HR, 17-10-2023, nr. 21/03570

PROCUREUR-GENERAAL

BIJ DE

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

Nummer 21/03570

Zitting 5 september 2023

CONCLUSIE

A.E. Harteveld

In de zaak

[verdachte],

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1977,

hierna: de verdachte

Het middel klaagt dat het recht tot strafvervolging is verjaard.

Aan de verdachte is bij inleidende dagvaarding tenlastegelegd dat:

“hij op meerdere tijdstippen, althans op enig tijdstip, op of omstreeks 4 februari 2000 te Zwammerdam, gemeente Alphen aan den Rijn, en/of Maarssen en/of De Meern en/of Maarssenbroek en/of Alphen aan den Rijn, in elk geval in Nederland telkens) (een) verkoopwissel(s)/bon(nen), behorende bij transactie(s) met een ten name van [slachtoffer] gestelde eurocard, - (elk) zijnde een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen - valselijk heeft ongemaakt of vervalst, immers heeft verdachte toen en daar (telkens) valselijk die verkoopwissel(s)/bon(nen) voorzien van (een) handtekening(en), welke de handtekening van die [slachtoffer] moest(en) voorstellen, zulks (telkens) met het oogmerk om die/dat geschrift(en) als echt en onvervalst te gebruiken of door anderen te doen gebruiken;

art 225 lid 1 wetboek van Strafrecht”

In de toelichting op het middel wordt aangevoerd dat de verjaringstermijn voor het onderhavige feit twaalf jaren bedraagt en dat de verjaringstermijn op 15 mei 2002 door betekening van de appeldagvaarding is gestuit en opnieuw is aangevangen. Uit de stukken blijkt niet dat nadien een daad van vervolging is verricht, zodat de verjaringstermijn van 12 jaren op 12 mei 2014 (bedoeld zal zijn: 15 mei 2014)1.zou zijn voltooid. Ook indien er vanuit zou moeten worden gegaan dat de uitspraak van het hof als daad van vervolging kan worden aangemerkt, dan geldt volgens de steller van het middel nog steeds dat de verjaringstermijn inmiddels is voltooid, namelijk op 4 juni 2014 (bedoeld zal zijn: 7 juni 2014).

Aan de verdachte is valsheid in geschrift ten laste gelegd. Valsheid in geschrift kent een maximale gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren. In een dergelijk geval geldt op grond van art. 70 Sr een verjaringstermijn van twaalf jaren.

Art. 72, eerste lid Sr bepaalt dat de verjaring wordt gestuit door elke daad van vervolging. Sinds de inwerkingtreding op 1 januari 2006 van de wet van 16 november 2005, Stb. 595 (opheffing verjaringstermijn bij zeer ernstige delicten) geldt niet meer de eis dat die daad de vervolgde bekend of betekend moet zijn. In geval van verandering van wetgeving met betrekking tot de verjaring geldt naar hedendaagse rechtsopvatting in strafzaken als uitgangspunt dat deze verandering direct van toepassing is, met dien verstande dat een reeds voltooide verjaring wordt geëerbiedigd (vgl. HR 29 januari 2010, ECLI:NL:HR:2010: BK1998, NJ 2010/231). Dit uitgangspunt geldt ook voor voornoemde wijziging van art. 72, eerste lid, Sr welke bepaling niet meer de eis stelt dat een daad van vervolging de vervolgde bekend of hem betekend moet zijn, wil die daad de verjaring stuiten.2.

Bij de gedingstukken bevindt zich, voor zover van belang, een “Mededeling uitspraak (O.V.)” van het Ressortsparket ’s-Gravenhage, gedateerd 25 maart 2004, welke mededeling op genoemde datum aan de griffier van de rechtbank te ’s-Gravenhage is uitgereikt, omdat van de geadresseerde geen woon-of verblijfplaats in Nederland bekend is. Deze mededeling dient te worden aangemerkt als een daad van vervolging in de zin van art. 72, eerste lid, Sr welke de verjaring stuit. Dit betekent dat in het onderhavige geval op 25 maart 2004 een nieuwe verjaringstermijn is aangevangen.

Uit de overige stukken van het geding heb ik niet heb kunnen afleiden dat zich in de twaalf jaren na 25 maart 2004 een daad van vervolging heeft voorgedaan. Daarbij merk ik op dat in een geval als het onderhavige een zogenoemde VIP-controle die is uitgevoerd met het oog op het ter kennis van de verdachte brengen van een nog uit te printen gerechtelijke mededeling, op zichzelf niet kan worden aangemerkt als een daad van vervolging in de zin van art. 72, eerste lid, Sr.3.

Het voorgaande brengt mee dat het recht tot strafvervolging bij dit feit is verjaard.4.

Het middel slaagt.

Het middel klaagt dat het hof ten onrechte heeft geoordeeld dat de dagvaarding in hoger beroep voor de zitting van 24 mei 2002 rechtsgeldig is betekend en dat de behandeling van de zaak bij verstek kon worden afgedaan, althans dat dit oordeel niet begrijpelijk is gemotiveerd.

Gelet op de door mij voorgestelde uitkomst van het eerste middel, kan dit middel buiten bespreking blijven.

5. Ambtshalve merk ik op dat de Hoge Raad uitspraak zal doen nadat meer dan twee jaren zijn verstreken na het instellen van het cassatieberoep. Dat brengt mee dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM is geschonden. Gelet op de hierna door mij voorgestelde strekking van de conclusie is er geen aanleiding om aan het oordeel dat de redelijke termijn is overschreden enig rechtsgevolg te verbinden. De Hoge Raad kan daarom met dat oordeel volstaan.5.

6. Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest, behoudens voor zover daarbij het vonnis van de Politierechter is vernietigd, en tot het niet-ontvankelijk verklaren van het openbaar ministerie in de vervolging.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG