Hof 's-Hertogenbosch, 18-12-2009, nr. 20-000584-09

medeplegen van moord;

medeplegen van opzettelijk brand stichten, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is;

medeplegen van een lijk verbranden met het oogmerk om de oorzaak van het overlijden te verhelen;

werd veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 3 jaren, waarvan 1 dag voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren, met aftrek overeenkomstig artikel 27 van het Wetboek van Strafrecht, en waarbij een last tot terbeschikkingstelling met voorwaarden werd gegeven, met niet-ontvankelijkverklaring van de benadeelde partijen [benadeelde 1] en [benadeelde 2] in hun vorderingen tot schadevergoeding.

Hoger beroep

De verdachte en de officier van justitie hebben tegen voormeld vonnis hoger beroep ingesteld.

in of omstreeks de periode van 15 mei 2007 tot en met 16 mei 2007 te Oploo, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk en/of met voorbedachten rade een persoon genaamd [J] van het leven heeft beroofd, immers heeft/hebben verdachte en/of zijn mededader(s) met dat opzet en/of na kalm beraad en rustig overleg

in of omstreeks de periode van 15 mei 2007 tot en met 16 mei 2007 te Oploo, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, opzettelijk brand heeft gesticht in/aan een woning gelegen aan de [adres], immers heeft/hebben verdachte en/of zijn mededader(s) toen aldaar opzettelijk, in een slaapkamer van die woning

in of omstreeks de periode van 15 mei 2007 tot en met 16 mei 2007 te Oploo, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, een lijk, te weten het stoffelijk overschot van [J], heeft verbrand, met het oogmerk om het feit en/of de oorzaak van het overlijden te verhelen, immers heeft/hebben verdachte en/of zijn mededader(s) in een slaapkamer van de woning aan de [adres], alwaar zich het stoffelijk overschot van [J] bevond

Er is sprake van een breuk van beide grote hoornen van het strottenhoofd en een breuk van de grote hoorn van het tongbeen links.

Er is sprake van bloeduitstortingen in de weke delen rond de grote hoornen van het strottenhoofd.

Er zijn geen ziekelijke orgaanafwijkingen die het overlijden zouden kunnen verklaren.

Het obductieverslag houdt als wetenschappelijke beschouwing ten aanzien van de hiervoor genoemde bevindingen onder meer het volgende in.

Bij de sectie werd een sterk verkoold lichaam gezien van een man (sub 1). Er waren geen aanwijzingen voor ziekelijke orgaanafwijkingen die het intreden van de dood zouden kunnen verklaren of hiervoor van betekenis geweest zouden kunnen zijn (sub 5). De bevindingen sub 3 en 4 waren het gevolg van bij leven opgetreden uitwendig mechanisch samendrukkend of botsend geweld op de hals, zoals kan optreden bijvoorbeeld door wurghandelingen of een val of een slag op de hals. De bevindingen sub 2 tonen aan dat het slachtoffer ten tijde van de brand niet ademde en dus niet in leven was. Het is vrijwel zeker dat het slachtoffer ten tijde van het uitbreken van de brand reeds was overleden.

Het is niet aan te geven hoe lang vóór het overlijden het geweld op de hals heeft plaatsgevonden, waarbij de mogelijke tijdspanne maximaal uren bedraagt. In het algemeen leidt botsend geweld op de hals (bijvoorbeeld een val of een slag) eventueel wel tot letsels maar niet tot overlijden. Samendrukkend geweld op de hals (een wurghandeling) kan leiden tot het overlijden door belemmering van zuurstoftoevoer aan onder andere de hersenen. Het is in het voorliggende geval niet aan te geven welk type geweld op de hals heeft plaatsgevonden en of dit geweld tot het overlijden heeft geleid. Gezien echter het ontbreken van een andere, mogelijke doodsoorzaak is het zeer wel mogelijk dat dit geweld het overlijden heeft veroorzaakt.

Als conclusie houdt het obductieverslag in dat bij de sectie op het lichaam van [J], geboren op [1955], geen anatomische en geen toxicologische doodsoorzaak werd gevonden. Verstikking ten gevolge van samendrukkend geweld op de hals (wurging) dient echter als doodsoorzaak te worden overwogen, aldus het verslag.

• de gang van zaken vóór de brand

Op 15 mei 2007 bevonden verdachte en de medeverdachte zich in de woning aan de [adres] te Oploo. [J] was toen, zoals vaak het geval was, dronken. Het bleek dat hij bierflesjes tegen de computer had stukgeslagen of -gegooid. Toen zij hem daarop aanspraken, pakte hij de medeverdachte bij de keel. Dit was overigens de eerste keer dat haar vader op die manier fysiek agressief was tegen haar. Voor verdachte en de medeverdachte was de maat vol en zij wensten dat [J] onmiddellijk in een kliniek zou worden opgenomen voor zijn drankgebruik. Om die reden werd de dienstdoende arts van de huisartsenpost te Boxmeer gebeld. Omstreeks 22.20 uur à 22.30 uur arriveerden de arts en haar chauffeur bij de woning in Oploo.

De arts vertelde dat een opname van [J] niet meteen geregeld kon worden, gelet op de staat waarin hij verkeerde. Hij moest nuchter en helder zijn om opgenomen te kunnen worden. De arts heeft [L] geadviseerd niet te veel te reageren op haar vader en hem uit de weg te gaan. Zij kreeg tevens van de arts het advies zich terug te trekken op haar slaapkamer of naar haar vriend te gaan. Verdachte stelde toen voor dat [L] en hij, wanneer er weer iets met [J] zou voorvallen, naar zijn woning in Eindhoven konden gaan.

Uit de verklaring van de chauffeur, inhoudende dat de arts en hij kort na 23.00 uur terug waren in Boxmeer en dat de rit van Boxmeer naar Oploo ongeveer 10 minuten duurt, blijkt dat de arts en de chauffeur omstreeks 22.50 uur de woning hebben verlaten.

Omstreeks 23.15 uur heeft de arts nog telefonisch aan de medeverdachte medegedeeld dat uit contact met de GGZ was gebleken dat, indien [J] nuchter was, hij de volgende morgen kon praten over een opname.

Na het vertrek van de arts bevonden verdachte, zijn medeverdachte en [J] zich in de keuken. De medeverdachte zei tegen haar vader dat zij en verdachte hem zelf naar een kliniek zouden brengen. [J] zei toen onder meer: “Niemand krijgt mij daarheen, want ik ben machtiger dan iedereen.” Vervolgens ging hij naar zijn slaapkamer.

Bijzondere overwegingen omtrent het bewijs

• de verdere gebeurtenissen in de keuken en in de slaapkamer

Het hof constateert – evenals de rechtbank – dat door verdachte en de medeverdachte vele uiteenlopende en wisselende verklaringen zijn afgelegd met betrekking tot hetgeen zich in de avond en nacht van 15 op 16 mei 2007 daadwerkelijk heeft afgespeeld rondom en na de dood van het slachtoffer. Het hof zal zich derhalve eerst dienen uit te laten welke verklaringen van verdachte en de medeverdachte voor het bewijs kunnen worden gebezigd.

[L] heeft in haar hoedanigheid van verdachte met betrekking tot de feiten in totaal acht verklaringen afgelegd bij de politie. Verdachte is in totaal twaalf maal in zijn hoedanigheid van verdachte verhoord door de politie. In eerste instantie heeft [L] verklaard dat de dood van haar vader een ongeluk was. Naarmate de verhoren vorderden heeft zij steeds meer openheid van zaken gegeven; zij ontkende echter in eerste instantie haar betrokkenheid bij de dood van haar vader. Verdachte heeft zich aanvankelijk grotendeels beroepen op zijn zwijgrecht of de feiten ontkend. Ook hij heeft pas in een later stadium meer openheid van zaken willen geven.

Naar het oordeel van het hof bevatten de in het eerdere stadium afgelegde verklaringen veel tegenstrijdigheden en is er voorts door verdachte en de medeverdachte een aantal aantoonbare onjuistheden verteld. Deze verklaringen zijn naar het oordeel van het hof dusdanig inconsequent en tegenstrijdig dat het hof deze verklaringen ongeloofwaardig acht.

Verdachte en de medeverdachte zijn op 12 en 13 november 2007 voor de laatste keer bij de politie verhoord. In tegenstelling tot hun eerdere verklaringen acht het hof deze verklaringen, voor zover hierna weergegeven, consistent en betrouwbaar ten aanzien van hetgeen zich in de keuken en de slaapkamer heeft afgespeeld. Deze verklaringen van verdachte en de medeverdachte stemmen namelijk op essentiële punten met elkaar overeen – daarin worden afzonderlijk en spontaan opvallende details genoemd – en zij vinden voorts steun in de hiervoor genoemde resultaten van het technisch onderzoek. Gelet daarop, alsmede het feit dat zowel verdachte als de medeverdachte in die verklaringen ook zichzelf belasten, ziet het hof geen aanleiding om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van die verklaringen. Het hof gaat derhalve – evenals de rechtbank – uit van de juistheid daarvan en zal die verklaringen bezigen voor het bewijs van alle ten laste gelegde feiten.

Ten aanzien van de verdere gebeurtenissen in de keuken en in de slaapkamer heeft de medeverdachte op 13 november 2007 het volgende verklaard:

“Ik was nog steeds in de keuken en [verdachte] kwam toen vanuit de computerkamer. Hij kwam naar mij toe en toen vertelde ik tegen [verdachte] dat ik het echt spuugzat was zoals ons pap tegen mij reageerde. Dit was constant en al maanden iedere keer zo, terwijl ik hem ook hielp. Ik zei toen tegen [verdachte]: “Als ons pap denkt dat hij zo machtig is, dan kan hij zijn strijd voor mijn part met God beginnen.”

[verdachte] vroeg mij wat ik hiermee bedoelde. Ik zei tegen [verdachte] dat ik hiermee bedoelde dat die vent echt kapot moest en dat ik het echt zat was. (..) Ik heb toen tegen [verdachte] gezegd dat het echt afgelopen moest zijn met ons pap. (..) [verdachte] zei toen tegen mij dat hij dan misschien wel een idee had hoe we dat konden doen. (..)

Ik ben toen naar de slaapkamer van ons pap gegaan. (..) Ik heb toen wat broeken en blouses in die tas gegooid. Ons pap zat toen op zijn knieën voor de tas met een fles jonge jenever in de hand, waar hij uit zat te drinken. Hij heeft helemaal niets gedaan om te helpen de tas in te pakken. Hij zat alleen maar constant te zeiken dat het toch geen zin had en dat hij toch niet meeging naar de Korsakov-kliniek.

In de tussentijd was [verdachte] op de slaapkamer gekomen. Hij vertelde toen dat hij van de regenjas, de capuchon had afgescheurd. [verdachte] vertelde dit fluisterend tegen mij, ik weet niet of ons pap dit heeft gehoord. Ik heb toen de toiletspullen van ons pap in de Samsonite gegooid en toen vertelde ik tegen ons pap dat we zouden gaan. Hierop begon ons pap weer te tieren. Op dat moment zat [verdachte] achter ons pap, op het bed.

Pap riep dat hij absoluut niet meeging, het toch geen zin had en dat hij niet mee zou gaan. Hij had mijn hulp niet nodig, zei hij. Op dat moment hebben [verdachte] en ik oogcontact. Met dit oogcontact bedoelden wij eigenlijk van doen we het nu wel of doen we het nu niet. Hier bedoel ik mee dat wij ons pap nu wel wilden vermoorden of niet wilden vermoorden. Op dat moment schuift [verdachte] de capuchon over ons pap heen. [verdachte] zat gewoon op het bed en schoof de capuchon over het hoofd van ons pap heen. Op dat moment zei ons pap: “Wat doen jullie?” of “Wat gebeurt er?“ of zoiets in die richting. Ons pap was toen eigenlijk vrij snel weg. Ik bedoel hiermee dat hij dat zei en toen zuchtte en daarna weg was. Ik zag in ieder geval dat hij niet meer bewoog. Toen heb ik een kussen van het bed gepakt, dit was gewoon een kussen waar je op ligt, een hoofdkussen. Ik heb toen plus minus 30 seconden het kussen op de mond van ons pap gedrukt. Op dat moment had [verdachte] nog steeds de capuchon vast en ik drukte daarover het kussen op de mond van ons pap. (..)

Ik heb vervolgens het kussen teruggelegd op bed. [verdachte] heeft hierna de capuchon weggehaald van het hoofd van ons pap. [verdachte] had op dat moment ons pap vast.”

Over het gesprek met verdachte in de keuken heeft zij in datzelfde verhoor ook als volgt verklaard:

“In de keuken, toen die huisarts weg was en ons pap in de slaapkamer was, hebben wij erover gesproken. Ik zei tegen [verdachte]: “Als hij dan toch zo graag een strijd aangaat met God, dan kan hij maar beter weg zijn omdat hij zoveel mensen verdriet doet.”

Wij, [verdachte] en ik, kwamen uiteindelijk overeen dat het beter was als ons pap dood zou zijn. [verdachte] zei toen dat hij misschien wel een idee zou hebben.”

Het verbatim verslag van het verhoor van de medeverdachte d.d. 12 november 2007 houdt voorts (woordelijk) de volgende passages in:

“Verdachte: Toen hebben [verdachte] en ik overlegd.

Verbalisant: Wa[t] heb je overlegd?

Verdachte: Dat wij ons pap iets zou[d]en doen.

Verbalisant: En wat zou je doen dan?

Verdachte: Nou [verdachte] pakte die, scheurde die capuchon van mijn regenjas. En daar zou [verdachte] ons pap mee laten stikken. En dat hebben we ook gedaan.

Verbalisant: En hoe hedde dat toen gedaan?

Verdachte: Die tas hadden we al ingepakt. We deden ons pap laten geloven dat ie dan wel naar de korzakov (het hof begrijpt: naar de Korsakov-kliniek) toe ging.”

“Verbalisant: En wa[t] hebben jullie toen gezegd toen die arts weg was?

Verdachte: Toen hebben we dus besproken dat we dan wel iets zou[d]en doen.

Verbalisant: En ook wat je zou doen dan.

Verdachte: Nee [verdachte] zei van em, toen pakte hij die capuchon toen zei die van, hier moet dat wel mee lukken. En dat duurde best wel… Ons pap die zat daar eigenlijk. En het was eigenlijk van ja doen we het nou wel of doen we het nou eigenlijk nie[t]. En dat heeft eigenlijk heel lang geduurd en op een gegeven moment was eigenlijk… we keken elkaar aan, we hadden zoiets van ja, we doen het toch. En toen is het ook gebeurd.”

Verdachte heeft op 13 november 2007 het volgende verklaard:

“De eerste keer dat ik en [L] het erover hadden dat wij van [J] afwilden, was in de keuken voordat wij naar de slaapkamer van [J] gingen op 15 mei 2007. (..)

Op dinsdag 15 mei 2007 werd [L] door de arts teruggebeld. Dit was de arts die [J] eerder deze avond bezocht had. [L] vertelde mij toen dat de arts had gezegd dat [J] niet opgenomen kon worden. (..) Ik en [L] hadden toen in de keuken overlegd of wij hem zouden brengen. [J] was op dat moment in zijn slaapkamer. [L] zei tegen mij dat [J] weg moest, dat hij dood moest. (..)

[L] zei tegen mij dat zij voor altijd bij mij zou blijven als [J] weg was. Het is voor mij heel belangrijk dat [L] voor altijd bij mij zou blijven. Zij is gewoon het lichtpuntje in mijn leven. [L] liep vervolgens naar de slaapkamer van [J]. Ik zei tegen [L] dat zij [J] daar moest houden. (..) Ik liep naar het halletje bij de achterdeur. (..) Wij wilden [J] dus eerst laten stikken. (..) Ik wilde iets van de kapstok pakken wat stevig was en geen lucht doorliet. Ik pakte een capuchon van een regenjas en maakte deze los van de jas. (..) Ik liep vervolgens naar de slaapkamer van [J]. Ik zie dat [L] op het bed zit, aan het hoofdeinde. Ik zie dat zij aan de linkerzijde van het bed zit, gezien vanaf de hal. Ik zag dat [J] [zich] aan de linkerzijde naast het bed [bevindt]. (..) Ik zie dat het gezicht van [J] gericht is in de richting van [L]. Ik liep om [J] heen en ging op de bedrand zitten aan het voeteinde. Ik keek [L] aan en ik zag dat zij met haar ogen gebaarde dat ik met [J] moest doen wat wij eerder afgesproken hadden. Hiermee bedoel ik dat zij met haar ogen seinde en van mij naar [J] keek. Ik wist dat zij hiermee bedoelde dat ik [J] moest laten stikken. Ik hoorde dat [L] toen tegen mij zei: “Denk eraan, ik blijf voor altijd bij je!” of iets dergelijks. (..)

Ik pakte de capuchon met beide handen vast en sloeg de capuchon vanaf de achterzijde van het hoofd van [J] over zijn hoofd en over zijn gezicht. Ik trok vervolgens de capuchon stevig naar achteren, waardoor [J] naar achteren tussen mijn benen viel. Ik zat op dat moment op mijn hurken. Ik hield de capuchon met mijn beide handen achter het hoofd van [J] vast. Ik wilde op deze manier [J] laten stikken zodat hij geen lucht meer kreeg. (..)

Ik hoorde dat [L] tegen mij zei: “Hou hem goed vast!” of iets dergelijks. Ik hoorde dat [J] zei: “[verdachte], [L]!”. Ik weet niet meer precies wanneer hij dat zei. Ik zag dat hij een arm omhoog bracht in mijn richting. Ik voelde dat [J] met zijn hand mijn schouder licht aanraakte. Ik voelde en zag dat zijn hand van mijn schouder afgleed. (..)

Op een gegeven moment heb ik de capuchon losgelaten. De reden waarom ik dat deed was dat hij geen kik meer gaf. Hij deed dit eigenlijk de hele tijd al niet. Ik hoorde dat er nog lucht in [J] kwam. Ik hoorde een zuigend geluid. Op dat moment dacht ik dat [J] nog ademde. Ik pakte daarna de keel van [J] met mijn rechterhand vast bij zijn strottenhoofd en kneep deze dicht. [J] zat op dat moment nog steeds tussen mijn benen, terwijl ik gehurkt achter hem zat.

[L] had ook nog met een hoofdkussen van het bed op het gezicht van [J] gedrukt. Ik weet niet meer wanneer zij dit gedaan had; of zij dit deed toen ik de capuchon nog op [J] zijn gezicht had of op het moment dat ik zijn keel dichtkneep. Toen ik merkte dat [J] niets meer deed, legde ik zijn hoofd op de grond neer.”

• de brandstichting en het creëren van een alibi

Nadat het slachtoffer op de grond lag, zei [L] tegen verdachte dat zij het op een zelfmoord konden laten lijken. Omdat het slachtoffer rookte op de slaapkamer, stelde [L] voor om een gedeelte van de slaapkamer in brand te steken, zodat het erop zou lijken dat het slachtoffer een sigaret zou hebben laten vallen. Verdachte vond dat een goed idee.

Uit de verklaring van verdachte d.d. 13 november 2007 blijkt dat het volgende zich vervolgens heeft afgespeeld.

Verdachte heeft jonge jenever in de mond van het slachtoffer gegoten. [L] heeft ongeveer zes pilletjes van het slachtoffer gepakt. Eén van hen heeft die in de mond van het slachtoffer gedaan. Verdachte is naar de badkamer gelopen om aftershave te pakken. Hij pakte de aftershave, omdat daar alcohol in zit en het daarom brandbaar is. Met de aftershave heeft hij op de televisie gesproeid met de bedoeling om die in brand te steken. Beiden hebben vervolgens in de keuken, het waslokaal en de schuur gezocht naar andere brandbare stoffen, te weten terpentine en wasbenzine. In het waslokaal vonden zij twee of drie witte flessen met een brandbare stof. In de schuur heeft verdachte nog een fles gevonden en [L] heeft daar verfrollen en kwasten gepakt voor hun alibi. Zij wilden het verhaal gebruiken dat die spullen op de slaapkamer stonden omdat het slachtoffer zijn slaapkamer wilde schilderen. Nadat zij de spullen uit de schuur hadden gepakt, zijn zij teruggegaan naar de slaapkamer. Daar heeft verdachte met de flessen gesprenkeld bij de kast, op de grond bij de televisie, op de grond midden in de slaapkamer, op het bed en op en rondom het lichaam van het slachtoffer. Zij hebben de flessen met brandbare stof, de verfrollen en de kwasten in de slaapkamer achtergelaten.

Verdachte heeft vervolgens een raampje in de slaapkamer opengezet, opdat er voldoende zuurstof was voor de brand. Hij heeft met een aansteker de televisie, de gordijnen bij het raam achter de televisie, de vloerbedekking in het midden van de slaapkamer en het bed, een en ander rondom het slachtoffer, in brand gestoken. Hij had die aansteker van [L] gekregen om de slaapkamer in brand te steken. Zij hebben een sigaret op de buik van het slachtoffer gelegd om het op een ongeluk te laten lijken. Toen de slaapkamer in brand stond, heeft verdachte de deur van de slaapkamer dichtgedaan om de brand te beperken tot de slaapkamer. Omdat de woning te koop stond, wilde hij de schade voor de rest van de woning beperken. Beiden hebben vervolgens de woning verlaten door de achterdeur. Zij deden de achterdeur op slot voor hun alibi. Zij wilden de brand namelijk op een zelfmoord laten lijken en doen voorkomen alsof het slachtoffer hen om die reden uit de woning wilde hebben en zelf de deur op slot had gedaan. Wanneer het slachtoffer de deur afsloot, deed hij dit altijd met de sleutel, omdat hij moeilijk bij de knip kon. Vervolgens heeft verdachte de capuchon weggestopt tussen snoeiafval op een aanhangwagen. Deze aanhangwagen heeft hij ongeveer een week later geleegd op een vuilstort.

Verdachte en zijn medeverdachte zijn na de brandstichting in de buurt gaan rondrijden in de auto van verdachte. In de auto hebben zij hun alibi besproken. Zij hebben toen onder meer afgesproken dat verdachte de woning weer in zou gaan, zodat het leek alsof hij het slachtoffer probeerde te redden. Na enige tijd zijn beiden teruggekeerd bij de woning. Verdachte is de woning binnengegaan om te kijken of het slachtoffer er nog lag en of het nog brandde. [L] bleef buiten wachten. Toen verdachte de slaapkamerdeur opende, zag hij dat het slachtoffer nog lag op de plaats waar zij hem hadden achtergelaten. Hij zag dat de plekken die hij in brand had gestoken nog steeds brandden. Met zijn mobiele telefoon heeft hij een foto en een filmpje van de brand gemaakt. Vervolgens heeft hij de slaapkamerdeur weer gesloten. Bij het verlaten van de woning heeft hij de achterdeur weer op slot gedaan.

Nadat beiden wederom hebben rondgereden in de buurt van Oploo, zijn zij weer naar de woning gegaan. Verdachte heeft de achterdeur weer opengemaakt met de sleutel en is de woning binnengegaan. Hij deed dit voor het alibi, namelijk om te kunnen zeggen dat hij heeft geprobeerd het slachtoffer te redden. Hij pakte een doek en hield die voor zijn mond om geen rook in te ademen. Toen hij de slaapkamerdeur opende, zag hij een vlammenzee en hij rook een vieze lucht, volgens hem de lucht van een brandend lijk. Hij heeft toen de woning weer verlaten via de achterdeur.

Uit de verklaring van verdachte d.d. 13 november 2007 blijkt voorts dat, toen [L] en hij na de brand aan het rondrijden waren, zij het verhaal hebben verzonnen dat zij naar de woning van verdachte in Eindhoven waren gegaan en dat zij zijn teruggekeerd naar de woning in Oploo omdat zij de hondenbrokken waren vergeten. Uit die verklaring blijkt tevens dat verdachte en zijn medeverdachte tijdens één van de keren dat zij na de brand terugkeerden bij de woning, samen rond die woning hebben gelopen voor het geval de buren dit zouden zien. In dat geval zouden zij zeggen dat zij buiten naar het slachtoffer aan het zoeken waren.

De verklaring van verdachte d.d. 13 november 2007 vindt op belangrijke onderdelen steun in de verklaring van [L] van diezelfde datum.

Laatstgenoemde verklaring houdt onder meer in dat verdachte en [L] na de dood van het slachtoffer naar de schuur zijn gegaan. Verdachte heeft een fles terpentine gepakt en [L] heeft verfblikken en een plastic bak gepakt. In de slaapkamer van haar vader heeft [L] die bak met verfblikken aan verdachte gegeven, die de verfblikken in de slaapkamer heeft gezet. Hierna heeft verdachte op de kast en bij de televisie terpentine gesprenkeld. Omdat [L] zich op enig moment heeft omgedraaid, heeft zij niet alles kunnen zien wat verdachte in de slaapkamer deed. Toen verdachte de slaapkamer uitliep, hebben beiden even in de hal gewacht tot zij zeker wisten dat het vuur brandde.

Zij hebben de woning verlaten en zijn met de auto van verdachte rond gaan rijden. Vervolgens zijn zij teruggekeerd naar de woning, omdat verdachte wilde kijken of het vuur nog brandde. Hij ging de woning in, terwijl zij in de auto bleef zitten. Toen hij terugkwam, zei hij dat het vuur in de slaapkamer nog brandde.

[L] heeft op enig moment tegen verdachte gezegd dat zij de brand moesten melden, omdat anders het hele huis zou afbranden. Uiteindelijk heeft verdachte de brandweer gebeld. Toen beiden tussen de brandstichting en de melding van de brand in de auto rondreden, hebben zij overleg gepleegd over het verhaal dat zij bij de politie zouden vertellen. Daarbij hebben zij afgesproken dat zij zouden zeggen dat zij naar Eindhoven (het hof begrijpt: naar de woning van verdachte) waren geweest.

• de doodsoorzaak

Het hof stelt vast dat het bij het strottenhoofd vastpakken en dichtknijpen van de keel van het slachtoffer, waarover verdachte heeft verklaard, past bij de hiervoor weergegeven bevindingen sub 3 en 4 van het obductieverslag, alsmede dat wurging blijkens het obductieverslag als doodsoorzaak moet worden overwogen.

Uit de resultaten van het toxicologisch onderzoek en de lijkschouwing leidt het hof voorts af dat het slachtoffer reeds was overleden ten tijde van het uitbreken van de brand.

Op grond van de verklaringen van de verdachte en de medeverdachte, bezien in samenhang met de resultaten van de lijkschouwing, acht het hof bewezen dat het slachtoffer om het leven is gekomen tengevolge van (het geheel van) de in de tenlastelegging omschreven verstikkings- en wurghandelingen.

• voorbedachte raad

De raadsman heeft betoogd dat verdachte dient te worden vrijgesproken van de onder 1 (impliciet primair) ten laste gelegde moord, nu er geen sprake is van voorbedachte raad.

Het hof overweegt dienaangaande als volgt.

Voor een bewezenverklaring van voorbedachte raad – in de tenlastelegging nader uitgedrukt met de woorden "na kalm beraad en rustig overleg" – is voldoende dat komt vast te staan dat verdachte tijd had zich te beraden op het te nemen of het genomen besluit, zodat de gelegenheid heeft bestaan dat verdachte over de betekenis en de gevolgen van de voorgenomen daad heeft nagedacht en zich daarvan rekenschap heeft gegeven.

Uit de hiervoor weergegeven verklaringen van verdachte en zijn medeverdachte blijkt dat zij na het vertrek van de arts in de keuken overleg hebben gevoerd. Daarbij is het voornemen om het slachtoffer te doden ontstaan en dit voornemen is tussen hen besproken. Verdachte zei toen dat hij wel een idee had. Besproken is de wijze waarop dit zou plaatsvinden. Vervolgens is eerst [L] en daarna verdachte naar de slaapkamer gegaan waar het slachtoffer zich bevond. Verdachte heeft, voordat hij de slaapkamer betrad, een capuchon gehaald met de bedoeling het slachtoffer daarmee te laten stikken. In de slaapkamer heeft verdachte – nadat hij fluisterend tegen [L] had gezegd dat hij een capuchon van een regenjas had afgescheurd – op het bed plaatsgenomen achter het slachtoffer. Op enig moment was er oogcontact tussen verdachte en zijn medeverdachte, waarbij het in de keuken besproken voornemen werd bevestigd en waarbij werd beslist dat voornemen ten uitvoer te brengen. Vervolgens werd het slachtoffer door beiden van het leven beroofd.

Uit deze gang van zaken volgt dat de levensberoving niet het gevolg is geweest van een ogenblikkelijke gemoedsbeweging, maar dat voor verdachte de gelegenheid heeft bestaan als hiervoor bedoeld. Daarbij neemt het hof in aanmerking dat er niet alleen tijd is verstreken tussen de totstandkoming van het voornemen van de levensberoving in de keuken en het moment waarop verdachte in de slaapkamer arriveerde, maar dat er – blijkens het hiervoor weergegeven gedeelte van het verbatim verslag van het verhoor van [L] d.d. 12 november 2007 – ook in de slaapkamer zelf nog de nodige tijd is verstreken alvorens het slachtoffer van het leven werd beroofd.

De raadsman heeft aangevoerd dat verdachte zich bevond in een gemoedstoestand die geen enkele gelegenheid gaf tot rationeel nadenken en daarmee tot kalm beraad en rustig overleg.

Anders dan de raadsman is het hof van oordeel dat de gedragingen van verdachte duidelijk getuigen van rationeel handelen. Daarbij neemt het hof in aanmerking dat hij na het overleg in de keuken, een capuchon van een regenjas heeft afgescheurd. De keuze voor de capuchon was een bewuste met het oog op de voorgenomen daad: verdachte wilde iets pakken wat stevig was en geen lucht doorliet. Het feit dat verdachte in de slaapkamer zijn medeverdachte fluisterend heeft verteld dat hij een capuchon had gepakt geeft eveneens blijk van rationeel handelen: het slachtoffer mocht kennelijk niet merken dat verdachte in het bezit was van de capuchon. Vervolgens heeft verdachte plaatsgenomen achter het slachtoffer, kennelijk bewust teneinde het slachtoffer van achteren te kunnen verstikken.

Hetgeen de raadsman overigens heeft aangevoerd brengt het hof niet tot een ander oordeel.

Het verweer wordt verworpen.

• het verbranden van een lijk

De raadsman heeft betoogd dat verdachte dient te worden vrijgesproken van het onder 3 ten laste gelegde. Daartoe is – op gronden als vervat in de pleitnota – aangevoerd dat er geen sprake is van verbranding in de zin van artikel 151 van het Wetboek van Strafrecht, nu daaronder slechts volledige verbranding dient te worden volstaan. In dit verband is onder meer aangevoerd dat aan de term verbranden in die wetsbepaling dezelfde betekenis toekomt als aan de term verbranden in de Wet op de Lijkbezorging, derhalve de betekenis van cremeren oftewel het tot as reduceren van een stoffelijk overschot. Aangezien het stoffelijk overschot in deze zaak nog als menselijk lichaam herkenbaar was en de doodsoorzaak nog kon worden vastgesteld zonder dat de door de brand veroorzaakte beschadigingen dit belemmerden, was er geen sprake van (volledige) verbranding in de zin van genoemde wetsbepaling, aldus de raadsman.

Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

Het hof stelt voorop dat het onder 3 ten laste gelegde is toegesneden op artikel 151 van het Wetboek van Strafrecht, zodat de in de tenlastelegging voorkomende term ‘verbranden’ geacht wordt aldaar te zijn gebezigd in dezelfde betekenis als daaraan toekomt in dat artikel.

Zoals hiervoor weergegeven, houdt het obductieverslag in dat bij de sectie een sterk verkoold lichaam van een man werd gezien, alsmede dat er sprake was van een sterk verkoold lichaamsoppervlak met voornamelijk aan de linker lichaamszijde verbranding van delen van borst- en buikwand en delen van inwendige organen, alsmede uitgebreide beschadiging van weefsels tengevolge van hitte-inwerking.

In dit verband wordt onder meer melding gemaakt van de volgende bevindingen bij uitwendige schouwing van het lichaam:

• De lengte van het lijk kon niet worden bepaald i.v.m. sterke verkoling van het lichaam. Er was verkoling van vrijwel het gehele lichaamsoppervlak, met uitzondering van een klein huiddeel op de rug. Voorts was er sprake van volledige verbranding van de gehele huid, met uitzondering van de borstkas voornamelijk rechts, het hoofd, de hals en de rechterarm. Er waren bovendien uitgebreide verbrandingen van delen van ribben, de borst- en buikwand links en extremiteiten en er was zicht op inwendige organen. Er was verkoling en verbranding van delen van het kniegewricht rechts. (punt 1 van het verslag)

• Het gelaat was verkoold. Het hoofdhaar was grotendeels verbrand; op het achterhoofd waren kleine resten. Het aspect was niet te beoordelen i.v.m. brandschade. De hals, borstkas, buik, armen, benen en nek waren sterk verbrand. (punt 3)

• Littekens en tatoeages waren niet te beoordelen i.v.m. verbranding. (punt 7)

Bij inwendige schouwing bleek voorts het volgende:

• Het middenrif ontbrak aan de linkerzijde grotendeels ten gevolge van verbranding, waardoor de stand van het middenrif links niet was te beoordelen. (punt 9 en 14)

• De afstand van de longranden was niet te bepalen i.v.m. thermische beschadiging van de linkerlong. De linkerlong toonde ook tekenen van verbranding. Het hartzakje was links verbrand. (punt 10)

• De spierwand van de linkerkamer van het hart toonde uitgebreide thermische beschadiging van de voor- en zijwand van de linkerkamer en er was thermische beschadiging van het tussenschot. Het hartoppervlak toonde tekenen van thermische beschadiging ter plaatse van de voor- en zijwand van de linkerkamer. Ook de hartspier was thermisch beschadigd. (punt 11)

• Het gewicht van de milt was niet te bepalen. Er werd slechts een klein deel van de milt gevonden. Het weefsel toonde tekenen van uitgebreide thermische beschadiging. (punt 15)

• Het vetkapsel van de linkernier was deels verbrand en het oppervlak van de linkernier toonde verbranding en thermische beschadiging. De nierbekkens links waren niet te beoordelen i.v.m. hitte-inwerking. (punt 20)

• Het hersenvocht was niet te beoordelen i.v.m. hitte-inwerking. De grote en kleine hersenen en de hersenstam toonden tekenen van hitte-inwerking. (punt 29)

• Het halspreparaat was aan de voorzijde verkoold en de weke delen toonden sterke thermische beschadiging. (punt 30)

• Delen van de ribben links waren verbrand. (punt 32)

Bij microscopisch onderzoek bleek tevens dat er bij de weke delen van de hals rechts sprake was van zeer voortgeschreden thermische beschadiging, waardoor beoordeling van dit materiaal zwaar werd bemoeilijkt. (punt 35)

Het slachtoffer was bovendien, zoals hiervoor overwogen, dermate ernstig verbrand en verkoold dat de identificatie van het slachtoffer diende plaats te vinden door middel van gebitsvergelijking.

Artikel 151 van het Wetboek van Strafrecht stelt onder meer strafbaar het begraven, verbranden, vernietigen, verbergen, wegvoeren of wegmaken van een lijk met het oogmerk de oorzaak van het overlijden te verhelen.

Het hof verwerpt het verweer van de raadsman, omdat de daaraan ten grondslag liggende opvatting geen steun vindt in het recht. Daarbij neemt het hof zowel de inhoud als de strekking van artikel 151 van het Wetboek van Strafrecht in aanmerking.

Die wetsbepaling stelt naast het verbranden ook het vernietigen van een lijk strafbaar. Indien verbranden in de beperkte betekenis van volledig verbranden (in de zin van tot as reduceren) zou dienen te worden uitgelegd, zou aan verbranden, naast het vernietigen, geen zelfstandige betekenis toekomen. De door de raadsman voorgestane uitleg van de term verbranden ligt derhalve niet in de rede.

Van belang is voorts dat artikel 151 van het Wetboek van Strafrecht ertoe strekt handelingen tegen te gaan die – voor zover hier van belang – de doodsoorzaak beogen te verhelen. Dat oogmerk kan ook worden bereikt door middel van verbranding die niet bestaat uit volledige verbranding of vernietiging van het lichaam.

Het verbranden van een lichaam, waarbij weliswaar geen volledige verbranding plaatsvindt maar delen van het lichaam wel zijn verbrand en er voorts sprake is van sterke verkoling van het lichaam, is een handeling die in het algemeen zeer wel geschikt is om de doodsoorzaak te verhelen. Gelet op de mate waarin het lichaam in deze zaak is verbrand, is er derhalve sprake van verbranden in de zin van artikel 151 van het Wetboek van Strafrecht.

Volledigheidshalve merkt het hof nog op dat de omstandigheid dat de doodsoorzaak ondanks de verbranding toch kon worden vastgesteld, niet in de weg staat aan voornoemd oordeel. Voldoende is dat het verbranden is geschied met het oogmerk de doodsoorzaak te verhelen. Niet is vereist dat verdachte in dat oogmerk is geslaagd.

Hetgeen de raadsman overigens aan het verweer ten grondslag heeft gelegd brengt het hof niet tot een ander oordeel.

in de periode van 15 mei 2007 tot en met 16 mei 2007 te Oploo tezamen en in vereniging met een ander opzettelijk en met voorbedachten rade een persoon genaamd [J] van het leven heeft beroofd, immers hebben verdachte en zijn mededader met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg

in de periode van 15 mei 2007 tot en met 16 mei 2007 te Oploo tezamen en in vereniging met een ander, opzettelijk brand heeft gesticht in een woning gelegen aan de [adres], immers hebben verdachte en zijn mededader toen aldaar opzettelijk, in een slaapkamer van die woning

in de periode van 15 mei 2007 tot en met 16 mei 2007 te Oploo tezamen en in vereniging met een ander, een lijk, te weten het stoffelijk overschot van [J], heeft verbrand, met het oogmerk om de oorzaak van het overlijden te verhelen, immers hebben verdachte en zijn mededader in een slaapkamer van de woning aan de [adres], alwaar zich het stoffelijk overschot van [J] bevond,

Medeplegen van moord.

Medeplegen van opzettelijk brand stichten, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is.

Medeplegen van een lijk verbranden met het oogmerk om de oorzaak van het overlijden te verhelen.

Verklaart verdachte daarvoor strafbaar.

Veroordeelt verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 15 (vijftien) jaren.

Bepaalt dat de tijd, door verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis doorgebracht, bij de tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf geheel in mindering zal worden gebracht.

Aldus gewezen door

mr. J.M.W.M. van den Elzen, voorzitter,

mr. O.M.J.J. van de Loo en mr. J.F. Dekking,

in tegenwoordigheid van mr. P. van Glabbeek, griffier,

en op 18 december 2009 ter openbare terechtzitting uitgesproken.

Mr. J.M.W.M. van den Elzen is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.