23.2.2 Het onderscheid tussen beleggingsmaatschappij en beleggingsfonds

Het begrip “beleggingsfonds” is slechts een aanduiding van een ter belegging bijeengebrachte hoeveelheid vermogensbestanddelen. Het begrip is derhalve geen aanduiding voor een rechtsvorm. Het samengebrachte vermogen is op zichzelf geen “rechtssubject”.1 Ponsen merkt mijns inziens dan ook terecht op dat een beleggingsinstelling (dus ook een beleggingsfonds) in de kern een pot met op geld waardeerbare zaken (de beleggingen) is.2 In het BW is geen definitie opgenomen van het begrip. Een definitie is wel te vinden in art. 1:1 Wft.3 Aldaar wordt een beleggingsfonds omschreven als:

Uit bovenstaande definitie volgt dat een beleggingsfonds in ieder geval van de beleggingsmaatschappij moet worden onderscheiden. Art 1:1 Wft merkt als een beleggingsmaatschappij aan:

Een belangrijk verschil tussen beleggingsmaatschappijen en beleggingsfondsen is dus dat beleggingsmaatschappijen volgens de definitie rechtspersoonlijkheid bezitten. Beleggingsmaatschappijen hebben – anders dan beleggingsfondsen – naar huidig recht vaak de vorm van een bv of nv4. In dit onderzoek staan de contractuele samenwerkingsverbanden centraal. Een beleggingsmaatschappij is eerder een op een statuut dan op een contract gebaseerde samenwerkingsvorm. Beleggingsmaatschappijen blijven in dit hoofdstuk daarom buiten beschouwing. Hetzelfde geldt voor andere, niet op een contract gebaseerde, beleggerscollectieven. Als “fondsen” aangeduide beleggerscollectieven in de vorm van een stichting of bv (zoals bijvoorbeeld doorgaans geldt voor pensioenfondsen) laat ik derhalve in het navolgende ook buiten beschouwing.