HR, 23-12-2011, nr. 10/05388

Het eerste middel behelst verzuim van de verplichting om afdoende te motiveren alsmede schending van het recht, in bijzonder het bepaalde in artikel 41 in samenhang met artikel 49, eerste lid, Inv. 1990, doordat het Hof ten onrechte het oordeel van Rechtbank Arnhem dat voor aansprakelijkstelling niet van belang was of [A] BV al dan niet in gebreke was en met name dat in dit verband ook niet van belang was of de aanslag vennootschapsbelasting ten name van [A] BV op de juiste wijze bekend is gemaakt in stand heeft gelaten.

Vast is komen te staan dat de aanslag is verzonden naar [B], de laatste bestuurder en vereffenaar van [A] BV. Naar ik meen is dusdoende de aanslag niet op rechtsgeldige wijze bekend gemaakt. Noch de laatste bestuurder, noch de vereffenaar hadden op het moment van toezending immers nog een formele positie in de (niet meer bestaande) vennootschap. Ik stel mij op het standpunt dat van inwerkingtreding zonder deugdelijke bekendmaking geen sprake kan zijn, in elk geval in gevallen waarin betaling van de aanslag niet is uitgesloten en bovendien (heropening van de) vereffening ook nog aan de orde kan komen. De els van deugdelijke bekendmaking zou onaanvaardbaar worden uitgehold wanneer hieraan zonder meer voorbijgegaan zou kunnen worden om de enkele reden dat een vennootschap niet meer bestaat.

Dat bekendmaking zich wellicht lastig laat voorstellen als een vennootschap niet meer bestaat, de vereffening niet is heropend en geen van de voormalige functionarissen nog een rol speelt of kan spelen, doet hieraan niet af. De wetgever heeft immers welbewust voorzien in bekendmakingsmodaliteiten voor dergelijke gevallen. Vergelijk de toepasselijke bepaling in artikel 54, vierde lid, (oud) Rv. Feitelijk is vast komen te staan dat aan de eisen van die bepaling niet is voldaan door de ontvanger (zie blz. 6 van het proces-verbaal van de zitting in eerste aanleg van 17 augustus 2009). Hij heeft immers de aanslag slechts per post aan [B] verzonden en aan [B] betekend. En [B] was zoals gezegd in elk geval niet de juiste persoon om de aanslag aan bekend te maken.

Ik heb in dit verband — voor zover van belang — ook nog aangevoerd dat het dossier geen enkel stuk omtrent de bekendmaking aan [B] bevat (vergelijk wederom blz. 6 van het proces-verbaal van de zitting in eerste aanleg van 17 augustus 2009) en heb in dat licht betwist dat [B] op de hoogte is geweest van de aanslag. Ook op dit facet is Hof Arnhem ten onrechte niet ingegaan.

Het tweede middel behelst verzuim van de verplichting om afdoende te motiveren alsmede schending van het recht, in bijzonder het bepaalde in artikel 41 in samenhang met de artikelen 49, eerste lid, en 26 (oud) Inv. 1990, doordat het Hof ten onrechte het oordeel van Rechtbank Arnhem dat het recht tot dwanginvordering niet is verjaard in stand heeft gelaten.

[A] BV heeft uitstel van betaling gevraagd voor de aanslag waarvoor belanghebbende naderhand aansprakelijk gesteld en dit uitstel aanvankelijk ook gekregen. De ontvanger heeft echter het uitstel beëindigd op 27 april 1998. Sindsien zijn meer dan vijf jaren verstreken waarin de verjaring noch rechtsgeldig is gestuit, noch rechtsgeldig is geschorst.

Weliswaar heeft de ontvanger in eerste aanleg een uitdraal uit de ontvangersadministratie ingebracht en daarmee getracht aannemelijk te maken dat aan [A] BV ook naderhand uitstel van betaling was verleend, doch dit doet hieraan niet af.

Zoals blijkt uit het proces-verbaal van de zitting in eerste aanleg van 17 augustus 2009,

heb ik een aantal verweren ingebracht tegen de stelling van de ontvanger dat uit de uitdraai uit de ontvangersadministratie zou blijken dat uitstel van betaling is verleend aan [A] BV. Aan deze verweren is Rechtbank Arnhem ten onrechte niet toegekomen doordat zij — evenzeer ten onrechte — de kwestie van verjaring op andere gronden heeft afgedaan.

Rechtbank Arnhem heeft namelijk geoordeeld dat de navorderingsaanslag waarvoor belanghebbende aansprakelijk is gesteld niet invorderbaar is geworden nu deze niet bekend is gemaakt aan de belastingplichtige. Dit oordeel is een ongeldige doelredenering, nu belanghebbende naar mijn oordeel hoe dan ook niet aansprakelijk kan worden gehouden voor een aanslag die niet invorderbaar is geworden. Hieraan is Hof Arnhem ten onrechte voorbij gegaan.

Hetzelfde geldt voor het tweede oordeel van Rechtbank Arnhem in dit verband, namelijk dat het recht op dwanginvordering niet is verjaard omdat een verlengingsgrond in de zin van artikel 3:320 BW aanwezig is geweest omdat [A] BV heeft opgehouden te bestaan. De Rechtbank heeft hiermee miskend dat de fiscale verjaring niet aansluit bij de civielrechtelijke regeling waar de Rechtbank kennelijk het oog op heeft gehad.

Het derde middel behelst verzuim van de verplichting om afdoende te motiveren alsmede schending van het recht, in bijzonder het bepaalde in artikel 41 Inv. 1990, doordat het Hof ten onrechte het oordeel van Rechtbank Arnhem dat belanghebbende niet heeft bewezen dat hem geen verwijt kan worden gemaakt in stand heeft gelaten.

Ik heb in eerste aanleg en in hoger beroep (zeer) uitvoerig de omstandigheden aan de orde gesteld van de zetelverplaatsing en in verband hiermee een beroep gedaan op de disculpatiemogelijkheid van het tweede lid van artikel 41 Inv. 1990. Uitdrukkelijk heb ik daarbij overigens onderscheid gemaakt tussen de pensioenrechten enerzijds en de lijfrenterechten anderzijds (vergelijk mijn nadere stuk van 20 september 2010).

Ik heb onder meer betoogd dat geen sprake is geweest van een constructie, dat belanghebbende niet stilstond bij de gevolgen voor de heffing van vennootschapsbelasting over de pensioen- en lijfrenteverplichtingen die zouden worden opgeroepen door de zetelverplaatsing en dat zijn deskundige adviseurs daar evenmin bij stil stonden (zie met name mijn nadere stuk van 20 september 2010).

De Rechtbank heeft dit verweer op onjuiste gronden afgedaan. Het Hof is hier ten onrechte niet aan toegekomen.

Het laatste middel behelst verzuim van de verplichting om afdoende te motiveren alsmede schending van het recht, in bijzonder het bepaalde in artikel 41 in samenhang met artikel 32, tweede lid, Inv. 1990, doordat het Hof ten onrechte het oordeel van Rechtbank Arnhem dat belanghebbende niet heeft bewezen dat hem geen verwijt kan worden gemaakt in verband met de onbetaald gebleven heffingsrente in stand heeft gelaten.

Heffingsrente is verschuldigd geworden omdat tijd is verstreken tussen het belastbare feit en het opleggen van de navorderingsaanslag. Ik heb hieromtrent de stelling ingenomen dat dit tijdverloop niet aan belanghebbende kan worden verweten. De Rechtbank heeft hieromtrent geoordeeld dat het belopen van heffingsrente rechtstreeks het gevolg is van het verschuldigd worden van vennootschapsbelasting en dat, nu belanghebbende hieromtrent een verwijt kan worden gemaakt, hem ook een verwijt treft ter zake van de heffingsrente.

Dit oordeel is reeds daarom onjuist nu de omstandigheid dat de vennootschapsbelasting onbetaald is gebleven niets van doen heeft met het tijdverloop tussen het belastbare feit en het opleggen van de aanslag. Hof Arnhem heeft een en ander ten onrechte onbehandeld gelaten.

Ik refereer ten aanzien van deze bondig toegelichte middelen voor het overige uitdrukkelijk aan hetgeen ik in beroep en hoger beroep heb aangevoerd te dien aanzien.

Deze wijze van motiveren is ingegeven door enerzijds het voorwaardelijke karakter van de middelen en anderzijds door de omstandigheid dat ik in eerste aanleg en in hoger beroep reeds zeer uitvoerig op de genoemde standpunten ben ingegaan, onder verwijzing naar de relevante feiten en literatuur en jurisprudentie.

In afwachting van de verdere behandeling van deze zaak verblijf ik,