioverhoor d.d. 7 oktober 2006 wel blijk geeft er spijt van te hebben dat zij verdachte heeft belast, maar toen noch op enig ander moment van haar belastende verklaringen iets heeft teruggenomen. Tot slot vinden deze verklaringen ook op onderdelen steun in het op 11 december 2006 opgenomen gesprek tussen de verdachte en [getuige 1] in de penitentiaire inrichting De Schie te Rotterdam.

Uit het bovenstaande volgt dat het hof geen gronden aanwezig oordeelt om de afgelegde verklaringen van zowel medeverdachte [medeverdachte] als bovengenoemde getuigen niet of onvoldoende betrouwbaar te achten om tot het bewijs te kunnen bijdragen, zodat deze door het hof als bewijsmiddel kunnen worden gebezigd.

De overige door de verdachte opgeworpen vragen omtrent enkele punten van ondergeschikt belang, maken dit oordeel niet anders.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het bewezenverklaarde levert op:

Ten aanzien van het onder 1 subsidiair bewezenverklaarde:

Medeplegen van doodslag, gevolgd en/of vergezeld van een strafbaar feit en gepleegd met het oogmerk om de uitvoering van dat feit gemakkelijk te maken of om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf of andere deelnemers aan dat feit hetzij straffeloosheid hetzij het bezit van het wederrechtelijk verkregene te verzekeren.

Ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde:

Handelen in strijd met artikel 26, eerste lid van de Wet wapens en munitie en het feit begaan met betrekking tot een vuurwapen van categorie III

en

handelen in strijd met artikel 26, eerste lid van de Wet wapens en munitie.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.

Strafmotivering

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en dat de verdachte ter zake van het onder 1 primair en 2 tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zestien jaren, met aftrek van voorarrest.