Einde inhoudsopgave
Richtlijn 2014/65/EU betreffende markten voor financiële instrumenten en tot wijziging van Richtlijn 2002/92/EG en Richtlijn 2011/61/EU (herschikking)
Artikel 57 Positielimieten in grondstoffenderivaten en positiebeheerscontroles in grondstoffenderivaten en emissierechtenderivaten
Geldend
Geldend vanaf 28-03-2024
- Bronpublicatie:
28-02-2024, PbEU L 2024, 2024/790 (uitgifte: 08-03-2024, regelingnummer: 2024/790)
- Inwerkingtreding
28-03-2024
- Bronpublicatie inwerkingtreding:
28-02-2024, PbEU L 2024, 2024/790 (uitgifte: 08-03-2024, regelingnummer: 2024/790)
- Vakgebied(en)
Financieel recht / Bank- en effectenrecht
Financieel recht / Europees financieel recht
Financieel recht / Financieel toezicht (juridisch)
1.
De lidstaten dragen er zorg voor dat de bevoegde autoriteiten, overeenkomstig de berekeningsmethode die is bepaald in de technische reguleringsnormen die door ESMA overeenkomstig lid 3 zijn vastgesteld, limieten vaststellen en toepassen ten aanzien van de omvang van een nettopositie die een persoon op elk moment kan aanhouden in landbouwgrondstoffenderivaten en cruciale of significante grondstoffenderivaten die op handelsplatformen worden verhandeld, en in economisch gelijkwaardige OTC-contracten. Grondstoffenderivaten worden als cruciaal of significant beschouwd wanneer de som van alle nettoposities van eindpositiehouders de omvang van hun positie in openstaande contracten vertegenwoordigt en gemiddeld ten minste 300 000 eenheden in één jaar bedraagt. De limieten worden vastgesteld op basis van alle posities die door een persoon worden aangehouden en de posities die voor rekening van deze persoon worden aangehouden op geaggregeerd groepsniveau teneinde:
- a)
marktmisbruik te voorkomen;
- b)
ordelijke koersvormings- en afwikkelingsvoorwaarden te bevorderen, onder meer door marktverstorende posities te voorkomen en in het bijzonder door convergentie te waarborgen tussen de derivatenprijzen in de maand van levering en de prijzen op de spotmarkt voor de onderliggende grondstof, zonder afbreuk te doen aan de koersvorming op de markt voor de onderliggende grondstof.
De in lid 1 bedoelde positielimieten gelden niet voor:
- a)
posities die worden aangehouden door of voor rekening van een niet-financiële entiteit en waarvan objectief kan worden vastgesteld dat zij de risico’s verminderen die rechtstreeks verband houden met de commerciële activiteit van die niet-financiële entiteit;
- b)
posities die worden aangehouden door of voor rekening van een financiële entiteit die behoort tot een overwegend commerciële groep en die optreedt namens een niet-financiële entiteit van de overwegend commerciële groep, indien objectief kan worden vastgesteld dat die posities risico’s verminderen die rechtstreeks verband houden met de commerciële activiteit van die niet-financiële entiteit;
- c)
posities die worden aangehouden door financiële en niet-financiële tegenpartijen voor posities waarvan objectief kan worden aangetoond dat zij voortvloeien uit transacties die zijn aangegaan om te voldoen aan de verplichting een handelsplatform van liquiditeit te voorzien als bedoeld in artikel 2, lid 4, vierde alinea, onder c);
- d)
alle andere waardepapieren in de zin van artikel 4, lid 1, punt 44, onder c), die betrekking hebben op een grondstof of een onderliggende waarde bedoeld in deel C, punt 10, van bijlage I.
ESMA ontwikkelt ontwerpen van technische reguleringsnormen om een procedure te bepalen waarmee een financiële entiteit die behoort tot een overwegend commerciële groep een vrijstelling voor afdekking kan aanvragen voor posities die door die financiële entiteit worden aangehouden en waarvan objectief kan worden aangetoond dat zij risico’s verminderen die rechtstreeks verband houden met de commerciële activiteit van de niet-financiële entiteiten van de groep.
ESMA ontwikkelt ontwerpen van technische reguleringsnormen om een procedure te bepalen volgens welke personen een vrijstelling kunnen aanvragen voor posities die het gevolg zijn van transacties die zijn aangegaan om te voldoen aan de verplichting een handelsplatform van liquiditeit te voorzien.
ESMA dient de in de derde en vierde alinea bedoelde ontwerpen van technische reguleringsnormen uiterlijk op 28 november 2021 in bij de Commissie.
Aan de Commissie wordt de bevoegdheid toegekend om deze richtlijn aan te vullen door de in de derde en vierde alinea van dit lid bedoelde technische reguleringsnormen vast te stellen overeenkomstig de artikelen 10 tot en met 14 van Verordening (EU) nr. 1095/2010.
2.
De positielimieten voorzien in duidelijke kwantitatieve drempels voor de maximumomvang van een positie in een grondstoffenderivaat die personen kunnen houden.
3.
ESMA stelt een lijst op van de in lid 1 bedoelde cruciale of significante grondstoffenderivaten en ontwikkelt ontwerpen van technische reguleringsnormen om de berekeningsmethode te bepalen die door de bevoegde autoriteiten wordt toegepast bij de vaststelling van de spotmaandpositielimieten en de positielimieten van andere maanden voor materieel afgewikkelde en door middel van contanten afgewikkelde grondstoffenderivaten op basis van de kenmerken van het derivaat in kwestie.
Bij het opstellen van de lijst van de in lid 1 bedoelde cruciale of significante grondstoffenderivaten houdt ESMA rekening met de volgende factoren:
- a)
het aantal marktdeelnemers;
- b)
de onderliggende grondstof van het derivaat in kwestie.
Bij het bepalen van de in de eerste alinea bedoelde berekeningsmethode houdt ESMA rekening met de volgende factoren:
- a)
de leverbare voorraad van de onderliggende grondstof;
- b)
de totale positie in openstaande contracten in dat derivaat en de totale openstaande positie in andere financiële instrumenten met dezelfde onderliggende grondstof;
- c)
het aantal en de omvang van de marktdeelnemers;
- d)
de kenmerken van de onderliggende grondstoffenmarkt, met inbegrip van productie-, consumptie- en marktvervoerspatronen;
- e)
de ontwikkeling van nieuwe grondstoffenderivaten;
- f)
de ervaring van beleggingsondernemingen of marktexploitanten die een handelsplatform exploiteren en van andere rechtsgebieden met de positielimieten.
ESMA dient de in de eerste alinea bedoelde ontwerpen van technische reguleringsnormen uiterlijk op 28 november 2021 in bij de Commissie.
Aan de Commissie wordt de bevoegdheid toegekend om deze richtlijn aan te vullen door de in de eerste alinea van dit lid bedoelde technische reguleringsnormen vast te stellen overeenkomstig de artikelen 10 tot en met 14 van Verordening (EU) nr. 1095/2010.
4.
Een bevoegde autoriteit stelt positielimieten vast voor op handelsplatformen verhandelde cruciale of significante grondstoffenderivaten en landbouwgrondstoffenderivaten, op basis van de berekeningsmethode die is bepaald in de door de Commissie overeenkomstig lid 3 vastgestelde technische reguleringsnormen. Die positielimieten omvatten economisch gelijkwaardige OTC-contracten.
Een bevoegde autoriteit herziet de in de eerste alinea bedoelde positielimieten in geval van een aanzienlijke verandering op de markt, waaronder een aanzienlijke verandering in de leverbare voorraad of de positie in openstaande contracten, op basis van haar bepaling van de leverbare voorraad en van de positie in openstaande contracten, en stelt die positielimieten opnieuw vast overeenkomstig de berekeningsmethode die is bepaald in de door de Commissie overeenkomstig lid 3 vastgestelde technische reguleringsnormen.
5.
De bevoegde autoriteiten stellen ESMA in kennis van de exacte positielimieten die zij voornemens zijn vast te stellen op basis van de berekeningsmethode zoals vastgesteld door ESMA overeenkomstig lid 3. Binnen twee maanden na ontvangst van de kennisgeving geeft ESMA een advies af aan de betreffende bevoegde autoriteit waarin wordt beoordeeld of de positielimieten verenigbaar zijn met de in lid 1 opgenomen doelstellingen en met de berekeningsmethode zoals vastgesteld door ESMA overeenkomstig lid 3. ESMA maakt dit advies bekend op haar website. De betrokken bevoegde autoriteit wijzigt de positielimieten overeenkomstig het advies van ESMA of rechtvaardigt bij ESMA waarom zij meent dat deze niet hoeven te worden gewijzigd. Ingeval een bevoegde autoriteit limieten oplegt die in strijd zijn met een advies van ESMA, maakt zij op haar website onmiddellijk een mededeling bekend waarin zij de redenen waarom zij een dergelijke werkwijze volgt, volledig uiteenzet.
Ingeval ESMA bepaalt dat een positielimiet niet in overeeenstemming[lees: overeenstemming] is met de in lid 3 bedoelde berekeningsmethode, onderneemt zij actie overeenkomstig haar bevoegdheden uit hoofde van artikel 17 van Verordening (EU) nr. 1095/2010.
6.
Ingeval landbouwgrondstoffenderivaten die gebaseerd zijn op dezelfde onderliggende waarde en dezelfde kenmerken hebben, in aanzienlijke hoeveelheden worden verhandeld op handelsplatformen in meer dan één rechtsgebied, of ingeval cruciale of significante grondstoffenderivaten die gebaseerd zijn op dezelfde onderliggende waarde en dezelfde kenmerken hebben, worden verhandeld op handelsplatformen in meer dan één rechtsgebied, stelt de bevoegde autoriteit van het handelsplatform met het grootste handelsvolume (‘de centrale bevoegde autoriteit’) de unieke positielimiet vast die wordt toegepast op alle handel in die derivaten. De centrale bevoegde autoriteit raadpleegt de bevoegde autoriteiten van de andere handelsplatformen waar die landbouwgrondstoffenderivaten in aanzienlijke hoeveelheden worden verhandeld of waar die cruciale of significante grondstoffenderivaten worden verhandeld, over de toe te passen unieke positielimiet en eventuele herzieningen van deze unieke positielimiet.
De bevoegde autoriteiten die het niet eens zijn met de vaststelling van de unieke positielimiet door de centrale bevoegde autoriteit, geven schriftelijk de volledige en gedetailleerde redenen aan waarom zij van mening zijn dat niet is voldaan aan de vereisten van lid 1. ESMA beslecht alle geschillen die voortvloeien uit meningsverschillen tussen bevoegde autoriteiten overeenkomstig haar bevoegdheden uit hoofde van artikel 19 van Verordening (EU) nr. 1095/2010.
De bevoegde autoriteiten van de handelsplatformen waar landbouwgrondstoffenderivaten die gebaseerd zijn op dezelfde onderliggende waarde en dezelfde kenmerken hebben in aanzienlijke hoeveelheden worden verhandeld of cruciale of significante grondstoffenderivaten die gebaseerd zijn op dezelfde onderliggende waarde en dezelfde kenmerken hebben, worden verhandeld, en de bevoegde autoriteiten van positiehouders in die derivaten sluiten samenwerkingsregelingen, die onder meer voorzien in de uitwisseling van relevante gegevens teneinde toezicht op en handhaving van de unieke positielimiet mogelijk te maken.
7.
ESMA controleert ten minste één keer per jaar de wijze waarop de bevoegde autoriteiten de positielimieten vastgesteld op basis van de door ESMA overeenkomstig lid 3 vastgestelde berekeningsmethode hebben geïmplementeerd. Hierbij waarborgt ESMA dat een unieke positielimiet daadwerkelijk van toepassing is op de landbouwgrondstoffenderivaten en cruciale of significante contracten die gebaseerd zijn op hetzelfde onderliggende en dezelfde kenmerken hebben, onafhankelijk van de plaats waar die worden verhandeld overeenkomstig lid 6.
8.
De lidstaten zorgen ervoor dat een beleggingsonderneming of marktexploitant die een handelsplatform exploiteert waarop grondstoffenderivaten of emissierechtenderivaten worden verhandeld, positiebeheerscontroles toepast, met inbegrip van bevoegdheden voor het handelsplatform om:
- a)
de posities in openstaande contracten van personen te bewaken;
- b)
informatie te verkrijgen, met inbegrip van alle relevante documentatie, van personen betreffende de omvang en het doel van een ingenomen positie of aangegane blootstelling, en betreffende uiteindelijke of onderliggende eigenaren, gezamenlijke regelingen en enigerlei activa of verplichtingen op de onderliggende markt, met inbegrip van, in voorkomend geval, posities aangehouden in emissierechtenderivaten of posities aangehouden in grondstoffenderivaten die gebaseerd zijn op dezelfde onderliggende waarde en dezelfde kenmerken hebben op andere handelsplatformen en in economisch gelijkwaardige OTC-contracten door middel van leden en deelnemers;
- c)
te verzoeken dat een persoon een positie, tijdelijk of definitief, beëindigt of vermindert, en eenzijdig actie te ondernemen opdat de positie wordt beëindigd of verminderd indien de persoon nalaat aan een dergelijk verzoek te voldoen, en
- d)
te eisen dat een persoon weer tijdelijk voor liquiditeit op de markt zorgt voor een overeengekomen prijs en omvang, met de uitdrukkelijke bedoeling de effecten van een omvangrijke of dominante positie te beperken.
ESMA ontwikkelt ontwerpen van technische reguleringsnormen tot nadere bepaling van de inhoud van de positiebeheerscontroles en houdt daarbij rekening met de kenmerken van de betrokken handelsplatformen.
ESMA dient die ontwerpen van technische reguleringsnormen uiterlijk op 28 november 2021 bij de Commissie in.
Aan de Commissie wordt de bevoegdheid toegekend om deze richtlijn aan te vullen door de in de tweede alinea van dit lid bedoelde technische reguleringsnormen vast te stellen overeenkomstig de artikelen 10 tot en met 14 van Verordening (EU) nr. 1095/2010.
9.
De positielimieten en positiebeheerscontroles zijn transparant en niet-discriminerend, specificeren hoe zij van toepassing zijn op personen en houden rekening met de aard en de samenstelling van de marktdeelnemers en met het gebruik dat zij maken van de tot de handel toegelaten contracten.
10.
De beleggingsonderneming of marktexploitant die het handelsplatform exploiteert, stelt de bevoegde autoriteit op de hoogte van de bijzonderheden van de positiebeheerscontroles.
De bevoegde autoriteit deelt dezelfde informatie alsmede de bijzonderheden van de door haar vastgestelde positielimieten mee aan ESMA, die een databank met overzichten van de positielimieten en positiebeheerscontroles op haar website toegankelijk maakt en actueel houdt.
11.
De positielimieten van lid 1 worden opgelegd door de bevoegde autoriteiten overeenkomstig artikel 69, lid 2, onder p).
12.
ESMA ontwikkelt ontwerpen van technische reguleringsnormen ter bepaling van:
- a)
de criteria en methoden om te bepalen of een positie kan worden beschouwd als een positie die de risico's die rechtstreeks verband houden met de commerciële bedrijvigheid, vermindert;
- b)
de methoden om te bepalen of de posities van een persoon moeten worden geaggregeerd binnen een groep;
- c)
de criteria om te bepalen of een contract een OTC-contract is dat in economische zingelijkwaardig is aan een op een handelsplatform verhandeld contract, zoals bedoeld in lid 1, ter vereenvoudiging van de rapportage van posities ingenomen in gelijkwaardige OTC-contracten aan de betrokken bevoegde autoriteit zoals bepaald in artikel 58, lid 2;
- d)
de definitie van wanneer uit hoofde van lid 6 van dit artikel sprake is van ‘aanzienlijke hoeveelheden’;
- e)
de methoden voor het aggreren en verrekenen van OTC-posities en posities in op handelsplatformen verhandelde grondstoffenderivaten ter vaststelling van de nettopositie om te kunnen beoordelen of de limieten worden nageleefd. Met dergelijke methoden moeten criteria worden vastgesteld om te bepalen welke posities met elkaar mogen worden verrekend, en mag het opbouwen van posities niet worden vereenvoudigd indien dit in strijd is met de doelstellingen van lid 1 van dit artikel;
- f)
de procedure om te bepalen hoe personen een aanvraag kunnen doen voor de vrijstelling op grond van lid 1, tweede alinea, van dit artikel en hoe de betrokken bevoegde autoriteit dergelijke aanvragen goedkeurt;
- g)
de berekeningsmethode ter vaststelling van het handelsplatform met het grootste handelsvolume in een grondstoffenderivaat en aanzienlijke hoeveelheden uit hoofde van lid 6 van dit artikel.
ESMA legt de in de eerste alinea bedoelde ontwerpen van technische reguleringsnormen uiterlijk op 3 juli 2015 voor aan de Commissie.
Aan de Commissie wordt de bevoegdheid toegekend de in de eerste alinea bedoelde technische reguleringsnormen overeenkomstig de artikelen 10 tot en met 14 van Verordening (EU) nr. 1095/2010 vast te stellen.
13.
De bevoegde autoriteiten leggen geen limieten op die restrictiever zijn dan die welke overeenkomstig lid 1 zijn vastgesteld, tenzij in uitzonderlijke gevallen waarin dergelijke limieten objectief gerechtvaardigd en evenredig zijn in het licht van de liquiditeit van de markt in kwestie en de ordelijke werking van die markt. De bevoegde autoriteiten maken op hun website de bijzonderheden bekend van de restrictievere positielimieten die zij besluiten op te leggen en die gelden voor een initiële periode van ten hoogste zes maanden, te rekenen vanaf de datum van de bekendmaking ervan op de website. De restrictievere positielimieten kunnen telkens met perioden van ten hoogste zes maanden worden verlengd indien de redenen voor de restrictie van toepassing blijven. Indien zij na het verstrijken van een dergelijke periode van zes maanden niet worden verlengd, houden zij automatisch op te bestaan.
Ingeval de bevoegde autoriteiten besluiten restrictievere positielimieten op te leggen, stellen zij ESMA daarvan in kennis. De kennisgeving bevat een motivering voor de restrictievere positielimieten. ESMA brengt binnen 24 uur advies uit over de vraag of zij de restrictievere positielimieten noodzakelijk acht om de uitzonderingssituatie aan te pakken. Het advies wordt bekendgemaakt op de website van ESMA.
Ingeval een bevoegde autoriteit limieten oplegt die in strijd zijn met een advies van ESMA, maakt zij op haar website onmiddellijk een mededeling bekend waarin zij de redenen waarom zij een dergelijke werkwijze volgt, volledig uiteenzet.
14.
De lidstaten schrijven voor dat bevoegde autoriteiten hun sanctiebevoegdheden uit hoofde van deze richtlijn voor inbreuken op positielimieten vastgesteld overeenkomstig dit artikel, kunnen toepassen op:
- a)
posities aangehouden door personen gevestigd op of met activiteiten op of buiten hun grondgebied die de limieten op grondstoffenderivatencontracten overschrijden die bevoegde autoriteiten hebben vastgesteld in verband met contracten op handelsplatformen die zijn gevestigd op of activiteiten verrichten op hun grondgebied of economisch gelijkwaardige OTC-contracten;
- b)
posities aangehouden door personen gevestigd op of met activiteiten op hun grondgebied die de limieten op grondstoffenderivatencontracten overschrijden die de bevoegde autoriteiten van andere lidstaten hebben vastgesteld.