HR, 21-03-2017, nr. 15/04918

“20. Voorts verzoek tot benoeming van een medisch deskundige (in beginsel: psychiater, mogelijk in combinatie met een neuroloog?) die kan verklaren omtrent – indachtig het ziektebeeld van cliënt: aantasting hersenhelft door vuurwerkongeval, gebruik medicijnen, (alstoen) zeer recente operatie (hetgeen bekend was bij opsporende instantie – de geestelijke en lichamelijke constitutie van cliënt: daarbij onder andere: was cliënt in staat om afwegingen te maken, kon hij zijn positie bepalen, op welk niveau functioneerde hij. Na vrijlating van cliënt bleek een factuur in zijn heup/bekkenkam te zijn ontstaan.”

6. Het hof heeft dit verzoek op de regiezitting van 26 maart 2015 onder de volgende motivering afgewezen:

“Benoeming van een deskundige

De raadsman heeft verzocht om de benoeming van een medisch deskundige in de neurologie en psychiatrie, bij voorkeur [A] van de Maastricht University, die dient te onderzoeken in hoeverre de verdachte ten tijde van het afleggen van zijn verklaringen bij de politie in staat was om zijn belangen te overzien en zijn procespositie te bepalen. Naar het oordeel van het hof heeft de raadsman niet toereikend toegelicht op welke wijze een door hem voorgesteld onderzoek kan bijdragen aan ondersteuning van het kennelijk door de verdediging ingenomen standpunt dat de verdachte daartoe niet in staat was en evenmin wat daarvan thans de consequenties zouden moeten zijn. Bij gebreke van zodanige toelichting bestaat geen grond voor het oordeel dat de noodzaak voor benoeming van de deskundige is gebleken. Het hof wijst het verzoek af.”

7. Tijdens de inhoudelijke behandeling op 25 augustus 2015 heeft de verdediging het verzoek tot het horen van een deskundige herhaald, met dezelfde onderbouwing als in de appelschriftuur.

8. Uit het proces-verbaal van de terechtzitting van 25 augustus 2015 blijkt dat de raadsman in aanvulling op zijn pleitnotities – voor zover hier van belang – het volgende heeft aangevoerd:

“Ik volhard bij de onderzoekswensen die ik op 29 juli 2014 heb ingediend. Eind september 2015 vindt de behandeling van de tuchtzaak tegen de arts plaats. De klacht tegen de arts is in eerste instantie ongegrond verklaard. Het zou het Openbaar Ministerie sieren een andere houding naar cliënt aan te nemen ten aanzien van de onzorgvuldige wijze waarop hij in de eerste fase van het onderzoek is behandeld.”

9. Bij eindarrest heeft het hof het verzoek tot het horen van een deskundige afgewezen en deze afwijzing als volgt gemotiveerd:

“Het onder volgnummer 17 vermelde verzoek tot benoeming van een medisch deskundige (het hof begrijpt: verwijzing van de zaak naar de raadsheer-commissaris met het oog op zo’n benoeming) wordt bij gebrek aan noodzaak eveneens afgewezen. Zoals hiervoor ten aanzien van de gevoerde verweren is overwogen, heeft de verdachte tijdens de periode van zijn inverzekeringstelling meermalen zijn fysieke en mentale toestand toegelicht waarbij de geconsulteerde arts niet tot bevindingen is gekomen die daarvan afwijken. In het licht van de gegeven toelichting, waarbij het accent ligt op de totstandkoming van de verklaringen van de verdachte, valt niet in te zien wat de noodzaak is van beantwoording van de door de raadsman geformuleerde vragen door een onafhankelijk deskundige.”

10. Het hof heeft het bij appelschriftuur gedane en op de terechtzitting in hoger beroep van 25 augustus 2015 gehandhaafde verzoek van de raadsman om een deskundige onderzoek te laten verrichten naar – kort gezegd – de (geestelijke) gezondheid van de verdachte kennelijk en niet onbegrijpelijk opgevat als een verzoek zoals bedoeld in art. 328 Sv, in verbinding met art. 331, eerste lid, Sv en art. 415, eerste lid, Sv, om gebruik te maken van de in art. 316, eerste lid, Sv omschreven bevoegdheid. Maatstaf voor de beoordeling van een zodanig verzoek is ingevolge art. 316, eerste lid, Sv, in verbinding met art. 415, eerste lid, Sv, of van de noodzaak van het verzochte is gebleken.1.Het hof heeft aldus de juiste maatstaf toegepast. Over het gebruik van de juiste maatstaf wordt dan ook terecht niet geklaagd.

11. Het middel klaagt over de begrijpelijkheid van de afwijzing van het verzoek dat tijdens het onderzoek ter terechtzitting op 25 augustus 2015 is gedaan. Het hof heeft dit verzoek afgewezen omdat de verdachte tijdens de periode van inverzekeringstelling meermalen zijn fysieke en mentale toestand heeft toegelicht, waarbij een geconsulteerde arts niet tot bevindingen is gekomen die daarvan afwijken. In het licht van de door de verdediging gegeven toelichting op het verzoek, waarbij het accent ligt op de totstandkoming van de verklaringen van de verdachte, valt volgens het hof niet in te zien wat de noodzaak is van beantwoording van de door de raadsman geformuleerde vragen door een onafhankelijke deskundige.

12. Het bestreden oordeel is niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd. Daarbij neem ik in aanmerking dat het hof tevens, in reactie op het door de verdediging gevoerde verweer dat ertoe strekt dat het pressieverbod is overtreden, uitgebreid heeft gemotiveerd waarom het van oordeel is dat de politie van de toestand van de verdachte geen misbruik heeft gemaakt en waarom geen sprake is geweest van ongeoorloofde pressie op de verdachte. Daarbij heeft het hof betrokken dat de verdachte bij zijn verhoor steeds is gewezen op zijn zwijgrecht en op zijn recht een advocaat te consulteren, van welk recht de verdachte daadwerkelijk gebruik heeft gemaakt. Ook heeft het hof in aanmerking genomen dat aan de omstandigheid dat de verdachte recent uit het ziekenhuis was ontslagen en herstellend was van een operatie de nodige aandacht en zorg is besteed door direct een arts te consulteren en diens adviezen op te volgen. Bovendien hebben de verbalisanten veelvuldig aan de verdachte gevraagd hoe het met hem ging en heeft deze verklaard dat het goed met hem ging respectievelijk dat hij opgelucht was dat was dat hij zijn verhaal kwijt kon en dat hij met respect was behandeld door zowel de verhoorders als door andere personen in het pand. Ook tegen de achtergrond van deze door het hof in aanmerking genomen feiten en omstandigheden acht ik het oordeel van het hof dat de noodzaak van het verzochte onderzoek niet is gebleken niet onbegrijpelijk. Tot een nadere motivering was het hof niet gehouden.

13. Het middel faalt en kan worden afgedaan met de aan art. 81, eerste lid, RO ontleende overweging.

14. Ambtshalve heb ik geen gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.

15. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG