Het deskundigenadvies in de civiele procedure (R&P nr. 165) 2008/7.2.3.2:7.2.3.2 De bewijswaardering van een deskundigenadvies

Het deskundigenadvies in de civiele procedure (R&P nr. 165) 2008/7.2.3.2

7.2.3.2 De bewijswaardering van een deskundigenadvies

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.

De Oostenrijkse rechter is vrij in de bewijswaardering van een deskundigenadvies.1 Hij beoordeelt of hij door het bewijsmateriaal overtuigd is van de waarheid van een te bewijzen feit. Hiervoor is voldoende dat er naar het (gemotiveerde) oordeel van de rechter sprake is van een hoge mate van waarschijnlijkheid dat een te bewijzen feit waar is. Het materiële recht kan meebrengen dat een lagere graad van waarschijnlijkheid volstaat. Bij de vorming van zijn overtuiging zal de rechter acht slaan op de motivering van een deskundigenadvies.

Motivering van deskundigenadvies

Een deskundigenadvies behoort de gronden te bevatten waarop het berust (§ 362 lid 1 ZPO), waaronder valt dat de deskundige de bronnen moet vermelden van de ervaringsregels die hij verschaft of toepast.2 De motiveringsverplichting van de deskundige dient ertoe partijen en de rechter in staat te stellen de bevindingen en conclusies van de deskundige in het kader van de bewijswaardering te controleren.3 Tot deze controle is de rechter lang niet altijd in staat, ook al behoort hij zich te overtuigen van de waarheid van de te bewijzen feiten:

`Je komplizierter, technisierter und vielfältiger die Lebensformen und die Umwelt werden, desto umfassender und unüberschaubarer wird das Fachwissen, das zu ihrer Beurteilung und Feststellung erforderlich ist, und desto weniger ist der Richter in der Lage, sich durch das Selbststudium diese Kenntnisse zu verschaffen. Das Gericht wird in zunehmendem Maße auf den Sachverständigen angewiesen und ihm ausgeliefert und wird immer weniger in die Lage versetzt, den Sachverstindigen selbst wirkungsvoll aberprafen zu kannen. (...) Der Umstand, daß der Richter in einer steigenden Anzahl von Fallen den Sachverständigen praktisch ausgeliefert ist, zeigt eine Entwicklung an, die im zunehmenden Maße zu einer faktischen Begrenzung der freien Beweiswardigung zu führen scheint. Umso wichtiger ist es aber, daß der Richter alle ihm irgendwie offenstehenden Möglichkeiten zur Kontrolle der Gutachten ausschöpft.'4

Motivering van een rechterlijke uitspraak na deskundigenadvies

De rechter dient een deskundigenadvies evenals ander bewijsmateriaal vol te toetsen. Hij dient te onderzoeken welke betekenis een deskundigenadvies heeft voor het bewijs, ook als daarvoor nodig is dat hij een deskundige mondeling of schriftelijk nadere vragen voorlegt, een rapport van een partijdeskundige in de beoordeling betrekt, of zelfstudie moet verrichten. Het onderzoek van de rechter naar de betekenis van een deskundigenadvies voor het bewijs, kan ook aanleiding geven om een andere deskundige te benoemen.5

De rechter dient de bewijsbeslissing te motiveren (§ 272 ZPO):

'1. Das Gericht hat, soferne in diesem Gesetze nicht etwas anderes bestimmt ist, ureter sorgfältiger Berücksichtigung der Ergebnisse der gesamten Verhandlung und Beweisführung nach freier Überzeugung zu beurteilen, ob eine tatsächliche Angabe für wahr zu halten sei oder nicht.

(...)

3. Die Umstände und Erwägungen, welche für die Überzeugung des Gerichtes maßgebend waren, sind in der Begründung der Entscheidung anzugeben.'

De rechter behoort slechts 'mach gründlicher Überlegung und mit sorgfältiger Begründung' van een deskundigenadvies af te wijken. Jelinek heeft erop gewezen dat de rechter een forse inspanning moet plegen om van een deskundigenadvies af te wijken en daartoe eigenlijk moet beschikken over kennis op het vakgebied van de deskundige, waardoor de ruimte van de rechter om van een deskundigenadvies af te wijken in werkelijkheid beperkt is.6

Nieuwe feiten, die tijdens de bewijslevering naar voren komen en door een partij niet alsnog aan de vordering of het verweer ten grondslag worden gelegd, mogen naar vaste rechtspraak niet in de bewijswaardering worden betrokken,7 ook al wordt in Oostenrijkse literatuur wel het tegendeel betoogd.8

Deze functie is alleen te gebruiken als je bent ingelogd.