Rb. Den Haag, 09-08-2022, nr. NL22.5931

De rechtbank is van oordeel dat de Tijdelijke wet niet in strijd is met het Unierechtelijke gelijkwaardigheidsbeginsel en sluit voor de motivering van dat oordeel aan bij de uitspraak van deze rechtbank, zittingsplaats Arnhem, van 24 maart 2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:2641, r.o. 8.2 en 8.3.

Dat deze rechtbank, zittingsplaats ’s-Hertogenbosch bij de hiervoor genoemde uitspraak van 22 april 2022 de asielprocedure gelijkwaardig heeft geacht aan de nationaalrechtelijke procedure voor een verblijfsvergunning medische behandeling, leidt de rechtbank niet tot een ander oordeel. Zoals verweerder terecht aanvoert, moet worden nagegaan of de betrokken procedures vergelijkbaar zijn wat betreft hun voorwerp, oorzaak en voornaamste kernmerken. Dit volgt uit vaste rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (het Hof), waaronder het arrest van 10 februari 2022, Philips Orăştie SRL, ECLI:EU:C:2022:92, r.o. 30. De rechtbank is van oordeel dat de asielprocedure volgens die maatstaf geen vergelijkbare procedures kent. De rechtbank wijst hierbij op het arrest van het Hof van 26 september 2018, ECLI:EU:C:2018:775 en de einduitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 20 februari 2019, ECLI:NL:RVS:2019:505, r.o. 7 en 8.

De asielprocedure en de procedure voor een verblijfsvergunning medische behandeling zijn verschillend in hun ‘oorzaak’, of met andere woorden het doel van de regeling. Ook de voornaamste kernmerken zijn anders. Zo kennen de procedures een andere procesinleiding, een ander soort beoordeling (denk aan het voornemen en zienswijze, de gehoren en de geloofwaardigheidsbeoordeling in asielzaken), en een andere toepasselijke afdeling in de Vreemdelingenwet. Ook kent de asielprocedure in beroep een ex nunc-beoordeling, terwijl die niet geldt voor de reguliere procedure voor een verblijfsvergunning medische behandeling.

Het voorgaande geldt ook voor de door eiser genoemde nareisprocedure. Weliswaar kennen de asielprocedure en de nareisprocedure veel overeenkomsten, maar dat maakt nog niet dat zij vergelijkbaar zijn wat betreft hun voorwerp, oorzaak en voornaamste kernmerken. Anders dan verweerder op de zitting heeft gesteld, is de nareisprocedure vaak niet enkel een papieren procedure. Bij de asielprocedure gaat het echter om de beoordeling van de geloofwaardigheid en zwaarwegendheid van het asielrelaas, het daarbij te verrichten documenten-, taal- en landenonderzoek; bij de nareisprocedure gaat het vooral om de vaststelling van de identiteit van de vreemdeling en de familierelatie met de asielgerechtigde. Naast wat hiervoor al onder 5.1, 5.2 en 5.2.1 is overwogen, vermeldt de rechtbank nog dat er voor de asielprocedure andere Europese richtlijnen gelden dan voor de nareisprocedure (respectievelijk de richtlijn 2013/32/EU, de Procedurerichtlijn, en de richtlijn 2003/86/EG, de Gezinsherenigingsrichtlijn). Die richtlijnen verschillen in doel, normen, en beoordeling.

Gelet op het voorgaande is artikel 1 van de Tijdelijke wet, voor zover dit het verbeuren van bestuurlijke dwangsommen uitsluit, niet in strijd is met het Unierechtelijk gelijkwaardigheidsbeginsel.

Doeltreffendheidsbeginsel en artikel 47 van het Handvest

6. De rechtbank ziet zich vervolgens voor de vraag gesteld of artikel 1 van de Tijdelijke wet, voor zover dit het verbeuren van bestuurlijke dwangsommen uitsluit, in strijd is met het doeltreffendheidsbeginsel en artikel 47 van het Handvest.

De rechtbank is van oordeel dat dit niet het geval is en sluit voor de motivering van dat oordeel opnieuw aan bij de hiervoor genoemde uitspraak van deze rechtbank, zittingsplaats Arnhem, r.o. 9.4. Zoals de rechtbank daar heeft overwogen, moet op grond van artikel 47 van het Handvest gewaarborgd zijn dat een effectief rechtsmiddel openstaat tegen het niet tijdig nemen van een beslissing op een asielaanvraag. Dit vereiste staat niet in de weg aan de afschaffing van de bestuurlijke dwangsom, omdat die veelal automatisch wordt verbeurd, zonder dat een rechter dit beoordeelt en dit ook losstaat van de mogelijkheid om een rechtsmiddel in te stellen tegen het niet tijdig beslissen. Met andere woorden: het gaat hier over de bestuurlijke fase en niet over de rechterlijke (beroeps)fase waar artikel 47 van het Handvest voor is bedoeld.

Tussenconclusie

7. Gelet op het voorgaande is artikel 1 van de Tijdelijke wet, voor zover daarin is bepaald dat de artikelen 4:17 tot en met 4:19 niet van toepassing zijn op asielaanvragen, niet is strijd met het Unierecht. De onder 4 genoemde beroepsgrond slaagt niet.

Gelijkheidsbeginsel

8. Eiser betoogt verder nog dat het gelijkheidsbeginsel is geschonden, omdat er in een vergelijkbare zaak wél een bestuurlijke dwangsom aan een asielzoeker is toegekend. Dit betoog slaagt niet, omdat verweerder op de zitting heeft toegelicht dat in die andere zaak ten onrechte een dwangsom is toegekend en deze fout inmiddels is hersteld. Verweerder hoeft gemaakte fouten niet te herhalen.

Conclusie

9. Gelet op het voorgaande is artikel 1 van de Tijdelijke Wet van toepassing. Dat betekent dat artikel 4:17 van de Awb niet van toepassing is. Het betoog van eiser dat verweerder in het besluit had moeten bepalen dat hij hem op grond van artikel 4:17 van de Awb een dwangsom is verschuldigd, slaagt dus niet.

10. Het beroep is niet-ontvankelijk voor zover het is gericht tegen het niet tijdig nemen van een besluit. Het beroep is ongegrond voor zover het is gericht tegen het besluit van 8 juni 2022.

11. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.