HR (Parket), 20-04-2010, nr. S 08/04110

Het Gerechtshof te Arnhem, zittinghoudende te Leeuwarden, heeft verdachte op 2 september 2008 ter zake van 1. poging tot doodslag; 2. overtreding van artikel 8 Wegenverkeerswet 1994; en 3. opzettelijk en wederrechtelijk een goed dat aan een ander toebehoort beschadigen veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 6 (zes) jaren, met aftrek. Voorts heeft het Hof de benadeelde partij in de vordering niet-ontvankelijk verklaard.

Namens verdachte heeft mr. A.Ilicic, advocaat te Leeuwarden, cassatie ingesteld. Mr. G. Spong, advocaat te Amsterdam, heeft een schriftuur ingezonden houdende drie middelen van cassatie.

Het eerste middel klaagt dat het hof ten onrechte niet heeft beslist op het verzoek om getuige [slachtoffer] als getuige te horen.

Ten laste van verdachte is onder feit 1. bewezenverklaard dat:

Op 8 januari 2008 heeft het Hof een verzoek van de verdediging om getuigen te horen behandeld en onder meer voor zover het de getuige [slachtoffer] betrof beslist dat hij door de rechter-commissaris dient te worden gehoord. Uit het proces-verbaal van de zitting van het Hof van 27 mei 2008 blijkt dat de rechter-commissaris weliswaar een aanvang heeft gemaakt met het verhoor van de getuige, maar dat het verhoor is afgebroken in verband met de (geestelijke) gezondheidstoestand van de getuige. Het proces-verbaal ter terechtzitting in hoger beroep van 27 mei 2008 houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in:

Blijkens de aan het proces-verbaal ter terechtzitting in hoger beroep van 19 augustus 2008 gehechte pleitaantekeningen heeft de raadsvrouw van verdachte het verzoek om getuige [slachtoffer] te horen als volgt (voor zover daarnaar in de toelichting op het middel wordt verwezen) toegelicht:

Het proces-verbaal ter terechtzitting in hoger beroep van 19 augustus 2008 houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in:

Het bestreden arrest vermeldt als beslissing van het Hof op het in de pleitnota gedane verzoek het volgende:

Het Hof heeft de volgende zinsneden uit de verklaring van [slachtoffer] afgelegd op 14 mei 2007 (bewijsmiddel 1) gebezigd:

In de toelichting op het middel wordt gesteld dat in de tot het gebruik gebezigde verklaring van [slachtoffer] (bewijsmiddel 1), hiervoor weergegeven onder 9, meer details voorkomen dan die welke het Hof in zijn bewijsoverweging heeft genoemd. Aangezien aan een verzoek tot het doen ondervragen van een getuige voorwaarden mogen worden verbonden, had het Hof volgens de steller van het middel, refererend aan HR 4 maart 2008, NJ 2008, 157, niet mogen verzuimen op het in het middel bedoelde verzoek uitdrukkelijk te beslissen.

Uit het vorenstaande volgt dat een verzoek is gedaan als bedoeld in art. 315 in verbinding met art. 328 Sv en dat de aan het verzoek verbonden voorwaarde is vervuld, zodat een uitdrukkelijke beslissing op dit verzoek was vereist.1. Noch het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep, noch het bestreden arrest houdt een beslissing in op dat verzoek. Dat verzuim heeft ingevolge art. 330 in verbinding met art. 415 Sv nietigheid tot gevolg.2. Dat de raadsvrouw heeft medegedeeld dat zij en verdachte afzien van het horen van de niet verschenen getuigen doet hier niet aan af, nu uit het proces-verbaal ter terechtzitting in hoger beroep d.d. 19 augustus 2008 valt op te maken dat, zoals in de toelichting op het middel eveneens wordt betoogd, de in het middel bedoelde getuige [slachtoffer] niet behoorde tot de 7 opgeroepen getuigen. Noch doet de omstandigheid dat het Hof blijkens het proces-verbaal ter terechtzitting in hoger beroep van 27 mei 2008 heeft beslist de getuigen ter zitting te horen terwijl de getuige [slachtoffer] daarvan is uitgezonderd op grond van diens psychische toestand hier iets aan af. Immers is het in het middel bedoelde verzoek (nader ondersteund door de vraag of verdachte en de getuige elkaar uit het huis van bewaring kennen) ter terechtzitting op 19 augustus 2008 — bijna drie maanden later —ingediend, en blijkt uit niets of het Hof om dezelfde of een andere reden het verzoek wederom heeft afgewezen. Het gaat te ver om er zonder meer vanuit te gaan dat in de beslissing van het Hof van 27 mei 2008 om [slachtoffer] wegens zijn geestelijke toestand niet ter terechtzitting te horen ligt besloten dat daarmee het in de pleitnota vervatte verzoek eveneens is afgewezen. Immers de beslissing van het Hof van 27 mei 2008 heeft alleen betrekking op het horen ter terechtzitting. Bovendien is niet uit te sluiten dat enkele maanden later de geestelijke gezondheid van [slachtoffer] zodanig is verbeterd dat hij (inmiddels wel weer) in de beslotenheid van het kabinet van de rechter-commissaris kan worden gehoord.

Het eerste middel slaagt mitsdien.

Het tweede middel behelst de klacht dat het Hof in strijd met art. 6 EVRM en 14 IVBPR dat het Hof, in weerwil van de gedane toezegging door de voorzitter, de bewakingsvideo van de coffeeshop niet is getoond.

De voorzitter heeft, als beslissing van het Hof blijkens het proces-verbaal ter terechtzitting in hoger beroep van 27 mei 2008 het volgende medegedeeld:

Het proces-verbaal ter terechtzitting in hoger beroep van 19 augustus 2008 houdt niets in voor wat betreft het in het middel bedoelde verzoek. Blijkens het proces-verbaal heeft de raadsvrouw van verdachte voor wat betreft de verdere voortgang van de procedure het volgende opgemerkt:

In de toelichting op het middel wordt gesteld dat de enkele omstandigheid dat de raadsvrouw van verdachte blijkens laatstgenoemd proces-verbaal geen pogingen heeft gedaan tot nakoming van de gedane toezegging niet met zich brengt dat zij zonder meer afstand heeft gedaan van het doen tonen van de bewakingsvideo, zoals toegezegd door de voorzitter van het Hof op 27 mei 2008. Dit zou temeer zo zijn, nu de raadsvrouw gelet op de inhoud van de overgelegde pleitnotitie de betrouwbaarheid van de (voor het bewijs gebezigde) getuigenverklaringen heeft betwist.

In het algemeen verdient het aanbeveling verzoeken en verweren waarop men een antwoord verlangt uitdrukkelijk te herhalen.3. Uit het proces-verbaal ter terechtzitting in hoger beroep van 19 augustus 2008 maak ik niet op dat de raadsvrouw alle verweren en verzoeken zoals gedaan op eerdere openbare terechtzittingen en zoals opgenomen in pleitnota's handhaaft. In aanmerking genomen dat het bestreden arrest is gewezen naar aanleiding van de terechtzittingen in hoger beroep, en dat op de terechtzitting van 19 augustus 2008 het eerder gedane verzoek om de bewakingsvideo te tonen — welk verzoek als beslissing van het Hof door de voorzitter werd toegezegd blijkens het proces-verbaal van 27 mei 2008 — niet is herhaald, terwijl de raadsvrouw blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting van 19 augustus 2008 heeft medegedeeld dat haar cliënt wil dat de zaak snel wordt afgehandeld, behoefde het Hof ondanks die eerdere toezegging, de bewakingsvideo niet te tonen. Hieruit volgt dat het tweede middel faalt.

In het derde middel wordt naar voren gebracht dat in de cassatiefase de redelijke termijn voor berechting als bedoeld in art. 6 EVRM is overschreden omdat vanaf het moment waarop beroep in cassatie werd ingesteld te veel tijd is verstreken tot het moment waarop de stukken ter griffie van de Hoge Raad zijn ontvangen.

Namens verdachte is op 15 september 2008 beroep in cassatie ingesteld. Blijkens een op de inventaris van de stukken geplaatst stempel zijn deze op 16 juli 2009 ter griffie van de Hoge Raad binnengekomen. Dat brengt mee dat de redelijke termijn van zes maanden is overschreden. De Hoge Raad kan zelf de straf verminderen in de mate die hem goeddunkt.

Het eerste en derde middel slagen. Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest maar uitsluitend wat betreft de beslissingen ter zake van het onder 1. tenlastegelegde en de strafoplegging; tot terugverwijzing naar het Gerechtshof te Arnhem, zittinghoudende te Leeuwarden, opdat de zaak in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan; en tot verwerping van het beroep voor het overige.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG