Einde inhoudsopgave
Richtlijn (EU) 2024/1788 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markten voor hernieuwbaar gas, aardgas en waterstof, tot wijziging van Richtlijn (EU) 2023/1791 en tot intrekking van Richtlijn 2009/73/EG (herschikking)
Artikel 4 Marktgebaseerde leveringsprijzen
Geldend
Geldend vanaf 04-08-2024
- Bronpublicatie:
13-06-2024, PbEU L 2024, 2024/1788 (uitgifte: 15-07-2024, regelingnummer: 2024/1788)
- Inwerkingtreding
04-08-2024
- Bronpublicatie inwerkingtreding:
13-06-2024, PbEU L 2024, 2024/1788 (uitgifte: 15-07-2024, regelingnummer: 2024/1788)
- Vakgebied(en)
Energierecht / Europees energierecht
Energierecht / Energieopwekking
1.
Leveranciers zijn vrij de prijs waarvoor zij aardgas en waterstof aan afnemers leveren, vast te stellen. De lidstaten nemen passende maatregelen om ervoor te zorgen dat er sprake is van daadwerkelijke concurrentie tussen leveranciers, en om redelijke prijzen voor eindafnemers te waarborgen.
2.
De lidstaten zorgen op grond van de artikelen 26 tot en met 29 voor de bescherming van energiearme afnemers en kwetsbare huishoudelijke afnemers, met sociaal beleid of op andere manieren dan via overheidsingrijpen in de prijsstelling voor de levering van aardgas en waterstof.
3.
In afwijking van de leden 1 en 2 kunnen de lidstaten overheidsingrijpen in de prijsstelling voor de levering van aardgas aan energiearme afnemers of kwetsbare huishoudelijke afnemers toepassen. Dergelijk overheidsingrijpen is onderworpen aan de in de leden 4 en 5 bepaalde voorwaarden.
4.
Overheidsingrijpen in de prijsstelling voor de levering van aardgas:
- a)
streeft een algemeen economisch belang na en gaat niet verder dan wat nodig is voor dat algemene economische belang;
- b)
is duidelijk omschreven, transparant, niet-discriminerend en verifieerbaar;
- c)
garandeert aardgasbedrijven in de Unie gelijke toegang tot afnemers;
- d)
is van beperkte duur en is proportioneel wat betreft de begunstigden ervan;
- e)
leidt niet op discriminerende wijze tot extra kosten voor marktdeelnemers;
- f)
vormt geen belemmering voor de geleidelijke en tijdige uitfasering van fossiel gas met het oog op de verwezenlijking van de klimaatdoelstelling van de Unie voor 2030 en de in Verordening (EU) 2021/1119 vastgelegde doelstelling inzake klimaatneutraliteit.
5.
Lidstaten die overheidsingrijpen in de prijsstelling voor de levering van aardgas toepassen overeenkomstig lid 3 van dit artikel, leven ook artikel 3, lid 3, punt d), en artikel 24 van Verordening (EU) 2018/1999 na, ongeacht of de lidstaat in kwestie een aanzienlijk aantal energiearme huishoudelijke afnemers heeft. Voordat het overheidsingrijpen in de prijsstelling voor de levering van aardgas wordt opgeheven, zorgen de lidstaten voor passende steunmaatregelen voor energiearme afnemers en kwetsbare huishoudelijke afnemers overeenkomstig lid 2 van dit artikel.
6.
Met het oog op een overgangsperiode om doeltreffende mededinging tot stand te brengen voor aardgasleveringscontracten tussen leveranciers en om een doeltreffende, marktgebaseerde en betaalbare retailprijs voor aardgas tot stand te brengen overeenkomstig lid 1, mogen de lidstaten overheidsingrijpen toepassen in de prijsstelling voor de levering van aardgas aan huishoudelijke afnemers die niet profiteren van overheidsingrijpen op grond van lid 3, en aan micro-ondernemingen.
7.
Overheidsingrijpen op grond van lid 6 voldoet aan de criteria van lid 4 en:
- a)
gaat vergezeld van een reeks maatregelen om doeltreffende mededinging tot stand te brengen en van een methode om de geboekte vooruitgang ten aanzien van deze maatregelen te beoordelen;
- b)
wordt vastgesteld middels een methode waarmee de niet-discriminerende behandeling van leveranciers wordt gewaarborgd;
- c)
wordt vastgesteld op een prijs boven de kostprijs, op een niveau waarbij doeltreffende prijsconcurrentie mogelijk is;
- d)
wordt zodanig ingericht dat eventuele negatieve gevolgen voor de groothandelsmarkt voor aardgas tot een minimum beperkt blijven;
- e)
waarborgt dat alle begunstigden van dergelijk overheidsingrijpen een concurrerend marktaanbod kunnen kiezen en rechtstreeks ten minste elk kwartaal worden geïnformeerd over de beschikbaarheid van aanbiedingen en besparingsmogelijkheden op de concurrerende markt, en waarborgt dat zij ondersteuning aangeboden krijgen om over te stappen op een marktgebaseerd aanbod;
- f)
waarborgt dat, indien de lidstaat slimme-metersystemen invoert overeenkomstig artikel 17, alle begunstigden van dergelijk overheidsingrijpen rechtstreeks worden geïnformeerd over de mogelijkheid slimme meters te installeren en hierbij de nodige hulp krijgen;
- g)
leidt niet tot directe kruissubsidiëring tussen afnemers die worden bevoorraad tegen vrijemarktprijzen en afnemers die worden bevoorraad tegen gereguleerde leverprijzen.
8.
De lidstaten stellen de Commissie binnen één maand na goedkeuring ervan in kennis van de overeenkomstig de leden 3 en 6 genomen maatregelen en mogen deze onmiddellijk toepassen. De kennisgeving gaat vergezeld van een uitleg waarom andere instrumenten de beoogde doelstelling in onvoldoende mate konden verwezenlijken, hoe de vereisten in de leden 4, 5 en 7 worden vervuld en wat de effecten op de mededinging zijn van de maatregelen waarvan kennis is gegeven. In de kennisgeving worden het toepassingsgebied van de begunstigden, met name energiearme afnemers, kwetsbare huishoudelijke afnemers en potentiële andere begunstigden, de duur van de maatregelen en het aantal huishoudelijke afnemers dat te maken heeft met de maatregelen vermeld, en wordt uitgelegd hoe de gereguleerde prijzen zijn bepaald.
9.
Uiterlijk op 15 maart 2025, en vervolgens om de twee jaar, dienen de lidstaten in het kader van de geïntegreerde nationale energie- en klimaatvoortgangsverslagen verslagen in bij de Commissie over de tenuitvoerlegging van dit artikel en de noodzaak en de evenredigheid van het overheidsingrijpen op grond van dit artikel, en een beoordeling van de vooruitgang die is geboekt op weg naar doeltreffende mededinging tussen leveranciers en de overgang naar marktgebaseerde prijzen. Lidstaten die in overeenstemming met lid 6 gereguleerde prijzen hanteren, brengen verslag uit over de naleving van de voorwaarden in lid 7, waaronder naleving door leveranciers die dergelijk ingrijpen moeten doorvoeren, en over de impact van gereguleerde prijzen op de financiën van die leveranciers.
10.
De Commissie voert een evaluatie uit over de uitvoering van dit artikel teneinde een marktgebaseerde retailprijs voor aardgas tot stand te brengen en dient een verslag bij het Europees Parlement en de Raad in. Het verslag bevat, in voorkomend geval, een beoordeling van het effect van die maatregelen op de vooruitgang bij het verwezenlijken van de klimaatneutraliteitdoelstelling van de Unie en de andere energie- en klimaatdoelstellingen. Het kan worden gecombineerd met het in artikel 5, lid 10, van Richtlijn (EU) 2019/944 genoemde verslag over de uitvoering van dat artikel. In voorkomend geval gaat het verslag vergezeld van of wordt het gevolgd door een wetgevingsvoorstel. In dergelijk wetgevingsvoorstel kan een einddatum voor gereguleerde prijzen worden opgenomen.