Vgl. HR 20 juni 2006, ECLI:NL:HR:2006:AW3584, NJ 2006/380 en HR 27 september 2005, ECLI:NL:HR:2005:AT8318.
HR, 19-05-2015, nr. 13/01835
ECLI:NL:HR:2015:1274, Cassatie: (Gedeeltelijke) vernietiging en zelf afgedaan
- Instantie
Hoge Raad
- Datum
19-05-2015
- Zaaknummer
13/01835
- Vakgebied(en)
Strafrecht algemeen (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:HR:2015:1274, Uitspraak, Hoge Raad, 19‑05‑2015; (Artikel 81 RO-zaken, Cassatie)
Conclusie: ECLI:NL:PHR:2015:353, Gevolgd
In cassatie op: ECLI:NL:GHSHE:2012:BY7460, (Gedeeltelijke) vernietiging en zelf afgedaan
ECLI:NL:PHR:2015:353, Conclusie, Hoge Raad (Parket), 10‑02‑2015
Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:2015:1274, Gevolgd
- Vindplaatsen
Uitspraak 19‑05‑2015
Partij(en)
19 mei 2015
Strafkamer
nr. 13/01835
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te 's-Gravenhage, zitting houdende te 's-Hertogenbosch, van 27 december 2012, nummer 20/000400-11, in de strafzaak tegen:
[verdachte] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1973.
1. Geding in cassatie
Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. J.L.E. Marchal, advocaat te Maastricht, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Advocaat-Generaal E.J. Hofstee heeft geconcludeerd tot vernietiging van de bestreden uitspraak, doch uitsluitend wat betreft de hoogte van de opgelegde straf, tot vermindering daarvan en tot verwerping van het beroep voor het overige.
De raadsman heeft daarop schriftelijk gereageerd.
2. Beoordeling van de middelen
De middelen kunnen niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 81, eerste lid, RO, geen nadere motivering nu de middelen niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.
3. Ambtshalve beoordeling van de bestreden uitspraak
De Hoge Raad doet uitspraak nadat meer dan twee jaren zijn verstreken na het instellen van het cassatieberoep. Dat brengt mee dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM is overschreden. Dit moet leiden tot vermindering van de aan de verdachte opgelegde gevangenisstraf van 24 maanden, waarvan 10 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren.
4. Slotsom
Nu geen van de middelen tot cassatie kan leiden, terwijl de Hoge Raad geen andere dan de hiervoor onder 3 genoemde grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, brengt hetgeen hiervoor is overwogen mee dat als volgt moet worden beslist.
5. Beslissing
De Hoge Raad:
vernietigt de bestreden uitspraak, maar uitsluitend wat betreft de duur van de opgelegde gevangenisstraf;
vermindert deze in die zin dat deze 23 maanden, waarvan 10 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren beloopt;
verwerpt het beroep voor het overige.
Dit arrest is gewezen door de vice-president W.A.M. van Schendel als voorzitter, en de raadsheren B.C. de Savornin Lohman en Y. Buruma, in bijzijn van de waarnemend griffier S.C. Rusche, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 19 mei 2015.
Conclusie 10‑02‑2015
Nr. 13/01835 Zitting: 10 februari 2015 | Mr. Hofstee Conclusie inzake: [verdachte] |
1. Verzoeker is bij arrest van 27 december 2012 door het Gerechtshof ’s-Gravenhage, nevenzittingsplaats ’s-Hertogenbosch, voor 1. “Medeplegen van een ambtenaar een gift of een belofte doen met het oogmerk om hem te bewegen in zijn bediening, in strijd met zijn plicht, iets te doen of na te laten, meermalen gepleegd en Een ambtenaar een gift of een belofte doen dan wel een dienst te verlenen met het oogmerk om hem te bewegen in zijn bediening, in strijd met zijn plicht, iets te doen of na te laten, meermalen gepleegd en Een ambtenaar een gift of een belofte doen ten gevolge of naar aanleiding van hetgeen door hem, in strijd met zijn plicht, in zijn huidige bediening is gedaan, meermalen gepleegd” veroordeeld tot 24 maanden gevangenisstraf, waarvan tien maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren.
2. Er bestaat samenhang tussen de zaken met de rolnummers 14-01336 ([medeverdachte 1]), 13-01258 ([medeverdachte 2]), 13-01835 ([verdachte]) en 13-01265 ([medeverdachte 4]).
3. Namens verzoeker heeft mr. J.L.E. Marchal, advocaat te Maastricht, bij schriftuur vijf middelen van cassatie voorgesteld.
4. Ik noem kort de hoedanigheid van verzoeker en zijn medeverdachten. [medeverdachte 1] was ambtenaar van de gemeente Sittard-Geleen en projectmanager. [medeverdachte 2] was ook ambtenaar (projectleider) en gedetacheerd in de gemeente Beek. Verzoeker en [medeverdachte 4] waren beiden werkzaam bij het bedrijf [A].
5. Het eerste middel, bezien in samenhang met de toelichting daarop, klaagt over de verwerping van het Hof op een ter terechtzitting in hoger beroep gedaan beroep op de (gedeeltelijke) nietigheid van de tenlastelegging met betrekking tot het onder I (hoofdletters A t/m H) tenlastegelegde “anders dan om zakelijke redenen” nu deze in de tenlastelegging omschreven beoogde tegenprestatie voor tweeërlei uitleg vatbaar is (immers zowel handelen in strijd met de ambtsplicht kan opleveren als handelen dat niet in strijd is met de ambtsplicht).
6. Aan verzoeker is onder I tenlastegelegd dat:
“hij (als Nederlander) op meerdere, althans een, tijdstip(pen) gelegen in of omstreeks de periode van 1 juni 2004 tot en met 27 januari 2009 te Voerendaal en/of Stein en/of Maastricht en/of Heerlen en/of Elsloo, gemeente Stein, en/of Nuth en/of Beek en/of Brunssum en/of Landgraaf en/of Sittard-Geleen en/of Simpelveld en/of Gulpen, gemeente Gulpen-Wittem en/of Meerssen, in elk geval in Nederland, en/of te Maasmechelen en/of Genk, in elk geval in België, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, een ambtenaar, te weten
A. [betrokkene 5], zijnde ambtenaar van de gemeente Voerendaal en/of van de gemeente Stein, (een) gift(en) en/of (een) belofte(n) heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- de aanleg(werkzaamheden) van/in een tuin behorende bij de woning van [betrokkene 5] ter waarde van (ongeveer) 39.724,64 euro en/of
- een lening ter waarde van (ongeveer) 40.000,- euro en/of
- een bemiddeling ten behoeve van een lening ter waarde van (ongeveer) 40.000,— euro
en/of
- een geldbedrag (kwijtschelding van een schuld) ter waarde van (ongeveer) 5124,64 euro
en/of
- meerdere, althans een, contant(e) geldbedrag(en) van (ongeveer) 2000,-- euro en/of
- een (contant) geldbedrag van 6500,-- euro en/of
een diner (bij Restaurant Da Noi te Genk),
althans enige gift en/of belofte en/of dienst,
met het oogmerk om [betrokkene 5] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Voerendaal en/of gemeente Stein, in strijd met zijn plicht iets te doen of na te laten (sub 1) en/of
tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [betrokkene 5] in zijn huidige en/of vroegere bediening, als ambtenaar van de gemeente Voerendaal en/of gemeente Stein, in strijd met zijn plicht is gedaan en/of nagelaten (sub 2)
bestaande uit het (telkens)
- (anders dan om zakelijke redenen) begunstigen van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken/delen van geheime en/of vertrouwelijke en/of interne/gemeentelijke en/of niet-openbare en/of concurrentie gevoelige informatie aan/met verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) ten gunste van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV beïnvloeden van besluitvormingsprocedures (binnen de gemeente Voerendaal en/of gemeente Stein) en/of (een) (beslissingsbevoegde) collega('s) en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) toezeggen van (een) toekomstig(e) werk(en) en/of opdracht(en) en/of project(en) aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken van (een) fictie(f)(ve) werk(en) en/of opdracht(en) en/of (een) valse werkopdracht(en) aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4]
en/of (een) andere medewerkers(s) van [A] BV;
en/of
B. [betrokkene 6], zijnde ambtenaar van de provincie Limburg, (een) gift(en) en/of (een) belofte(n) heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- schilderwerkzaamheden aan/in de woning van [betrokkene 6] en/of
- (een) rolluik(en) en/of (een) hor(ren) en/of (een) screen(s) en/of een overkapping en/of
- een sectionaaldeur (inclusief plaatsing) en/of
- een dakkapel (inclusief plaatsing) en/of
- een aanrechtblad (inclusief plaatsing) en/of
- een airconditioningsinstallatie (inclusief plaatsing) en/of
- meerdere, althans een, contant(e) geldbedrag(en) en/of
- de aanleg(werkzaamheden) van/in een tuin behorende bij de woning van [betrokkene 6]
en/of
- een kraam-/babyborrel bij Hotel Restaurant Kasteel Ter Worm, althans enige gift en/of belofte en/of dienst,
met het oogmerk om [betrokkene 6] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de provincie Limburg, in strijd met zijn plicht iets te doen en/of na te laten (sub 1) en/of tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [betrokkene 6] in zijn huidige en/of vroegere bediening, als ambtenaar van de provincie Limburg, in strijd met zijn plicht is gedaan en/of nagelaten (sub 2) bestaande uit het (telkens)
- (anders dan om zakelijke redenen) begunstigen van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of [betrokkene 7] en/of [betrokkene 8] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken/delen van geheime en/of vertrouwelijke en/of interne/provinciale en/of niet-openbare en/of concurrentie gevoelige informatie aan/met verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of [betrokkene 7] en/of [betrokkene 8] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) ten gunste van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of [betrokkene 7] en/of [betrokkene 8] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV verstrekken van (eenzijdige) informatie ten behoeve van besluitvormingsprocedures (binnen de provincie Limburg) en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) (adviseren tot) verstrekken en/of gunnen van werken en/of opdrachten en/of projecten aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of [betrokkene 7] en/of [betrokkene 8] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) goedkeuren van en/of opdracht geven tot het doen van meerwerk en/of verrichten van aanvullende werkzaamheden door/aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of [betrokkene 7] en/of [betrokkene 8] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verschaffen van informatie voor het opstellen van een of meerdere fictieve offerte(s) en/of het (vervolgens) verstrekken van een of meerdere fictieve opdracht(en) aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of [betrokkene 7] en/of [betrokkene 8] en/of (een) andere medewerkers(s) van [A] BV;
en/of
C. [betrokkene 9], zijnde ambtenaar van de gemeente Maastricht, (een) gift(en) en/of (een) belofte(n) heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- de aanleg(werkzaamheden) van/in een tuin behorende bij de woning van [betrokkene 9] en/of
- het bestraten van de oprit behorende bij de woning van [betrokkene 9] en/of
- het plaatsen van een afvalcontainer bij de woning van [betrokkene 9] en/of
- schilderwerkzaamheden aan/in de woning van [betrokkene 9] en/of
- een vloerbedekking (inclusief het leggen) voor de woning van [betrokkene 9] en/of
- een volledig verzorgde (vlieg)reis naar de Grand Prix in Monaco en/of
- meerdere, althans een, diner(s) en/of
- meerdere, althans een, contant(e) geldbedrag(en) en/of
- meerdere, althans een, toegangskaart(en) voor popfestival Rock Werchter en/of Pinkpop
en/of
- een concert van Kane en/of (een) voetbalwedstrijd(en) en/of
- een volledige verzorgd uitstapje naar een concert van Robbie Williams, althans enige gift en/of belofte en/of dienst,
met het oogmerk om [betrokkene 9] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Maastricht, in strijd met zijn plicht iets te doen en/of na te laten (sub 1) en/of tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [betrokkene 9] in zijn huidige en/of vroegere bediening, als ambtenaar van de gemeente Maastricht, in strijd met zijn plicht is gedaan en/of nagelaten (sub 2)
bestaande uit het (telkens)
-(anders dan om zakelijke redenen) begunstigen van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken/delen van geheime en/of vertrouwelijke en/of interne/gemeentelijke en/of niet-openbare en/of concurrentie gevoelige informatie aan/met verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) verstrekken en/of gunnen van (een) werk(en) en/of (een) opdracht(en) en/of (een) project(en) aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) ophogen en/of aanpassen van (een) (eind)afrekening(en) en/of (een) factu(u)r(en) met betrekking tot werkzaamheden verricht door [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) verschaffen van informatie voor het opstellen van (een) opgehoogde en/of aangepaste factu(u)r(en) aan verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of (vervolgens) voor akkoord paraferen van deze opgehoogde factu(u)r(en) en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) niet (nauwkeurig) controleren van (een) eindafrekening(en) en/of (een) factu(u)r(en) afkomstig van [A] BV
en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) goedkeuren van en/of opdracht geven tot het doen van meerwerk en/of verrichten van aanvullende werkzaamheden door/aan [A] Infra BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV;
en/of
D. [betrokkene 10], zijnde ambtenaar van de gemeente Heerlen, (een) gift(en) en/of (een) belofte(n) heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- meerdere, althans een, contant(e) geldbedrag(en) en/of
- een volledig verzorgde (vlieg)reis naar het Europees kampioenschap voetbal in Zwitserland en/of
- meerdere, althans een, toegangskaart(en) voor een concert van AC/DC en/of het popfestival Pinkpop en/of (een) voetbalwedstrijd(en) en/of
- een volledig verzorgd uitje/dagje quadrijden en/of kleiduivenschieten, althans enige gift en/of belofte en/of dienst, met het oogmerk om [betrokkene 10] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Heerlen, in strijd met zijn plicht iets te doen en/of na te laten (sub l ) en/of
tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [betrokkene 10] in zijn huidige en/of vroegere bediening, als ambtenaar van de gemeente Heerlen, in strijd met zijn plicht is gedaan en/of nagelaten (sub 2) bestaande uit het (telkens)
- (anders dan om zakelijke redenen) begunstigen van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken/ delen van geheime en/of vertrouwelijke en/of interne/gemeentelijke en/of niet-openbare en/of concurrentie gevoelige informatie aan/met verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verzwijgen van het onjuist en/of valselijk gebruik van begeleidingsbrieven/stortbonnen door verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van
[A] BV en/of
- het oneigenlijk verstrekken van begeleidingsbrieven/stortbonnen aan verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) verwijderen (ten behoeve van [A] BV en/of verdachte en/of [verdachte] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV) van (een) rapportage(s)/ stuk(ken) uit gemeentelijke stukken/administratie en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) (adviseren tot) verstrekken en/of gunnen van werken en/of opdrachten en/of projecten aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV;
en/of
E. [betrokkene 11], zijnde ambtenaar van de gemeente Heerlen, (een) gift(en) en/of (een) belofte(n) heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- meerdere, althans een, contant(e) geldbedrag(en) en/of
- een volledige verzorgd uitje/dagje kleiduivenschieten en/of een volledig verzorgd uitje/dagje quadrijden en/of
- meerdere, althans een, toegangskaart(en) voor (een) voetbalwedstrijd(en), althans enige gift en/of belofte en/of dienst, met het oogmerk om [betrokkene 11] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Heerlen, in strijd met zijn plicht iets te doen en/of na te laten (sub 1), en/of
tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [betrokkene 11] in zijn huidige en/of vroegere bediening, als ambtenaar van de gemeente Heerlen, in strijd met zijn plicht is gedaan en/of nagelaten (sub 2) bestaande uit het (telkens)
- (anders dan om zakelijke redenen) begunstigen van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken/delen van geheime en/of vertrouwelijke en/of interne/gemeentelijke en/of niet-openbare en/of concurrentie gevoelige informatie aan/met verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- het oneigenlijk verstrekken van begeleidingsbrieven/stortbonnen aan verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken van (een) fictie(f)(ve) werk(en) en/of (een) valse werkopdracht(en) aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerkers(s) van [A] BV en/of (vervolgens) voor akkoord paraferen van de factu(u)r(en) ingediend op basis van dit/deze werk(en) en/of deze werkopdracht(en) en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) verschaffen van informatie voor het opstellen van (een) opgehoogde en/of aangepaste factu(u)r(en) aan verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of (vervolgens) voor akkoord paraferen van deze opgehoogde en/of aangepaste factu(u)r(en) en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) niet (nauwkeurig) controleren van (een) factu(u)r(en) afkomstig van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV;
en/of
F. [medeverdachte 2], zijnde ambtenaar van de gemeente Nuth en/of van de gemeente Beek en/of gedetacheerd bij de gemeente Beek, (een) gift(en) en/of (een) belofte(n) heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- verbouwings-/timmerwerkzaamheden aan/van de zolder van de woning van [medeverdachte 2] en/of
- de vergoeding van reparatiekosten van/aan de personenauto van [medeverdachte 2] en/of
- een contant geldbedrag en/of
- meerdere, althans een, toegangskaart(en) voor (een) voetbalwedstrijd(en) en/of
- het ter beschikking stellen van opslagruimte en/of
een internetkaart, althans enige gift en/of belofte en/of dienst, met het oogmerk om [medeverdachte 2] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Nuth en/of van de gemeente Beek en/of gedetacheerd bij de gemeente Beek, in strijd met zijn plicht iets te doen en/of na te laten (sub 1) en/of
tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [medeverdachte 2] in zijn huidige en/of vroegere bediening, als ambtenaar van de gemeente Nuth en/of van de gemeente Beek en/of
gedetacheerd bij de gemeente Beek, in strijd met zijn plicht is gedaan en/of nagelaten (sub 2) bestaande uit het (telkens)
- (anders dan om zakelijke redenen) begunstigen van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) verstrekken en/of gunnen van werken en/of opdrachten en/of projecten aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken/delen van geheime en/of vertrouwelijke en/of interne/gemeentelijke en/of niet-openbare en/of concurrentie gevoelige informatie aan/met verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- valselijk en/of onvolledig opmaken en/of ondertekenen van een referentieverklaring ten behoeve van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) goedkeuren van en/of opdracht geven tot en/of positief adviseren tot het doen van meerwerk en/of verrichten van aanvullende werkzaamheden door/aan [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- het niet (of niet tijdig of niet volledig) informeren van het/de MT/College van B&W/gemeenteraad over de met [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV overeengekomen afkoopsom;
en/of
G. [betrokkene 12], zijnde ambtenaar van de gemeente Heerlen, (een) gift(en) en/of (een) belofte(n) heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- het (her)bestraten van een oprit en/of een pad en/of een terras, behorende bij de woning van [betrokkene 12] en/of
- een trap (inclusief het plaatsen), behorende bij de woning van [betrokkene 12], althans enige gift en/of belofte en/of dienst, met het oogmerk om [betrokkene 12] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Heerlen, in strijd met zijn plicht iets te doen en/of na te laten (sub 1) en/of
tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [betrokkene 12] in zijn huidige en/of vroegere bediening, als ambtenaar van de gemeente Heerlen, in strijd met zijn plicht is gedaan en/of nagelaten (sub 2) bestaande uit het (telkens)
- (anders dan om zakelijke redenen) begunstigen van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV;
en/of
H. [medeverdachte 1], zijnde ambtenaar van de gemeente Sittard-Geleen, (een) gift(en) en/of (een) belofte(n) heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- meerdere, althans een, contant(e) geldbedrag(en), althans meerdere, althans een, geldlening(en) en/of
- meerdere, althans een, zeefdruk(ken), althans enige gift en/of belofte en/of dienst, met het oogmerk om [medeverdachte 1] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Sittard-Geleen, in strijd met zijn plicht iets te doen en/of na te laten (sub 1) en/of
tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [medeverdachte 1] in zijn huidige en/of vroegere bediening, als ambtenaar van de gemeente Sittard-Geleen, in strijd met zijn plicht is gedaan en/of nagelaten (sub 2) bestaande uit het (telkens)
- (anders dan om zakelijke redenen) begunstigen van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- verstrekken/delen van geheime en/of vertrouwelijke en/of interne/gemeentelijke en/of niet-openbare en/of concurrentie gevoelige informatie aan/met verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV en/of
- (anders dan om zakelijke redenen) aansturen op het ondertekenen en/of verstrekken van een referentieverklaring ten behoeve van [A] BV en/of verdachte en/of [medeverdachte 4] en/of (een) andere medewerker(s) van [A] BV;”
7. Daarvan is ten laste van verzoeker onder I bewezenverklaard dat:
“hij in de periode van 1 januari 2005 tot en met 27 januari 2009, in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of alleen, een ambtenaar, te weten
A. [betrokkene 5], zijnde ambtenaar van de gemeente Stein, een gift heeft gedaan, te weten een contant geldbedrag van (ongeveer) 2000,- euro, met het oogmerk om [betrokkene 5] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Stein, in strijd met zijn plicht iets te doen, bestaande uit het begunstigen van [A] BV
en
B. [betrokkene 6], zijnde ambtenaar van de provincie Limburg, giften heeft gedaan, te weten
- de aanleg(werkzaamheden) van/in een tuin behorende bij de woning van [betrokkene 6],
en
- een kraam-/babyborrel bij Hotel Restaurant Kasteel Ter Worm,
met het oogmerk om [betrokkene 6] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de provincie Limburg, in strijd met zijn plicht iets te doen, bestaande uit het begunstigen van [A] BV;
en
C. [betrokkene 9], zijnde ambtenaar van de gemeente Maastricht, giften heeft gedaan en een dienst heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- de aanleg(werkzaamheden) van/in een tuin behorende bij de woning van [betrokkene 9] en
- het bestraten van de oprit behorende bij de woning van [betrokkene 9] en
- het plaatsen van een afvalcontainer bij de woning van [betrokkene 9] en
- schilderwerkzaamheden aan/in de woning van [betrokkene 9] en
- een vloerbedekking (inclusief het leggen) voor de woning van [betrokkene 9] en
- een volledig verzorgde (vlieg)reis naar de Grand Prix in Monaco en
- diners en
- contante geldbedragen en
- toegangskaarten voor popfestival Rock Werchter en een concert van Kane en
- een volledige verzorgd uitstapje naar een concert van Robbie Williams,
met het oogmerk om [betrokkene 9] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Maastricht, in strijd met zijn plicht iets te doen bestaande uit het begunstigen van [A] BV;
en
D. [betrokkene 10], zijnde ambtenaar van de gemeente Heerlen, giften heeft gedaan, te weten
- contante geldbedragen en
- toegangskaarten voor een concert van AC/DC en voetbalwedstrijden en
- een volledig verzorgd uitje/dagje quadrijden en kleiduivenschieten,
met het oogmerk om [betrokkene 10] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Heerlen, in strijd met zijn plicht iets te doen bestaande uit het begunstigen van [A] BV
en
E. [betrokkene 11], zijnde ambtenaar van de gemeente Heerlen, giften heeft gedaan, te weten
- contante geldbedragen en
- een volledige verzorgd uitje/dagje kleiduivenschieten en
- een volledig verzorgd uitje/dagje quadrijden en
- een toegangskaart voor een voetbalwedstrijd,
met het oogmerk om [betrokkene 11] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Heerlen, in strijd met zijn plicht iets te doen bestaande uit het begunstigen van [A] BV;
en
F. [medeverdachte 2], zijnde ambtenaar van de gemeente Nuth en gedetacheerd bij de gemeente Beek, giften heeft gedaan en/of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten
- verbouwings-timmerwerkzaamheden aan/van de zolder van de woning van [medeverdachte 2] en
- de vergoeding van reparatiekosten van/aan de personenauto van [medeverdachte 2] en
- een contant geldbedrag en
- toegangskaarten voor voetbalwedstrijden en het ter beschikking stellen van opslagruimte en
- een internetkaart,
tengevolge of naar aanleiding van hetgeen door [medeverdachte 2] in zijn huidige bediening in strijd met zijn plicht is gedaan, bestaande uit
- het begunstigen van [A] BV en/of
-verstrekken van vertrouwelijke en interne informatie aan verdachte en/of
- onvolledig opmaken van een referentieverklaring ten behoeve van [A] BV;
en
H. [medeverdachte 1], zijnde ambtenaar van de gemeente Sittard-Geleen, een gift heeft gedaan, te weten een geldbedrag, met het oogmerk om [medeverdachte 1] te bewegen in zijn bediening, als ambtenaar van de gemeente Sittard-Geleen, in strijd met zijn plicht iets te doen, bestaande uit het begunstigen van [A] BV.”
8. Het bestreden arrest houdt, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, in (p. 13):
“Geldigheid van de dagvaarding
Namens de verdachte is ter terechtzitting in hoger beroep ten verweer betoogd dat de tenlastelegging nietig behoort te worden verklaard ten aanzien van het onder I ten laste gelegde omdat de tenlastelegging in zoverre niet voldoet aan de eisen die artikel 261 van het Wetboek van Strafvordering stelt. Daartoe is aangevoerd - zakelijk weergegeven - dat de in de tenlastelegging omschreven tegenprestatie voorafgegaan met de woorden "anders dan om zakelijke redenen begunstigen" zowel handelen in strijd met de ambtsplicht kan opleveren als handelen dat niet in strijd is met de ambtsplicht. De formulering "anders dan om zakelijke redenen begunstigen" is derhalve niet eenduidig in haar betekenis, waardoor het ten laste gelegde - aldus de verdediging - onduidelijk is en nietig op deze onderdelen.
Dienaangaande overweegt het hof als volgt.
A2.
Het hof is van oordeel dat de dagvaarding ten aanzien van het onder I ten laste gelegde voldoet aan de in artikel 261 van het Wetboek van Strafvordering gestelde eisen en voor wat betreft de onderdelen die zien op het "anders dan om zakelijke redenen begunstigen" voldoende feitelijk is omschreven. Dat er een verschillende uitleg kan worden gegeven aan deze feitelijke omschrijving maakt dit niet anders. Mede gezien tegen de achtergrond van het dossier is voor de verdachte voldoende duidelijk waarvan hij wordt beschuldigd en waartegen hij zich kan verdedigen.
Dit oordeel vindt mede zijn bevestiging in de omstandigheid dat de verdediging en verdachte zelf ter terechtzitting in eerste aanleg en in hoger beroep er blijk van hebben gegeven goed te hebben begrepen wat is ten laste gelegd en te weten waartegen verdachte zich moest verweren.
Het hof verwerpt bijgevolg het verweer.”
9. Het onder I tenlastegelegde (en bewezenverklaarde) is toegesneden op art. 177, eerste lid, Sr. Onder II is hetzelfde feitencomplex tenlastegelegd, maar dan gestoeld op art. 177a, eerste lid, Sr. Daarvan is verzoeker vrijgesproken. Beide artikelen zien op het een ambtenaar een gift of belofte doen dan wel een dienst te verlenen of aanbieden met het oogmerk om hem te bewegen in zijn bediening iets te doen of niet te doen. Het verschil zit enkel hierin dat art. 177, eerste lid, Sr betrekking heeft op het geval dat de ambtenaar daarmee in strijd met zijn plicht iets doet of nalaat, terwijl art. 177a Sr het oog heeft op een gedraging van de ambtenaar zonder dat deze daarmee in strijd met zijn plicht raakt. Omdat het onder II tenlastegelegde in cassatie verder geen rol speelt, laat ik de weergave daarvan achterwege.
10. Art. 177, eerste lid, Sr luidt:
“Met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vijfde categorie wordt gestraft:
1° hij die een ambtenaar een gift of belofte doet dan wel een dienst verleent of aanbiedt met het oogmerk om hem te bewegen in zijn bediening, in strijd met zijn plicht, iets te doen of na te laten;
2° hij die een ambtenaar een gift of belofte doet dan wel een dienst verleent of aanbiedt ten gevolge of naar aanleiding van hetgeen door deze in zijn huidige of vroegere bediening, in strijd met zijn plicht, is gedaan of nagelaten.”
11. De tenlastelegging onder I verzet zich niet tegen de (tussen haakjes geplaatste) toevoeging in de tenlastelegging, luidende: “anders dan om zakelijke redenen begunstigen”, van welk onderdeel verzoeker overigens door het Hof is vrijgesproken. Met het Hof meen ik dat de tenlastelegging onder I een voor verzoeker voldoende duidelijke en begrijpelijke opgave bevat van de beschuldiging jegens hem. De overweging van het Hof dat er aan de feitelijke omschrijving “anders dan om zakelijke redenen begunstigen” een verschillende uitleg kan worden gegeven, doet daaraan niet af. Het Hof heeft het nietigheidsverweer op goede gronden verworpen.
12. Het eerste middel faalt.
13. Het tweede middel borduurt voort op de uitleg die de verdediging aan de tenlastelegging onder I heeft willen geven, te weten dat in de feitelijke omschrijving daarvan ook ruimte is gelegen voor handelingen die niet in strijd met de ambtsplicht zijn verricht. Het Hof heeft telkens bewezenverklaard dat verzoeker door giften (in geld of natura) heeft willen bereiken dat de betrokken ambtenaren het bedrijf [A] BV zouden begunstigen. Het begunstigen is door de opsteller van de tenlastelegging onder I, en zo ook door het Hof in de bewijsvoering, beperkt tot handelingen die de ambtenaren zouden moeten doen (en hebben gedaan) als tegenprestatie in strijd met hun plicht. Ik herhaal nog eens dat de tenlastelegging onder I is gegrond op art. 177, eerste lid, Sr dat kortgezegd het omkopen van ambtenaren strafbaar stelt teneinde hen te bewegen iets te doen of nalaten in strijd met hun plicht, bijvoorbeeld het doorgeven van vertrouwelijke informatie. Niet aan de tenlastelegging onder I ten grondslag gelegd is het paaien en fêteren van ambtenaren om iets te doen of na te laten dat niet in strijd is met hun plicht, bijvoorbeeld het vergunnen van een opdracht (art. 177a Sr).
14. Van een innerlijke tegenstrijdigheid binnen ’s Hofs bewijsconstructie van de bewezenverklaring (of, ruimer, zijn arrest) als gevolg van de vrijspraak van “anders dan om zakelijke redenen begunstigen” aan de ene kant en de bewezenverklaring van het (telkens) begunstigen van [A] BV aan de andere kant is naar mijn inzicht in het geheel geen sprake. De bewezenverklaring houdt met betrekking tot alle genoemde ambtenaren immers in dat de giften waren bedoeld om hen in strijd met hun plicht iets te laten doen (of nalaten) ten gunste van het bedrijf [A] BV. Ik meen dat tegenstrijdigheden juist door het Hof zijn voorkomen door de desbetreffende onderdelen van de tenlastelegging niet bewezen te achten en verzoeker daarvan vrij te spreken.
15. Het tweede middel faalt eveneens.
16. Het derde middel klaagt dat het Hof is afgeweken van een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt als bedoeld in art. 359, tweede lid tweede volzin, Sv zonder dat het Hof heeft voldaan aan de te dien aanzien geldende responsieplicht.
17. In de toelichting op het middel wordt verwezen naar enkele passages in de pleitnota zoals deze ter terechtzitting in hoger beroep van 19 november 2012 is voorgedragen. Deze passages geef ik hier weer:
(p. 7)
“Volgens Sikkema is er pas sprake van strijd met de ambtsplicht indien een concrete geschreven of ongeschreven rechtsregel aanwijsbaar is waaruit het verbod volgt om onzakelijk te handelen. Een dergelijk verbod
zal volgens Sikkema afgeleid kunnen worden uit het verbod van willekeur. Terugkerend naar de mogelijke wijze van aanbesteding: we kennen de openbare aanbesteding, de
onderhandse aanbesteding (een beperkt aantal, 4 of 5 aannemers worden uitgenodigd een offerte uit te brengen) en de één op één aanbesteding. In het geval dat er een één op één aanbesteding mogelijk is, is in de visie van de verdediging per definitie geen ruimte voor toepassing van het verbod van willekeur. Per definitie is er sprake van een discretionaire bevoegdheid en een, gezien het aanbestedingsrecht en aanbestedingsmogelijkheden, gewilde discretionaire bevoegdheid van de betreffende ambtenaar.
Dat betekent, in de visie van de verdediging, dat er bij een één op één aanbesteding geen sprake kan zijn van een onzakelijk handelen dat strijd met de ambtsplicht zou
kunnen opleveren.”
(p. 24,25)
“Bij een één op één aanbesteding hoeven er immers geen andere partijen benaderd te worden.
Daaruit blijkt dat in elk geval [betrokkene 6] bevoegd was om de keuze te maken voor Viaral op de N281.
Conclusie uit het een en het ander kan niet anders zijn dan dat de opdracht met betrekking tot de Viaral op de N281 een één op één aanbesteding is geweest. En bij een één op één aanbesteding hoeft er geen onderzoek gedaan te worden naar een prijs/kwaliteitverhouding tussen eventuele meerdere aanbiedingen.
(…)
Boven is al verdedigd dat bij de één op één aanbesteding er per definitie geen sprake kan zijn van onzakelijk handelen in strijd met de ambtsplicht,
omdat het bij één op één aanbestedingen nu net de bedoeling is aanbestedingen binnen de marges van de discretionaire bevoegdheid van de ambtenaar te laten plaatsvinden.
(…)
De conclusie is mitsdien dat er geen sprake kan zijn van
handelen in strijd met de ambtsplicht. En in elk geval is er geen sprake geweest van het oogmerk van [verdachte] om [betrokkene 6] hier te laten handelen in strijd met zijn ambtsplicht, omdat het om een één op één aanbesteding ging, terwijl bovendien vaststond dat het toepassen van Viaral in casu kwalitatief een veel betere oplossing was vergeleken met het aanbrengen van ZOAB, na het affrezen van een kleine laag van 2 cm. asfalt.”
(p. 35)
“Boven is ook betoogd dat er bij een één op één aanbesteding per definitie geen sprake kan zijn van handelen in strijd met de ambtsplicht in die zin dat er door een één op één aanbesteding sprake zou kunnen zijn van het voordeel van één aannemer boven andere concurrenten. Immers het is nu net de bedoeling bij de één op één aanbesteding dat er niet meerdere aannemers hoeven te
worden uitgenodigd om een offerte uit te brengen.”
18. Hetgeen is voorgedragen aangaande de “één op één opdrachten” – in de onderhavige zaak beperkt tot alleen hetgeen is bewezenverklaard onder hoofdletter (zaak) B (“[betrokkene 6]”) - haalt, denk ik, niet de ondergrens van wat er moet worden verstaan onder een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt in de zin van art. 359, tweede lid tweede volzin, Sv. De enkele stelling van de verdediging dat bij een dergelijke aanbesteding “per definitie” sprake is van een discretionaire bevoegdheid, zodat de mogelijkheid van handelen in strijd met de plicht van de ambtenaar zich niet kan voordoen, wordt nergens onderbouwd. Weliswaar wordt verwezen naar “Ambtelijke corruptie in Strafrecht” van E. Sikkema (p. 262), maar daarin wordt die stelling niet expliciet onderschreven. Dat is ook wel begrijpelijk, want ook bij één op één opdrachten kunnen zulke riante geschenken als waarvan in de onderhavige zaak sprake is heel makkelijk corrumperen en bewerkstelligen dat de ambtenaar zich daardoor laat inpakken en het bedrijf een volgende keer op troebele wijze de voorkeur geeft.1.Illustratief is de volgende overweging van het Hof:
“B3.2.3
[betrokkene 6] heeft verklaard dat [A] werd begunstigd doordat hij bij het verstrekken van één op één opdrachten alleen [A] benaderde en geen andere partijen. [betrokkene 6] verklaarde dat hij loyale gevoelens naar [A] had omdat hij die giften van hun kreeg. Hij voelde zich daardoor verplicht ervoor zorg te dragen dat voor het product van [A] zou worden gekozen.
(Zie verklaring van [betrokkene 6] ter terechtzitting in hoger beroep d.d. 8 oktober 2012)
Uit het dossier blijkt voorts dat [betrokkene 6]:
- in 2005 informatie verstrekt aan [A] inzake het project N281 met welke informatie [A] de gewenste offerte kon opstellen;
- in het voorjaar van 2007 informatie verstrekt aan [A] inzake het project N572 Echt-Koningsbos;
- medio 2008 informatie verstrekt aan [A] met betrekking tot werkzaamheden aan de N280;
- in de ten laste gelegde periode een groot aantal enkelvoudige opdrachten aan [A] verstrekt;
- in december 2008 een fictieve opdracht verstrekt aan [A] met overtollig budget en hiertoe in overleg met verdachte een valse offerte heeft opgemaakt.
(Zie o.a. verklaring van [betrokkene 6] ter terechtzitting in hoger beroep d.d. 8 oktober 2012, tapgesprekken verdachte en [betrokkene 6] van 1 april 2008, 2 april 2008, 8 april 2008 en 5 december 2008 (zaaksdossier 3, pagina's 031215-031217, 031257, 031258, 033212)).”
19. Daaruit blijkt bovendien dat het handelen van [betrokkene 6] in zijn hoedanigheid van ambtenaar méér inhield dan een één op één opdracht. Hij heeft [A] niet alleen van informatie voorzien, maar deze ook een fictieve opdracht verstrekt waarna verzoeker en [A] een valse offerte hebben opgemaakt. Het behoeft, lijkt mij, geen betoog dat het verstrekken van een fictieve opdracht en het opmaken van een valse offerte door een ambtenaar van de provincie in strijd is met zijn (ambts)plicht.
20. Het middel faalt.
21. Het vierde middel klaagt dat het Hof de grondslag van de tenlastelegging heeft verlaten doordat het Hof in de bewijsoverwegingen het oogmerk heeft gebaseerd op “een collectieve redenering met betrekking tot enerzijds de frequentie en de omvang van alle bewezen verklaarde giften en anderzijds de essentiële positie (voor wat de toebedeling van werken betreft) van alle betrokken ambtenaren” en aldus het oogmerk heeft losgekoppeld van de tenlastegelegde tegenprestaties, waarmee het Hof de grondslag van de tenlastelegging heeft verlaten, althans waardoor ’s Hofs bewijsvoering innerlijk tegenstrijdig is of, minst genomen, onvoldoende met redenen is omkleed.
22. Zoals eerder opgemerkt heeft het Hof kennelijk onder ogen gezien dat bepaalde in de tenlastelegging opgenomen tegenprestaties niet kunnen dienen voor het bewijs van het in strijd met de plicht handelen. Anders gezegd: het Hof heeft verzoeker van die onderdelen van het onder I tenlastegelegde vrijgesproken omdat de bedoelde feitelijke gedragingen niet zijn te verenigen met het kwalificatieve gedeelte van de tenlastelegging. Aldus heeft het Hof de grondslag van de tenlastelegging niet verlaten, maar er juist voor gezorgd dat de feitelijke omschrijving zoals bewezenverklaard - en die ruimte wordt gelaten door de wijze waarop de tenlastelegging is geformuleerd – en het kwalificatieve gedeelte geheel met elkaar in overeenstemming zijn.
23. Het middel faalt.
24. Het vijfde middel klaagt dat het Hof verzoeker heeft vrijgesproken van de in de tenlastelegging opgenomen tegenprestaties, maar deze toch in de bewijsoverwegingen heeft opgenomen, zodat het bewijsoordeel van het Hof innerlijk tegenstrijdig is, althans het Hof daarmee minst genomen de grondslag van de tenlastelegging heeft verlaten.
25. De bewijsoverwegingen houden in (p. 16 e.v.):
“Zaak A ([betrokkene 5])
(…)
B3.1.2
[betrokkene 5] verklaarde vervolgens dat tegenover deze € 2.000,00 een opdracht voor werk voor de gemeente stond. [betrokkene 5] zou opdrachtbonnen voor de gemeente Stein uitschrijven voor gelijke waarde. Dit betroffen fictieve opdrachten.
Zaak B ([betrokkene 6])
(…)
B3.2.3
(…)2.
Zaak C ([betrokkene 9])
(…)
B3.3.10
[betrokkene 9] heeft in de periode 2005 tot en met 2008 als projectleider en projectleider Infra van het domein Stadsontwikkeling, Economie en Beheer van de gemeente Maastricht als tegenprestatie voor de bovengenoemde giften o.a.:
- in overleg met verdachte en medewerkers van [A] de eindafrekening van diverse bouwprojecten in de gemeente Maastricht opgehoogd;
- voorinformatie verstrekt aan [A] inzake diverse projecten waardoor [A] bij de aanbesteding een voorsprong had op concurrenten;
- vertrouwelijke informatie verstrekt aan [A] zodat bepaalde projecten aan [A] werden gegund door de gemeente Maastricht.
Zaak D ([betrokkene 10])
(…)
B3.4.6
[betrokkene 10] heeft in de ten laste gelegde periode informatie verstrekt aan [A] met de bedoeling dat bepaalde projecten aan [A] gegund werden. Verder heeft [betrokkene 10] geregeld dat [A] diverse werkzaamheden mocht verrichten betrekking hebbend op de reconstructie van een rotonde in de gemeente Heerlen. Tevens zijn als tegenprestatie voor bovengenoemde giften door [betrokkene 10] stortbonnen verstrekt aan [A] aangaande het afvoeren van teerhoudend asfaltgranulaat bij het uitvoeren van asfalteringswerkzaamheden.
Zaak E ([betrokkene 11])
(…)
B3.5.5
[betrokkene 11] heeft in de ten laste gelegde periode op diverse manieren gefraudeerd bij de gegeven werkopdrachten vallende binnen het regiecontract dat de gemeente Heerlen heeft afgesloten met [A]. Door [betrokkene 11] werden op verzoek van verdachte werkopdrachten naar voren geschoven en fictieve werkopdrachten gemaakt en verstrekt voor/aan [A]. Daarnaast werden door [betrokkene 11] facturen opgehoogd op verzoek van verdachte. Tenslotte heeft [betrokkene 11] verklaard dat hij [A] wel eens stortbonnen heeft verstrekt voor de afvoer van afvalstoffen waarvan hij wist dat deze niet afkomstig waren van werkzaamheden van de gemeente Heerlen.
Zaak F([medeverdachte 2])
(…)
B3.6.8
[medeverdachte 2] verklaarde dat hij deze giften en diensten kreeg van [A] en/of verdachte als beloning voor een aantal tegenprestaties van zijn kant. Hij verklaarde hierover onder meer dat verdachte in 2005 aan hem vroeg of zij niet een keer iets terug konden doen, omdat [medeverdachte 2] zo veel voor [A] deed. [medeverdachte 2] verklaarde dat hij op dit aanbod is ingegaan en dat hij zo steeds de genoemde 'extraatjes' van [A] heeft ontvangen. [medeverdachte 2] begreep dat hij deze extraatjes kreeg vanwege zijn functie bij Openbare werken bij de gemeente en dat hij een grens heeft overschreden.
Zaak H ([medeverdachte 1])
(…)
B3.7.2
[medeverdachte 1] had als projectleider van de gemeente Sittard-Geleen zakelijk contact met verdachte
en met het bedrijf [A]. Uit het dossier blijkt dat [medeverdachte 1] aan verdachte een
richtprijs heeft opgegeven met betrekking tot de aanleg van het tijdelijke parkeerterrein bij
ziekenhuis ORBIS, terwijl hij deze informatie niet heeft verstrekt aan de concurrent Ballast Nedam.”
26. Het Hof heeft in de bewijsoverwegingen geconcretiseerd hoe de bewezenverklaarde “begunstiging” door het bedrijf [A] BV eruit heeft gezien of had moeten zien. Daarbij zijn in de bewijsoverwegingen handelingen opgenomen die (nagenoeg) allemaal kunnen worden gekwalificeerd als gedragingen in strijd met de plicht. Ik loop deze na:
- [betrokkene 5]: het maken van fictieve opdrachten;
- [betrokkene 6]: het geven van een voorkeursbehandeling (“loyale gevoelens”), het verstrekken van informatie, het verstrekken van fictieve opdrachten, het betrokken zijn bij het opmaken van een valse offerte en het verstrekken van “een groot aantal enkelvoudige opdrachten”. Dat laatste, slechts een onderdeel van een groter geheel, lijkt niet in strijd te zijn met de ambtsplicht. Uit bewijsmiddel 12 blijkt evenwel dat [betrokkene 6] heeft verklaard dat hij deze opdrachten heeft verstrekt aan verzoeker omdat hij giften had gekregen.3.In zoverre is een voorkeursbehandeling bewerkstelligd en dat valt – mede gelet op HR 20 juni 2006, ECLI:NL:HR:2006:AW3584 en HR 27 september 2005, ECLI:NL:HR:2005:AT8318 - onder “in strijd met de ambtsplicht”;
- [betrokkene 9]: het verhogen van eindafrekeningen en het verstrekken van voorinformatie en van vertrouwelijke informatie;
- [betrokkene 10]: het verstrekken van informatie/stortbonnen en het regelen dat verzoeker een rotonde mocht reconstrueren. Uit bewijsmiddel 85 blijkt dat de giften ertoe leiden dat [betrokkene 10] in strijd met de regels niet méér (andere) aannemers benaderde, maar alleen [A] B.V. Uit bewijsmiddel 81 volgt dat [betrokkene 10] stortbonnen voor teerhoudend asfalt heeft verstrekt, maar dat het bedrijf het teerhoudend asfalt van een ander werk bij deze vracht heeft gedaan. Met enige moeite kan daaruit worden afgeleid dat in een dergelijk geval geen stortbonnen hadden mogen worden verstrekt, zodat [betrokkene 10] ook in zoverre handelde in strijd met zijn ambtsplicht;
- [betrokkene 11]: het naar voren schuiven van werkopdrachten, het maken en verstrekken van fictieve werkopdrachten, het ophogen van facturen en het, tegen de regels in, verstrekken van stortbonnen;
- [medeverdachte 2]: “iets teruggedaan voor de giften en diensten”. Uit bewijsmiddel 214 kan worden afgeleid dat [medeverdachte 2] als tegenprestatie informatie heeft doorgegeven aan [A] zodat deze daarmee voordeel had bij inschrijvingen op aanbestedingen. Uit de bewijsmiddelen 203 en 207 kan worden afgeleid dat [medeverdachte 2] ten behoeve van het bouwbedrijf bemoeienissen heeft getoond bij aanbestedingen. Kennelijk beschikte hij ten behoeve van het bouwbedrijf over een B&W-advies dat intern en vertrouwelijk was en dat het bouwbedrijf met deze informatie zijn voordeel heeft gedaan, door bijvoorbeeld een (perfect) plan van aanpak op te kunnen stellen voor het project Diepestraat te Nuth. Met betrekking tot [medeverdachte 2] is trouwens meer bewezenverklaard dan alleen “begunstigen”;
- [medeverdachte 1]: het alleen aan het bedrijf [A] B.V. opgeven van een richtprijs.
27. Sommige van de hiervoor vermelde gedragingen stonden min of meer concreet omschreven in de tenlastelegging. Het Hof heeft er echter voor gekozen om de bewijsvoering – mogelijk omwille van de leesbaarheid - wat algemener te houden. Daarmee is niet gezegd dat, zoals in het middel wordt gesteld, het arrest innerlijk tegenstrijdig is, of dat het Hof de grondslag van de tenlastelegging heeft verlaten of dat ’s Hofs bewijsoordeel onvoldoende met redenen is omkleed. De bewezenverklaring is hoogstens met teveel redenen omkleed. Daarover wordt echter niet geklaagd.
28. Ook het laatste middel faalt.
29. Alle middelen falen en kunnen naar mijn mening worden afgedaan met de aan art. 81, eerste lid, RO ontleende motivering.
30. Ambtshalve wijs ik er op dat op 7 januari 2015 de redelijke termijn in cassatie (de termijn van twee jaren na het instellen van het beroep in cassatie) is overschreden. De Hoge Raad kan het onvoorwaardelijk opgelegde deel van de gevangenisstraf verminderen aan de hand van de gebruikelijke maatstaf.
31. Andere gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.
32. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak, doch uitsluitend wat betreft de hoogte van de opgelegde straf, tot vermindering daarvan in de mate als de Hoge Raad gepast zal voorkomen en tot verwerping van het beroep voor het overige.
De Procureur-Generaal
bij de Hoge Raad der Nederlanden
AG
Voetnoten
Voetnoten Conclusie 10‑02‑2015
Volgt hetgeen ik hierboven onder 18 heb aangehaald.
[betrokkene 6] heeft verklaard: “Ik heb enkelvoudig opdrachten aan [A] verstrekt. Als ik al die giften niet van hen had gehad, had ik misschien in plaats van [A] ook wel een andere partij benaderd. Ik heb ook wel eens andere partijen benaderd om een offerte uit te brengen, maar als je het op een weegschaal zou leggen dan slaat de weegschaal door naar [A].”