Einde inhoudsopgave
Richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector en in plattelandsgebieden
1.2.1.1 Steun voor het herstel van schade als gevolg van natuurrampen of buitengewone gebeurtenissen
Geldend
Geldend vanaf 01-01-2023
- Redactionele toelichting
De datum van afkondiging is de datum van het Publicatieblad.
- Bronpublicatie:
21-12-2022, PbEU 2022, C 485 (uitgifte: 21-12-2022, regelingnummer: 2022/C 485/01)
- Inwerkingtreding
01-01-2023
- Bronpublicatie inwerkingtreding:
21-12-2022, PbEU 2022, C 485 (uitgifte: 21-12-2022, regelingnummer: 2022/C 485/01)
- Vakgebied(en)
Staatssteun (V)
(321)
De Commissie zal steun voor het herstel van schade als gevolg van natuurrampen of buitengewone gebeurtenissen aanmerken als verenigbaar met de interne markt op grond van artikel 107, lid 2, punt b), van het Verdrag als die steun aan de in deze afdeling vermelde voorwaarden voldoet.
(322)
Deze afdeling is van toepassing op de landbouwsector zoals gedefinieerd in punt (33)(9).
(323)
Omdat het gaat om uitzonderingen op het in artikel 107, lid 1, van het Verdrag neergelegde algemene verbod op staatssteun in de interne markt, heeft de Commissie zich steeds op het standpunt gesteld dat de in artikel 107, lid 2, punt b), van het Verdrag gehanteerde begrippen ‘natuurramp’ en ‘buitengewone gebeurtenis’ op restrictieve wijze moeten worden geïnterpreteerd. Dit standpunt is bekrachtigd door het Hof van Justitie van de Europese Unie (1).
(324)
Tot dusverre heeft de Commissie de volgende gebeurtenissen als natuurramp aangemerkt: aardbevingen, lawines, grondverschuivingen en overstromingen. Daarnaast houdt de Commissie rekening met het initiatief tot modernisering van de staatssteun, op grond waarvan het nu mogelijk is om ook voor de volgende categorieën natuurrampen een groepsvrijstelling te verlenen: tornado's, orkanen, vulkaanuitbarstingen en natuurbranden met een natuurlijke oorzaak. Tot de buitengewone gebeurtenissen die de Commissie in het verleden als zodanig heeft erkend, behoren oorlog, binnenlandse ordeverstoringen en stakingen alsmede, zij het met enige restricties en afhankelijk van de omvang ervan, ernstige nucleaire of industriële ongevallen en branden die tot wijdverspreide verliezen leiden (2). De Commissie zal plannen voor de toekenning van staatssteun van geval tot geval blijven beoordelen overeenkomstig artikel 107, lid 2, punt b), van het Verdrag, met inachtneming van haar vroegere praktijk ter zake.
(325)
Voor steun die in het kader van deze afdeling wordt verleend, gelden de volgende cumulatieve voorwaarden:
- a)
de bevoegde autoriteit van de lidstaat heeft de gebeurtenis formeel als natuurramp of buitengewone gebeurtenis erkend;
- b)
er is een rechtstreeks oorzakelijk verband tussen de natuurramp of buitengewone gebeurtenis en de schade die de onderneming heeft geleden.
(326)
Zo nodig kunnen de lidstaten vooraf criteria vaststellen op basis waarvan de in punt (325), a), bedoelde formele erkenning wordt geacht te zijn verleend.
(327)
De steun moet rechtstreeks worden betaald aan de betrokken onderneming of aan een producentengroepering of -organisatie waarvan de onderneming lid is. Wanneer de steun aan een producentengroepering of -organisatie wordt betaald, mag het steunbedrag niet hoger zijn dan het steunbedrag waarvoor die onderneming in aanmerking komt.
(328)
De steunregeling moet binnen drie jaar na de datum van de gebeurtenis worden ingesteld en de steun moet binnen vier jaar na die datum worden betaald. Bij specifieke natuurrampen of buitengewone gebeurtenissen zal de Commissie haar toestemming geven voor afzonderlijk aangemelde steun die in naar behoren gerechtvaardigde gevallen van deze regel afwijkt, bijvoorbeeld wegens de aard en/of omvang van de gebeurtenis of omdat de schade pas later is opgetreden of nog steeds aanhoudt.
(329)
Om snel crisisbeheer te vergemakkelijken zal de Commissie toestemming verlenen voor ex-antekadersteunregelingen om schade te vergoeden die wordt veroorzaakt door aardbevingen, lawines, grondverschuivingen en overstromingen en door tornado's, orkanen, vulkaanuitbarstingen en natuurbranden met een natuurlijke oorzaak, mits duidelijk wordt aangegeven onder welke voorwaarden in dergelijke gevallen steun kan worden verleend (3). In het geval van ex-anteregelingen moeten de lidstaten voldoen aan de rapportageverplichting die is vermeld in punt (651).
(330)
Steun die wordt toegekend ter vergoeding van schade als gevolg van andere, niet in punt (324) vermelde soorten natuurrampen en ter vergoeding van schade als gevolg van buitengewone gebeurtenissen, moet individueel bij de Commissie worden aangemeld.
In aanmerking komende kosten
(331)
In aanmerking komen de kosten van schade die als een rechtstreeks gevolg van de natuurramp of de buitengewone gebeurtenis is ontstaan, zoals getaxeerd door een openbare autoriteit, een door de steunverlenende autoriteit erkende onafhankelijke deskundige of een verzekeringsonderneming.
(332)
Bij de schade kan het gaan om:
- a)
materiële schade aan activa, zoals gebouwen, uitrusting, machines, voorraden en productiemiddelen;
- b)
inkomensverlies als gevolg van de volledige of gedeeltelijke vernietiging van de landbouwproductie en de landbouwproductiemiddelen.
(333)
De schade moet worden berekend op het niveau van de individuele begunstigde.
(334)
De materiële schade moet worden berekend op basis van de reparatiekosten of de economische waarde van de betrokken activa vóór de natuurramp of de buitengewone gebeurtenis. Dat schadebedrag mag niet groter zijn dan de reparatiekosten of de daling van de billijke marktwaarde als gevolg van de natuurramp of de buitengewone gebeurtenis, dat wil zeggen het verschil tussen de waarde van de activa onmiddellijk vóór en onmiddellijk na de natuurramp of de buitengewone gebeurtenis.
(335)
Het inkomensverlies moet worden berekend door:
- a)
de hoeveelheid landbouwproducten die is geproduceerd in het jaar van de natuurramp of de buitengewone gebeurtenis, of in elk volgend jaar waarin de weerslag van de volledige of gedeeltelijke vernietiging van de productiemiddelen voelbaar was, vermenigvuldigd met de in dat jaar verkregen gemiddelde verkoopprijs,
af te trekken van:
- b)
de gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid landbouwproducten die is geproduceerd in de drie jaren voorafgaand aan de natuurramp of de buitengewone gebeurtenis, of het gemiddelde van drie van de vijf jaren voorafgaand aan de natuurramp of de buitengewone gebeurtenis, de hoogste en de laagste productie niet meegerekend, vermenigvuldigd met de gemiddelde verkregen verkoopprijs.
(336)
Dat bedrag kan worden verhoogd met andere kosten die de begunstigde wegens de natuurramp of de buitengewone gebeurtenis heeft gemaakt en moet worden verlaagd met de kosten die als gevolg van de natuurramp of buitengewone gebeurtenis niet zijn gemaakt en anders wel door de begunstigde zouden zijn gemaakt.
(337)
Voor de berekening van de jaarlijkse landbouwproductie van de begunstigde mogen indexen worden gebruikt op voorwaarde dat de toegepaste berekeningsmethode het mogelijk maakt het reële verlies van een individuele begunstigde in het betrokken jaar te bepalen.
(338)
De Commissie kan ook andere methoden voor de berekening van de schade accepteren op voorwaarde dat zij ervan overtuigd is dat die methoden representatief zijn, niet gebaseerd zijn op abnormaal hoge opbrengsten en geen aanleiding geven tot overcompensatie van begunstigden. De meting van de omvang van de schade kan worden afgestemd op de specifieke kenmerken van elk afzonderlijk type product, door gebruik te maken van een van de onderstaande indexen:
- a)
biologische indexen (hoeveelheid verloren gegane biomassa) of equivalente oogstdalingsindexen, vastgesteld op het niveau van het landbouwbedrijf of op plaatselijk, regionaal of nationaal niveau;
- b)
weerindexen (waaronder hoeveelheid neerslag en temperatuur) op lokaal, regionaal of nationaal niveau.
Steunintensiteit
(339)
De steun en eventuele andere betalingen ter compensatie van de schade, met inbegrip van betalingen in het kader van een verzekeringspolis, mogen ten hoogste 100 % van de in aanmerking komende kosten bedragen.
Voetnoten
Zie arrest van 11 november 2004, Spanje/Commissie, C-73/03, EU:C:2004:711, punt 37, en arrest van 23 februari 2006, Atzeni e.a., gevoegde zaken C-346/03 en C-529/03, EU:C:2006:130, punt 79.
De Commissie heeft geoordeeld dat brand in een enkele verwerkende eenheid die door een normale, op de markt verkrijgbare verzekering gedekt was, niet als een buitengewone gebeurtenis kon worden aangemerkt. In de regel aanvaardt de Commissie niet dat een uitbraak van een dierziekte of een plantenplaag als een natuurramp of buitengewone gebeurtenis kan worden beschouwd. In één geval heeft de Commissie echter de zeer wijdverbreide uitbraak van een volkomen nieuwe dierziekte als een buitengewone gebeurtenis erkend.
Besluiten van de Commissie inzake staatssteun in de zaken N 274b/2010, N 274a/2010, SA.33605, SA.33628 en SA.36787.