HR, 18-10-2013, nr. 13/01116

Belanghebbende woont in de gemeente Sittard-Geleen en is houder van een hond.

In de Verordening hondenbelasting 2010 van de gemeente Sittard-Geleen (hierna: de Verordening) is bepaald:

“Artikel 1 Belastbaar feit

Onder de naam ‘hondenbelasting’ wordt een belasting geheven ter zake van het houden van een hond binnen de gemeente.

Artikel 2 Belastingplicht

Belastingplichtig is de houder van een hond. (...)”

Aan belanghebbende is voor het jaar 2010 een aanslag in de hondenbelasting van de gemeente Sittard-Geleen opgelegd ten bedrage van € 55,44.

De heffingsambtenaar heeft ter zitting van het Hof onweersproken verklaard dat de onderhavige hondenbelasting is gericht op het verkrijgen van algemene middelen door de gemeente, dat de kosten verbonden aan het hondenbezit niet van wezenlijke betekenis zijn geweest voor het invoeren van de hondenbelasting en dat de invoering van de belasting alleen heeft plaatsgevonden omdat artikel 226 van de Gemeentewet daartoe de mogelijkheid biedt.

Voor het Hof was in geschil of de aanslag in de hondenbelasting terecht is opgelegd. Belanghebbende heeft de aanslag bestreden met het argument dat in de Verordening een ongelijke behandeling is vervat van houders van een hond ten opzichte van hen die geen houder van een hond zijn.

Het Hof heeft geoordeeld dat in het geval een gemeente hondenbelasting heft ter verkrijging van algemene middelen, er een objectieve en redelijke grond bestaat voor het onderscheid tussen hondenbezitters en niet-hondenbezitters indien de kosten die het hondenbezit voor de gemeente meebrengt van wezenlijke betekenis zijn voor het heffen van de hondenbelasting, en de hoogte van de belasting mede is afgestemd op die kosten.

Het Hof heeft vervolgens geoordeeld dat het, gelet op de hiervoor in 3.1.4 weergegeven verklaring van de heffingsambtenaar, geen objectieve en redelijke grond ziet om de belasting alleen van hondenbezitters te heffen. Het Hof is daarom van oordeel dat het in artikel 1 van de Grondwet verankerde gelijkheidsbeginsel in dit geval is geschonden en dat op grond daarvan aan de Verordening verbindende kracht moet worden ontzegd. Op die grond heeft het Hof de op de Verordening gebaseerde aanslag hondenbelasting vernietigd.

Hiertegen richt zich het middel in het principale beroep.

Met betrekking tot de beschikking op grond van de Wet WOZ en de aanslag in de onroerendezaakbelastingen ging het geschil over de vraag of de waarde van de woning door de heffingsambtenaar te hoog is vastgesteld. Het Hof heeft die vraag ontkennend beantwoord. Hiertegen richt zich het middel in het incidentele beroep.

Op grond van artikel 226, lid 1, van de Gemeentewet kan een hondenbelasting worden geheven ter zake van het houden van een hond. Van die bevoegdheid heeft de raad van de gemeente Sittard-Geleen gebruik gemaakt door in artikel 1 van de Verordening te bepalen dat onder de naam ‘hondenbelasting’ een belasting wordt geheven ter zake van het houden van een hond binnen de gemeente. Het onderscheid dat daarmee in de Verordening wordt gemaakt tussen houders van honden en andere personen, stemt overeen met het onderscheid dat op dit punt wordt gemaakt in artikel 226, lid 1, van de Gemeentewet, een wet in formele zin. Gelet op het bepaalde in artikel 120 van de Grondwet kan dit onderscheid daarom niet worden getoetst aan het discriminatieverbod dat is neergelegd in artikel 1 van de Grondwet (vgl. HR 11 december 1991, nr. 27107, BNB 1992/129). Het middel is daarom gegrond voor zover het erover klaagt dat het Hof heeft getoetst aan artikel 1 van de Grondwet.

Wel kan het onderhavige onderscheid worden getoetst aan de discriminatieverboden die zijn opgenomen in artikel 26 van het IVBPR en in artikel 1 van het Twaalfde Protocol bij het EVRM. Daarbij dient het uitgangspunt te zijn dat aan de wetgever op fiscaal gebied een ruime beoordelingsvrijheid toekomt. Het oordeel van de wetgever dient op dit punt te worden geëerbiedigd tenzij dat van redelijke grond is ontbloot.

De bevoegdheid tot het heffen van hondenbelasting die de wet aan gemeenten geeft, is mede ingegeven door de kosten die voor gemeenten voortvloeien uit de bevuiling van openbare wegen en plaatsen door honden. De wetgever kon daarbij in redelijkheid uitgaan van de veronderstelling dat gemeenten in het algemeen kosten zullen moeten maken als gevolg van dergelijke bevuiling. Bij andere door mensen gehouden dieren pleegt bevuiling van openbare wegen en plaatsen zich niet of in mindere mate voor te doen. Daarom heeft de wetgever met de regeling in de Gemeentewet over de hondenbelasting, en de raad van de gemeente in navolging daarvan in de Verordening, in redelijkheid een onderscheid kunnen maken tussen houders van honden en andere personen.

Dit neemt niet weg dat de hondenbelasting is voorzien als een algemene belasting ten behoeve van de verwerving van inkomsten door de gemeente. In het licht daarvan gaat de betekenis van de kosten die voor een gemeente aan bevuiling door honden zijn verbonden niet zo ver, dat een gemeente die hondenbelasting heft voor haar gehele grondgebied, daarbij een relatie zou moeten leggen met de kosten die voor haar worden opgeroepen door het houden van honden binnen haar grenzen in het algemeen of door de hond(en) van de individuele belastingplichtige in het bijzonder (vgl. HR 21 juni 2000, nr. 33816, ECLI:NL:HR:2000:AA6253, BNB 2000/272,). Ook een gemeentelijke wetgever die de heffing van hondenbelasting daar niet op afstemt, blijft binnen de hem toekomende ruime beoordelingsvrijheid als hiervoor bedoeld in 4.2.1.

Het Hof heeft dit miskend, doordat het ervan is uitgegaan dat heffing van een hondenbelasting ter verkrijging van algemene middelen slechts gerechtvaardigd is indien de kosten die het hondenbezit voor de gemeente meebrengt van wezenlijke betekenis zijn voor het heffen van die belasting, en de hoogte van die belasting bovendien mede is afgestemd op die kosten.

Het middel slaagt daarom ook in zoverre en behoeft voor het overige geen behandeling.