Hof Arnhem, 18-09-2012, nr. 200.091.157

Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar de inhoud van het vonnis van 15 juni 2011 dat de voorzieningenrechter in de rechtbank Utrecht heeft gewezen tussen [A] als eiser in conventie tevens verweerder in reconventie en [geïntimeerden] als gedaagden in conventie tevens eisers in reconventie. Het vonnis is gepubliceerd onder LJN: BQ9397.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Vervolgens hebben partijen de stukken voor het wijzen van arrest aan het hof overgelegd en heeft het hof arrest bepaald.

Het hof gaat in hoger beroep uit van de feiten zoals beschreven in de rechtsoverwegingen 2.1 tot en met 2.10 van het bestreden vonnis.

Bij vonnis in kort geding van 23 juni 2010, gepubliceerd onder LJN: BM9448, bekrachtigd bij arrest van het hof Amsterdam van 5 juli 2011, gepubliceerd onder LJN: BR0246, waartegen [B] beroep in cassatie heeft ingesteld, heeft de voorzieningenrechter in de rechtbank Utrecht [B] wegens onrechtmatig handelen jegens [A] op zijn vordering, op straffe van verbeurte van dwangsommen, bevolen om binnen 24 uur na betekening van dat vonnis:

Ter voldoening aan dit vonnis heeft [B] de inhoud gewijzigd van de website onder de domeinnaam www.[domeinnaam 1].

Op 8 januari 2010 had [B] inmiddels de stichting opgericht met als activiteit: "Het verbeteren van de positie van slachtoffers van medische fouten en nabestaanden, alsmede van patiëntveiligheid en kwaliteit van gezondheidszorg". De stichting heeft een eigen domeinnaam www.sin-nl.org met website.

Omdat het vonnis van 23 juni 2010, zoals [geïntimeerden] (bij memorie van antwoord onder 13) aanvoeren, [B] monddood had gemaakt, zag zij zich genoodzaakt een nieuwe website in het leven te roepen. Daarom heeft ([B] als enig bestuurder van) de stichting op 22 november 2010 de domeinnaam [domeinnaam 2] geregistreerd en een website onder die domeinnaam gehangen.

In eerste aanleg heeft [A] zijn vorderingen in conventie toegespitst op het enkele gebruik door [geïntimeerden] van de domeinnaam [domeinnaam 2], ongeacht de inhoud van de aanhangende website. In reconventie hebben [geïntimeerden] een aantal vorderingen ingesteld tegen de executie door [A] van de bij het vonnis van 23 juni 2010 opgelegde dwangsommen.

In het bestreden vonnis heeft de voorzieningenrechter het in conventie gevorderde afgewezen en in reconventie het door [A] gelegde executoriaal beslag opgeheven met bevel aan [A] om zijn medewerking aan die opheffing te verlenen en hem geboden de executie van de dwangsommen te staken mits en zolang [B] de website www.[domeinnaam 1] (daarmee niet doelend op de domeinnaam [domeinnaam 1]) verwijderd houdt.

Bij memorie van grieven heeft [A] zijn grieven I en II gericht tegen de afwijzing van de vordering in conventie en grief III tegen de toewijzing van de vordering in reconventie. Bij deze memorie heeft [A] zijn vordering in conventie gewijzigd zodat deze thans luidt:

dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen en, opnieuw rechtdoende, bij arrest uitvoerbaar bij voorraad:

Betrof de conventie in eerste aanleg uitsluitend de vraag of [B] en/of de stichting de domeinnamen [domeinnaam 1] en [domeinnaam 2] mochten gebruiken, in hoger beroep gaat het mede om de inhoud van de desbetreffende websites.

Wat betreft de website onder de domeinnaam www.sin-nl.org moet worden opgemerkt dat [A] daarvan, afgezien van de door hem gewraakte verwijzing naar de domeinnaam [domeinnaam 1] en naar zijn naam, geen bijzondere inhoud heeft vermeld en deze website op zichzelf ook niet aan zijn vordering ten grondslag heeft gelegd. De beoordeling van de vordering zal dus beperkt moeten zijn tot die verwijzing en naamsvermelding.

De website www.[domeinnaam 1] vermeldde destijds en vermeldt thans onder meer:

De website [domeinnaam 2] vermeldde en vermeldt:

Het hof gaat, mutatis mutandis, uit van het in het arrest van het hof Amsterdam van 5 juli 2011 opgenomen criterium:

Waarmee is het allemaal begonnen?

[B] is in 2000 in Duitsland door een neurochirurg tweemaal geopereerd. Het betrof een experimentele hersenoperatie, waarbij teflon in haar hersenen is geplaatst, dat later is verhard en operatief vervangen door nog meer teflon. Omdat [B] ernstige klachten had (ernstige invaliditeit en hartritme- en bloeddrukstoornissen met alle gevolgen vandien) is zij op een verwijsbrief van revalidatiearts [de arts] op 17 mei 2005 eenmaal op consult geweest bij [A]. Partijen verschillen van mening over de vraag of [A] [B] daarbij voldoende heeft onderzocht, volgens [B] niet, volgens [A] wel. Naar [geïntimeerden] niet hebben weersproken, heeft [A] [B] toen aangeboden verder op haar probleem in te gaan na ontvangst van complete informatie uit haar medisch verleden. Toen [B] verdere informatieverstrekking weigerde, heeft [A], omdat hij haar niet kon bieden wat zij verlangde, het consult beëindigd en [B] geadviseerd een andere specialist te consulteren. Sindsdien ageren [geïntimeerden] tegen [A] een aantal jaren ook op internet.

[geïntimeerden] hebben hun toon in relatie tot het verleden (toen [B] [A] nog misdrijven van fraude, mishandeling, het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel, het achterlaten van een hulpbehoevende in nood en doodslag c.q. moord op termijn verweet) wel enigszins gematigd. Dit neemt echter niet weg dat de website www.[domeinnaam 1] nog steeds een foto van [A] toont met een zwarte balk over zijn ogen, hetgeen de indruk wekt van een voortvluchtige crimineel. Het onderschrift daarbij suggereert dat [A] zelf betrokken was bij en medeverantwoordelijk is voor de experimentele teflonoperaties. Daarnaast wordt hem verzwijging van ernstige medische fouten van collega-artsen (de operateurs) verweten, schending van zijn wettelijke zorgplicht, falen als neuroloog en verzwijging van een erfelijke ziekte van [B]. Hoewel dat van hen mocht worden verwacht, hebben [geïntimeerden] in geen enkel stadium van deze procedure uiteengezet waarom [A]’ enkele, wegens gegevensweigering voorshands gerechtvaardigd te oordelen, weigering van de voortzetting van een eerste consult en (verdere) behandeling ook maar een van deze verwijten zou rechtvaardigen. In feite komt het erop neer dat [B], hoezeer haar medische voorgeschiedenis ook zorgwekkend voorkomt, al haar boosheid over het afbreken van het consult van 17 mei 2005 daarna is gaan afreageren op [A] door hem na enkele brieven op internet te beschuldigen zoals hiervoor omschreven. Het gaat hier om lichtvaardige en ongefundeerde verdachtmakingen die afbreuk doen aan de integriteit, geloofwaardigheid, eer en goede naam van [A] als neuroloog. Zij vinden vooralsnog geen rechtvaardiging in het eenmalige afgebroken consult.

Deze mededelingen worden niet gerechtvaardigd door de doelen van [geïntimeerden] om medische misstanden aan de kaak te stellen. Voorshands is niet gebleken dat [A] een fout heeft gemaakt, laat staan heeft bijgedragen aan medische misstanden. Dat wordt niet anders door de omstandigheid dat [A], tevens hoogleraar, een vooraanstaand medicus is.

Het hof verwijst voorts naar de rechtsoverwegingen 4.10 tot en met 4.13 uit het arrest van 5 juli 2011, welke, enigszins aangepast, ook op de nieuwe situatie van toepassing zijn.

[geïntimeerden] hebben de beschuldigingen nu geplaatst op de website [domeinnaam 2]. Vaststaat dat deze website bij gebruik van de diverse internet-zoekmachines bovenaan de lijst met ‘hits’ verschijnt wanneer de achternaam van [A] wordt ingetypt. Zowel privé- als zakelijke relaties van [A], en (eventuele toekomstige) patiënten worden bij een eerste zoektocht naar informatie over dan wel gegevens van [A] derhalve met deze beschuldigingen geconfronteerd. Het is dan ook aannemelijk dat [A] aanzienlijke hinder ondervindt van de door [geïntimeerden] in de lucht gehouden website [domeinnaam 2] met de daarop geuite ongefundeerde en diffamerende beschuldigingen en de beide andere websites (www.[domeinnaam 1] en www.sin-nl.org) die verwijzen naar de website [domeinnaam 2].

[geïntimeerden] voeren aan dat zij belang hebben bij handhaving van de uitlatingen op de websites www.[domeinnaam 1] en [domeinnaam 2] (welke praktisch uitsluitend zijn gewijd aan [A]), vanwege het feit dat die websites voldoen aan de doelstellingen van de stichting en een onderdeel zijn van haar strategie om publiciteit en aandacht te genereren voor medische fouten en de wijze waarop daarmee tot op heden door de medische wereld wordt omgegaan. De website is dus opgezet in het algemeen belang en dient om mensenlevens te redden, aldus [geïntimeerden]

Naar het voorlopig oordeel van het hof maakt het voorgaande, in samenhang bezien, – waarbij het hof met name gewicht toekent aan de ernst van de ongefundeerde beschuldigingen, het gebrek aan feitelijke onderbouwing, en het feit dat de beschuldigingen staan op websites onder de domeinnaam waarin [A]’ achternaam voorkomt – dat het belang van [A] bij verwijdering van de beschuldigingen zwaarder weegt dan het belang van [B] om aandacht te vragen voor (het verzwijgen van) medische fouten.

In het verlengde hiervan acht het hof het registreren van de domeinnamen www.[domeinnaam 1] en [domeinnaam 2] en het lanceren van de onderhavige websites, met als kennelijk doel om onder een groot publiek, waaronder – zo valt uit de keuze van de naam van de website af te leiden – met name relaties en patiënten van [A], lichtvaardige, ongefundeerde en ernstige beschuldigingen ten aanzien van [A] bekend te maken, voorshands eveneens onrechtmatig. De websites zijn enkel gewijd aan verdachtmakingen jegens [A] en niet is gesteld noch aannemelijk is geworden dat [geïntimeerden] de websites voor enig ander doel wensen te gebruiken en dat de relaties en patiënten van [A] daarbij niet zullen worden blootgesteld aan lichtvaardige en ongefundeerde verdachtmakingen die afbreuk doen aan zijn integriteit, geloofwaardigheid, eer en goede naam.

Ook wanneer ervan moet worden uitgegaan dat de stichting thans rechthebbende op de beide domeinnamen is, maakt dat het voorgaande niet anders ten opzichte van [B]. Vaststaat dat [B] de domeinnamen steeds heeft geregistreerd: www.[domeinnaam 1] aanvankelijk op haar eigen naam, maar later overgedragen aan de stichting, en [domeinnaam 2] door haar als enig bestuurder van de stichting, zodat zij uit dien hoofde als enige bij machte is om de websites te doen verwijderen. Ook [B] valt persoonlijk een ernstig verwijt te maken van het voortduren van het onrechtmatig gebruik van de beide domeinnamen en websites. In wezen gebruikt zij de stichting om de consequenties van het vonnis van 23 juni 2010 te ontgaan.

Op grond van al het voorgaande slagen de grieven I en II in het principaal appel.

Omdat [geïntimeerden] op internet doorgaan met hun voorshands onterechte beschuldigingen aan het adres van [A] heeft hij ook thans nog steeds een spoedeisend belang bij zijn vorderingen, met uitzondering van zijn vordering tot schadevergoeding in conventie onder VI, waarvoor hij geen omstandigheden heeft aangewezen die meebrengen dat een voorziening uit hoofde van onverwijlde spoed is geboden (volgens de criteria voor een incasso kort geding).

De vorderingen in conventie onder I, versterkt met nevenvordering onder III, en IV zijn toewijsbaar, waarbij het bevel onder IV wordt beperkt tot die verwijzingen welke onrechtmatig zijn. Dit alles geldt ook voor de website onder de domeinnaam www.sin-nl.org.

De vordering in conventie onder II heeft betrekking op de beide exclusief aan [A] gewijde websites/domeinnamen, vormt een passende maatregel ter preventie van nog weer nieuwe inbreuken en is, ook bij wege van schadevergoeding, gerechtvaardigd, zodat deze eveneens voor toewijzing vatbaar is.

De rectificatievordering in conventie onder V is ook toewijsbaar.

De gevorderde dwangsommen zullen aan een ruimere termijn worden gebonden en gemaximeerd zoals hieronder vermeld.

Tegen de afwijzing van de reconventie heeft [A] grief III in het principaal appel aangevoerd. In het incidenteel appel klagen [geïntimeerden] onder hun enige grief dat de voorzieningenrechter [A] niet heeft veroordeeld tot terugbetaling van de door hem reeds onder het volgens hen onrechtmatige uitkeringsbeslag geïncasseerde gelden.

Hierover oordeelt het hof als volgt.

In het vonnis van 23 juni 2010 is aan [B] onder meer bevolen om 1. de website www.[domeinnaam 1] en daarin opgenomen passages zoals in dat vonnis in 2.12 vermeld van het internet te verwijderen en verwijderd te houden en 2. daartoe bij de domeinnaamhouder een verzoek in te dienen tot het verwijderen en verwijderd houden van de website en de daarin opgenomen passages. Uit de combinatie van de beide bevelen onder 1. en 2., betrokken op zowel de website als de daarin opgenomen passages, behoorde [B] redelijkerwijs te begrijpen dat zij ervoor zorg moest dragen dat ook de website www.[domeinnaam 1] zelf moest verdwijnen van het internet. Dat heeft zij nagelaten en daarna zelfs op deze website een verwijzing geplaatst naar de door (haar voor) de stichting opgerichte website [domeinnaam 2] omdat het vonnis van 23 juni 2010 haar zelf monddood zou hebben gemaakt, dus om de veroordeling bewust te ontgaan.

Grief III in het principaal appel is daarom terecht voorgesteld. De in reconventie ingestelde vorderingen tot opheffing van het executoriaal beslag moeten alsnog worden afgewezen. [A] was daarom gerechtigd om gelden onder dat beslag te incasseren. Voor terugbetaling hebben [geïntimeerden] geen bijzondere grond aangevoerd. Hun enige grief in het incidenteel appel wordt verworpen.

Het principaal appel slaagt, zodat het bestreden vonnis in conventie en in reconventie moet worden vernietigd.

Het incidenteel appel wordt verworpen.

Het in conventie gevorderde is toewijsbaar zoals hieronder vermeld.

Het in reconventie gevorderde zal worden afgewezen.

Als de overwegend in het ongelijk te stellen partij zal het hof [geïntimeerden] in de kosten van beide instanties veroordelen.

De kosten voor de procedure in eerste aanleg in conventie en in reconventie aan de zijde van [A] zullen worden vastgesteld op:

De kosten voor de procedure in het principaal en incidenteel appel aan de zijde van [A] zullen worden vastgesteld op:

De beslissing

Het hof, recht doende in kort geding in hoger beroep:

in het principaal appel:

vernietigt het vonnis van de voorzieningenrechter in de rechtbank Utrecht van 15 juni 2011 in conventie en in reconventie en doet opnieuw recht:

in conventie: