HR, 14-06-2011, nr. 09/04070

Het gerechtshof te Arnhem heeft bij arrest van 28 september 2009 verzoeker wegens diefstal van benzine en het vervoer van Ritalin (art. 2 onder B Opiumwet) veroordeeld tot een werkstraf van 120 uur subsidiair 60 dagen hechtenis met aftrek van voorarrest, alsmede tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van een maand met een proeftijd van twee jaar. De vordering van het benadeelde tankstation is tot € 56,47 toegewezen, met oplegging van een schadevergoedingsmaatregel.

Namens verzoeker heeft mr. J.J. Weldam, advocaat te Utrecht, een middel van cassatie voorgesteld.

Deze zaak hangt samen met een andere strafzaak jegens verzoeker (nr. 09/04069), in welke zaak ik vandaag eveneens concludeer.

Het middel klaagt over het oordeel van het hof dat de doorzoeking in verzoekers auto na zijn aanhouding rechtmatig is geweest, althans over de verwerping van een dienaangaand gevoerd verweer.

De raadsman heeft blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting van 14 september 2009 het volgende aangevoerd:

Het hof heeft het verweer als volgt samengevat en verworpen:

Voor beoordeling van het middel geef ik allereerst de zich bij de stukken van het geding bevindende processen-verbaal weer op basis waarvan het hof heeft geoordeeld dat de doorzoeking in de auto rechtmatig was en daarom het gevoerde verweer heeft verworpen:

Het zich eveneens bij de stukken bevindende naderhand opgemaakte (compilatie)proces-verbaal, dat door de verbalisant [verbalisant 9] op 13 november 2007 is opgemaakt en ondertekend, houdt onder meer in dat in eerste instantie door de medewerkers van het benzinestation abusievelijk een onjuist kenteken (nl. [CC-00-DD]) was doorgegeven en dat daardoor het idee ontstond dat de personenauto voorzien was van valse kentekenplaten.

In de toelichting op het middel wordt geklaagd dat de verwerping van het verweer en het daaraan ten grondslag liggende oordeel niet begrijpelijk zijn, omdat de melding van het onjuiste kenteken nog voordat verzoeker om 11.11 uur werd aangehouden was gecorrigeerd met de vermelding van het kenteken [EE-00-FF] en verzoeker met dat kenteken was aangehouden, zodat geen sprake kon zijn van een aanleiding voor de doorzoeking van verzoekers auto te 11.45 uur.

Het oordeel van het hof dat aan het doorzoeken van verzoekers auto een toereikende verdenking ten grondslag heeft gelegen is niet onbegrijpelijk, in aanmerking genomen dat uit de desbetreffende processen-verbaal niet blijkt dat verbalisant [verbalisant 5] vóór de doorzoeking reeds in kennis was gesteld van het feit dat het eerder opgegeven kenteken — dat kennelijk niet met het type auto correspondeerde — kennelijk abusievelijk door het benzinestation was doorgegeven en dat het benzinestation dit inmiddels had hersteld. Dat tijdens het opmaken van het compilatieproces-verbaal de vergissing van het personeel van het benzinestation kon worden gerelateerd zegt niets over de informatie die de verbalisanten hadden ten tijde van hun eerdere actie. Het hof heeft derhalve de doorzoeking rechtmatig kunnen oordelen. Dat wordt niet anders indien achteraf dat vermoeden onjuist is gebleken (vgl. HR 3 maart 1987, NJ 1987, 851).

Het middel behelst voorts nog de klacht dat het voeren van een vals kenteken geen misdrijf als omschreven in art. 67, eerste lid, Sv oplevert terwijl de heterdaadbevoegdheid van art. 96b, eerste lid, Sv niet toepasselijk is omdat ‘een vermoeden niet hetzelfde is als ontdekking op heterdaad.’

Dat een vermoeden geen ontdekking op heterdaad is zal niemand de steller van het middel willen afstrijden, maar zijn oordeel is rechtens niet aanvaardbaar. Immers: tot het moment waarop de rechter in elke strafzaak waarin sprake is van betrapping op heterdaad heeft vastgesteld dat sprake was van een strafbaar feit verkeert de strafrechtspleging in een staat van vermoeden op dat punt. Het kan dus niet anders of de heterdaadbevoegdheden worden in een onzekere toestand uitgeoefend. Wel geldt dat het vermoeden redelijk moet zijn (HR 16 maart 1965, NJ 1965, 269). Is het vermoeden dat er iets met de kentekenplaten van de Opel Vectra aan de hand was onredelijk? In geval vanuit een zojuist bestolen benzinestation het signalement van een auto wordt doorgegeven, met vermelding van een bepaald kenteken; de politie zich vervolgens ter aanhouding langs de snelweg posteert waar deze auto zal passeren; en in die tijd navraag bij dat benzinestation leert dat er een ander kenteken in het spel zou zijn, is er sprake van zoveel verwarring dat het vermoeden dat de dieven zich van valse kentekenplaten bedienen gerechtvaardigd.

Overigens was het onderzoek in de auto ook op basis van de op heterdaad betrapte benzinediefstal rechtmatig. Het is mij ambtshalve — ook onlangs nog, namelijk in de zaak met griffienummer 09/01530 waarin ik op 5 april 2011 concludeerde — bekend dat brandstofdieven het gebruik van valse kentekenplaten niet schuwen.

Het middel faalt en kan worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende motivering.

Ambtshalve gronden waarop Uw Raad de aangevallen beslissing zou moeten vernietigen heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

A-G