HR, 19-12-2006, nr. 01707/05

1. Inkeerbepaling art. 69.3 AWR en feitelijke leidinggever. 2. I.c. geen compensatie termijnoverschrijding door voortvarende behandeling in appel. Ad 1. Art. 69.3 AWR sluit onder de daar genoemde omstandigheden strafvervolging van de “schuldige” uit. Dat heeft tot gevolg dat degene die feitelijke leiding heeft gegeven aan de aan de schuldige verweten gedraging of die die gedraging heeft medegepleegd, niet van de inkeer van de schuldige kan profiteren. Bijzondere omstandigheden, waarbij te denken is aan een inkeer die is bevorderd door degene die aan de verweten gedraging feitelijke leiding heeft gegeven of die die gedraging heeft medegepleegd, kunnen tot een ander oordeel leiden (HR NJ 2001, 698). Het hof heeft geoordeeld dat, nu verdachte heeft verklaard niet op de hoogte te zijn geweest van de indiening van de zich in het strafdossier bevindende, door X opgestelde correctieaangiften betreffende de verschuldigde loonbelasting over de maanden 1-98 en 2-98 en evenmin daartoe opdracht te hebben gegeven, verdachte met de enkele verwijzing naar deze correctieaangiften geen beroep toekomt op toepassing van de inkeerbepaling. Dat oordeel is onjuist noch onbegrijpelijk, in aanmerking genomen dat – zoals uit ’s hofs overwegingen volgt – verdachte niet zelf namens de rechtspersoon de aanvankelijke onjuiste aangiften heeft gerectificeerd, noch de inkeer van de rechtspersoon op enigerlei wijze heeft bevorderd. Ad 2. HR herhaalt toepasselijke overwegingen uit HR NJ 2000, 721. 's Hofs oordeel dat wat betreft de overschrijding van de inzendtermijn met bijna 10 maanden kan worden volstaan met de vaststelling dat de redelijke termijn ex art. 6 EVRM is overschreden “gelet op de voortvarende behandeling in hoger beroep en het feit dat de totale behandelperiode van de zaak geen overschrijding van die termijn oplevert”, is zonder nadere motivering - die ontbreekt - niet begrijpelijk, in aanmerking genomen dat de zaak in appel eerst bijna 2 jaar en bijna 4 maanden na het instellen van het appel is afgedaan. De HR doet de zaak om doelmatigheidsredenen zelf af en vermindert de opgelegde straf.

Griffienr. 01707/05

Mr. Wortel

Zitting:22 augustus 2006

Conclusie inzake:

[verzoekster = verdachte]

1. Dit cassatieberoep betreft een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam waarbij verzoekster wegens (feiten 1 en 2)

Met betrekking tot de periode tot en met 31 december 1997:

"Eendaadse samenloop van:

(ten aanzien van het eerste deel)

Medeplegen van opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen worden geheven

(ten aanzien van het tweede deel)

medeplegen van opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen worden geheven, begaan door een rechtspersoon, terwijl zij feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedraging

telkens meermalen gepleegd

met betrekking tot de periode vanaf 1 januari 1998:

(ten aanzien van het eerste deel)

medeplegen van opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven

(ten aanzien van het tweede deel)

medeplegen van opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, begaan door een rechtspersoon, terwijl zij feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedraging telkens meermalen gepleegd"

is veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van zes maanden, met een proeftijd van twee jaar, en een taakstraf bestaande uit een werkstraf voor de duur van 240 uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door 120 dagen hechtenis, alsmede een geldboete van € 5.000, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door hechtenis voor de duur van 50 dagen.

2. Namens verzoekster heeft mr. J.M.M. Heilbron, advocaat te Amsterdam, een schriftuur houdende cassatieklachten ingediend.

Deze zaak hangt samen met de zaak die bij de Hoge Raad bekend is onder griffienummer 01706/05, waarin ik heden eveneens concludeer.

3. Het eerste middel bevat de klacht dat op ontoereikende gronden het verweer is verworpen dat verzoekster niet opzettelijk heeft gehandeld.

4. Naar aanleiding van de in hoger beroep gevoerde verweren is in de bestreden uitspraak overwogen:

"1. Ten aanzien van het medeplegen:

Verdachte was directeur en enig aandeelhouder van de besloten vennootschap [A] B.V. (verder: de B.V.) Uit de verklaring van [medeverdachte 1] van 7 mei 2001 bij de FIOD blijkt echter dat de beleidsbeslissingen betreffende de B.V. door onder anderen verdachte en hem samen werden genomen. Uit de verklaring van 10 april 2001 bij de FIOD van [betrokkene 2], boekhouder van de B.V. vanaf eind 1998, blijkt dat zij haar opdrachten zowel van verdachte als van [medeverdachte 1] kreeg. Deze verklaringen duiden op het bestaan van een nauwe en volledige samenwerking betreffende de bedrijfsvoering, waaronder tevens het indienen van vereiste belastingaangiften moet worden begrepen, nu het tegendeel niet gesteld noch aannemelijk is geworden. Naast de strafbare gedragingen die verdachte zelf heeft gepleegd, zoals het ondertekenen van de onjuiste aangiften, heeft verdachte niet ingegrepen, wanneer zij dat had moeten doen en heeft zij zich eveneens niet gedistantieerd van de strafbare gedragingen die door zowel de B.V. als door [medeverdachte 1] zijn uitgevoerd. [Betrokkene 1], boekhouder van de B.V. vanaf eind 1998, heeft, volgens zijn verklaring van 1 november 2000 bij de FIOD, verdachte er meer malen op gewezen dat grote schulden aan de belastingdienst ontstonden door de onjuiste wijze van administratievoering. Bij deze stand van zaken beschouwt het hof de verdachte op basis van het voorgaande dan ook als "medepleger" van de verweten strafbare feiten.

2. Ten aanzien van het opzet:

Uit het proces-verbaal van 17 oktober 2002 van de rechtbank Amsterdam blijkt dat verdachte heeft verklaard dat zij geen loon op haar bankrekening gestort kreeg, maar dat zij haar loon uit de kas pakte. Voorts blijkt uit de verklaring van 21 mei 2001 bij de FIOD van [betrokkene 3], boekhouder van de B.V. in 1996, dat de communicatie met de fiscus werd verzorgd door verdachte. [Betrokkene 3] kreeg geen inzicht in de schuldpositie van de B.V. ten opzichte van de fiscus noch mocht hij contact opnemen met de belastingdienst. [Betrokkene 4], boekhouder van de B.V. vanaf 1997, geeft in zijn verklaring van 1 mei 2001 bij de FIOD aan dat er behoorlijke balansposten omzetbelasting en loonbelasting ontstonden, waarvoor suppleties gedaan moesten worden. De balansposten werden steeds hoger. [Betrokkene 4] heeft de leidinggevenden van de B.V. daarop gewezen. Bij deze stand van zaken is het hof van oordeel dat de verdachte willens en wetens tezamen en in vereniging met de anderen onjuiste aangiften bij de belastingdienst heeft gedaan. Niettegenstaande verdachte door boekhouders [betrokkene 1] en [betrokkene 4] werd aangesproken op het balanstekort en de schuld aan de belastingdienst, heeft zij deze situatie desalniettemin laten voortbestaan. Het hof acht daarmee het opzet bewezen.

3. Ten aanzien van het feitelijk leiding geven:

Verdachte was directeur en enig aandeelhouder van de B.V. Verdachte werd, zoals in het voorgaande besproken, door de boekhouders van de B.V. op de hoogte gesteld van het balanstekort en de schuld aan de belastingdienst van de B.V. Zij heeft desondanks maatregelen ter voorkoming van de onjuiste aangiften achterwege gelaten, hoewel zij daartoe bevoegd en redelijkerwijs gehouden was. Verdachte heeft eveneens, zoals volgt uit hetgeen hiervoor is uiteengezet ten aanzien van het opzet van verdachte, minst genomen bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat de verboden gedragingen zich zouden voordoen, zodat zij deze gedragingen opzettelijk heeft bevorderd. Het hof is op basis van deze overwegingen van oordeel dat verdachte in vereniging met een ander feitelijk leiding heeft gegeven aan het doen van onjuiste aangiften bij de belastingdienst."

5. Aldus heeft het Hof op niet onbegrijpelijke wijze uiteengezet hoe het uit de bewijsmiddelen heeft afgeleid dat verzoekster zich gedurende de gehele periode die door de bewezenverklaring wordt bestreken bewust moet zijn geweest van de omstandigheid dat de aangiften loon- en omzetbelasting onjuist en/of onvolledig werden gedaan, of minst genomen ten aanzien van elk van die aangiften de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat zij onjuist en/of onvolledig werden gedaan, terwijl ook aangenomen kan worden dat verzoekster, voor zover de aangiften door de vennootschap zijn gedaan, daaraan feitelijk leiding heeft gegeven.

6. Het middel faalt.

7. Het tweede middel keert zich tegen de verwerping van het verweer dat verzoekster niet strafrechtelijk vervolgd had mogen worden omdat zij eigener beweging en tijdig juiste en volledige aangiften heeft gedaan dan wel juiste en volledige gegevens aan de Belastingdienst heeft verstrekt , als bedoeld in het derde lid van art. 69 AWR.

8. Dienaangaande is in de bestreden uitspraak overwogen:

"De raadsvrouw heeft ter terechtzitting met een beroep op de inkeerbepaling van artikel 69 lid 3 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen aangevoerd dat het openbaar ministerie niet ontvankelijk in zijn vervolging dient te worden verklaard ten aanzien van de door verdachte gedane aangiften van de loon- en omzetbelasting over de jaren 1998 en 1999 nu correcties zijn ingediend ten aanzien van die aangiften.

Een beroep op het bepaalde in artikel 69 lid 3 AWR, de zogeheten inkeerbepaling, vereist dat de verdachte tijdig is overgegaan, dan wel heeft doen overgaan tot het alsnog indienen van een aanvullende aangifte of het verstrekken van aanvullende informatie, en wel op zodanige wijze dat het voor de belastingdienst redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat de verdachte daarmee zijn eerdere onjuiste aangifte of verstrekte informatie rectificeert of doet rectificeren. Bovendien zal voor een geslaagd beroep op de inkeerbepaling nodig zijn dat wordt geëxpliciteerd waaruit van enige inkeer kan blijken, zulks slechts voor zover het strafdossier op zichzelf niet reeds afdoende blijk geeft van de inkeer waarop de verdachte zich beroept.

Het hof stelt allereerst vast dat het strafdossier alleen correctie-aangiften loonbelasting over januari, februari en juli 1998 bevat (telkens gedateerd 3 maart 1999). Desgevraagd heeft de verdachte, noch de gezamenlijk optredende verdediging van verdachte en haar mededader, verwezen naar andere correctie-aangiften dan de reeds genoemde. Aangaande het beroep op de inkeerbepaling is slechts volstaan met in algemene zin te verwijzen naar het strafdossier, belastingrapportage en brieven. Desgevraagd heeft mr. Jaeger nog gewezen op bijlage 1/D-65 (behorende bij het FIOD-dossier genummerd 00.18808), waaruit zou blijken dat door verdachte gegevens zijn verstrekt waarmee de aangiften zijn gecorrigeerd.

Gelet op de tenlastelegging kan de inkeer als omschreven in artikel 69, lid 3 AWR zoals die zou blijken uit de genoemde correctie-aangiften over januari, februari en juli 1998 alleen gevolgen hebben voor de strafvervolging voor zover die betrekking heeft op de onjuiste aangiften loonbelasting over de maanden januari en februari 1998. Voorts stelt het hof vast dat deze correctie-aangiften -kennelijk namens [A] B.V.- zijn opgesteld door [betrokkene 1], werkzaam bij [B]. Verdachte heeft ter zitting in hoger beroep desgevraagd medegedeeld niet op de hoogte te zijn geweest van de indiening van deze correctie-aangiften, noch daartoe opdracht te hebben gegeven. Bij deze stand van zaken komt de verdachte met louter een verwijzing naar deze correctie-aangiften geen beroep toe op toepasselijkheid van de inkeerbepaling. Zulks geldt voor het tenlastegelegde onder 2, zowel het eerste deel als het tweede deel.

Naar 's hofs oordeel is evenmin op basis van andere stukken en bescheiden aannemelijk geworden dat de verdachte meer in het algemeen enig beroep op de inkeerbepaling toekomt. Bijlage 1/D-65, een door de FIOD opgestelde 'vergelijking van aangiften loonbelasting 1998 met de periode overzichten LB-aangiften', vermeldt weliswaar de frase "correctie aangiften", maar hieruit kan niet met de vereiste duidelijkheid worden afgeleid dat verdachte -tijdig- haar eerdere onjuiste aangifte of verstrekte informatie heeft gerectificeerd of heeft doen rectificeren. Voorts is het aan het hof niet duidelijk geworden op welke brieven de verdediging overigens nog het oog heeft. De conclusie moet dan ook zijn dat het verweer wordt verworpen en het openbaar ministerie ontvankelijk is in zijn vervolging."

9. Ik begrijp deze overwegingen aldus dat het Hof stukken onder ogen heeft gekregen die zijn aangeduid als "correctie-aangiften", waaruit voldoende duidelijk blijkt dat, en in welk opzicht, de eerder gedane aangiften voor de loonbelasting over de maanden januari, februari en juli 1998 worden verbeterd, maar dat overigens niet is gebleken van enige opgave aan de fiscus - gedaan vóór het in art. 69, derde lid, AWR bedoelde moment - waarmee voldoende duidelijk kenbaar is gemaakt welke eerder gedane opgaven onjuist en/of onvolledig waren geweest en in welk opzicht dat het geval was.

10. Daarvan uitgaande kan ik het Hof niet geheel volgen. Een "correctie-aangifte" strekt naar haar aard tot herstel van misslagen in een eerder gedane aangifte. Zoals zojuist vermeld begrijp ik 's Hofs feitelijke vaststellingen aldus, dat de bij de stukken gevoegde "correctie-aangiften", gedateerd 3 maart 1999, betreffende de maandaangiften loonbelasting over januari 1998, februari 1998 en juli 1998 voldoende duidelijk maken dat en in welke zin de eerdere opgaven worden verbeterd of aangevuld.

11. Voorts aangenomen dat deze "correctie-aangiften" zijn ingediend vóórdat verzoekster, althans de rechtspersoon, besefte of redelijkerwijs kon weten dat de met opsporing van fiscale delicten belaste ambtenaren de onjuistheid van de eerder gedane aangiften waren gaan vermoeden - waaromtrent het Hof niets heeft vastgesteld - kan naar mijn inzicht verzoekster haar beroep op de 'inkeerbepaling' niet worden ontzegd voor zover deze vervolging betrekking heeft op de maandaangiften loonbelasting januari 1998 en februari 1998 (de aangifte LB juli 1998 is niet in de tenlasteleging opgenomen).

12. Kennelijk heeft het Hof de rechtsopvatting gevolgd dat een beroep op de 'inkeerbepaling' alleen kan worden gedaan door degene die het er persoonlijk toe heeft geleid dat de Belastingdienst alsnog over juiste en volledige gegevens kon beschikken, althans van zulke verbetering van eerder gedane opgaven op de hoogte is geweest.

13. In de situatie die zich hier heeft voorgedaan lijkt mij die rechtsopvatting niet vol te houden. Het gaat om herstel van aangiften ten name van de vennootschap. Kennelijk zijn de "correctie-aangiften" namens de vennootschap gedaan door (een medewerker van ) een administratiebureau, hetgeen doet vermoeden dat dit administratiebureau door de vennootschap gemachtigd was om de fiscus van gegevens te voorzien. Verzoekster wordt ten aanzien van deze aangiften LB januari 1998 en februari 1998 verweten dat zij feitelijk leiding heeft gegeven aan het door de vennootschap begane fiscale delict. Onder deze omstandigheden moet naar mijn inzicht worden aangenomen dat verzoekster een beroep op de 'inkeerbepaling' toekomt indien feitelijk kan worden aangenomen dat de Belastingdienst namens de vennootschap alsnog van juiste en volledige opgaven is voorzien, waaraan niet afdoet dat verzoekster daar persoonlijk niet bij betrokken was en daar op dat moment ook niet van af wist. Overigens kan dit beroep op de inkeerbepaling uiteraard alleen aan de orde komen indien die inkeer heeft plaatsgevonden voordat de fiscale opsporingsambtenaren (waaronder aanslagregelaars en controleurs) de fraude op het spoor zijn gekomen. Dat valt uit de overwegingen van het Hof niet op te maken.

14. In zoverre acht ik het middel terecht voorgesteld.

15. In het derde middel wordt er over geklaagd dat het Hof geen beredeneerde beslissing heeft gegeven op een strafmaatverweer, gebaseerd op een vergelijking tussen de vervolgingsrichtlijnen die het Openbaar Ministerie hanteert ten aanzien van diverse fraudedelicten, en op de verhouding tussen het door verzoekster genoten profijt tegenover het nadeel voor de staatskas.

16. Het middel steunt op het uitgangspunt dat dit ter terechtzitting in hoger beroep gevoerde strafmaatverweer een "nadrukkelijk onderbouwd standpunt is" als bedoeld in art. 359, tweede lid Sv. Als zodanig "nadrukkelijk onderbouwd standpunt"kan bedoeld verweer naar mijn inzicht niet worden aangemerkt, en ook overigens meen ik niet dat het Hof gehouden was nader op dit aangevoerde in te gaan.

17. Het middel faalt.

18. Het vierde middel klaagt over 's Hofs beslissing inzake het verweer dat de redelijke termijn voor berechting, als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM, bij de behandeling in hoger beroep is overschreden.

19. Het Hof heeft, onder de overwegingen ten aanzien van de straftoemeting, vastgesteld dat de termijn voor het inzenden van de stukken naar het Hof, na instelling van het hoger beroep, is overschreden. Het Hof meende evenwel met deze constatering te kunnen volstaan "gelet op de voortvarende behandeling in hoger beroep en het feit dat de totale behandelperiode van de zaak geen overschrijding van die (d.w.z. de in art. 6 EVRM bedoelde) termijn oplevert"

20. Aangezien de overschrijding van de 'inzendtermijn' na instellen van het hoger beroep tot gevolg heeft gehad dat de behandeling van dat hoger beroep twee jaar en bijna vier maanden heeft genomen zal 's Hofs oordeel bij de Hoge Raad geen genade vinden, vgl. HR NJ 2006, 206.

Het middel is derhalve terecht voorgesteld. De rechter naar wie de zaak wordt verwezen of teruggewezen zal het tijdsverloop in de straftoemeting moeten meewegen.

21. Het eerste en het derde middel falen. Deze middelen lenen zich voor afdoening met de in art. 81 RO bedoelde korte motivering. Het tweede en het vierde middel zijn terecht voorgesteld.

22. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak, en terugwijzing of verwijzing van de zaak teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden,

Uitspraak 19‑12‑2006

Inhoudsindicatie

19 december 2006

Strafkamer

nr. 01707/05

JB/CAW

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam van 22 februari 2005, nummer 23/001786-04, in de strafzaak tegen:

[verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1949, thans zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande.

1. De bestreden uitspraak

Het Hof heeft in hoger beroep - met vernietiging van een vonnis van de Rechtbank te Amsterdam van 31 oktober 2002 - de verdachte ter zake van 1. en 2. telkens opleverende "medeplegen van opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen zijn geheven, meermalen gepleegd" en "medeplegen van opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, meermalen gepleegd" en "opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen zijn geheven, begaan door een rechtspersoon, terwijl zij feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedraging, meermalen gepleegd" en "opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, begaan door een rechtspersoon, terwijl zij feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedraging, meermalen gepleegd" veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren, een taakstraf bestaande uit een werkstraf voor de duur van 240 uren subsidiair 120 dagen hechtenis en een geldboete van € 5.000,- subsidiair 50 dagen hechtenis.

2. Geding in cassatie

2.1. Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. J.M.M. Heilbron, advocaat te Amsterdam, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld.

De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal Wortel heeft geconcludeerd tot vernietiging van de bestreden uitspraak en terugwijzing of verwijzing van de zaak teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

2.2. De Hoge Raad heeft kennisgenomen van het schriftelijk commentaar van de raadsvrouwe op de conclusie van de Advocaat-Generaal.

3. Beoordeling van het tweede middel

3.1. Het middel komt op tegen de verwerping door het Hof van een ter terechtzitting in hoger beroep gevoerd verweer strekkende tot niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie in de vervolging op de grond dat de verdachte een beroep toekomt op art. 69, derde lid, AWR (de zogenoemde inkeerbepaling).

3.2. Ten laste van de verdachte is onder 1 en 2 bewezenverklaard dat:

"zij op 24 juli 1996 en 9 september 1996 en 25 september 1997 en 10 november 1997 en 1 april 1998 en 8 oktober 1998 en 19 augustus 1999 te Amsterdam, tezamen en in vereniging met anderen, telkens opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte, als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten aangiften voor de omzetbelasting, over de maand mei 1996 en juli 1996 en augustus 1997 en september 1997 en februari 1998 en augustus 1998 en juli 1999, niet juist heeft ingediend, terwijl die feiten ertoe strekten dat te weinig belasting werd geheven en terwijl daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen zijn geheven

[A] BV tezamen en in vereniging met een ander op 24 juli 1996 en 9 september 1996 en 25 september 1997 en 10 november 1997 en 1 april 1998 en 8 oktober 1998 en 19 augustus 1999 te Amsterdam, telkens opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte, als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten aangiften voor de omzetbelasting, over de maand mei 1996 en juli 1996 en augustus 1997 en september 1997 en februari 1998 en augustus 1998 en juli 1999, niet juist heeft ingediend, terwijl die feiten telkens ertoe strekten dat te weinig belasting werd geheven en terwijl daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen zijn geheven, aan welke voormelde verboden gedragingen zij, verdachte, tezamen en in vereniging met een ander, feitelijk leiding heeft gegeven";

"zij omstreeks januari 1997 en omstreeks september 1997 en op 5 maart 1998 en op 1 april 1998, te Amsterdam, tezamen en in vereniging met anderen, telkens opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte, als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten aangiften voor de loonbelasting, over de maanden november 1996 en juni 1997 en januari 1998 en februari 1998, niet juist heeft ingediend, terwijl die feiten telkens ertoe strekten dat te weinig belasting werd geheven en terwijl daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen zijn geheven

[A] BV tezamen en in vereniging met een ander omstreeks januari 1997 en omstreeks september 1997 en op 5 maart 1998 en op 1 april 1998, te Amsterdam, telkens opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte, als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten aangiften voor de loonbelasting, over de maanden november 1996 en juni 1997 en januari 1998 en februari 1998, niet juist heeft ingediend, terwijl die feiten telkens ertoe strekten dat te weinig belasting werd geheven en terwijl daarvan het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen zijn geheven, aan welke voormelde verboden gedragingen zij, verdachte, tezamen en in vereniging met een ander, feitelijk leiding heeft gegeven."

3.3. Het Hof heeft het in het middel bedoelde verweer als volgt samengevat en verworpen:

Gelet op de tenlastelegging kan de inkeer als omschreven in artikel 69, lid 3 AWR zoals die zou blijken uit de genoemde correctie-aangiften over januari, februari en juli 1998 alleen gevolgen hebben voor de strafvervolging voor zover die betrekking heeft op de onjuiste aangiften loonbelasting over de maanden januari en februari 1998. Voorts stelt het hof vast dat deze correctie-aangiften - kennelijk namens [A] B.V.- zijn opgesteld door [betrokkene 1], werkzaam bij [B]. Verdachte heeft ter zitting in hoger beroep desgevraagd medegedeeld niet op de hoogte te zijn geweest van de indiening van deze correctie-aangiften, noch daartoe opdracht te hebben gegeven. Bij deze stand van zaken komt de verdachte met louter een verwijzing naar deze correctie-aangiften geen beroep toe op toepasselijkheid van de inkeerbepaling. Zulks geldt voor het tenlastegelegde onder 2, zowel het eerste deel als het tweede deel.

Naar 's hofs oordeel is evenmin op basis van andere stukken en bescheiden aannemelijk geworden dat de verdachte meer in het algemeen enig beroep op de inkeerbepaling toekomt. Bijlage 1/D-65, een door de FIOD opgestelde 'vergelijking van aangiften loonbelasting 1998 met de periode overzichten LB-aangiften', vermeldt weliswaar de frase "correctie aangiften", maar hieruit kan niet met de vereiste duidelijkheid worden afgeleid dat verdachte - tijdig - haar eerdere onjuiste aangifte of verstrekte informatie heeft gerectificeerd of heeft doen rectificeren. Voorts is het aan het hof niet duidelijk geworden op welke brieven de verdediging overigens nog het oog heeft. De conclusie moet dan ook zijn dat het verweer wordt verworpen en het openbaar ministerie ontvankelijk is in zijn vervolging."

3.4. Art. 69, derde lid, AWR luidt als volgt:

"Het recht tot strafvervolging op de voet van dit artikel vervalt, indien de schuldige alsnog een juiste en volledige aangifte doet, dan wel juiste en volledige inlichtingen, gegevens of aanwijzingen verstrekt vóórdat hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat een of meer van de in artikel 80, eerste lid, bedoelde ambtenaren de onjuistheid of onvolledigheid bekend is of bekend zal worden."

3.5. Art. 69, derde lid, AWR sluit onder de daar genoemde omstandigheden strafvervolging van de "schuldige" uit. Dat heeft tot gevolg dat degene die feitelijke leiding heeft gegeven aan de aan de schuldige verweten gedraging of die die gedraging heeft medegepleegd, niet van de inkeer van de schuldige kan profiteren. Bijzondere omstandigheden, waarbij te denken is aan een inkeer die is bevorderd door degene die aan de verweten gedraging feitelijke leiding heeft gegeven of die die gedraging heeft medegepleegd, kunnen tot een ander oordeel leiden (vgl. HR 22 mei 2001, NJ 2001, 698).

3.6. Het Hof heeft geoordeeld dat, nu de verdachte heeft verklaard niet op de hoogte te zijn geweest van de indiening van de zich in het strafdossier bevindende, door [betrokkene 1] opgestelde correctieaangiften betreffende de verschuldigde loonbelasting over de maanden januari en februari 1998 en evenmin daartoe opdracht te hebben gegeven, de verdachte met de enkele verwijzing naar deze correctieaangiften geen beroep toekomt op toepassing van de inkeerbepaling. Dat oordeel getuigt, gelet op hetgeen hiervoor in 3.5 is overwogen, niet van een onjuiste rechtsopvatting. Het is evenmin onbegrijpelijk, in aanmerking genomen dat - zoals uit 's Hofs overwegingen volgt - de verdachte niet zelf namens de rechtspersoon de aanvankelijke onjuiste aangiften heeft gerectificeerd, noch de inkeer van de rechtspersoon op enigerlei wijze heeft bevorderd.

3.7. Voor zover het middel erover klaagt dat het Hof heeft overwogen dat ten aanzien van de in het dossier aangetroffen correctieaangiften loonbelasting over de maanden januari en februari 1998 niet met de vereiste duidelijkheid kan worden afgeleid dat de verdachte de eerdere onjuiste aangiften heeft willen rectificeren, berust het op een onjuiste lezing van 's Hofs overwegingen, in aanmerking genomen dat 's Hofs overweging aangaande de vereiste duidelijkheid betrekking heeft op 'andere stukken en bescheiden' dan voornoemde correctieaangiften, te weten op de door de FIOD opgestelde bijlage 1/D-65, op basis waarvan - naar het Hof onjuist noch onbegrijpelijk heeft geoordeeld - de verdachte evenmin een beroep op de inkeerbepaling toekomt.

3.8. Het middel faalt.

4. Beoordeling van het eerste en het derde middel

De middelen kunnen niet tot cassatie leiden.

Dit behoeft, gezien art. 81 RO, geen nadere motivering nu de middelen niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

5. Beoordeling van het vierde middel

5.1. Het middel klaagt over 's Hofs beslissing op het ter terechtzitting gevoerde verweer dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM in hoger beroep is overschreden.

5.2. Het Hof heeft in het bestreden arrest met betrekking tot de overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM het volgende overwogen:

"Het hof constateert dat ten aanzien van de periode van inzending van het dossier door de rechtbank aan het hof de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 EVRM is overschreden doch volstaat, gelet op de voortvarende behandeling in hoger beroep en het feit dat de totale behandelperiode van de zaak geen overschrijding van die termijn oplevert, met deze constatering."

5.3. De verdachte heeft op 31 oktober 2002 hoger beroep ingesteld. De stukken zijn op 27 april 2004 ter griffie van het Hof binnengekomen. Het Hof heeft uitspraak gedaan nadat meer dan twee jaar zijn verstreken na het instellen van het hoger beroep.

5.4. In de regel is in de appelfase sprake van overschrijding van de redelijke termijn indien de stukken van het geding meer dan acht maanden na het instellen van het hoger beroep ter griffie van de appelrechter zijn ontvangen. Aan overschrijding van de inzendtermijn behoeven evenwel geen rechtsgevolgen te worden verbonden indien de zaak in hoger beroep alsnog met bijzondere voortvarendheid ter terechtzitting wordt aangebracht en behandeld. De overschrijding van de inzendtermijn wordt daardoor gecompenseerd (vgl. HR 3 oktober 2000, NJ 2000, 721 rov. 3.17-3.18).

5.5. 's Hofs oordeel dat wat betreft de overschrijding van de inzendtermijn met bijna tien maanden kan worden volstaan met de vaststelling dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6 EVRM is overschreden "gelet op de voortvarende behandeling in hoger beroep en het feit dat de totale behandelperiode van de zaak geen overschrijding van die termijn oplevert", is zonder nadere motivering - die ontbreekt - niet begrijpelijk, in aanmerking genomen dat de zaak in hoger beroep eerst bijna twee jaar en vier maanden na het instellen van het hoger beroep is afgedaan. In zoverre is het middel gegrond.

5.6. De Hoge Raad zal om doelmatigheidsredenen zelf de zaak afdoen. Daarbij neemt de Hoge Raad tot uitgangspunt dat de door het Hof vastgestelde overschrijding van de inzendtermijn niet is gecompenseerd door een bijzonder voortvarende behandeling van de zaak in hoger beroep. Dat leidt tot het oordeel dat de zaak niet is behandeld binnen een redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM en dat deswege aan de verdachte een lagere straf behoort te worden opgelegd dan door het Hof is opgelegd. De Hoge Raad zal, rekening houdend met de aan de verdachte opgelegde straffen als hiervoor onder 1 vermeld en met de mate waarin de redelijke termijn in de appelfase is overschreden, de straf verminderen als hieronder vermeld.

6. Slotsom

Nu de Hoge Raad geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, brengt hetgeen hiervoor is overwogen mee dat als volgt moet worden beslist.

7. Beslissing

De Hoge Raad:

Vernietigt de bestreden uitspraak, maar uitsluitend wat betreft het aantal uren te verrichten taakstraf en de duur van de vervangende hechtenis;

Vermindert het aantal uren taakstraf in die zin dat dit 216 uren bedraagt;

Vermindert de duur van de vervangende hechtenis in die zin dat deze 108 dagen beloopt;

Verwerpt het beroep voor het overige.

Dit arrest is gewezen door de vice-president G.J.M. Corstens als voorzitter, en de raadsheren A.J.A. van Dorst, J.W. Ilsink, W.M.E. Thomassen en H.A.G. Splinter-van Kan in bijzijn van de griffier S.P. Bakker, en uitgesproken op 19 december 2006.

Mr. Thomassen is buiten staat dit arrest te ondertekenen.

Beroepschrift 05‑01‑2006

Aan de Hoge Raad der Nederlanden

te 's‑Gravenhage

Griffienummer :01707/05

Arrestnummer 579/05

Parketnummer :231001786-04

Geeft eerbiedig te kennen:

[verdachte], wonende te [woonplaats] aan het adres [adres], dat requirante van cassatie van een haar betreffend arrest uitgesproken op 22 februari 2005, met parketnummer 23-001786-04 en arrestnummer 579-05 de volgende middelen van cassatie voordraagt:

Middel I:

Het recht is geschonden en/of er zijn vormen verzuimd waarvan de nietnaleving nietigheid meebrengt. In het bijzonder zijn de artikelen 350, 358 en 359 van het Wetboek van Strafvordering geschonden, doordat het hof ten onrechte het verweer van requirante, dat haar het (voorwaardelijk) opzet bij het plegen van de strafbare feiten heeft ontbroken, ongemotiveerd althans onvoldoende gemotiveerd heeft verworpen.

Toelichting

Namens requirante is ter zitting een uitvoerig verweer gevoerd ten aanzien van het ontbreken van haar (voorwaardelijk) opzet. Deze grief zal ik opsplitsen in twee onderdelen, in eerste instantie zal ik een opmerking maken omtrent de wetenschap bij requirante, vervolgens zal ik ingaan op de wijze waarop de strafbare gedraging door het gerechtshof aan requirante wordt toegerekend.

1.1. wetenschap:

Uw Raad eist dat de aanwezigheid van (de drie elementen van het) opzet, indien met betrekking tot dat opzet uitvoerig verweer is gevoerd, uitdrukkelijk kan blijken uit de bewijsmiddelen en de bewijsmotivering. Het arrest van het gerechtshof geeft geen blijk van deze eis.

Met name wordt er door het gerechtshof geen afdoende motivering gegeven ten aanzien van de aanwezigheid van het kenniselement bij requirante. Zelf geeft zij immers ten aanzien van haar wetenschap het volgende aan:

‘Dat weet ik niet, dat moet u aan hun vragen. …’

‘Uit hetgeen U mij gisteren en vandaag heeft laten zien is mij duidelijk geworden dat het niet goed is gegaan. Maar dat zie je niet als je per maand een enkele aangifte ziet.’

In het verkort arrest van 22 februari 2005 geeft het gerechtshof (onder bewijsoverweging 2) aan waarom zij desondanks het opzet bij requirante aanwezig acht.

Hetgeen in deze bewijsoverweging naar voren wordt gebracht heeft geeft geen onderbouwing voor de vaststelling van het gerechtshof dat requirante zich ten tijde van het plegen van de delicten aantoonbaar (daadwerkelijk) bewust is geweest, althans behoorde te begrijpen, dat de ingediende aangiften onjuist waren. Eventuele wetenschap die zij wellicht later kreeg kan niet strekken ter onderbouwing van het opzet ten tijde van het plegen van de delicten.

Zelfs indien de administrateurs van requirante haar al hebben gewezen op de mogelijkheid dat de reeds ingediende aangiften onjuist waren en bovendien de ingebrachte delen van de administratie deze onjuistheden ook aangeeft, kan dat alleen van invloed zijn op (het opzet ten aanzien van) de periode nadien. Gelet op de periode waarop de administrateurs in beeld kwamen (eind 1997, respectievelijk ruim een jaar later) en de tijdstippen waarop de ingebrachte administratie werd bijgewerkt (1998 en later), zeggen de opmerkingen van de administrateurs niets over, en voegt de administratie niets toe aan, het bewijs van de intentie ten tijde van het doen van de over jaren 1996 en 1997 ten laste gelegde onjuiste aangiften.

Het bedrag van het nadeel, voortvloeiende uit het verschil tussen de aangifte en het daadwerkelijk verschuldigde, prikkelt de bijna onstuitbare neiging het opzet alleen daarom al aanwezig te achten, het strekt echter niet ter onderbouwing van enige wetenschap bij requirante.

Daarbij speelt nog mee dat het opzetbegrip bij dit specifieke delict1. afwijkt van andere delicten. Uit de parlementaire geschiedenis met betrekking tot de totstandkoming van artikel 69 AWR2. moet worden opgemaakt dat de wetgever de in artikel 69 AWR opgenomen strafbaarstellingen heeft willen beperken tot de gevallen waarin de gedraging is gericht op benadeling van de fiscus, er moet sprake zijn van zogenaamd boos opzet.

Ook hierom mag van het gerechtshof op zijn minst enige motivering worden verwacht met betrekking tot dit punt. Uit de nadere bewijsmotivering die in het arrest is opgenomen blijkt slechts dat bewezen kan worden dat requirante de feiten (mede) heeft gepleegd en — (wellicht) nadien de wetenschap heeft vergaard dat de wijze waarop de aangiften werden gedaan niet juist en niet (meer) reparabel waren.

Het arrest van het gerechtshof is op dit punt niet althans onvoldoende gemotiveerd en daarmee onbegrijpelijk.

1.2. toerekening:

Requirante wordt in eerste instantie verweten als (mede)pleger verantwoordelijk te zijn voor de foutieve aangiften, daarnaast wordt zij als feitelijk leidinggever verantwoordelijk gehouden.

Blijkens bewijsoverweging 3 van het arrest van 22 februari 2005 zou — uit het feit dat requirante door de boekhouders van de BV op de hoogte zou zijn gesteld dat er sprake zou zijn van een balanstekort alsmede een schuld aan de belastingdienst en requirante naar aanleiding van die mededelingen geen maatregelen heeft genomen ter voorkoming van onjuiste aangiften — de strafbare gedraging aan haar kunnen worden toegerekend.

Nog afgezien van hetgeen ik hiervoor onder punt 1.1 naar voren heb gebracht met betrekking tot de tijdstippen van de eventueel gedane mededelingen van de boekhouders en afgezien van het feit dat een balanstekort en een schuld aan de belastingdienst niets hoeft te zeggen over wetenschap omtrent het doen van onjuiste aangiften, geeft een recente conclusie van Procureur Generaal Niessen van 25 oktober j1.3. aan dat de stap naar toerekening van de strafbare feiten aan requirante niet (meer) zo snel mag worden genomen indien er slechts sprake is van een louter formele verantwoordelijkheid en er geen enkele vorm van medewerking van de belastingplichtige aan de voltooiing van het delict is verleend. Mijns inziens geven de in het arrest opgenomen bewijsmiddelen op onjuiste wijze althans onvoldoende weer waarom het gerechtshof de gedragingen aan requirante toerekent.

Het arrest van het gerechtshof is op dit punt niet althans onvoldoende gemotiveerd en daarmee onbegrijpelijk.

Middel II:

Het recht is geschonden en/of er zijn vormen verzuimd waarvan de nietnaleving nietigheid meebrengt. In het bijzonder zijn de artikelen 69 lid 3 van de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen alsmede de artikelen 350, 358 en 359 van het Wetboek van Strafvordering geschonden, doordat het gerechtshof ten onrechte het beroep van requirante op de inkeerbepaling niet heeft gehonoreerd.

Toelichting:

Ten onrechte heeft het gerechtshof het verweer van requirante — dat met een beroep op de inkeerbepaling van artikel 69 lid 3 van de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen het openbaar ministerie niet-ontvankelijk had moeten worden verklaard — verworpen.

Het gerechtshof baseert die verwerping op een drietal aspecten die ik ook puntsgewijs zal behandelen.

Enerzijds geeft het gerechtshof in haar verkort arrest van 22 februari 2005 aan dat het strafdossier onvoldoende blijk geeft dat er daadwerkelijk (ten aanzien van alle aangiften) correcties zijn ingediend, vervolgens geeft het aan dat — indien met de ‘correctie aangiften’ (bijlage 1/D-65 van het FIOD dossier) een poging tot inkeer zou zijn bedoeld — uit die ‘correctie aangiften’ niet met vereiste duidelijkheid kan worden afgeleid dat requirante haar eerdere onjuiste aangifte heeft gerectificeerd of heeft doen rectificeren. Tenslotte overweegt het gerechtshof dat requirante geen beroep op inkeer toekomt aangezien zij — kort gezegd — blijkens haar eigen verklaring niet op de hoogte is geweest van de indiening van de correctieaangiften, noch daartoe opdracht heeft gegeven.

2.1. Zijn er correcties ingediend en zijn deze correcties voldoende duidelijk?

Het gerechtshof stelt vast dat zij in het dossier correctieaangiften loonbelasting heeft aangetroffen over januari, februari en juli 1998. Voorts is door de verdediging gewezen op bijlage 1/D-65 van het FIOD dossier waarin de frase ‘correctie aangifte’ is opgenomen. Ten onrechte overweegt het hof dat ten aanzien van deze correcties niet met vereiste duidelijkheid kan worden afgeleid dat requirante haar eerdere aangifte heeft willen rectificeren. Naar de mening van requirante kan met het opschrift ‘correctie aangifte’ weinig anders bedoeld zijn dan het corrigeren van een eerder gedane aangifte. Het is dan ook onbegrijpelijk dat het gerechtshof dit aspect van het verweer van requirante heeft verworpen.

2.2. Kan requirante een beroep doen op de correcties?

Het gerechtshof geeft aan dat requirante geen beroep op inkeer toekomt aangezien zij niet op de hoogte zou zijn geweest van de indiening van de correctieaangiften, noch daartoe opdracht heeft gegeven.

Deze overweging staat in schril contrast met hetgeen het gerechtshof in bewijsoverweging 3 naar voren brengt. Enerzijds rekent zij requirante toe dat zij (als feitelijk leidinggever) geen maatregelen zou hebben genomen ter voorkoming van onjuiste aangiften, hoewel zij daartoe bevoegd en redelijkerwijs gehouden was. De strafbare feiten worden haar als directeur enig aandeelhouder toegerekend.

Anderzijds — op het moment dat blijkt dat er wél maatregelen zijn genomen ter voorkoming (althans rectificatie) van onjuiste aangiften — mag requirante zich hierop volgens het gerechtshof niet beroepen.

Hetgeen het gerechtshof overweegt ten aanzien van de (op dit punt gevoerde) preliminaire verweren in samenhang met hetgeen zij vermeldt onder bewijsoverweging 3 is dan ook onbegrijpelijk.

Middel III:

Het recht is geschonden en/of er zijn vormen verzuimd zwaarvan de nietnaleving nietigheid meebrengt. In het bijzonder zijn de artikelen 350, 358 en 359 van het Wetboek van Strafvordering geschonden, doordat het gerechtshof ten onrechte de uitdrukkelijk voorgedragen verweren met betrekking tot straftoemeting onvoldoende gemotiveerd heeft verworpen.

Toelichting:

Ten onrechte heeft het gerechtshof te Amsterdam geen rekening gehouden met de uitdrukkelijk door de verdediging gevoerde verweren met betrekking tot de straftoemeting die (allen) zijn aan te merken als ‘uitdrukkelijk onderbouwde standpunten’ die op grond van de Wet ‘Bekennende verdachte’4. slechts gemotiveerd verworpen hadden mogen worden.

Door de verdediging is een uitvoerig strafmaatverweer gevoerd met betrekking tot de toepassing van de Richtlijnen voor straftoemeting van sociale zekerheidsfraude bij fiscale delicten alsmede met betrekking tot de relatie tussen het ‘profijt’ dat requirante zou hebben genoten als gevolg van de strafbare feiten in relatie tot de benadeling van de staatskas.

Het gerechtshof maakt in haar arrest niet inzichtelijk of zij het verweer met betrekking tot de strafmaat al dan niet heeft gevolgd. Voorts heeft zij niet inzichtelijk gemaakt met welk strafrechtelijk nadeel zij bij het opleggen van de straf rekening heeft gehouden. Is dit het administratief nadeel zoals dat is vastgesteld ten tijde van het FIOD onderzoek of het uiteindelijk vastgestelde nadeel? Requirante tast op dit punt in het duister nu het hof op geen enkele wijze haar straf (op deze punten) motiveert of inzichtelijk maakt terwijl ook deze verweren als uitdrukkelijk onderbouwde standpunten hadden moeten worden aangemerkt en slechts gemotiveerd verworpen hadden mogen worden.

Middel IV:

Het recht is geschonden en/of er zijn vormen verzuimd waarvan de nietnaleving nietigheid meebrengt. In het bijzonder zijn de artikelen 6 EVRM en 14 IVBPR geschonden, doordat sinds het instellen van hoger beroep en de behandeling in hoger beroep zoveel tijd is verstreken zonder dat daarvoor een goede verklaring is te vinden dat niet meer gezegd kan worden dat de berechting van requirante binnen een redelijke termijn heeft plaatsgevonden.

Toelichting:

De zaak van requirante is in eerste aanleg berecht op 17 oktober 2002, op 31 oktober 2002 heeft de rechtbank uitspraak gedaan en op diezelfde datum is namens requirante appel ingesteld. De behandeling in hoger beroep heeft ruim twee jaar en drie maanden later, op 8 februari 2005, plaatsgevonden waarna op 22 februari 2005 arrest is gewezen.

Op grond van vaste jurisprudentie van Uw Raad dient in hoger beroep een einduitspraak worden gegeven binnen twee jaar nadat het rechtsmiddel is ingesteld. Deze termijn is met ruim 3 maanden overschreden, er heeft derhalve een schending van artikel 6, eerste lid van het EVRM en artikel 14 van het IVBPR plaatsgevonden.

Ondanks het feit dat requirante op dit punt uitdrukkelijk en gemotiveerd verweer heeft gevoerd heeft het gerechtshof nagelaten gemotiveerd op dat verweer te reageren. Nu het gerechtshof ten onrechte geen schendig met betrekking tot deze termijnoverschrijding heeft aangenomen, het gerechtshof heeft slechtst geconstateerd dat (ook) de ‘inzendtermijn’ is overschreden, en evenmin strafvermindering heeft toegepast, kan het arrest van 22 februari 2005 niet in stand blijven, althans dient de aan requirante opgelegde straf gereduceerd te worden.

Conclusie:

Om al de hiervoor genoemde grieven afzonderlijk alsmede in samenhang beschouwd kan het arrest van het gerechtshof Amsterdam van 22 februari 2005 met parketnummer 23/001786-04 en arrestnummer 579/05 niet in stand blijven althans dient de door het gerechtshof te Amsterdam aan requirante opgelegde straf te worden verminderd.

Deze schriftuur wordt ondertekend en ingediend door mr. [advocaat], advocaat te [plaats], aldaar kantoor houdende aan het adres [adres], die verklaart tot deze ondertekening en indiening bepaaldelijk te zijn gevolmachtigd door requirante van cassatie.

[plaats], 5 januari 2006

Mr. [advocaat]

Toon alle voetnoten

Voetnoten

Voetnoten Beroepschrift 05‑01‑2006

Zie o.a. noot 7 van het artikel van F. de Jong, Onbeschermde seks, DD 33, 2003 afl. 8, p. 832.

Kamerstukken II, 1993-1994, 23 470, nr. 3, p. 20–24.

HR, CPG 40369 d.d. 25-10-2005, LJN-nr. AU7741

Eerste Kamer, vergaderjaar 2003-2004, nr. 29255.