HR, 12-03-2013, nr. 12/02854

Verzoeker is bij arrest van 20 april 2011 door het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch wegens meer subsidiair "Overtreding van artikel 11 van de Wegenverkeerswet 1994" (joyriding)1. veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 31 dagen. Voorts heeft het Hof de vordering van de benadeelde partij gedeeltelijk toegewezen en daarbij een schadevergoedingsmaatregel opgelegd, een en ander op de wijze als weergegeven in het arrest.2.

Namens verzoeker heeft mr. G.J.P.M. Mooren, advocaat te Goirle, drie middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel behelst de klacht dat het Hof ten onrechte, althans op onbegrijpelijke, ontoereikende dan wel onjuiste gronden is gekomen tot de opgelegde straf. Daartoe wordt in de toelichting op het middel aangevoerd dat het Hof in de strafmotivering uitdrukkelijk heeft aangegeven het niet wenselijk en geboden te achten dat verzoeker van het bewezen verklaarde van zijn vrijheid wordt beroofd en een gevangenisstraf te willen opleggen waarvan de duur gelijk is aan de tijd die verzoeker in verzekering en in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht.

Het Hof heeft de strafoplegging als volgt gemotiveerd:

Uit de aan de Hoge Raad op voet van art. 434, eerste lid, Sv toegezonden stukken blijkt het volgende. Verzoeker is op 17 april 2010 in verzekering gesteld voor de tijd van ten hoogste drie dagen. Vervolgens heeft de rechter-commissaris bij beschikking van 19 april 2010 een bevel tot inbewaringstelling verleend voor een termijn van veertien dagen. Op 20 april 2010 is de voorlopige hechtenis (inbewaringstelling) geschorst met ingang van diezelfde dag tot 6 mei 2010. Bij beschikking van 28 april 2010 heeft de rechter-commissaris de voorlopige hechtenis geschorst van 6 mei 2010 tot 18 mei 2010. Uit de voornoemde stukken kan niet worden afgeleid dat de schorsing nadien is opgeheven met herleving van de voorlopige hechtenis, zodat het er in cassatie voor moet worden gehouden dat dit niet is gebeurd en dat verzoeker in verband met de onderhavige strafzaak drie dagen in voorarrest heeft gezeten.

De in de strafmotivering van het Hof opgenomen overweging dat enerzijds niet kan worden volstaan met een andere of lichtere sanctie dan een straf welke onvoorwaardelijke vrijheidsstraf met zich meebrengt en anderzijds dat het niet wenselijk en geboden is dat verzoeker thans van zijn vrijheid zal worden beroofd en dat daarom een gevangenisstraf zal worden opgelegd waarvan de duur gelijk is aan de tijd die verzoeker reeds in verzekering en in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, is dan ook onbegrijpelijk. Het middel klaagt daarover terecht.

De vraag rijst tot welke uitkomst de gegrondheid van het middel moet leiden. In de rechtspraak zijn voorbeelden te vinden waarin de Hoge Raad uit overwegingen van doelmatigheid gebreken in de strafoplegging als een kennelijke verschrijving aanmerkt en verbeterd leest of zelf verbetert, in welk geval de grondslag aan het middel komt te ontvallen.3. Ik heb mij afgevraagd of de in het dictum opgelegde straf van 31 dagen in de voorliggende strafzaak kan worden aangemerkt als een kennelijke misslag die in cassatie voor verbeterde lezing of verbetering vatbaar is. Ik meen dat dit hier niet mogelijk is. Dat het getal 31 een kennelijke verschrijving is en het cijfer 3 zou moeten zijn, acht ik uitgesloten nu onder het hoofd "Beslissing" het getal 31 tussen haakjes is uitgeschreven in eenendertig. Daaruit leid ik af dat het Hof niet een gevangenisstraf voor de duur van drie dagen (de tijd die verzoeker in voorarrest heeft doorgebracht) voor ogen heeft gestaan. Het heeft er eerder de schijn van dat het Hof ervan uit is gegaan dat verzoeker reeds van 17 april 2010 tot 18 mei 2010 - 31 dagen - in voorarrest had vastgezeten. In de strafmotivering heeft het Hof immers overwogen dat aan verzoeker een gevangenisstraf wordt opgelegd waarvan de duur gelijk is aan de tijd die verdachte reeds in verzekering en in voorlopige hechtenis (cursivering EH) heeft doorgebracht. Dat het Hof zich daarbij rekenschap ervan heeft gegeven dat de inbewaringstelling door de rechter-commissaris was geschorst, acht ik niet aannemelijk, want rijmt niet met de overweging van het Hof dat "het niet wenselijk en geboden is dat hij ter zake van het bewezen verklaarde thans van zijn vrijheid zal worden beroofd". Op grond van het voorgaande meen ik dat de door het Hof opgelegde gevangenisstraf niet als een - in cassatie voor herstel vatbare - kennelijke misslag kan worden aangemerkt. Dat betekent mijns inziens dat 's Hofs strafoplegging ondeugdelijk is wat betreft de duur van de opgelegde gevangenisstraf en dat, nu de aan die beslissing gegeven motivering geen uitsluitsel geeft omtrent de door het Hof beoogde duur van die straf, de bestreden uitspraak wat betreft de strafoplegging niet in stand kan blijven.4.

Het middel is mijns inziens terecht voorgesteld.

Het tweede middel, bezien in samenhang met de toelichting daarop, klaagt dat het Hof onbegrijpelijk, althans ontoereikend gemotiveerd de benadeelde partij niet volledig in haar vordering niet-ontvankelijk heeft verklaard doch een deel van die vordering heeft toegewezen.

De benadeelde partij heeft zich in eerste aanleg gevoegd in het strafgeding voor een schadebedrag van in totaal € 1.362,-, bestaande uit de schadeposten "2 snipperdagen verhoor, 1 snipperdag garage en bezoek garage" (ten bedrage van respectievelijk € 200,-, € 100,- en € 1.062,-) veroorzaakt door het ten laste gelegde. De politierechter in de Rechtbank Breda heeft in eerste aanleg de benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering nu verzoeker is vrijgesproken van het feit waaruit volgens de Politierechter de schade zou zijn ontstaan.5. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd ter zake van de in eerste aanleg niet toegewezen vordering.

De raadsman van verzoeker heeft, naar uit het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep blijkt, niet-ontvankelijkheid dan wel afwijzing van de vordering van de benadeelde partij bepleit en daartoe het volgende aangevoerd:

Te dien aanzien heeft het Hof in het bestreden arrest het volgende overwogen:

Artikel 361, vierde lid, Sv schrijft voor dat de beslissing op de vordering van de benadeelde partij met redenen is omkleed. Deze beslissing dient alleen dan een bijzondere motivering te bevatten, indien door of namens de verdachte op enig punt een verweer is gevoerd6. dan wel wanneer de beslissing zonder nadere motivering onbegrijpelijk is7..

In zijn hiervoor onder 12 weergegeven overwegingen heeft het Hof geoordeeld dat uit het onderzoek ter terechtzitting voldoende is gebleken dat de benadeelde partij tengevolge van het bewezen verklaarde handelen van verzoeker rechtstreeks schade heeft geleden tot het bedrag van € 100,- (gedeeltelijke vergoeding voor opgenomen snipperdagen). Voor het overige heeft het Hof de benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering. Dit oordeel is niet onbegrijpelijk gelet op (i) hetgeen meer subsidiair is bewezen verklaard, (ii) hetgeen door de benadeelde partij ter onderbouwing van die vordering naar voren is gebracht in het voegingsformulier en (iii) hetgeen namens verzoeker ter betwisting van de vordering ter terechtzitting is aangevoerd. Naar het mij voorkomt heeft het Hof de in art. 361, vierde lid, Sv neergelegde motiveringsverplichting nageleefd en was het Hof niet tot een nadere motivering gehouden. Daarbij heb ik in aanmerking genomen dat, anders dan de steller van het middel lijkt te betogen, het oordeel van het Hof ook ten aanzien van hetgeen de raadsman van verzoeker op de terechtzitting tegen de vordering van de benadeelde partij heeft ingebracht, geen nadere motivering behoeft en dat het Hof de door de steller van het middel genoemde omstandigheid dat niet blijkt van de gestelde schade van € 100,- per opgenomen snipperdag niet in zijn overweging hoefde te betrekken, nu dit punt niet door of namens verzoeker ter terechtzitting van het Hof is aangevoerd.8. De beslissing van het Hof ten aanzien van de vordering van de benadeelde partij is voldoende met redenen omkleed.

Het middel faalt.

Het derde middel klaagt dat de redelijke inzendtermijn in cassatie is overschreden.

Het middel treft doel. Verzoeker heeft op 4 mei 2011 beroep in cassatie ingesteld. De stukken van het geding zijn op 16 mei 2012 ter griffie van de Hoge Raad ontvangen. Dat brengt mee dat de inzendtermijn van maximaal acht maanden met ruim vier maanden is overschreden. Nu het Hof evenwel aan verzoeker een gevangenisstraf van 31 dagen (zijnde één maand) heeft opgelegd, zit er voor verzoeker niet meer in dan dat de Hoge Raad volstaat met de enkele constatering dat inbreuk is gemaakt op art. 6 EVRM.9.

Het eerste middel en het derde middel zijn terecht voorgesteld. Het derde middel kan onbesproken blijven indien de Hoge Raad met mij van oordeel is dat het bestreden arrest vanwege het eerste middel niet in stand kan blijven en de zaak moet worden teruggewezen. Het tweede middel faalt en kan worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak maar uitsluitend wat betreft de strafoplegging, tot terugwijzing van de zaak naar het Hof opdat de zaak in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan, en tot verwerping van het beroep voor het overige.