7.5.5 Balans tophoudster

Voor toepassing van de groepstoets wordt de vermogensverhouding van de belastingplichtige afgezet tegen de vermogenspositie van het concern als geheel (inclusief de belastingplichtige). Hiertoe wordt uitgegaan van de op het hoogste niveau geconsolideerde feitelijk beschikbare commerciële jaarrekening.1 De wetgever sluit aan bij de commerciële cijfers omdat de fiscale cijfers voor het concern als geheel niet altijd beschikbaar zijn.2 Deze jaarrekening mag ook worden gebruikt indien er vrijwillig groepsmaatschappijen zijn geconsolideerd.3 In de NvW geeft de wetgever aan dat voor de groepstoets gebruik kan worden gemaakt van jaarrekeningen die zijn opgemaakt in overeenstemming met daarvoor geldende bepalingen uit het BW of uit ‘soortgelijke buitenlandse wettelijke (onderstreping JvS) regelingen’ (art. 10d, lid 5, tweede volzin). Dit laatste is van belang indien de tophoudster in het buitenland is gevestigd. Als voorbeeld van dergelijke buitenlandse regelingen noemt de wetgever de US GAAP (Generally Accepted Accounting Principles).4 De wetgever wijst nog op de situatie dat de jaarrekening van de belastingplichtige is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening uit het BW, terwijl voor de groep zowel een jaarrekening is opgemaakt in overeenstemming met het BW als een jaarrekening volgens de US GAAP. Alsdan moet volgens hem worden uitgegaan van de groepsjaarrekening die is opgemaakt in overeenstemming met het BW. Dit teneinde een zo goed mogelijke vergelijkingsmaatstaf te waarborgen.5

Art. 10d, lid 6, tweede volzin wekt enige bevreemding. Aldaar is namelijk bepaald dat indien de belastingplichtige deel uitmaakt van meer dan één groep, de groep met het grootste balanstotaal als uitgangspunt wordt genomen voor de groepstoets. In de NvW merkt de wetgever dienaangaande op, dat het mogelijk is dat een belastingplichtige – beoordeeld naar commerciële maatstaven – deel uitmaakt van meer dan één groep waarvoor een geconsolideerde jaarrekening is opgemaakt.6 Bij deze opmerking van de wetgever teken ik aan, dat zich in theorie deze situatie niet voor kan doen.7 Het is immers niet denkbaar dat twee holdingvennootschappen beide de doorslaggevende zeggenschap hebben in de belastingplichtige.8 Uit de parlementaire geschiedenis blijkt overigens dat de wetgever dit uitgangspunt deelt. Hij heeft lid 6 tweede volzin evenwel opgenomen teneinde bij in de praktijk voorkomende onduidelijkheid helder te stellen welke jaarrekening moet worden gebruikt voor de groepstoets.9