HR, 22-11-2005, nr. 03481/04

Het Gerechtshof te Arnhem heeft verdachte op 15 september 2004 niet-ontvankelijk verklaard in zijn hoger beroep.

Mr. O.E. de Jong, advocaat te Nieuwegein, heeft cassatie ingesteld. Mr. J.G. Kabalt, advocaat te Breukelen, heeft een schriftuur ingezonden, houdende een middel van cassatie.

Het middel klaagt erover dat het Hof ten onrechte, althans op onbegrijpelijke gronden, verdachte niet-ontvankelijk heeft verklaard in zijn hoger beroep.

Blijkens het arrest heeft het Hof ten aanzien van de ontvankelijkheid van het hoger beroep als volgt overwogen:

Volgens de toelichting op het middel is op grond van art. 6 EVRM en art. 14 IVBPR een schriftelijke vertaling van processtukken niet vereist, maar moet een verdachte in ieder geval mondeling van de essentie van een tegen hem gewezen vonnis op de hoogte worden gebracht in een voor hem begrijpelijke taal. In aanmerking genomen dat vaststaat dat verdachte de Nederlandse taal niet beheerste en uit het proces-verbaal van de wachtmeester A.H.J. Koning niet blijkt dat een tolk is ingeschakeld, is het vonnis hem niet in een begrijpelijke taal medegedeeld en is de mededeling vonnis dus niet rechtsgeldig betekend, zodat verdachte ten onrechte niet-ontvankelijk is verklaard in zijn hoger beroep.

Uit het arrest Kamasinski tegen Oostenrijk (EHRM 19 december 1989, NJ 1994, 26, m.nt. EEA), blijkt dat art. 6 EVRM niet zonder meer meebrengt dat een verdachte recht heeft op een schriftelijke vertaling van het vonnis. Het gaat erom dat verdachte voldoende te weten kan komen over de zaak tegen hem, zodat hij zich kan verdedigen. Met het oog daarop moet voldoende vertaling plaatsvinden. In het algemeen zal met vertolking van de korte inhoud van relevante processtukken kunnen worden volstaan.1.

Het onder 3.2 weergegeven oordeel van het Hof komt erop neer dat uit art. 6 EVRM geen onbeperkt recht op vertaling van processtukken kan worden afgeleid en dat het ontbreken van een vertaling van het verstekvonnis als zodanig geen schending van art. 6 EVRM oplevert. Wel moet op zodanige wijze in een voor verdachte begrijpelijke taal worden gecommuniceerd dat de essentie van de zaak hem duidelijk is geworden. Het Hof komt dan tot het feitelijk oordeel dat verdachte heeft moeten begrijpen dat hem mededelingen werden gedaan over het tegen hem gewezen strafvonnis.

Dit oordeel getuigt, gelet op het voorgaande, niet van een onjuiste rechtsopvatting.2. Het feitelijk oordeel van het Hof dat verdachte heeft moeten begrijpen dat hem mededelingen werden gedaan over het tegen hem gewezen strafvonnis kan in cassatie slechts op zijn begrijpelijkheid worden getoetst. Ik acht dat oordeel niet onbegrijpelijk. Daarbij neem ik op de eerste plaats in aanmerking hetgeen de landsadvocaat mr. J.J. van der Helm heeft opgemerkt in zijn pleitnota in de kort geding procedure die verdachte heeft gevoerd om tenuitvoerlegging van het strafvonnis te voorkomen. Blijkens het proces-verbaal van de zitting van 1 september 2004 heeft de Advocaat-Generaal naar deze pleitnota, die zich bij de stukken bevindt, verwezen en is deze dus ter zitting ter sprake geweest. Uit deze pleitnota volgt dat mr. Van der Helm contact heeft opgenomen met de marechaussee op Schiphol en dat de voorlichter van de marechaussee hem heeft laten weten dat het zowel in 1991 als thans standaard is dat bij een uitreiking van wat dan ook de hulp van een tolk wordt ingeroepen indien duidelijk is dat er een communicatieprobleem is. Verder heeft de voorlichter laten weten dat de aanwezigheid van een tolk niet in een proces-verbaal als dit wordt gerelateerd. Het Hof heeft feitelijk geoordeeld, kennelijk daartoe geïnspireerd door de pleitnota in kort geding van de landsadvocaat, dat van een communicatieprobleem geen sprake is geweest. Hetzij was een tolk niet nodig, hetzij is er wèl gebruikgemaakt van de diensten van een tolk maar is zulks niet in het proces-verbaal vermeld. Op de tweede plaats neem ik daarbij in aanmerking het in hoger beroep gevoerde verweer. Verdachte zelf heeft blijkens het proces-verbaal van de zitting van 1 september 2004 slechts verklaard "ze hebben toen niet met mij gesproken" en voorts dat hij zich van een uitreiking niets kan herinneren. De raadsman van verdachte heeft aangevoerd dat het vonnis wel degelijk in persoon is betekend aan verdachte, maar dat uit het proces-verbaal niet blijkt dat een tolk is ingeschakeld zodat ervan moet worden uitgegaan dat er geen tolk is ingeschakeld. Een concreet verweer, inhoudende dat het vonnis is uitgereikt maar dat verdachte niet heeft begrepen hetgeen de heer Koning tegen hem zei omdát hij niet werd bijgestaan door een tolk, is niet gevoerd.3. Ten derde wijs ik er op dat, anders dan de pleitnota in hoger beroep onder 6 betoogt, art. 6, derde lid, onder a, EVRM niet met zich brengt dat ook een verstekmededeling dient te worden vertaald wanneer de veroordeelde de Nederlandse taal niet machtig blijkt te zijn.4.

Voorts wordt in de toelichting op het middel nog geklaagd over het oordeel van het Hof dat van verdachte verlangd mocht worden dat hij zichzelf onverwijld op de hoogte zou stellen van de exacte inhoud van het proces-verbaal en het vonnis. Volgens de toelichting kan van iemand die uitgezet wordt naar Turkije en op Schiphol een vonnis krijgt uitgereikt niet worden verwacht dat hij de strekking van het aan hem betekende vonnis op eigen kracht en met eigen middelen kan achterhalen. Wellicht heeft verdachte gedacht dat hetgeen hem werd uitgereikt bij de uitzettingsprocedure hoorde.

Ook dit oordeel van het Hof getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk.5. Dat daadwerkelijk verwarring bestond over de vraag wat voor document aan verdachte werd uitgereikt is gesteld noch gebleken. De raadsman heeft in hoger beroep immers slechts aangevoerd dat het niet ondenkbaar is dat verdachte niet wist wat hij in ontvangst nam en ondertekende en dat hij wellicht dacht dat hetgeen hem werd uitgereikt bij de uitzettingsprocedure hoorde. Dat hij dit daadwerkelijk dacht, is niet aangevoerd. Overigens lijkt me dat ook niet logisch. Verdachte heeft 23 dagen in verzekering en voorarrest doorgebracht wegens de verdenking dat hij omstreeks 20 december 1989 te Nijmegen de Opiumwet overtreden had. Ook al kon verdachte geen Nederlands lezen, het komt mij voor dat die datum en plaatsnaam, gelet op de tijd die hij in verzekering en voorarrest had doorgebracht, toch wel een belletje zouden hebben moeten doen rinkelen. Zelfs als het ondoenlijk zou zijn geweest voor verdachte om op Schiphol zich nader te informeren over de inhoud van het hem uitgereikte stuk dan sluit dat nog niet uit dat hij vanuit Turkije de daartoe nodige stappen zou zetten.

Tot slot wil ik nog erop wijzen dat, zelfs al zou ervan moeten worden uitgegaan dat de betekening op 31 december 1999 niet rechtsgeldig is geschied en het vonnis niet op 14 januari 2000 onherroepelijk is geworden, het nog maar de vraag is of verdachte dan wel ontvankelijk zou zijn in zijn hoger beroep. Verdachte is op 9 februari 2004 gearresteerd om de opgelegde straf uit te zitten en is sindsdien uit hoofde van het vonnis van 16 november 1990 gedetineerd.6. Hem is toen in ieder geval het parketnummer van zijn zaak meegedeeld. Op die dag zal hij toch bekend moeten zijn geraakt met het vonnis. Namens verdachte is echter pas op 19 maart 2004 hoger beroep ingesteld.

Het middel faalt en kan met de aan art. 81 RO ontleende motivering worden verworpen.

Nu ik ambtshalve geen grond tot cassatie heb aangetroffen, strekt deze conclusie er toe dat de Hoge Raad het beroep zal verwerpen.