Cessie (O&R nr. 70) 2012/III.3.3.1:III.3.3.1 Het ‘servicer risk’

Cessie (O&R nr. 70) 2012/III.3.3.1

III.3.3.1 Het ‘servicer risk’

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

260. Beschrijving. Het servicer risk betreft het risico dat de servicer, bijvoorbeeld als gevolg van financiële moeilijkheden, niet langer in staat is zijn beheerstaken naar behoren te vervullen. De insolventie van de servicer kan er zelfs toe leiden dat de aan de ABS ten grondslag liggende vorderingenportefeuille in het geheel niet meer worden beheerd. De faillissementscurator kan besluiten de ‘servicing agreement’ niet gestand te doen. Mogelijk eindigt deze van rechtswege als gevolg van het intreden van het faillissement van de servicer.1 Het gevolg van een onderbreking van de continuïteit van het debiteurenbeheer kan zijn, dat vorderingen langer blijven openstaan, dat meer schuldenaren vertragen in hun betalingen en mogelijk ook dat het aantal kredietverliezen in omvang toeneemt.2

Bovendien komt het voor dat de servicer een financiële functie vervult in het kader van de ‘liquidity support’. De servicer kan gehouden zijn het SPV te bevoorschotten, indien in een bepaalde periode onvoldoende gelden van schuldenaren zijn ontvangen om de vereiste betalingen op de ABS te verrichten (servicer advances).3 Financiële moeilijkheden bij de servicer kunnen tot gevolg hebben, dat hij niet aan zijn bevoorschottingsverplichting kan voldoen. Een downgrading van de servicer kan dan ook leiden tot een downgrading van de ABS.

De investeerders in de ABS lopen derhalve een zeker kredietrisico in verband met het functioneren van de servicer. Het ‘servicer risk’ is dan ook een belangrijk aandachtspunt voor de rating agencies.4 De investeerders worden in de regel door verschillende mechanismen tegen het ‘servicer risk’ beschermd.

261. Due diligence door de rating agencies. Evenals geldt ten aanzien van de debiteurenrisico’s en de overige structuurrisico’s, wordt met het ‘servicer risk’ al rekening gehouden bij het structureren van de transactie. Allereerst proberen de rating agencies door middel van een due diligence te beoordelen of de originator/servicer geschikt is om de te effectiseren vorderingenportefeuille naar behoren te beheren. De rating agencies trachten inzicht te krijgen in de bedrijfsvoering van de originator/servicer en de branche waarin de originator actief is.5 Zij voeren daartoe gesprekken met het management en het personeel van de originator/servicer. De procedures die door de servicer in het kader van het debiteurenbeheer worden gevolgd, worden getoetst. Op deze wijze wordt beoordeeld of de (originator in zijn hoedanigheid van) servicer in staat is een adequaat debiteurenbeheer te voeren.6

262. Toezicht op en vervanging van de servicer; backup servicer. Op de tweede plaats wordt er door de trustee, en mogelijk de issuer administrator,7 toezicht gehouden op het functioneren van de (originator als) servicer. De servicer heeft over het algemeen een rapportageverplichting jegens de trustee en/of de issuer administrator.8 De continuïteit en kwaliteit van het debiteurenbeheer kan aldus tot op zekere hoogte worden gemonitord.

Bovendien bevat de ‘servicing agreement’ een regeling die inhoudt dat de servicing agreement door de trustee en/of het SPV kan worden opgezegd, indien de servicer zijn verplichtingen niet naar behoren nakomt of indien zich met betrekking tot de servicer bepaalde gebeurtenissen voordoen, zoals de aanvraag van het faillissement, de surséance of de noodregeling (een ‘termination event’).9 De transactiedocumentatie kan voor dat geval richtlijnen bevatten ter zake van de vervanging van de servicer.10 Meestal bepaalt de servicing agreement dat de servicer zijn beheerstaken niet mag neerleggen alvorens een geschikte opvolger is aangesteld.11 Mogelijk neemt de master servicer (indien aanwezig)12 of de trustee tijdelijk het debiteurenbeheer van de servicer over.13

Ingeval de originator/servicer een lage (beneden ‘investment grade’) of geen rating heeft, het beheer betrekking heeft op complexe activa waarvoor niet binnen afzienbare termijn een nieuwe servicer kan worden gevonden of als er geen gevestigde markt voor ‘third party servicing’ bestaat,14 is het mogelijk dat al bij aanvang van de transactie een zogenoemde backup of standby servicer wordt aangesteld.15 Ook is het mogelijk dat de aanstelling van een backup servicer afhankelijk wordt gesteld van een bepaalde ‘rating trigger’ (verlaging van de rating beneden ‘investment grade’).16 De backup servicer verbindt zich ertoe het beheer van de vorderingen zo spoedig mogelijk op zich te nemen, indien de originator daartoe niet langer in staat is.17Het is bovendien mogelijk dat de backup servicer toezicht houdt op het functioneren van de servicer.18 Soms wordt de rol van de backup servicer vervuld door de trustee.19 De trustee zal in dat geval wel moeten beschikken over de deskundigheid en technische uitrusting om het debiteurenbeheer te kunnen voeren.

Teneinde de continuïteit van het debiteurenbeheer te waarborgen kunnen het SPV en/of de trustee kopieën van de voor het debiteurenbeheer benodigde computerprogrammatuur, computer data tapes en overige relevante documentatie dienaangaande, ter hand worden gesteld. Eventueel kunnen de betreffende software en informatiedragers in ‘escrow’ worden gegeven aan een derde (een ‘agent’) onder de gehoudenheid de programma’s aan het SPV en/of de trustee af te geven, indien de servicer wordt ontheven van het debiteurenbeheer.20

De liquiditeitsrisico’s die mogelijk verbonden zijn aan de vervanging van de servicer – i.e. het risico dat de inning van de geëffectiseerde vorderingen tijdelijk wordt onderbroken en dat schuldenaren mogelijk wachten met hun betalingen – kunnen worden ondervangen met behulp van een ‘liquidity fund’ of een liquidity facility.21

Tot slot zij vermeld dat de rating agencies als eis kunnen stellen dat de servicer een verzekering afsluit ter zake van fouten en nalatigheden begaan in het kader van het debiteurenbeheer.

263. Garantstellingen en andere vormen van financial support. Het risico dat de servicer als gevolg van zijn insolventie niet kan voldoen aan zijn bevoorschottingsverplichtingen in het kader van de liquidity support (de ‘servicer advances’), kan worden ondervangen doordat een derde (een bank of verzekeringsmaatschappij) zich garant stelt voor de nakoming van de betreffende verplichtingen (bv. door middel van een ‘letter of credit’ of ‘surety bond’) of doordat er een andere vorm van ‘financial support’ (bv. een ‘reserve fund’)22 in de transactie aanwezig is.23 De rating agencies verlangen de aanwezigheid van een dergelijke garantstelling, indien de rating van de originator/servicer beneden een bepaald niveau ligt (S&P: A+/A-1).24 Hetzelfde geldt voor andere financiële verplichtingen van de servicer, zoals de verplichting tot afdracht van geïnde gelden.25

264. Pay-out event. Vorderingen met een korte looptijd, zoals handelsvorderingen, worden meestal geëffectiseerd door middel van een herbeleggingsstructuur. In een dergelijke structuur worden op de vorderingen geïnde gelden door het SPV herbelegd in nieuwe van de originator te verwerven vorderingen.26 In een herbeleggingsstructuur levert een ‘servicer default’ meestal een zogeheten ‘pay out event’ op.27 Het plaatsvinden van een ‘pay out event’ heeft tot gevolg dat de herbeleggingsfase van de transactie vervroegd overgaat in de amortisatiefase. Dit betekent dat de ABS, eveneens vervroegd, worden afgelost. De herbelegging van gelden in nieuwe van de originator te kopen vorderingen wordt dan onmiddellijk gestaakt. In plaats daarvan worden de op de vorderingen geïnde bedragen doorgeleid naar de investeerders in de ABS. Op deze wijze worden de investeerders beschermd tegen oplopende kredietverliezen die onder andere het gevolg kunnen zijn van een matig debiteurenbeheer. Het is mogelijk dat in de amortisatiefase de inning van de vorderingen plaatsvindt door een ‘substitute servicer’ (al dan niet de trustee).

Het kan ook zijn dat een ‘servicer default’ geen ‘pay out event’ betreft, maar enkel tot gevolg heeft dat de beheerstaken van de servicer worden overgenomen door een andere (backup) servicer.

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.