Rb. Zeeland-West-Brabant, 14-04-2021, nr. BRE 18/3214, nr. BRE 18/3215, nr. BRE 18/3216

Tijdens de zitting van 15 april 2021 zijn meerdere zaken van belanghebbende behandeld. Het beroepschrift in een deel van die zaken is ingediend in 2018, het beroepschrift dat ziet op de overige behandelde zaken is in 2019 ingediend. Belanghebbende stelt dat – voor zover hier van belang – vanwege de samenhang tussen de diverse procedures slechts eenmaal griffierecht is verschuldigd voor de zaken van belanghebbende waar het gezamenlijke beroepschrift in 2018 is ingediend.

De rechtbank verwerpt dit standpunt van belanghebbende. Op grond van artikel 8:41, lid 3, Awb is onder meer griffierecht verschuldigd indien het beroepschrift tegen twee of meer samenhangende besluiten is gericht. De griffier heeft daar uitvoering aan gegeven en ter zake van het beroep tegen de navorderingsaanslagen eenmaal griffierecht geheven. De overige besluiten waartegen het beroepschrift uit 2018 is gericht, zijn geen samenhangende zaken. Die besluiten zien namelijk op de BV. De griffier heeft in de onderhavige zaken daarom terecht eenmaal griffierecht geheven.

Vervallen correcties

De inspecteur heeft in het verweerschrift geschreven dat de correcties van het belastbare inkomen uit aanmerkelijk belang dienen te vervallen. Voor de navorderingsaanslag IB/PVV 2011 heeft dat tot gevolg dat deze aanslag vernietigd moet worden. Aangezien de inspecteur de navorderingsaanslag IB/PVV 2011 nog niet heeft vernietigd, zal de rechtbank dit alsnog doen. Voor 2012 resteert de correctie van het belastbare inkomen uit werk en woning. Voor 2013 resteert de correctie van het belastbare inkomen uit sparen en beleggen.

Tijdigheid navorderingsaanslagen

De bevoegdheid tot het vaststellen van een navorderingsaanslag vervalt door het verloop van vijf jaar na het tijdstip waarop de belastingschuld is ontstaan.1.De belastingschuld wordt geacht te zijn ontstaan na afloop van het tijdvak waarover de belasting wordt geheven.2.De navorderingsaanslag IB/PVV 2012 van 9 december 2017 en de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 van 25 november 2017 zijn dus tijdig vastgesteld.

Schending artikel 8:42 Awb

Belanghebbende heeft de rechtbank verzocht om te gelasten dat de inspecteur alle op de zaak betrekking hebbende stukken overlegt. Meer in bijzonder heeft belanghebbende gevraagd om overlegging van stukken waaruit volgt dat binnen de Belastingdienst over belanghebbende wordt “gekonkeld”.

De rechtbank overweegt dat de inspecteur op grond van artikel 8:42, lid 1, Awb verplicht is om de op de zaak betrekking hebbende stukken over te leggen. De inspecteur heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd. De inspecteur betwist dat niet is voldaan aan de verplichting van artikel 8:42, lid 1, Awb. De inspecteur ontkent nadrukkelijk dat sprake is van meer stukken binnen de Belastingdienst waarin over belanghebbende wordt gesproken. Belanghebbende maakt tegenover de betwisting door de inspecteur niet aannemelijk dat er sprake is van andere stukken waarin over belanghebbende wordt gesproken. Voor het overige heeft belanghebbende het beroep op artikel 8:42, lid 1, Awb niet gespecificeerd. De rechtbank is ook niet gebleken dat niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken zijn overgelegd. Het dossier bevat geen aanknopingspunten dat er meer stukken zijn die op de zaak betrekking hebben dan de door de inspecteur overgelegde stukken.

De hoorplicht

Op grond van onderdeel 9 Besluit Fiscaal Bestuursrecht (hierna: BFB) ligt, in afwijking van artikel 25, lid 1, AWR, het initiatief voor het horen van een belanghebbende bij de inspecteur. De inspecteur moet dus aan een belanghebbende vragen of hij gebruik wil maken van het recht om gehoord te worden. Onderdeel 9, onder 2, BFB brengt mee dat de inspecteur kan afzien van horen wanneer een belanghebbende niet binnen een door de inspecteur gestelde redelijke termijn verklaart dat hij gebruik wil maken van het recht om gehoord te worden.

In artikel 7:4 Awb wordt het recht op inzage gekoppeld aan het horen. Een mededeling van een belanghebbende dat hij kennis wil nemen van de op de zaak betrekking hebbende stukken, moet daarom worden opgevat als de in artikel 7:3, letter d, Awb en in onderdeel 9, onder 2, BFB bedoelde verklaring dat een belanghebbende gebruik wil maken van het recht om te worden gehoord. Als dit verzoek geclausuleerd is, doet dit niet af aan het voorgaande.3.

Als een belanghebbende te kennen heeft gegeven dat hij door de inspecteur gehoord wil worden, mag de inspecteur uit de omstandigheid dat geen reactie wordt ontvangen op een door hem aan belanghebbende schriftelijk gedaan verzoek om binnen een bepaalde termijn te reageren voor het maken van een afspraak, niet afleiden dat belanghebbende (stilzwijgend) afstand heeft gedaan van zijn recht om gehoord te worden.4.Uit de omstandigheid dat een belanghebbende in latere stukken niet terugkomt op een eerder gedaan verzoek om gehoord te worden, mag de inspecteur evenmin afleiden dat een belanghebbende afstand doet van het recht om gehoord te worden.5.Het uitblijven van een reactie binnen de gestelde termijn kan immers een andere reden of oorzaak hebben. Bij twijfel over de vraag of belanghebbende al dan niet toestemming heeft gegeven om van het horen af te zien, blijft de inspecteur gehouden belanghebbende in de gelegenheid te stellen te worden gehoord, hetgeen alsdan kan gebeuren door belanghebbende daartoe uit te nodigen op een door de inspecteur vastgesteld tijdstip en plaats.6.

Indien is verzuimd om een belanghebbende op de juiste wijze te horen, kan de belastingrechter aan dit verzuim voorbij gaan, indien de belastingplichtige door de gang van zaken niet is benadeeld. Daarvan is geen sprake indien het gebrek is hersteld doordat de belastingplichtige zijn bezwaren in beroep schriftelijk uiteen heeft gezet.7.Een belastingplichtige is niet benadeeld indien een gebonden beschikking in het geding is en er tussen de inspecteur en belanghebbende geen verschil van mening bestaat over de van belang zijnde feiten en de waardering daarvan.8.

Belanghebbende heeft in de bezwaarschriften en de aanvulling daarop niet verzocht om gehoord te worden. In de onder 2.15 vermelde brief heeft de inspecteur aan belanghebbende gevraagd of hij gehoord wil worden. De inspecteur heeft in die brief data en tijdstippen genoemd waarop hij beschikbaar is voor een hoorgesprek. Door op 10 april 2018 uitspraken op bezwaar te doen zonder belanghebbende te horen, heeft de inspecteur de hoorplicht geschonden. Er is namelijk geen sprake van een situatie waar ingevolge artikel 7:3 Awb het horen achterwege kan blijven. De reactie van belanghebbende van 6 april 2018, ontvangen door de inspecteur op 10 april 2018, is binnen een redelijke termijn gegeven. Daarin heeft belanghebbende verzocht om inzage in de op de zaak betrekking hebbende stukken. Gelet op deze brief is de rechtbank van oordeel dat de hoorplicht is geschonden. Aan dit verzuim kan niet voorbij worden gegaan met toepassing van artikel 6:22 Awb, omdat tussen de inspecteur en belanghebbende verschil van mening bestaat over de van belang zijnde feiten en de waardering daarvan. De rechtbank zal echter zelf in de zaak voorzien, omdat belanghebbende tijdens de zitting heeft verklaard dat hij niet wenst dat de zaak wordt teruggewezen naar de inspecteur.

De algemene beginselen van behoorlijk bestuur

Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat de inspecteur bij de aanslagregeling en bij de behandeling van de bezwaarschriften heeft gehandeld in strijd met diverse algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Zo is belanghebbende van mening dat (i) de navorderingsaanslagen onredelijk laat zijn vastgesteld, (ii) belanghebbende en de BV onevenredig vaak onderwerp zijn geweest van een onderzoek door de inspecteur, (iii) de aanslagen en de uitspraken op bezwaar niet berusten op een deugdelijke motivering en (iv) in de uitspraken op bezwaar geen sprake is van een heroverweging.

De rechtbank stelt voorop dat de navorderingsaanslagen IB/PVV 2012 en 2013 tijdig zijn vastgesteld (zie 4.3). Dat tussen de aankondiging van het boekenonderzoek en het vaststellen van voornoemde navorderingsaanslagen enige tijd is verstreken, leidt niet tot een schending van enig algemeen beginsel van behoorlijk bestuur. De inspecteur heeft erkend dat het boekenonderzoek langer heeft geduurd dan gebruikelijk is. Daarover heeft de inspecteur verklaard dat het onderzoek gedurende de periode 9 oktober 2015 tot 13 mei 2016 stil heeft gelegen in verband met de ziekte van een collega. Ook is het onderzoek uitgebreid en bleek het stellen van nadere vragen noodzakelijk. De inspecteur heeft bij het opleggen van de boetes rekening gehouden met de lange behandelduur en daarom vergrijpboetes opgelegd van 10%. De rechtbank is van oordeel dat het enkele verstrijken van de tijd bij belanghebbende ook niet een in rechte te beschermen vertrouwen heeft kunnen wekken dat het vaststellen van de navorderingsaanslagen achterwege zou blijven.9.Ook andere algemene beginselen van behoorlijk bestuur worden daarmee niet geschonden.

De inspecteur heeft in 2010 een onderzoek ingesteld naar de aanvaardbaarheid van de aangiften omzetbelasting van de BV. Vervolgens is in 2015 opnieuw een onderzoek gestart naar de aanvaardbaarheid van de aangiften omzetbelasting van de BV. Dat onderzoek is naderhand uitgebreid naar de aanvaardbaarheid van de aangiften vennootschapsbelasting over de jaren 2009 tot en met 2013 van de BV en naar de aanvaardbaarheid van de aangiften IB/PVV over de jaren 2009 tot en met 2013 van belanghebbende. De inspecteur heeft bij aanvang van de onderzoeken telkens uiteengezet wat de aanleiding was voor de onderzoeken. De omstandigheid dat andere ondernemers waarmee belanghebbende heeft gesproken niet of minder vaak voorwerp zijn geweest van een onderzoek door de Belastingdienst, leidt op zichzelf niet tot schending van het gelijkheidsbeginsel of enig ander beginsel van behoorlijk bestuur. Dat sprake is van een ongelijke behandeling die voortvloeit uit een oogmerk van begunstiging of een begunstigend beleid is door belanghebbende niet aannemelijk gemaakt. Belanghebbende maakt evenmin aannemelijk dat in een meerderheid van de vergelijkbare gevallen anders wordt gehandeld.

Ook belanghebbendes beroep op het motiveringsbeginsel wordt door de rechtbank verworpen. Het controlerapport van 26 oktober 2017 vermeldt:

“Overeenkomstig de berekeningen in dit hoofdstuk worden over de jaren 2011 tot en met 2013 navorderingsaanslagen inkomstenbelasting opgelegd.”.

De inspecteur heeft met het controlerapport inzichtelijk gemaakt waarom hij de navorderingsaanslagen heeft vastgesteld en hoe hij tot het bedrag van de navorderingsaanslagen gekomen is. De inspecteur is niet verplicht om een dergelijke motivering op het aanslagbiljet te vermelden, maar kan dit ook doen in een apart geschrift. In dit geval is de motivering opgenomen in het controlerapport dat aan belanghebbende is toegestuurd. De omstandigheid dat belanghebbende het niet eens is met de inhoud van dit rapport, betekent niet dat de inspecteur niet inzichtelijk heeft gemaakt wat de grondslag is voor het vaststellen van de navorderingsaanslagen. De rechtbank ziet niet in waarom aan het controlerapport geen gewicht toekomt. Belanghebbende wordt niet gevolgd in zijn stelling dat dit rapport slechts is bestemd voor interne doeleinden. De inhoud van het controlerapport is immers met belanghebbende gedeeld. De reactie van belanghebbende op het conceptrapport van 18 oktober 2017 is per abuis alleen in het klachtdossier terecht gekomen en niet bij de behandelaar; dit leidt evenmin tot de schending van enig beginsel van behoorlijk bestuur. De inspecteur heeft bij het opleggen van de navorderingsaanslagen geen rekening kunnen houden met die reactie, maar heeft dat in de beroepsfase alsnog gedaan door de correcties van het belastbare inkomen uit aanmerkelijk belang te laten vallen.

Ook de stelling van belanghebbende dat de uitspraken op bezwaar niet berusten op een heroverweging wordt verworpen. In de uitspraken op bezwaar wordt verwezen naar wat belanghebbende in de bezwaarschriften heeft aangevoerd en de inspecteur zet uiteen waarom die bezwaren voor hem geen aanleiding vormen om tot een andere beslissing te komen. De inspecteur verwijst hiervoor naar het controlerapport; dit leidt op zichzelf evenmin tot de conclusie dat geen heroverweging heeft plaatsgevonden.

Alles wat belanghebbende verder naar voren heeft gebracht, leidt niet tot een ander oordeel. Indien al sprake zou zijn van een schending van enig beginsel van behoorlijk bestuur, dan kan daar in dit geval niet het door belanghebbende beoogde gevolg, vernietiging van de navorderingsaanslagen, aan worden verbonden.

Het einde van de terbeschikkingstelling (2012)

Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat de inspecteur een eventueel positief resultaat uit overige werkzaamheden als gevolg van het einde van de terbeschikkingstelling van de onroerende zaak aan de BV niet kan navorderen. Als er al sprake is van een positief resultaat dan is die belastingschuld volgens belanghebbende ontstaan op 1 april 2012. De navorderingsaanslag IB/PVV 2012 van 9 december 2017 is daarom volgens belanghebbende te laat vastgesteld. Ook is belanghebbende van mening dat de inspecteur niet kan navorderen, omdat geen sprake is van een nieuw feit. Belanghebbende heeft weliswaar niet in de aangifte IB/PVV 2012 vermeld dat de terbeschikkingstelling van de onroerende zaak aan de BV was beëindigd per 1 april 2012, maar belanghebbende heeft dit aan de inspecteur medegedeeld in een brief van 19 april 2012, waarvan de ontvangst is bevestigd per brief van 7 mei 2012.

Ook voor het belastbare inkomen uit werk en woning, en dus het resultaat behaald aan het einde van de terbeschikkingstelling van de onroerende zaak aan de BV, geldt dat de belastingschuld wordt geacht te zijn ontstaan na afloop van het tijdvak waarover de belasting wordt geheven (zie 4.3).10.Anders dan belanghebbende meent is de navorderingsaanslag IB/PVV 2012 binnen de vijfjaarsperiode van artikel 16, lid 3 AWR en dus tijdig vastgesteld.

De inspecteur heeft verklaard dat de door belanghebbende genoemde brieven van 19 april 2012 en 7 mei 2012 hem niet bekend zijn en dat hij deze brieven ook niet heeft aangetroffen in het dossier. Belanghebbende heeft deze brieven ook niet overgelegd. Belanghebbende maakt daarmee niet aannemelijk dat de inspecteur nog vóór het vaststellen van de aanslag IB/PVV 2012 met dagtekening 29 april 2014 op de hoogte was van het einde van de terbeschikkingstelling van de onroerende zaak aan de BV per 1 april 2012. De aangifte IB/PVV 2012 maakt ook een verzorgde indruk zodat de inspecteur mocht uitgaan van de juistheid van die gegevens en hij niet gehouden was tot nader onderzoek. Dit betekent dat de inspecteur bevoegd was de navorderingsaanslag op te leggen.

Artikel 3.92, Wet IB 2001 luidt – voor zover van belang – als volgt:

“1. voorts wordt onder werkzaamheid mede verstaan:

a. het rendabel maken van vermogensbestanddelen — daaronder begrepen de schulden die rechtstreeks samenhangen met die vermogensbestanddelen — voorzover deze vermogensbestanddelen al dan niet tegen vergoeding rechtens dan wel in feite, direct of indirect ter beschikking worden gesteld aan een vennootschap waarin de belastingplichtige of een met hem verbonden persoon, een aanmerkelijk belang heeft als bedoeld in hoofdstuk 4 behoudens indien sprake is van een aanmerkelijk belang op grond van de artikelen 4.10 en 4.11;”.

Artikel 3.94 Wet IB 2001 luidt als volgt:

“Resultaat uit een werkzaamheid (resultaat) is het bedrag van de gezamenlijke voordelen die, onder welke naam en in welke vorm ook, worden behaald met een werkzaamheid.”.

Tussen partijen is niet in geschil dat (i) het ter beschikking stellen van de onroerende zaak aan de BV met ingang van 1 april 2012 is beëindigd, (ii) de onroerende zaak is ingebracht voor een bedrag van € 746.339 en (iii) op de onroerende zaak in de voorgaande jaren € 48.407 is afgeschreven. Tijdens de zitting zijn partijen overeengekomen dat (i) de waarde van de onroerende zaak aan het einde van de terbeschikkingstelling moet worden bepaald op de waarde in onverhuurde staat en (ii) dat voor die waarde in onverhuurde staat moet worden uitgegaan van een bedrag van € 548.000. Gelet op de tijdens de zitting overeengekomen waarde van de onroerende zaak aan het einde van de terbeschikkingstelling kan de navorderingsaanslag IB/PVV 2012 alleen in stand blijven indien het subsidiaire of meer subsidiaire standpunt van de inspecteur slaagt.

De inspecteur stelt zich (meer) subsidiair op het standpunt dat navordering mogelijk is met een beroep op de foutenleer. Belanghebbende heeft in 2004 een bedrag van € 240.000 ontvangen en in 2006 een bedrag van € 140.000. Belanghebbende heeft die ontvangsten niet verantwoord in de aangiften IB/PVV van de desbetreffende jaren. De inspecteur stelt zich subsidiair op het standpunt dat belanghebbende het gehele bedrag van € 380.000 kennelijk heeft toegerekend aan de kosten van herstel en afbouw van de onroerende zaak, omdat belanghebbende dit totaalbedrag niet heeft verantwoord in de aangiften IB/PVV 2004 en 2006. De inspecteur stelt zich meer subsidiair op het standpunt dat van het door belanghebbende ontvangen bedrag € 270.000/€ 608.000 x € 380.000 aan de kosten van herstel en afbouw van de onroerende zaak moet worden toegerekend, omdat uit de overgelegde rechterlijke uitspraken blijkt dat bij de begroting van de vordering van belanghebbende is uitgegaan van een totaalbedrag van € 608.000, bestaande uit € 270.000 aan kosten van herstel en afbouw en € 338.000 aan gederfde huurinkomsten.

De rechtbank verwerpt het beroep van de inspecteur op de foutenleer, omdat de inspecteur zijn standpunten omtrent de foutenleer onvoldoende heeft onderbouwd. Zo maakt de inspecteur niet aannemelijk dat (voor het gehele bedrag) sprake is van een fout in de zin van de foutenleer. Uit de aangiften IB/PVV 2004 en 2006 volgt dat belanghebbende de ontvangen bedragen van, in totaal, € 380.000 niet heeft verantwoord in de jaren waarin die bedragen zijn ontvangen. De inspecteur leidt uit die omstandigheid af dat het gehele bedrag moet worden toegerekend aan de kosten van herstel en afbouw. Belanghebbende heeft echter verklaard dat een deel van het bedrag ziet op gederfde huurinkomsten en een deel op de kosten van herstel en afbouw. Dit volgt ook uit de door de inspecteur overgelegde rechterlijke uitspraken, waar de kosten voor herstel en afbouw worden geraamd op € 270.000. Het subsidiaire standpunt van de inspecteur dat het volledige bedrag van € 380.000, en daarmee een hoger bedrag dan volgt uit de rechterlijke uitspraken, moet worden toegerekend aan de kosten van herstel en afbouw is gelet op het voorgaande niet voldoende onderbouwd. Daar komt nog bij dat de inspecteur alleen wijst op het niet verantwoorden van de ontvangen schadevergoeding in de aangiften IB/PVV 2004 en 2006 van belanghebbende. Belanghebbende heeft verklaard dat er ook daadwerkelijk kosten zijn gemaakt voor herstel en afbouw van de onroerende zaak. De inspecteur heeft niet gesteld dat deze kosten op enig moment zouden zijn geactiveerd, of op andere wijze inzichtelijk gemaakt op welke wijze de boekwaarde van het pand op onjuiste wijze op de balans is verantwoord, waardoor sprake is van een fout in de zin van de foutenleer. Om die reden slaagt ook het meer subsidiaire standpunt van de inspecteur niet.

Gelet op het voorgaande is het belastbare inkomen uit werk en woning ten onrechte gecorrigeerd. Gelet op het vermelde onder 4.2 is daarmee ook de navorderingsaanslag IB/PVV 2012 ten onrechte vastgesteld. De rechtbank zal ook deze navorderingsaanslag vernietigen, net als de daarbij gegeven boetebeschikking en beschikking belastingrente.

De waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak (2013)

Ingevolge artikel 5.19 Wet IB 2001 worden bezittingen en schulden in aanmerking genomen voor de waarde in het economische verkeer. Daarmee wordt afgeweken van het waarderingsvoorschrift voor woningen, niet zijnde de eigen woning. Op grond van artikel 5.20 Wet IB 2001 wordt de waarde van een woning, niet zijnde een eigen woning, gesteld op de WOZ-waarde.

De inspecteur is bij het vaststellen van de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 uitgegaan van een waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak op 1 januari 2013 van € 720.000. In het verweerschrift stelt de inspecteur zich op het standpunt dat de waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak op 1 januari 2013 € 680.000 bedraagt. De inspecteur heeft ter onderbouwing van dit standpunt verwezen naar het advies en de daarbij gevoegde opinie. De inspecteur is bij de bepaling van de waarde in het economische verkeer telkens uitgegaan van de waarde die aan de onroerende zaak in verhuurde staat moet worden toegekend.

Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat voor de waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak uitgegaan moet worden van de waarde in onverhuurde staat zodat moet worden aangesloten bij de WOZ-waarde van de onroerende zaak.

De inspecteur heeft tijdens de zitting verklaard dat voor de waarde van de onroerende zaak in onverhuurde staat op 1 januari 2013 kan worden uitgegaan van een bedrag van € 521.000. In zoverre heeft de inspecteur de door hem overgelegde opinie en het advies verlaten. De inspecteur blijft bij zijn standpunt dat voor de waarde in het economische verkeer moet worden uitgegaan van de waarde in verhuurde staat. Die waarde is hoger dan de waarde in onverhuurde staat. De inspecteur wijst in dit verband op de met [B BV] overeengekomen huurprijs waarvan tussen partijen niet in geschil is dat deze hoger is dan de marktconforme huurprijs. De waarde die in het economische verkeer aan het huurcontract wordt toegekend dient bij het hiervoor vermelde bedrag van € 521.000 te worden opgeteld. Dat totaalbedrag vormt de waarde van de onroerende zaak in het economische verkeer in verhuurde staat. De inspecteur heeft echter niet inzichtelijk gemaakt welke waarde aan het huurcontract moet worden toegekend. Enerzijds wordt in het taxatierapport een waarde van € 145.135 op 1 april 2012 genoemd, terwijl anderzijds niet duidelijk is welke waarde het huurcontract per 1 januari 2013 heeft. Daarmee heeft de inspecteur de waarde in het economische verkeer per 1 januari 2013 niet aannemelijk gemaakt.

De door belanghebbende verdedigde waarde vertegenwoordigt naar het oordeel van de rechtbank evenmin de waarde in het economische verkeer zoals bedoeld in artikel 5.19 Wet IB 2001. De wetgever heeft voor de waardering van onroerende zaken die niet als woning dienen bewust een afwijkend waarderingsvoorschrift opgenomen. Aangezien de onroerende zaak een bedrijfspand betreft moet voor de waardering daarvan worden uitgegaan van de waarde in het economische verkeer. Daarbij speelt de verhuurde staat van de onroerende zaak een rol. Belanghebbende miskent dat en daarom kan de door hem bepleite waarde niet gevolgd worden.

Nu beide partijen de door hen bepleite waarde in het economische verkeer niet aannemelijk gemaakt hebben, stelt de rechtbank deze waarde in goede justitie vast op € 630.000. Het belastbare inkomen uit sparen en beleggen bedraagt daarmee:

Ten aanzien van het door belanghebbende gestelde onrechtmatig handelen van de taxateur, en daarmee de inspecteur, overweegt de rechtbank nog het volgende. De taxateur heeft belanghebbende via de onder 2.8 vermelde brief op de hoogte gesteld van de voorgenomen taxatie. Belanghebbende heeft niet op die brief gereageerd en hij was evenmin ter plaatse op het in de brief van 17 oktober 2016 genoemde tijdstip van de opname. De rechtbank ziet geen aanleiding om te twijfelen aan de onder 2.9 opgenomen verklaring van de taxateur dat de huurder hem toegang tot de onroerende zaak heeft verschaft. Aan de overige kanttekeningen die belanghebbende heeft geplaatst bij de taxatie door de taxateur en de door de taxateur gehanteerde methode, gaat de rechtbank voorbij. De rechtbank heeft de waarde in het economische verkeer namelijk in goede justitie vastgesteld en niet op basis van de bevindingen van de taxateur.

De boetebeschikkingen

De rechtbank stelt voorop dat, nu de navorderingsaanslag 2012 zal worden vernietigd, de daarbij gegeven boetebeschikking eveneens zal worden vernietigd. Bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2011, die overigens ook vernietigd zal worden, is geen boetebeschikking gegeven. Het geschil tussen partijen is daarmee beperkt tot de boetebeschikking 2013.

Gelijktijdig met de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 heeft de inspecteur een boetebeschikking gegeven op grond van artikel 67e AWR, omdat het volgens de inspecteur aan de opzet van belanghebbende te wijten is dat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld. De inspecteur acht daarom een boete van 50% van het bedrag van de navorderingsaanslag passend en geboden, maar heeft ervoor gekozen om een boete op te leggen van 10% (zie 4.7.2).

Opzet is het willens en wetens handelen of nalaten, leidend tot het niet of niet binnen de daarvoor gestelde termijn heffen of betalen van belasting. Onder opzet wordt mede verstaan voorwaardelijk opzet. Onder voorwaardelijk opzet wordt in dit geval verstaan het willens en wetens aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld of anderszins te weinig belasting geheven is en dit mogelijke gevolg bewust aanvaarden.

Op de inspecteur rust in het kader van de vaststelling van de boete de last te bewijzen dat belanghebbende opzettelijk het feit ter zake waarvan de boete is opgelegd, heeft begaan. Daarvoor is vereist dat belanghebbende zich ten tijde van het doen van aangifte bewust was van het gevolg van zijn gedrag, namelijk dat te weinig belasting is geheven, omdat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld. De inspecteur voert in dit verband aan dat de adviseur de aangifte IB/PVV 2013 heeft opgesteld aan de hand van de gegevens van belanghebbende en dat belanghebbende heeft kunnen of moeten constateren dat de aangifte IB/PVV 2013 niet correct is opgesteld doordat de onroerende zaak niet als bezitting in box 3 is opgegeven, maar als bezitting op de balans ten aanzien van het resultaat uit overige werkzaamheden. De inspecteur is gelet op het voorgaande van mening dat belanghebbende bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat de aanslag IB/PVV 2013 tot een te laag bedrag is vastgesteld.

De rechtbank is van oordeel dat wat de inspecteur heeft aangevoerd niet (zonder nadere motivering) kan leiden tot de kwalificatie ‘opzet’. Ook al zou de adviseur de aangifte IB/PVV 2013 hebben ingevuld op basis van de gegevens van belanghebbende en belanghebbende vervolgens niet gesignaleerd hebben dat de aangifte IB/PVV 2013 daarmee onjuist is gedaan, dan betekent dit naar het oordeel van de rechtbank nog niet dat dit zonder meer opzettelijk is gebeurd. De inspecteur heeft zich niet subsidiair op het standpunt gesteld dat sprake is van grove schuld. De boetebeschikking bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 zal door de rechtbank worden vernietigd.

De beschikkingen belastingrente

De rechtbank stelt voorop dat, nu de navorderingsaanslag IB/PVV 2012 zal worden vernietigd, de daarbij gegeven beschikking belastingrente eveneens zal worden vernietigd. Het geschil tussen partijen is daarmee beperkt tot de beschikking belastingrente 2013.

Belanghebbende stelt dat hij de juistheid van de beschikking belastingrente niet kan beoordelen, omdat niet inzichtelijk is hoe de rente is berekend. Verder is belanghebbende van mening dat de verschuldigde belastingrente nodeloos is opgelopen, omdat de inspecteur bij het opleggen van de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 niet voortvarend heeft gehandeld.

De inspecteur heeft in het verweerschrift uiteengezet hoe de verschuldigde belastingrente is berekend. Belanghebbende heeft daar niet tegenover gesteld dat de inspecteur bij de berekening van de belastingrente van onjuiste uitgangspunten is uitgegaan. De rechtbank is ook niet gebleken dat de beschikking belastingrente niet tot een juist bedrag is vastgesteld. De beschikking belastingrente is daarom terecht en naar het juiste bedrag gegeven. Dat belanghebbende vindt dat de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 eerder vastgesteld had kunnen worden doet aan het voorgaande niet af.

Schadevergoeding

Belanghebbende heeft geklaagd dat de behandeling van het bezwaar en beroep onnodig lang heeft geduurd. De rechtbank vat dit beklag op als een verzoek om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn voor de behandeling van de zaken, die aanvangt bij de ontvangst van het bezwaarschrift bij de belastingdienst11..

De redelijke termijn die staat voor de behandeling van bezwaar en beroep is als uitgangspunt 24 maanden, waarvan 6 maanden voor bezwaar en 18 maanden voor beroep. De rechtbank ziet in dit geval geen reden om van dit uitgangspunt af te wijken. Gelet op de uitgangspunten van het overzichtsarrest; een redelijke termijn van twee jaar in een geval als het onderhavige, de datum waarop het (eerste) bezwaarschrift is ontvangen (13 december 2017), de datum waarop de uitspraken op bezwaar zijn gedaan (10 april 2018), de datum van deze uitspraak (14 mei 2021) en de vergoeding van € 500 per halfjaar overschrijding van de redelijke termijn, heeft belanghebbende in beginsel recht op een vergoeding van immateriële schade van € 1.500.

De rechtbank ziet voor de vergoeding van de immateriële schade aanleiding tot matiging wegens samenhang tussen onderhavige zaken en de zaak met zaaknummer BRE 19/1411 over de aanslag IB/PVV 2014. Voornoemde zaken zien in hoofdzaak op hetzelfde onderwerp, namelijk de waardering van de onroerende zaak en de vraag of sprake is van uitdelingen. Dat de zaken in de bezwaarfase niet gezamenlijk zijn behandeld staat niet aan samenhang in de hiervoor bedoelde zin in de weg.12.

Voor de verdeling van de te betalen schadevergoeding tussen de inspecteur (bezwaarfase) en de minister (beroepsfase) geldt het volgende. De bezwaarfase heeft (van 13 december 2017 tot en met 10 april 2018) afgerond 4 maanden geduurd, waarmee de redelijke termijn voor de bezwaarfase van 6 maanden niet is overschreden. De (totale behandeltermijn van (13 december 2017 tot en met 14 mei 2021) afgerond 3,5 jaar – redelijke termijn 2 jaar =) overschrijding van 1,5 jaar wordt aan de beroepsfase toegerekend. De veroordeling tot schadevergoeding van € 1.500 zal daarmee worden uitgesproken ten laste van de minister. De rechtbank merkt de minister in zoverre aan als partij in dit geding. Gelet op de samenhang met de zaak 19/1411 wordt in de onderhavige zaken 3/4 van het basisbedrag van € 1.500 toegekend.

Belanghebbende heeft nog verzocht om vergoeding van overige (immateriële) schade. Belanghebbende stelt dat deze schadevergoeding “gelet op de toeslagenaffaire” minimaal € 30.000 dient te bedragen.

De rechtbank verwerpt het verzoek om schadevergoeding, anders dan de geleden immateriële schade wegens de overschrijding van de redelijke termijn. Zo er al aanleiding bestaat tot toekenning van een schadevergoeding, geldt dat belanghebbende de door hem geleden schade niet heeft geconcretiseerd en onderbouwd.

Dwangsom

Gelet op artikel 4:19, lid 1, Awb heeft het beroep tegen een uitspaak op

bezwaar mede betrekking op de daarmee samenhangende dwangsombeschikking. De rechtbank heeft ten aanzien van de dwangsombeschikkingen die samenhangen met de navorderingsaanslagen separate beroepszaken aangemaakt, hoewel beroep tegen de uitspraken op bezwaar in de hoofdzaken aanhangig was. Deze beroepszaken met zaaknummers BRE 18/3604 tot en met 18/3606 zijn, gelet op het voorgaande, ten onrechte aangemaakt. De beoordeling of belanghebbende recht heeft op een dwangsom zal hierna plaatsvinden.

Belanghebbende heeft de inspecteur op 29 maart 2018 in gebreke gesteld, omdat nog niet is beslist op de bezwaren tegen de navorderingsaanslagen. De inspecteur heeft vervolgens op 10 april 2018 uitspraken op bezwaar gedaan.

Op grond van artikel 4:17, lid 1, Awb verbeurt het bestuursorgaan aan de aanvrager een dwangsom indien een beschikking op aanvraag niet tijdig wordt gegeven. De eerste dag waarover de dwangsom verschuldigd is, is de dag waarop twee weken zijn verstreken na de dag waarop de termijn voor het geven van de beschikking is verstreken én het bestuursorgaan van de aanvrager een schriftelijke ingebrekestelling heeft ontvangen.13.Aangezien de inspecteur binnen twee weken na de schriftelijke ingebrekestellingen heeft beslist op de bezwaren van belanghebbende, is de inspecteur geen dwangsom verschuldigd.

Belanghebbende wijst er op dat de inspecteur misbruik maakt van de dwangsomregeling, doordat de inspecteur na de ingebrekestelling op korte termijn uitspraken op de bezwaren heeft gedaan.

De rechtbank overweegt dat de regeling over de dwangsom met betrekking tot het niet tijdig beslissen juist bedoeld is om het bestuursorgaan te bewegen om alsnog op korte termijn te beslissen op het bezwaar. Daarbij dienen wel de daarvoor geldende voorschriften in acht te worden genomen. Dat is in het onderhavige geval niet gebeurd, omdat belanghebbende ten onrechte niet is gehoord en belanghebbende daardoor geen gebruik heeft kunnen maken van de bevoegdheden die hem op grond van artikel 7:4, lid 1 en 2, Awb toekomen. Deze schendingen hebben echter niet tot gevolg dat de inspecteur alsnog een dwangsom is verschuldigd. Er is immers binnen twee weken na de ingebrekestelling beslist op de bezwaren. Voormelde schendingen kunnen wel leiden tot vergoeding van het door belanghebbende betaalde griffierecht en tot een veroordeling in de proceskosten. De rechtbank ziet in deze zaak echter al op andere gronden aanleiding om de inspecteur het door belanghebbende betaalde griffierecht te laten vergoeden. Een veroordeling in de proceskosten blijft achterwege gelet op wat hierna in 5.3 wordt overwogen.