HR, 09-02-2001, nr. R00/054HR

HR, 09-02-2001, nr. R00/054HR

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

Conclusie 09‑02‑2001

Inhoudsindicatie

-

Nr. R 00/54 H Mr. Mok

(terugvordering bijstand) Conclusie inzake

Parket, 1 december 2000 1. A. LOUALI

2. S. EL BARAKA

tegen

gemeente DEN HAAG

Edelhoogachtbaar college,

1. Korte beschrijving van de zaak

1.1. De gemeente Den Haag, verweerster in cassatie, heeft verzoekers van

cassatie, Louali c.s, in de periode van 16 december 1991 tot 17 juni 1993

en van 2 september 1993 tot 1 augustus 1996 een uitkering verstrekt

ingevolge de - op de Algemene Bijstandswet (ABW) berustende - Rijks

groepsregeling werkloze werknemers (RWW) ter hoogte van de norm voor een

echtpaar.

1.2. Louali heeft van zijn voormalige werkgever (PTT Post) een nabetaling

van salaris van | 22.934 ontvangen over de periode 22 november 1991 tot en

met 14 september 1992, alsmede een vergoeding ter hoogte van |11.548,-

bruto in het kader van een ontbindingsprocedure van zijn

arbeidsovereenkomst<(1). De ontbindingsbeschikking van de ktr. van 14 september 1994 is gehecht aan de brief van 19

februari 1997 namens Louali c.s. aan de ktr. , alsmede als prod. 1 aan het verweerschrift

in appèl van de gemeente.

>. Die vergoeding was gelijk aan vier bruto

maandsalarissen.

In de beschikking tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst heeft de

kantonrechter overwogen:

"De arbeidsovereenkomst zal worden ontbonden per heden onder

toekenning van een vergoeding van |11.548,- bruto uit te keren ineens

als aanvulling op de door gerekestreerde ingevolge de sociale

verzekeringswetten te genieten uitkeringen c.q. het door hem elders

te verdienen lagere salaris (¼)."

1.3. Louali c.s. hebben verzuimd mededeling te doen van de ontvangen

bedragen<(2). Beschikking ktr. van 27 augustus 1997, onder 2; beschikking rb. van 20 maart 2000, onder

3.2

>. Door een melding van de belastingdienst is de gemeente hiervan

op de hoogte gekomen<(3). Vgl. verzoekschrift van de gemeente van 21 augustus 1996, p. 2.

>.

Op 14 maart 1996 hebben Louali c.s. een schuldbekentenis getekend ter

hoogte van | 22.934,45. Louali c.s. hebben toestemming gegeven om met

ingang van 1 april 1996 maandelijks |150,- op de uitkering in te houden

ter aflossing<(4). Bijlage 12 en 13 bij de reactie van de gemeente van 11 februari 1997; p-v van de

mondelinge behandeling van 19 februari 1997; vgl. beschikking van de ktr. van 27 augustus

1997, onder 4.

> .

1.4. De gemeente heeft zich bij een op 12 september 1996 ingekomen

verzoekschrift tot de kantonrechter in Den Haag gewend en verzocht - kort

weergegeven - dat de kantonrechter zou bepalen dat Louali c.s. een bedrag

van |30.912,22 (netto) schuldig waren, zijnde de verstrekte bijstand over

de periode van 22 november 1991 tot 14 januari 1993.

Bij beschikking van 27 augustus 1997 heeft de kantonrechter beslist

dat Louali c.s. het genoemde bedrag terzake van kosten van bijstand aan de

gemeente verschuldigd waren.

<

-? -

>

1.5. Tegen de beschikking van de kantonrechter heeft Louali c.s. op 30

september 1997 appèl ingesteld bij de rechtbank in Den Haag.

In hoger beroep zijn zij uitsluitend opgekomen tegen de

terugvordering van |11.548,- bruto over de periode 14 september 1992 tot

14 januari 1993.

Bij beschikking van 20 maart 2000 heeft de rechtbank de uitspraak van

de kantonrechter bekrachtigd.

1.6. Louali c.s. zijn (tijdig<(5). Ongeacht het toepasselijke recht, nl. binnen een termijn van acht weken, de kortste die

gegolden heeft.

>) in cassatie gekomen onder aanvoering van

één middel.

2. Bespreking van het cassatiemiddel

2.1. Het middel is gericht tegen de laatste alinea van ro. 3.2. van de

beschikking van de rechtbank, waar deze laatste de (in de

ontbindingsbeschikking vastgestelde) vergoeding die Louali van zijn

voormalige werkgever heeft ontvangen, heeft aangemerkt als inkomsten.

De rechtbank heeft zich in de aangevallen overweging gebaseerd op de

ontbindingsbeschikking van de kantonrechter<(6). Zie hiervóór, § 1.2.

> , waarin deze de bestemming van

het bedrag heeft omschreven.

2.2. Het middel werpt op dat de vergoeding strekt ter aanvulling op een

uitkering of een lager salaris en niet ter vervanging van een uitkering of

salaris.

Deze stelling is, wat hiervan zij, niet relevant omdat bijstand op

grond van of krachtens de

ABW rekening houdt met de aanwezige bestaansmiddelen<(7). Vgl. de thans geldende versie van de Abw, artt. 7 en 13. Op deze zaak is de vóór 1 januari

1996 geldende versie van de ABW van toepassing. Daarin was het niet anders (art. 1 ABW)

>.

2.3.1. Voorts wijst het middel erop dat een "afkoopsom" (waarmee het

doelt op een vergoeding in de zin van - thans - art. 7:685, lid 8, BW)

voor de toepassing van de Werkloosheidswet en de Wet inkomensvoorziening

oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers niet als inkomsten

wordt beschouwd.

Ter adstructie wijst het middel op een uitvoeringsbesluit van

laatstgenoemde wet<(8). Besluit van de staatssecretaris van SZW van 24 december 1986, Stb. 1986, 568 (sedertdien

gewijzigd).

> , inhoudend dat "een eenmalige uitkering welke

beëindiging van de dienstbetrekking aan een werknemer in verband met die

beëindiging wordt betaald" niet als inkomen in verband met de arbeid wordt

beschouwd.

2.3.2. Deze klacht verliest uit het oog dat het er voor de toepassing

van de ABW niet om gaat of er sprake is van inkomsten uit arbeid, maar om

inkomsten die kunnen dienen als bestaansmiddelen.

2.4. Dat het, zoals het middel nog aanvoert, in de praktijk niet

ongebruikelijk is dat een ontbindingsvergoeding wordt gebruikt voor de

aankoop van een lijfrente of stamrecht, is reeds daarom zonder belang

omdat niet is vastgesteld of anderszins gebleken dat zulks in dit geval is

gebeurd.

De vergoeding is ook niet tot dit doel toegekend, maar - in de

woorden van de bestreden beschikking - "om het ná de beëindiging van het

dienstverband elders te ontvangen geringere inkomen - uit dienstverband of

uitkering - aan te vullen."

2.5. De opvatting van de rechtbank stemt overeen met een uitspraak van de

Centrale Raad van Beroep, die heeft beslist dat een door een werknemer

ontvangen vergoeding wegens ontbinding van diens arbeidsovereenkomst

"als inkomsten dient te worden beschouwd bestemd om te voorzien

noodzakelijke kosten van het bestaan voor de periode na de ontbinding

van de arbeidsovereenkomst, tenzij voldoende en ondubbelzinnig blijkt

dat deze vergoeding een andere bestemming heeft."<(9). CRvB 17 januari 1995, JABW 1995, 192, ook door de gemeente in haar verweerschrift

cassatie (nr. 8, p. 5) genoemd.

>

2.7. Het middel is vergeefs voorgesteld, zodat ik zal concluderen tot

verwerping van het beroep.

3. Conclusie

Ik concludeer tot verwerping van het beroep, met compensatie van

kosten.

De procureur-generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden,

plv.

Uitspraak 09‑02‑2001

Inhoudsindicatie

-

Partij(en)

9 februari 2001

Eerste Kamer

Rek.nr. R00/054HR

Hoge Raad der Nederlanden

Beschikking

in de zaak van:

1. [Verzoeker 1],

2. [Verzoekster 2],

beiden wonende te [woonplaats],

VERZOEKERS tot cassatie,

advocaat: mr. A.B.B. Beelaard,

t e g e n

DE GEMEENTE 'S-GRAVENHAGE, gevestigd te 's-Gravenhage,

VERWEERSTER in cassatie,

advocaat: mr. K.T.B. Salomons.

1. Het geding in feitelijke instanties

Met een op 12 september 1996 ter griffie van het Kantongerecht te 's-Gravenhage ingediend verzoekschrift heeft verweerster in cassatie - verder te noemen: de Gemeente - zich gewend tot de Kantonrechter aldaar en verzocht te bepalen dat verzoekers tot cassatie - verder te noemen: [verzoeker] c.s. - een bedrag van ƒ 30.912,22 aan de Gemeente schuldig zijn ter zake van verleende bijstand over de periode van 22 november 1991 tot 14 januari 1993, en dat dit bedrag terstond en in het geheel opeisbaar zal zijn indien [verzoeker] c.s. de gemaakte en/of te maken aflossingsregeling niet nakomen.

[Verzoeker] c.s. hebben het verzoek bestreden.

De Kantonrechter heeft bij beschikking van 27 augustus 1997 het verzoek toegewezen.

Tegen deze beschikking hebben [verzoeker] c.s. hoger beroep ingesteld bij de Rechtbank te 's-Gravenhage. [Verzoeker] c.s. hebben verzocht de beschikking van de Kantonrechter te vernietigen en, opnieuw rechtdoende, het verzoek van de Gemeente niet verder toe te wijzen dan tot het bedrag van ƒ 22.934,45.

Bij beschikking van 20 maart 2000 heeft de Rechtbank de beschikking van de Kantonrechter bekrachtigd.

De beschikking van de Rechtbank is aan deze beschikking gehecht.

2. Het geding in cassatie

Tegen de beschikking van de Rechtbank hebben [verzoeker] c.s. beroep in cassatie ingesteld. Het cassatierekest is aan deze beschikking gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Gemeente heeft verzocht [verzoeker] c.s. niet-ontvankelijk te verklaren in hun beroep dan wel het beroep te verwerpen.

De conclusie van de Plaatsvervangend Procureur-Generaal strekt tot verwerping van het beroep, met compensatie van kosten.

3. Beoordeling van het middel

3.1

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i)

De Gemeente heeft [verzoeker] c.s. in de periode van 16 december 1991 tot 17 juni 1993 en van 2 september 1993 tot 1 augustus 1996 een RWW-uitkering verstrekt ter hoogte van de norm voor een echtpaar.

(ii)

Van zijn voormalige werkgever de PTT heeft [verzoeker 1] over de periode van 22 november 1991 tot en met 14 september 1992 een nabetaling salaris van ƒ 22.934,--, alsmede een vergoeding van ƒ 11.548,-- bruto in het kader van een ontbindingsprocedure van zijn arbeidsovereenkomst ontvangen.

In de beschikking tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst heeft de kantonrechter te 's-Gravenhage overwogen:

"De arbeidsovereenkomst zal worden ontbonden per heden onder toekenning van een vergoeding van ƒ 11.548,-- bruto uit te keren ineens als aanvulling op de door gerekestreerde ingevolge de sociale verzekeringswetten te genieten uitkeringen c.q. het door hem elders te verdienen lagere salaris (…)."

(iii)

[Verzoeker] c.s. hebben verzuimd aan de Gemeente mededeling te doen van deze ontvangen bedragen.

3.2

De Gemeente heeft verzocht dat de Kantonrechter zal bepalen dat [verzoeker] c.s. een bedrag van ƒ 30.912,22 schuldig zijn, zijnde de verstrekte bijstand over de periode van 22 november 1991 tot 14 januari 1993. De Kanton-rechter heeft het verzoek toegewezen. In hoger beroep zijn [verzoeker] c.s. opgekomen tegen de terugvordering over de periode van 14 september 1992 tot 14 januari 1993 van de in genoemd bedrag verdisconteerde ƒ 11.548,--. De Rechtbank heeft daaromtrent geoordeeld:

"Met de gemeente en de kantonrechter is de rechtbank van oordeel dat de vergoeding die [verzoeker 1] van zijn voormalige werkgeefster heeft ontvangen, aan te merken is als inkomen. Immers uit de beschikking van de kantonrechter te ’s-Gravenhage van 14 september 1992 blijkt dat bedoelde vergoeding bestemd is om het ná de beëindiging van het dienstverband elders te ontvangen geringere inkomen - uit dienstverband of uitkering - aan te vullen.

Nu een (suppletie)vergoeding is verstrekt ter hoogte van vier brutomaandsalarissen, is de rechtbank van oordeel dat over die periode onterecht RWW is verstrekt, zodat de Gemeente tot terugvordering kon overgaan, temeer nu onweersproken is dat [verzoeker 1] en [verzoekster 2] het ontvangen van de vergoeding jegens de Gemeente hebben verzwegen."

3.3

Het middel is gericht tegen vermeld oordeel van de Rechtbank. Het betoogt dat de vergoeding van ƒ 11.548,-- niet moet worden beschouwd als inkomen. Het voert daartoe aan dat de vergoeding is toegekend als een aanvulling op een uitkering of een lager salaris en niet als een vervanging daarvan, en wijst erop dat een vergoeding in de zin van art. 7A:1639w (oud) BW (thans art. 7:685 lid 8) voor de toepassing van de Werkloosheidswet en de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers niet als inkomen uit arbeid wordt beschouwd.

3.4

Het middel faalt. Art. 1 van de ABW bepaalt - voorzover hier van belang - dat aan hem die niet beschikt over de middelen om in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien, bijstand wordt verleend. (Ook de thans geldende ABW gaat daarvan in art. 7 uit.) Voor de toepassing van de ABW komt het er derhalve niet op aan of sprake is van inkomsten uit arbeid, maar of inkomsten aanwezig zijn die kunnen dienen als bestaansmiddelen. [Verzoeker] c.s. hebben niet gesteld dat de door hen ontvangen vergoeding voor hen niet een middel van bestaan is. Zij hebben er slechts in het algemeen op gewezen dat het niet ongebruikelijk is dat een zodanige vergoeding direct wordt aangewend voor het kopen van een lijfrente.

Door de onderhavige vergoeding wegens ontbinding van een arbeidsovereenkomst te beschouwen als inkomen, heeft de Rechtbank dan ook niet blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.

4. Beslissing

De Hoge Raad verwerpt het beroep.

Deze beschikking is gegeven door de raadsheren R. Herrmann, als voorzitter, A.E.M. Van der Putt-Lauwers en H.A.M. Aaftink, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer W.H. Heemskerk op 9 februari 2001.

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.