6.1.1.3 Na 1997 gesloten belastingverdragen

De emigratieheffing kan niet als een ongeoorloofde inbreuk worden beschouwd met betrekking tot belastingverdragen die vanaf 1 januari 1997 zijn gesloten. De verdragspartner zal dan immers op de hoogte zijn geweest van het bestaan van de Nederlandse emigratieheffing.1 Zie in dat kader HR 5 september 2003, BNB 2003/379, r.o. 3.4.4; besproken in paragraaf 6.1.2.3 hierna. In deze belastingverdragen is bij het opstellen van de aanmerkelijkbelangbepaling veelal rekening gehouden met de emigratieheffing doordat ofwel uitdrukkelijk bij de emigratieheffing wordt aangesloten ofwel een termijn van tien jaar is opgenomen.2 Toepassing van de emigratieheffing onder die verdragen moet mijns inziens – mits aan de voorwaarden van het desbetreffende aanmerkelijkbelangvoorbehoud is voldaan – zonder meer mogelijk worden geacht.

In de belastingverdragen met België 2001 en Portugal 1999 zijn aanmerkelijkbelangbepalingen opgenomen die uitdrukkelijk aanknopen bij de conserverende aanslag. De emigratieheffing kan onder deze verdragen uiteraard worden toegepast, mijns inziens echter uitsluitend ten aanzien van houders van een aanmerkelijk belang in een (fictief) in Nederland gevestigde vennootschap (zie paragraaf 3.2.1.3). Het aanmerkelijkbelangvoorbehoud van het verdrag met Portugal 1999 komt ook voor in de verdragen met Albanië 2004, Indonesië 2002, Jordanië 2006 (nog niet in werking), Koeweit 2001, Mongolië 2002, Oeganda 2004, Slovenië 2004 en Zuid-Afrika 2005 (nog niet in werking). De verdragen met Georgië 2002 en Polen 2002 bevatten een vergelijkbare toevoeging inzake de conserverende aanslag.

Van de elf na 1997 gesloten belastingverdragen zonder uitdrukkelijke referentie aan de emigratieheffing moeten de verdragen met Armenië 2001, Estland 1997, IJsland 1997 en Litouwen 1999 hier echter wellicht buiten beschouwing blijven, aangezien de onderhandelingen met betrekking tot die verdragen nog hebben plaatsgevonden op basis van de vóór 1997 geldende aanmerkelijkbelangregeling. Deze belastingverdragen bevatten ook een aanmerkelijkbelangvoorbehoud conform artikel 13, lid 5, NSV, zonder tienjaarstermijn. De overige verdragen in deze groep – Egypte 1999, Kroatië 2000, Macedonië 1998, Moldavië 2000, Oezbekistan 2001, Roemenië 1998 en Taiwan 2001 – zijn wel op basis van het nieuwe aanmerkelijkbelangregime gesloten en bevatten alle een tienjaarstermijn. Opmerkelijk is dat de emigratieheffing onder deze groep belastingverdragen – die niet zijn toegesneden op de emigratieheffing – mijns inziens zonder beperking kan worden geëffectueerd; derhalve ook indien de aanmerkelijkbelangvennootschap haar vestigingsplaats buiten Nederland heeft.