148 Inleiding

Het Duitse proceskostenstelsel is gebaseerd op het uitgangspunt, dat de rechtsbedeling toegankelijk moet zijn voor eenieder, ongeacht de maatschappelijke status of economische situatie.1 De toegankelijkheid moet worden verzekerd door drie belangrijke pijlers waarop het Duitse kostenstelsel steunt: regulering, rigiditeit en rechtszekerheid. Gereguleerd zijn zowel de vergoeding die aan de advocaat is verschuldigd als de vergoeding die bij verlies aan de wederpartij moet worden voldaan; deze worden vastgesteld aan de hand van tariefschalen. De gedachte achter de regulering van de vergoedingen is, dat daarmee een evenwicht wordt bereikt tussen het belang van de advocaat bij een adequate vergoeding voor de kosten en geleverde diensten enerzijds, en de belangen van cliënten, hun verzekeraars en de Staat bij een betaalbare toegang tot de rechter anderzijds.2 Tevens moet met de tarifering worden verzekerd dat de kosten transparant en voorspelbaar zijn voor cliënten, zodat ex ante een inschatting gemaakt kan worden van wat de procedure in het meest ongunstige geval gaat kosten en de beslissing om wel of niet te procederen daarop kan worden gebaseerd.3 Rigide is het systeem, vanwege de strikt gehan teerde tarieven, de beperkte (scherp geformuleerde) uitzonderingen en de beperkte discretionaire ruimte van de rechter bij de proceskostenbeslissing. De daaruit voortvloeiende rechtszekerheid is zodoende het derde belangrijke kenmerk van het Duitse kostenstelsel.