Privaatrechtelijke gevolgen van een schending van het mededingingsrecht (O&R nr. 96) 2016/4.3.3.3:4.3.3.3 Voorwaarden voor aansprakelijkheid

Privaatrechtelijke gevolgen van een schending van het mededingingsrecht (O&R nr. 96) 2016/4.3.3.3

4.3.3.3 Voorwaarden voor aansprakelijkheid

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

149. Particulieren zijn onder omstandigheden aansprakelijk voor het schenden van direct werkende Europese bepalingen,1 maar onder welke voorwaarden? De direct werkende bepalingen zijn een rechtstreekse bron van rechten en verplichtingen voor iedereen, ongeacht of het gaat om Unie-instellingen, lidstaten of particulieren.2 Daarom sluit ik, in navolging van de door mij in de voetnoot genoemde auteurs, aan bij de vereisten die het Hof hanteert in zijn jurisprudentie aangaande de aansprakelijkheid van lidstaten en de Europese Unie. Deze drie voorwaarden betreffen a) het schenden van een regel van Unierecht die ertoe strekt rechten toe te kennen aan particulieren, b) het bestaan van schade, en c) een causaal verband tussen de schade en de schending.3 In Otis heeft het Hof bevestigd dat het feit dat een direct werkende Europese regel is geschonden, niet automatisch betekent dat daardoor schade is geleden. De schade en het causaal verband tussen de schade en het schadebrengende feit moeten door de eisende partij worden bewezen.4 Het Hof heeft de drie genoemde vereisten gebaseerd op de algemene beginselen welke de rechtsstelsels der Lidstaten gemeen hebben.5 De drie vereisten bieden een gemeenschappelijk startpunt voor de niet-contractuele aansprakelijkheid voor eigen gedrag van de Europese Unie, lidstaten en particulieren. De hoedanigheid van de partij die aansprakelijk gesteld wordt, geeft wel nadere inkleuring aan de inhoud van de vereisten.

150. Ten aanzien van particulieren moet de invulling van de voorwaarden anders worden ingekleurd dan bij overheidsaansprakelijkheid. Zo geldt de eis dat sprake moet zijn van een voldoende gekwalificeerde schending, welke als minimumvoorwaarde geldt bij overheidsaansprakelijkheid, niet voor de buitencontractuele aansprakelijkheid van particulieren. Deze voorwaarde hangt immers samen met de beoordelingsvrijheid die de Europese Unie en de lidstaten (dikwijls) hebben. Particulieren beschikking niet over beoordelingsvrijheid.6 Daarom is bij niet-contractuele aansprakelijkheid van particulieren een enkele schending van een direct werkende Europese regel voldoende. Daarnaast moet de buitencontractuele aansprakelijkheid van particulieren worden beperkt tot bepalingen met directe horizontale werking omdat het bij aansprakelijkheid van particulieren een horizontale verhouding betreft en de regel moet zijn bedoeld om rechten toe te kennen aan particulieren.7 De voorwaarden worden nader bekeken bij de bespreking van de voorbeelden in sectie 5.5.2.4.

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.