Hof 's-Hertogenbosch, 04-10-2012, nr. 12/00019

Aan belanghebbende is voor het jaar 2007 een aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 58.762, waarbij een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting van € 4.279 is verleend. Het daartegen gemaakte bezwaar is bij uitspraak van de Inspecteur niet-ontvankelijk verklaard.

Belanghebbende is van deze uitspraak in beroep gekomen bij de Rechtbank. Ter zake van dit beroep heeft de griffier van de Rechtbank van belanghebbende een griffierecht geheven van € 41. De Rechtbank heeft het beroep gegrond verklaard, de uitspraak op bezwaar vernietigd, de aanslag verminderd tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 56.545, rekening houdend met een aftrek ter voorkoming van dubbele belasting tot een bedrag van € 4.075, met handhaving van de overige elementen, de Inspecteur veroordeeld in de proceskosten van belanghebbende ten bedrage van € 160 en gelast dat de Inspecteur het door belanghebbende betaalde griffierecht van € 41 aan deze vergoedt.

Tegen deze uitspraak heeft belanghebbende hoger beroep ingesteld bij het Hof. Ter zake van dit beroep heeft de griffier van belanghebbende een griffierecht geheven van € 112. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgehad op 10 mei 2012 te 's-Hertogenbosch. Aldaar zijn toen verschenen en gehoord belanghebbende, alsmede de Inspecteur.

De gemachtigde van belanghebbende heeft te dezer zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij.

Het Hof heeft het onderzoek ter zitting geschorst en daarbij bepaald dat het vooronderzoek wordt hervat. Vervolgens heeft het Hof partijen verzocht schriftelijk inlichtingen te geven, aan welk verzoek zij hebben voldaan.

De nadere zitting heeft plaatsgevonden op 23 augustus 2012 te 's-Hertogenbosch. Aldaar zijn toen verschenen en gehoord belanghebbende, alsmede de Inspecteur.

Het Hof heeft vervolgens het onderzoek gesloten.

Het geschil in hoger beroep betreft het antwoord op de volgende vragen:

Partijen doen hun standpunten in hoger beroep steunen op de gronden welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, van al welke stukken de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt.

Voor hetgeen zij hieraan tijdens de zittingen hebben toegevoegd, wordt verwezen naar de van de zittingen opgemaakte processen-verbaal.

Belanghebbende concludeert, naar het Hof verstaat, primair tot gegrondverklaring van het hoger beroep, tot gedeeltelijke vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, tot vernietiging van de uitspraak op bezwaar en tot vermindering van de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 21.804 zonder toekenning van een vermindering te voorkoming van dubbele belasting. Subsidiair concludeert belanghebbende, naar het Hof verstaat, tot vermindering van de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 56.545, waarbij een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting wordt toegekend aan de hand van een belastingvrijstellingsbreuk waarvan de teller € 34.661 bedraagt. De Inspecteur concludeert primair tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank en subsidiair, naar het Hof verstaat, tot vermindering van de aanslag tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 38.206.

Ten aanzien van het geschil

Ten aanzien van vraag a)

Belanghebbende verdedigt de opvatting dat het heffingsrecht ter zake van de arbeidsongeschiktheidsuitkering ingevolge het belastingverdrag aan Nederland is toegewezen. De aanslag zoals die luidt na vermindering door de Rechtbank is gebaseerd op de opvatting dat het heffingsrecht over die uitkering aan België is toegewezen. Indien belanghebbende in zijn opvatting zou worden gevolgd, zou de aanslag naar een hoger belastingbedrag moeten worden berekend. Alsdan resteert immers geen als vermindering ter voorkoming van dubbele belasting in de zin van artikel 2.5, lid 5, van de Wet IB 2001 in verbinding met artikelen 2 en 3 van het Uitvoeringsbesluit in aanmerking te nemen bedrag. Belanghebbende heeft derhalve geen belang bij de onderwerpelijke grief, zodat het Hof daaraan voorbij kan gaan. In verband met de relevantie van het antwoord op de onderwerpelijke vraag voor het antwoord op geschilvraag c), zal het Hof de onderhavige vraag toch beantwoorden.

De Rechtbank heeft het volgende overwogen:

Het Hof acht deze overwegingen juist. Op de geciteerde gronden is het Hof, evenals de Rechtbank, van oordeel dat de heffingsbevoegdheid ter zake van de arbeidsongeschiktheidsuitkering ingevolge artikel 21 van het belastingverdrag exclusief aan België is toegewezen. Dat de hoogte van de door belanghebbende betaalde premie is afgestemd op de beroepsgroep waarvan hij deel uitmaakt, zoals belanghebbende ter zitting heeft gesteld en de Inspecteur heeft erkend, doet geen afbreuk aan het vorenoverwogene. De, bij arbeidsongeschiktheidsverzekeringen gebruikelijke, premiedifferentiatie naar verschillende beroepsgroepen brengt nog niet mee dat de uitkering in een zodanig verband staat met de ondernemingsuitoefening dat zij als winst uit onderneming moet worden aangemerkt.

Ten overvloede overweegt het Hof dat, zelfs indien belanghebbende zou worden gevolgd in zijn standpunt dat de arbeidsongeschiktheidsuitkering als onderdeel van de door belanghebbende behaalde winst uit onderneming moet worden aangemerkt, dit niet meebrengt dat het heffingsrecht ter zake van deze uitkering ingevolge artikel 7 van het belastingverdrag aan Nederland is toegewezen. Immers, ingevolge artikel 7, lid 1, van het belastingverdrag is door belanghebbende behaalde winst uit onderneming slechts in België belastbaar. Dit is slechts anders voor zover winst uit onderneming toerekenbaar is aan een in Nederland gelegen vaste inrichting. Naar 's Hofs oordeel is de onderwerpelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering, althans zijn de rechten uit hoofde van de arbeidsongeschiktheidsverzekering, niet toerekenbaar aan de in Nederland gelegen vaste inrichting van belanghebbendes onderneming. Het voor die toerekening noodzakelijke verband met de vaste inrichting ontbreekt: de polis dekt het algemene risico van ongeval of ziekte, ongeacht of dat risico zich binnen of buiten het kader van de ondernemingsuitoefening manifesteert en is niet beperkt tot specifiek uit de ondernemingsuitoefening voortvloeiende risico's, laat staan specifiek uit de ondernemingsuitoefening door middel van de vaste inrichting voortvloeiende risico's.

Het gelijk ten aanzien van vraag a) is aan de Inspecteur.

Ten aanzien van vraag b)

Belanghebbende stelt dat hij voldoet aan de uit het recht van de Europese Unie ontsproten voorwaarden voor aftrek in Nederland van de (negatieve) belastbare inkomsten uit eigen woning. Zijns inziens dient de norm uit het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: het HvJ) in de zaak-Schumacker (HvJ 14 oktober 1995, zaak C-279/93, BNB 1995/187) en, naar het Hof verstaat, de nadien in dat verband gevolgde jurisprudentie van het HvJ, waaronder met name het arrest van het HvJ in de zaak-Renneberg (HvJ 16 oktober 2008, zaak C-527/06, BNB 2009/50) aldus te worden uitgelegd dat slechts wordt bezien in welke staat bepaalde inkomsten worden verworven en niet welke staat ingevolge een belastingverdrag heffingsbevoegd is ter zake van zodanige inkomsten. Aangezien nagenoeg het gehele (wereld-)inkomen van belanghebbende afkomstig is uit Nederland, dient Nederland de (negatieve) belastbare inkomsten uit eigen woning in aanmerking te nemen, aldus nog steeds belanghebbende.

Het Hof stelt voorop dat partijen eenparig van mening zijn dat de arbeidsongeschiktheidsuitkering behoort tot het belastbaar inkomen uit werk en woning zoals bedoeld in artikel 7.2 van de Wet IB 2001. Het Hof zal partijen in dit eenparige standpunt volgen, aangezien het Hof niet is gebleken dat zij daarbij zijn uitgegaan van een onjuiste rechtsopvatting. Voorts staat vast dat België de arbeidsongeschiktheidsuitkering in de heffing van personenbelasting (de Belgische inkomstenbelasting) heeft betrokken.

De door belanghebbende bedoelde rechtspraak van het HvJ behelst in essentie de gedachte dat de werkstaat rekening moet houden met de persoonlijke en gezinssituatie van de belastingplichtige, indien het inkomen dat in de woonstaat wordt vergaard door de belastingplichtige en dat door de woonstaat in de belastingheffing kan worden betrokken zodanig gering is dat de woonstaat met die persoonlijke en gezinssituatie bij de belastingheffing geen rekening kan houden. In het onderhavige geval heeft België, de woonstaat van belanghebbende, de arbeidsongeschiktheidsuitkering in de belastingheffing van belanghebbende betrokken. België is daartoe, gezien het antwoord op vraag a), ook (exclusief) bevoegd. Gezien de grootte van deze uitkering, kan niet worden gezegd dat in het geval van belanghebbende aan de voorwaarden van de bedoelde rechtspraak van het HvJ is voldaan. Belanghebbendes andersluidende betoog, dat in wezen behelst dat slechts de nationale wetgeving van de werkstaat in ogenschouw wordt genomen en dat zowel de belastingheffing in de woonstaat als het tussen die staten vigerende belastingverdrag geheel worden genegeerd, moet worden verworpen, aangezien het geen steun vindt in het recht van de Europese Unie.

Ten aanzien van vraag c)

Belanghebbende verdedigt de opvatting dat, hoewel hij ingevolge artikel 2.5 van de Wet IB 2001 wenst te kiezen voor behandeling als binnenlandse belastingplichtige, Nederland niet bevoegd is de arbeidsongeschiktheidsuitkering in enige heffingsgrondslag te betrekken, aangezien het heffingsrecht ter zake van die uitkering aan België is toegewezen. De Inspecteur bestrijdt deze opvatting primair en verdedigt, naar het Hof verstaat, subsidiair de opvatting dat, indien belanghebbende in zijn opvatting moet worden gevolgd, Nederland evenmin bevoegd is de belastbare inkomsten uit eigen woning in enige heffingsgrondslag voor de inkomstenbelasting te betrekken.

Het Hof heeft in zijn uitspraak van 16 maart 2012,

nr. 11/00482, LJN: BW1115, betreffende een in Duitsland woonachtige belastingplichtige die (onder meer) pensioenuitkeringen genoot en ingevolge artikel 2.5 van de Wet IB 2001 had geopteerd voor behandeling als binnenlandse belastingplichtige, onder meer het volgende overwogen:

Naar 's Hofs oordeel is het zojuist geciteerde mutatis mutandis van overeenkomstige toepassing op het onderwerpelijke geschil. Gezien artikel 21, paragraaf 1, van het belastingverdrag is Nederland niet bevoegd de arbeidsongeschiktheidsuitkering in enige heffingsgrondslag voor de inkomstenbelasting te begrijpen. Belanghebbende is immers inwoner in de zin van artikel 4 van het belastingverdrag van België. De keuze van belanghebbende ingevolge artikel 2.5 van de Wet IB 2001 laat het zojuist geschetste, door het belastingverdrag opgeroepen, rechtsgevolg onverlet. Het Hof verwerpt de stelling van de Inspecteur dat het belastingverdrag niet verhindert dat Nederland exclusief aan België ter heffing toegewezen inkomensbestanddelen in aanmerking neemt voor de vaststelling van het op wél aan Nederland ter heffing toegewezen inkomensbestanddelen toe te passen belastingtarief. Aangezien belanghebbende verdragsinwoner is van België, is Nederland, bij gebreke van een daartoe strekkende bepaling in het belastingverdrag, niet bevoegd exclusief aan België ter heffing toegewezen inkomensbestanddelen in enige heffingsgrondslag voor de inkomstenbelasting te betrekken, derhalve ook niet voor de vaststelling van het toepasselijke belastingtarief, hetgeen inherent is aan de door Nederland te verlenen objectvrijstelling.

Het vorenstaande geldt echter evenzeer voor de belastbare inkomsten uit eigen woning. Deze inkomsten vallen niet onder artikel 6 van het Verdrag, aangezien dat artikel slechts betrekking heeft op de situatie dat een inwoner van de ene verdragssluitende staat onroerend goed bezit dat in de andere staat is gelegen. Aangezien de woning in België is gelegen, verzet artikel 21, paragraaf 1, van het belastingverdrag zich ertegen dat Nederland die inkomsten in enige heffingsgrondslag betrekt. Gesteld noch gebleken is dat aan enige voorwaarde van artikel 21, paragraaf 1, van het belastingverdrag niet is voldaan.

Het vorenoverwogene leidt ertoe dat de aanslag moet worden verminderd met het saldo van de arbeidsongeschiktheidsuitkering en de belastbare inkomsten uit eigen woning, welk saldo € 18.259 bedraagt. Zoals de Inspecteur terecht heeft gesteld, blijft het premie-inkomen onveranderd.

Ten aanzien van vraag d)

Aangezien Nederland, gezien het antwoord op vraag c), niet bevoegd is de arbeidsongeschiktheidsuitkering in enige heffingsgrondslag voor de inkomstenbelasting te betrekken, komt het Hof niet aan een antwoord op vraag d) toe.

Ten aanzien van het griffierecht

Aangezien de uitspraak van de Rechtbank gedeeltelijk wordt vernietigd, dient de Staat aan belanghebbende het door hem ter zake van de behandeling van het hoger beroep bij het Hof betaalde griffierecht ten bedrage van € 112 te vergoeden.

Ten aanzien van de proceskosten

Aangezien het door belanghebbende ingestelde hoger beroep gegrond is, acht het Hof termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen tot betaling van een tegemoetkoming in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het hoger beroep bij het Hof redelijkerwijs heeft moeten maken.

Het Hof stelt deze tegemoetkoming, mede gelet op het bepaalde in het Besluit proceskosten bestuursrecht, op 3 (punten wegens beroepschrift, verschijnen ter zitting, schriftelijke inlichtingen en verschijnen op nadere zitting)

Het Hof