HR, 11-03-2003, nr. 02416/02U

1.

Het Koninkrijk België verzocht de uitlevering van [de opgeëiste persoon], geboren te [geboorteplaats], op [geboortedatum] 1958,

(hierna aangeduid als de opgeëiste persoon) ter fine van (verdere) strafvervolging met betrekking tot de feiten, opgesomd in het bij verstek gewezen vonnis van de Correctionele Rechtbank te Antwerpen van 24 juni 1999.

2.

Het uitleveringsverzoek is namens de Minister van Justitie van België bij brief van 22 februari 2002, (kenmerk 6/5420/5/34.665/E) aan het Nederlandse ministerie van Justitie gezonden, en namens de Minister van Justitie bij brief van 27 maart 2002 (kenmerk EXU 2002/6610) toegezonden aan de Hoofdofficier van Justitie in het arrondissement Rotterdam.

3.

Een op 2 oktober 2002 gewezen uitspraak van de Arrondissementsrechtbank te Rotterdam, waarbij de verlangde uitlevering ontoelaatbaar is verklaard, is bij arrest van de Hoge Raad van 11 maart 2003 vernietigd, met bevel dat de opgeëiste persoon zal worden opgeroepen ter zitting van de Hoge Raad teneinde op het uitleveringsverzoek te worden gehoord.

4.

Ter zitting van 23 september 2003 heeft de Hoge Raad de behandeling van het uitleveringsverzoek aangehouden tot 18 november 2003, met verzoek aan zijn procureur-generaal een nader onderzoek in te doen stellen naar de gezondheidstoestand van de (ter zitting niet verschenen) opgeëiste persoon.

Ter zitting van 18 november 2003 is de behandeling van het uitleveringsverzoek wederom aangehouden, ditmaal voor onbepaalde tijd, omdat de resultaten van bedoeld onderzoek nog niet beschikbaar waren.

5.

Bij brief van 14 januari 2004 deelde de Medisch Adviseur bij het ministerie van Justitie mij als uitkomst van het door de Hoge Raad verlangde onderzoek mede - kort gezegd - dat de opgeëiste persoon afhankelijk is van een rolstoel en voortdurende toediening van zuurstof, dat de opgeëiste persoon verschijnselen van spieratrofie vertoont die passen bij het eindstadium van emfyseem, en dat hij in verband met luchtweginfecties en een zeer slechte hartconditie diverse geneesmiddelen toegediend krijgt. De prognose wordt somber genoemd. De opgeëiste persoon is opgenomen op de long stay-afdeling van een verpleeghuis.

6.

Het ministerie van Justitie verzocht ik dit bericht onder de aandacht van de bevoegde autoriteiten in de verzoekende Staat te brengen, met verzoek te doen weten of dit bericht aanleiding geeft het uitleveringsverzoek te heroverwegen.

7.

Bij brief van 8 maart 2004 stelde het ministerie van Justitie de Hoge Raad ervan in kennis dat het uitleveringsverzoek is ingetrokken.

8.

1.

De Rechtbank te Rotterdam heeft de uitlevering van [de opgeëiste persoon], hierna: de opgeëiste persoon, aan het Koninkrijk België ontoelaatbaar verklaard.

2.

Tegen deze uitspraak heeft de officier van justitie zich van beroep in cassatie voorzien. Bij schriftuur heeft hij één middel van cassatie voorgesteld. Namens de opgeëiste persoon heeft mr. J. Sjöcrona, advocaat te 's-Gravenhage, bij schriftuur het beroep tegengesproken.

3.

Het middel keert zich tegen het oordeel dat zich in de aan het uitleveringsverzoek ten grondslag liggende strafvervolging een zó ernstige schending van de redelijke termijn, als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM, heeft voorgedaan dat de uitlevering om die reden ontoelaatbaar verklaard dient te worden.

4.

Dienaangaande heeft de Rechtbank overwogen:

"1.

Art. 6 EVRM - inzake de behandeling van een strafzaak binnen een redelijke termijn - beoogt te voorkomen dat een verdachte langer dan redelijk is onder de dreiging van een (verdere) strafvervolging zou moeten leven. Aldus kan op het aan de verdachte toegekende recht op berechting binnen een redelijke termijn inbreuk worden gemaakt door het tijdsverloop, te rekenen vanaf het moment dat vanwege de vervolgende staat jegens de betrokkene -in dit geval: de opgeeiste persoon- een handeling is verricht waaraan deze in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat tegen hem terzake van de hem medegedeelde en verweten strafbare feiten door het Openbaar Ministerie van de vervolgende staat een strafvervolging zal worden ingesteld (vgl HR 3 oktober 2000, NJ 2000, 721).

2.

Gelijk namens de opgeëiste persoon is betoogd gaat de rechtbank er van uit dat de opgeëiste persoon in 1993 is verhoord terzake de hem verweten feiten (kort gezegd): (de) vermogensdelicten als genoemd in het onderhavige uitleveringsverzoek), door de Belgische autoriteiten bij gelegenheid van een tegen hem gerichte, op verzoek van de Belgische autoriteiten uitgevoerde huiszoeking. De rechtbank gaat er van uit dat dit dient te gelden als een/de hierboven onder 1. genoemde handeling.

3.

Sedertdien heeft de opgeëiste persoon niets meer vernomen, ofschoon hij, blijkens de GBA-gegevens die door de raadsvrouwe zijn overgelegd, praktisch bij voortduring in Nederland bereikbaar moet zijn geweest. Desondanks heeft de opgeëiste persoon niet meer vernomen omtrent de tegen hem ingestelde vervolging. Oproepingen met betrekking tot de tegen hem gevoerde (verstek)procedure zijn hem kennelijk niet verzonden, terwijl ook het verstekvonnis van 24 juni 1999 hem kennelijk niet in persoon of aan zijn adres in Nederland is betekend of op andere wijze zijdens de Belgische autoriteiten bekend is gemaakt. Althans blijkt van het tegendeel niet uit de aan de rechtbank ter beschikking gestelde stukken. Aldus heeft, na zijn verhoor in 1993, geen enkele, hem kenbare vervolgingshandelingen plaatsgevonden.

4.

Gelet op het vorenstaande, te weten enerzijds de (kennelijke afwezigheid van) ingewikkeldheid en (betrekkelijk geringe) ernst van de verweten feiten en anderzijds de mate van voortvarendheid welke door de Belgische vervolgende autoriteiten is betracht is de rechtbank van oordeel dat een zodanige schending van de redelijke termijn heeft plaatsgevonden dat deze schending van het hierboven bedoelde bepaalde in art. 6 EVRM oplevert welke, gelet op het voorgaande, zodanig is dat deze niet kan worden gecompenseerd door strafvermindering.

5.

De vraag welke vervolgens aan de orde komt is of de opgeeiste persoon door zijn uitlevering zou worden blootgesteld aan zodanig risico van een flagrante inbreuk op enig hem ingevolge art. 6 eerste lid EVRM toekomend recht dat de ingevolge art. 1 EVRM op Nederland rustende verplichting om dat recht te verzekeren aan de uit het te dezen toepasselijke uitleveringsverdrag (en daarbij, als hierboven, genoemde Overeenkomsten) voortvloeiende verplichting tot uitlevering in de weg staat (vgl HR 5 maart 1991, NJ 1991, 547, r.o. 6.4).

De rechtbank beantwoordt die vraag bevestigend, zulks gelet op het hierboven onder 3. en 4. overwogene in samenhang met de omstandigheid dat tussen het moment waarop de opgeëiste persoon met de hem dreigende vervolging is geconfronteerd en het moment waarop thans zijn uitlevering wordt gevraagd een, naar het oordeel van de rechtbank, extreem lange periode -9 jaar- is verstreken, welke in geen enkel opzicht voor zijn risico kan komen.

6.

Het Openbaar Ministerie heeft (nog) het standpunt ingenomen dat aan het bovengenoemde tijdsverloop geen relevantie kan worden toegekend nu uitlevering van Nederlanders eerst sinds oktober 2001 aan België mogelijk is zodat de Belgische autoriteiten niet veel eerder dan thans het geval is middels uitlevering de vervolging van de opgeëiste persoon hadden kunnen effectueren. Naar het oordeel van de rechtbank miskent het Openbaar Ministerie daarmede niet alleen dat het ontbreken van de mogelijkheid tot uitlevering voor risico van de vervolgende autoriteiten dient te zijn maar dat de Belgische autoriteiten mogelijk ook andere middelen ten dienste hebben gestaan om genoemde vervolging (in persoon) te effectueren, maar daar kennelijk geen gebruik van hebben gemaakt. Zo is bijv. niet gebleken van enige internationale signalering van de opgeëiste persoon ter aanhouding met betrekking tot de hem verweten feiten (terwijl hij onbestreden heeft gesteld in de bovengenoemde periode -ook- in Spanje te hebben verbleven). Kortom, niet vast staat dat uitlevering van de opgeëiste persoon het enige middel zou zijn geweest dat de Belgische autoriteiten ten dienste heeft gestaan. Nu andere mogelijkheden klaarblijkelijk niet zijn beproefd dient ook dit voor risico van de vervolgende autoriteiten te zijn en kan -ook in dit verband- naar het oordeel van de rechtbank de omstandigheid dat eerst kort geleden de uitlevering van Nederlanders mogelijk is geworden relevante tekortkomingen, in de zin van art. 6 EVRM zijdens de Belgische overheid niet repareren.

7.

Gelet op het voorgaande zal de rechtbank de verzochte uitlevering ontoelaatbaar verklaren."

5.

Indien - zoals in het onderhavige geval - ook de verzoekende Staat is toegetreden tot het EVRM dient er bij de beoordeling van de toelaatbaarheid van een verlangde uitlevering in beginsel op vertrouwd te worden dat de verzoekende Staat de bepalingen van dit Verdrag zal eerbiedigen. Dit vertrouwensbeginsel zal slechts kunnen wijken indien het als aannemelijk beschouwd moet worden dat de opgeëiste persoon door zijn uitlevering wordt blootgesteld aan een zodanig risico van een flagrante inbreuk op enig hem ingevolge art. 6, eerste lid, EVRM toekomend recht dat de krachtens art. 1 EVRM op Nederland rustende verplichting om dat recht te verzekeren in de weg staat aan de verplichting tot uitlevering, vgl onder meer HR NJ 1991, 467.

Waar het gaat om overschrijdingen van de in art. 6, eerste lid, EVRM gewaarborgde redelijke termijn zal uitlevering slechts ontoelaatbaar mogen worden verklaard indien die redelijke termijn in zo buitensporig grote mate is overschreden dat er niet meer op kan worden vertrouwd dat de justitiële autoriteiten in de verzoekende Staat in staat zullen zijn daar genoegzame gevolgen aan te verbinden.

6.

Mij dunkt dat in de zo-even aangehaalde overwegingen besloten ligt dat de Rechtbank dit uitgangspunt heeft gevolgd, en de juiste maatstaf heeft aangelegd. Voor zover in de toelichting op het middel wordt gesteld dat de Rechtbank het vertrouwensbeginsel heeft miskend, mist het middel feitelijke grondslag.

7.

Voorts worden klachten opgeworpen betreffende de begrijpelijkheid van die overwegingen.

8.