2.6.1 Inleiding

Zoals hierboven uiteengezet zijn de doelstellingen van privaatrecht en publiekrecht verschillend. De handhavingsmiddelen zijn daarom ook verschillend. Deze verschillen zijn van invloed op de effectiviteit van de handhavingsmiddelen. Zoals beschreven in paragraaf 2.2.2 werken de civielrechtelijke handhavingsmiddelen met name ex post en zien ze in principe op herstel van de rechtsverhouding in individuele gevallen. Bestuursrechtelijke sancties kunnen daarentegen ook punitief van aard zijn en daarmee ex ante werken omdat er een preventief effect van uitgaat (paragraaf 2.3.3).

Of een sanctie effectief is hangt af van de vraag of een potentiële overtreder afziet van de overtreding, als hij zich realiseert wat de sanctie voor deze overtreding zal zijn.1 Voor de keuze om via de privaatrechtelijke of bestuursrechtelijke weg te reguleren zal de effectiviteit van sancties een belangrijke rol kunnen spelen. Naast effectiviteit zullen ook de kosten van een procedure een rol spelen. Privaatrechtelijke procedures zijn een kostbare aangelegenheid, kunnen daarnaast lang duren en de uitkomst is niet altijd voorspelbaar.2 Hiermee komt de effectiviteit van de privaatrechtelijke sancties onder druk te staan.

Het streven naar een gemeenschappelijke interne Europese markt dient gerealiseerd te worden via een concurrerende markt. Het Europees mededingingsrecht heeft consumentenbescherming tot een van zijn hoofddoelen verheven: een vrije markt dient de consumenten en leidt tot verhoogde welvaart en tot een betere verdeling van de middelen. In een goed functionerende markt met volledige mededinging zijn geen toezichthouders nodig, privaatrechtelijke handhavingsmiddelen zijn afdoende. De keuze voor bestuursrechtelijke handhavingsmiddelen heeft dan ook tot doel marktimperfecties weg te nemen, althans tegen te gaan. In de volgende paragraaf wordt nader ingegaan op de tekorten van het privaatrecht in bepaalde gevallen.