III.3.4.1 Inleiding

273. Matching of cash-flows. De in § 2 besproken debiteurenrisico’s stellen het SPV bloot aan een liquiditeitsrisico, dat wil zeggen het risico dat het SPV op de momenten waarop het betalingen aan schuldeisers moet verrichten niet over voldoende liquide middelen beschikt. Kasproblemen bij het SPV kunnen echter ook van structurele aard zijn. Dit doet zich voor indien er divergenties bestaan tussen de binnenkomende en uitgaande geldstromen. Deze kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door het feit dat de betalings- en risicokarakteristieken van de ABS niet overeenstemmen met de looptijden, vervaldagen en/of rente- en valutacondities van de onderliggende vorderingen. In een dergelijk geval is sprake van een ‘mismatch of cash flows’, ook wel een asset-liability mismatch genoemd.

Teneinde het risico van dergelijke structurele liquiditeitstekorten bij het SPV te voorkomen, zal over het algemeen worden gepoogd de betalingsen risicokarakteristieken van de ABS zoveel mogelijk te laten aansluiten bij die van de te effectiseren vorderingenportefeuille.

Een perfecte ‘match’ tussen activa en passiva is aanwezig in een (zuivere) ‘pass-through’ structuur.1 In een dergelijke transactiestructuur worden de op de onderliggende vorderingen ontvangen betalingen in (min of meer) ongewijzigde vorm doorbetaald aan de investeerders in de ABS.2 Een financiering met pass-throughs behoort echter niet altijd tot de mogelijkheden.

Ten eerste laten in het bijzonder vorderingen met een korte looptijd, zoals handelsvorderingen en credit card vorderingen, zich moeilijk effectiseren in een ‘pass through’ structuur. De kosten die zijn gemoeid met het optuigen van een securitisation, zouden in dat geval te hoog zijn in verhouding tot de korte looptijd van de transactie. De securitisation van kortlopende vorderingen zal over het algemeen pas zinvol zijn, indien de originator gedurende een langere periode vorderingen kan opnemen in een securitisationprogramma.

Ten tweede is het mogelijk dat men aan de ABS juist geheel andere betalings- en risicokarakteristieken wil toekennen dan die verbonden aan de onderliggende vorderingen, bijvoorbeeld omdat daardoor een grotere groep van geïnteresseerde investeerders kan worden bereikt.3 Een ‘passthrough’ structuur leent zich daar naar haar aard niet voor. Door aan de ABS andere betalings- en risicokarakteristieken toe te kennen, creëert men bewust een zekere mate van ‘asset-liability mismatch’. Met de liquiditeitsrisico’s die daaruit kunnen voortvloeien, moet bij het structureren van de transactie terdege rekening worden gehouden. Voorkomen moet worden dat het SPV op de momenten dat het betalingen moet verrichten onder de ABS daarvoor onvoldoende middelen heeft. Asset-liability mismatches kunnen onder meer worden geneutraliseerd door toepassing van ‘liquidity support’ en andere ‘hedging’-technieken (zoals rente- en valutaswaps).4 Het liquiditeitsrisico dat voortvloeit uit de asset-liability mismatch wordt dan vervangen door een debiteurenrisico op de instelling die het SPV financieel ondersteunt (over het algemeen een bank, een verzekeringsmaatschappij of de originator).5

274. Veel voorkomende vormen van ‘asset-liability mismatches’. Asset-liability mismatches kunnen verschillende vormen aannemen en verschillende oorzaken hebben. In deze paragraaf zal een aantal veel voorkomende vormen worden besproken en zal worden aangegeven op welke wijze de daaruit voortvloeiende risico’s kunnen worden ondervangen. Veel voorkomende vormen van asset-liability mismatches betreffen: