7.8.3 Betekenis van het begrip gewichtige reden

Dat een beroep op een gewichtige reden gedaan kan worden, maakt nog niet duidelijk, hoe belangenafweging vervolgens zal moeten plaatsvinden. De parlementaire geschiedenis bij art. 22 en art 843a Rv is hier weinig behulpzaam. Die laat de invulling van de afweging in feite over aan de rechter en geeft zelfs niet uitdrukkelijk aan, of belangen (zeer) zwaarwichtig moeten zijn willen zij aan verstrekking van bescheiden in de weg staan. De parlementaire geschiedenis heeft immers niet veel meer om het lijf dan het volgende:

De parlementaire geschiedenis verwijst niet naar rechtspraak die van betekenis kan zijn. Die rechtspraak is er echter wel. Voor de hand ligt immers om aansluiting te zoeken bij de rechtspraak die is gewezen bij een beroep op een wettelijke geheimhoudingsplicht, waarin geen verschoningsrecht ligt besloten. Voor die situatie heeft de Hoge Raad uitgemaakt dat het zwaarwegende belang bij waarheidsvinding moet worden afgewogen tegen de door de betrokken bepaling beschermde belan-

gen.3

Bij de eerste gelegenheid waarbij de Hoge Raad het begrip gewichtige reden in de mond nam, werd niet op die eerdere uitspraak aangesloten. In dat eerste arrest van de Hoge Raad uit 2007 over het begrip gewichtige reden bleek dat voor een beroep op een gewichtige reden slechts plaats is op grond van een bijzondere reden zoals bijvoorbeeld een beroep op vertrouwelijkheid ter bescherming van de rechten of belangen van derden.4 Het gebruik van het woord "bijvoorbeeld" liet reeds zien, dat geen sprake is van een limitatieve reeks mogelijkheden om een beroep te doen op een gewichtige reden.

Een jaar later volgde echter de volgende meer algemene formulering over het begrip gewichtige reden die wel aansluit op de eerder gewezen rechtspraak over wettelijke geheimhoudingsplichten:

waarna die formulering als volgt in 2009 werd herhaald in vergelijkbare bewoordingen:

Plezierig is dat de aansluiting bij de rechtspraak over wettelijke geheimhoudingsplicht het vereenvoudigt om een innerlijk consistent systeem van weigeringsgronden te creëren. Van belang is dat daarbij door het benadrukken van het zwaarwegende belang van de waarheidsvinding ook een rangorde tussen de af te wegen belangen is aangebracht. Dat afweging vereist is tussen de belangen bij informatieverstrekking en de belangen bij het onthouden van medewerking daaraan is immers op zichzelf natuurlijk niet bijzonder. Eerder werd al uitgemaakt dat die moest plaatsvinden bij de beoordeling van een vordering tot verstrekking van een klantenlijst bij inbreuk op intellectuele eigendomsrechten. Daarover overwoog de Hoge Raad: