Hof Amsterdam, 12-05-2011, nr. P09/00753

De inspecteur heeft met dagtekening 28 oktober 2003 aan belanghebbende voor het tijdvak 1 januari 2003 tot en met 31 juli 2003 een naheffingsaanslag in de omzetbelasting opgelegd, berekend € 103.686. Belanghebbende heeft tegen deze naheffingsaanslag een bezwaarschrift ingediend. Bij uitspraak van 14 april 2007 heeft de inspecteur het bezwaar afgewezen.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de inspecteur beroep ingesteld bij de rechtbank Haarlem (hierna: de rechtbank). Bij uitspraak van 12 oktober 2009 heeft de rechtbank het door belanghebbende ingestelde beroep ongegrond verklaard.

Het tegen deze uitspraak ingestelde hoger beroep is bij het Hof ingekomen op 19 november 2009, aangevuld bij brief van 14 december 2009. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

Op 31 maart 2011 zijn nadere stukken ontvangen van de gemachtigde. Deze zijn in afschrift verstrekt aan de inspecteur.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 12 april 2011. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.

Het Hof neemt hier over hetgeen de rechtbank in onderdeel ‘2. Tussen partijen vaststaande feiten’ heeft vermeld:

“2.1. Eiseres (Hof: belanghebbende) is in 1946 opgericht onder de naam Stichting A. In 2001 is haar naam gewijzigd in de Stichting X (X). Zij is gevestigd in het B Centrum te Z. Eiseres is door de Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek (hierna: NWO) aangewezen als onderzoeksorganisatie. Eiseres verricht grensverleggend (internationaal) onderzoek waarbij de onderzoekthema’s worden ontleend aan maatschappelijke vraagstellingen. In dat kader begeleidt zij afgestudeerde (…) tot professionele onderzoekers. Zij werkt daarbij samen met bedrijven, universiteiten en (…) instellingen in binnen- en buitenland. Eiseres verricht zowel onderzoek dat op eigen initiatief wordt gestart (hierna: het strategisch onderzoek) als onderzoek dat op initiatief van derden wordt gestart (hierna: het contract onderzoek). Strategisch onderzoek wordt primair gefinancierd uit subsidiebijdragen en het contractonderzoek uit de ter zake overeengekomen vergoeding. Tussen partijen is niet in geschil dat eiseres op grond van het door haar verrichte contractonderzoek ondernemer is in de zin van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: Wet OB).

In de statuten van eiseres is – voor zover hier van belang – het volgende opgenomen:

(…)

Een door eiseres opgesteld overzicht van de baten van eiseres in het onderhavige tijdvak, bijlage 1 bij de brief van 28 augustus 2003 vermeldt – voor zover hier van belang – het volgende:

De rechtbank heeft het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard, waarbij zij heeft overwogen:

“4.1. Ingevolge artikel 15, eerste lid, van de Wet OB is aftrekbaar de belasting die drukt op de aan de ondernemer verrichte leveringen van goederen en diensten, voor zover de goederen en diensten door de ondernemer worden gebezigd in het kader van zijn onderneming. Voor het recht op aftrek van voorbelasting moet sprake zijn van een rechtstreeks verband tussen enerzijds de uitgave waarop de voorbelasting drukt en anderzijds een activiteit in het kader van de onderneming.

Ten aanzien van het internationale samenwerkingsproject ‘G’

Evenals bij de rechtbank is in geschil het antwoord op de vraag in hoeverre belanghebbende haar onderzoeksactiviteiten verricht in de hoedanigheid van ondernemer in de zin van artikel 7 van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet). Bij bevestigende beantwoording van deze vraag dient de naheffingsaanslag te worden vernietigd.

Subsidiair is in geschil of de van Stichting C ontvangen bedragen vergoedingen zijn voor aan de heffing van omzetbelasting onderworpen diensten, hetgeen belanghebbende stelt doch de inspecteur bestrijdt.

Voor de standpunten van partijen wordt verwezen naar de gedingstukken. Voor het verhandelde ter zitting wordt verwezen naar het proces-verbaal van zitting.

Vaststaat dat belanghebbende zowel voor de heffing van omzetbelasting belastbare activiteiten verricht (contractonderzoek) als niet voor de heffing van omzetbelasting belastbare activiteiten (strategisch onderzoek). Belanghebbende stelt dat zij recht op aftrek heeft ter zake van alle aan haar in rekening gebrachte omzetbelasting zowel ter zake van de belastbare als ter zake van de niet belastbare activiteiten.

Belanghebbende voert in dit verband in hoger beroep aan dat zij met haar gehele organisatie een onderneming drijft. Zij acht met name van belang dat alle onderzoeksgroepen zowel bij het strategisch onderzoek als bij het contract onderzoek zijn betrokken; de activiteiten betreffende strategisch onderzoek en contractonderzoek zijn niet van elkaar te onderscheiden. De als strategisch onderzoek aangeduide activiteiten vinden plaats, aldus belanghebbende, binnen de organisatie waarmee belanghebbende haar onderneming drijft. Belanghebbende stelt dat zij daarom volledig recht op aftrek van voorbelasting op de voet van artikel 15 van de Wet heeft. Belanghebbende verwijst met name naar het arrest van de Hoge Raad van 17 februari 1988, nr. 24 275 (V-N 1988, blz. 768).

Tussen partijen staat vast dat het verrichten van strategisch onderzoek niet geschiedt tegen vergoeding. In zoverre is sprake van handelingen die niet binnen de werkingssfeer van de heffing van omzetbelasting vallen, zodat in beginsel geen recht bestaat op aftrek van voorbelasting.

Het Hof dient alsdan te beoordelen of de kosten die gemoeid zijn met het verrichten van strategisch onderzoek deel uitmaken van de algemene kosten van belanghebbende en als zodanig deel uitmaken van de prijs van haar producten. Met name dient ook de vraag te worden beantwoord of er een rechtstreekse en onmiddellijke samenhang bestaat tussen het strategisch onderzoek en de gehele bedrijfsactiviteit van belanghebbende.

Dienaangaande is het Hof van oordeel dat gelet op de feiten en omstandigheden, in onderling verband bezien, het verrichten van contractonderzoek veeleer een geheel bijkomstige activiteit is aan het verrichten van strategisch onderzoek. Met name is in het geheel niet gebleken dat de kosten van het strategisch onderzoek deel uitmaken van de prijs van het contractonderzoek. Het strategisch onderzoek wordt namelijk bekostigd vanuit daartoe verstrekte subsidies. In zoverre faalt het hoger beroep van belanghebbende.

Het arrest Hoge Raad 17 februari 1988, nr. 24 275, leidt niet tot een ander oordeel, reeds omdat de situatie van belanghebbende, wezenlijk anders is dan de situatie die ten grondslag lag aan dit arrest, wat er overigens ook zij van dit oordeel. De Hoge Raad heeft in genoemd arrest vastgesteld dat prestaties om niet werden verricht in het economische verkeer, omdat zij ter wille van de daarmee gemoeide economische belangen werden verricht. Uit het hiervoor overwogene kan worden afgeleid dat de stukken van het geding geen grond bieden voor de conclusie dat het strategisch onderzoek door belanghebbende wordt verricht ter wille van het contractonderzoek. Hieraan doet niet af dat het verrichten van het contractonderzoek en het verrichten van strategisch onderzoek binnen de organisatie door elkaar lopen en dat daarbij sprake is van wederzijdse bevruchting.

Belanghebbende heeft subsidiair betoogd dat zij in aanmerking komt voor aftrek van de in rekening gebrachte omzetbelasting ter zake van werkzaamheden die zij verricht voor Stichting C (hierna: C), omdat sprake is van prestaties in het economisch verkeer. Zij heeft daartoe aangevoerd dat zij de door haar werknemers ten behoeve van C gewerkte uren op basis van uurtarieven in rekening brengt aan C. Ter onderbouwing van deze stelling heeft zij in hoger beroep een viertal facturen overgelegd die zij medio 2003 voor vier verschillende projecten heeft gezonden aan C.

Naar het oordeel van het Hof heeft belanghebbende tegenover de gemotiveerde betwisting door de inspecteur niet aannemelijk gemaakt dat de van C ontvangen bedragen vergoedingen voor aan omzetbelasting heffing onderworpen diensten zijn. De rechtbank heeft met juistheid overwogen dat de overeenkomst tussen belanghebbende en C onvoldoende grond biedt voor de stelling van belanghebbende dat zij tegenover de bijdragen van C een prestatie jegens C heeft verricht. Het Hof maakt de overwegingen van de rechtbank hierover tot de zijne. De overgelegde facturen doen niet af aan dit oordeel. Alle facturen maken slechts melding van een ‘eigen bijdrage’ van belanghebbende.

Slotsom

De slotsom is dat het hoger beroep ongegrond is en dat de uitspraak van de rechtbank dient te worden bevestigd.

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de kosten op de voet van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

Het Hof bevestigt de uitspraak van de rechtbank.

Aldus gedaan door mrs. E.M. Vrouwenvelder, voorzitter, B.A. van Brummelen en U.E. Tromp, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. V.M. Maat als griffier. De beslissing is op 12 mei 2011 in het openbaar uitgesproken.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen: