12.2.1 Relativering van het onderscheid tussen grondslagverweer en een bevrijdend verweer

Vordert een verzekerde uitkering van zijn verzekeraar en twisten partijen over de vraag of een onzeker voorval heeft plaatsgevonden, dan kan de verzekeraar de keuze hebben tussen het voeren van een grondslagverweer en een bevrijdend verweer. Voert verweerder een stevig gemotiveerd grondslagverweer, dan zal eiser de gemotiveerde betwisting moeten pareren; eisen kunnen worden gesteld aan het weerwoord van eiser. Bij onvoldoende nader stellen door eiser wordt de vordering afgewezen.

Betoogt de verzekeraar dat sprake is van een geënsceneerd voorval (een bevrijdend verweer) en beschikt de verzekeraar over hard bewijs over het voorval dat moeilijk valt te betwisten door de verzekerde, dan zal de conclusie zijn dat het resultaat van de kwalificatie weinig verschilt. In het geval bij de eiser de bewijslast berust, zal het voor hem moeilijk zijn zijn stellingen overeind te houden tegenover de harde bewijzen van de verzekeraar; berust de bewijslast bij verweerder, dan zal eiser de stellingen van verweerder voldoende gemotiveerd moeten betwisten. Bestaat er duidelijkheid over het bewijs, dan maakt het onderscheid tussen een grondslagverweer en een bevrijdend verweer op zich dus weinig uit (nr. 57). Wel komt in het geval de verzekeraar kiest voor het bevrijdend verweer de misleiding vast te staan en zal de verzekerde jegens de verzekeraar aansprakelijk zijn voor de kosten voor het onderzoek. Indien twijfel blijft hoe de feiten precies liggen, dan wordt het verschil zichtbaar (non liquet-situatie; ‘het is niet duidelijk’) (nr. 270 (noot 227)).