III.3.1 Inleiding

253. Beschrijving. Asset-backed securities vertrouwen voor de betaling van hoofdsom en rente op de (structuur van de) geldstroom die wordt gegenereerd door een portefeuille van vorderingen.1 Economisch gezien is een investering in ABS een investering in de kredietkwaliteit van de geëffectiseerde vorderingenportefeuille. Investeerders moeten daarbij kunnen vertrouwen op de juridische en financiële deugdelijkheid van de voor de securitisation ontworpen transactiestructuur. Investeerders dienen er zeker van te zijn dat de op de vorderingenportefeuille ontvangen betalingen ongehinderd door de transactiestructuur kunnen stromen en uiteindelijk op de daarvoor vastgestelde tijdstippen kunnen worden aangewend voor de voldoening van de ABS. Daarvoor is vereist dat alle bij de securitisation betrokken partijen in staat zijn de hen toebedeelde taak te vervullen en dat de rechtsgeldigheid van de in het kader van de securitisation gestelde rechtshandelingen, waaronder de overdracht en/of verpanding van de vorderingenportefeuille, niet door deze of gene in twijfel kan worden getrokken of worden aangetast. De rating agencies zullen bij hun beoordeling van de transactie rekening houden met het risico dat de verschillende bij de transactie betrokken partijen (en in het bijzonder de originator) in staat van faillissement komen te verkeren en vervolgens uitgaande van die situatie beoordelen of de transactiestructuur voldoende ‘bankruptcy remote’ is. Het risico dat de transactiestructuur niet (naar behoren) functioneert, wordt wel aangeduid als het securitisationrisk of structural risk.2

Voor investeerders kunnen de gevolgen van een gebrek in de structuur van de transactie veel ernstiger zijn dan de gevolgen van de realisering van het aan de geëffectiseerde vorderingen verbonden debiteurenrisico. Indien er op de vorderingen buitensporige kredietverliezen worden geleden, dan kan dat leiden tot een verlaging van de rating van de ABS of, onder extreme omstandigheden, tot gevolg hebben dat er onvoldoende gelden voorhanden zijn om de investeerders volledig en tijdig te voldoen. Indien er daarentegen iets niet in orde is met de transactiestructuur – de overdracht van de vorderingenportefeuille is bijvoorbeeld ongeldig of aantastbaar – of indien één van de bij de securitisation betrokken partijen (zoals de servicer of een financial support provider) niet aan zijn verplichtingen voldoet, dan heeft dit over het algemeen dramatische gevolgen. De rating van de ABS kan drastisch worden verlaagd of zelfs in het geheel vervallen en in het ergste geval kunnen de betalingen onder de ABS volledig worden onderbroken. Een lastig aspect van structuurrisico’s is bovendien, dat ze niet, of moeilijk, aan de hand van een statistische analyse van gegevens kunnen worden ingeschat. Het moge duidelijk zijn, dat structuurrisico’s tot een minimum moeten worden beperkt.

254. Overzicht en plan van behandeling. In deze paragraaf worden de belangrijkste structuurrisico’s besproken. Achtereenvolgens komen aan de orde: