CRvB, 27-01-2021, nr. 19/391 WMO15

Appellante is woonachtig in een huurwoning. In de natte cel is een douche op afschot. Appellante heeft wegens fysieke en psychische klachten bij het college een aanvraag ingediend voor een maatwerkvoorziening op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) bestaande uit een douchecabine.

Bij besluit van 3 januari 2018 heeft het college de aanvraag van appellante afgewezen omdat een douchecabine een algemeen gebruikelijke voorziening is.

Bij beslissing op bezwaar van 14 mei 2018 (bestreden besluit) heeft het college het bezwaar van appellante tegen het besluit van 3 januari 2018 ongegrond verklaard, onder verwijzing naar onder meer de artikelen 2.3.5, derde lid, van de Wmo 2015, 3.2.2, tweede lid en 3.2.3, eerste lid, onder a, van de Verordening maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp Rotterdam 2018 (Verordening) en de Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp Rotterdam 2018 (Beleidsregels). De douchecabine is niet speciaal bedoeld voor mensen met een beperking, is in de reguliere handel verkrijgbaar en kost ongeveer € 190,-. Appellante heeft een bijstandsuitkering en geen schulden of leningen, waardoor het zelf aanschaffen van de douchecabine tot de financiële mogelijkheden zou moeten behoren. Appellante heeft haar stelling dat zij geen financiële ruimte heeft niet onderbouwd met bewijsstukken. Het college is ook niet gebleken van een plotselinge onvoorziene noodzaak voor de aanschaf van een douchecabine.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep van appellante tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. Appellante heeft zich in hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak gekeerd. Kort samengevat heeft zij gesteld dat de kosten voor de douchecabine, inclusief plaatsing, hoger zijn dan € 190,-. Verder is het niet aan appellante om aannemelijk te maken dat een in beginsel algemeen gebruikelijke voorziening niet tot haar financiële mogelijkheden behoort. Appellante heeft in hoger beroep verwezen naar een e-mail van 11 oktober 2018 waarin melding wordt gemaakt van een sinds oktober 2012 bestaande betalingsregeling van € 10,- per maand. Ten slotte zijn haar klachten op enig moment verergerd, waardoor er wel degelijk een acute onvoorziene situatie is ontstaan.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

In artikel 2.3.5, derde lid, van de Wmo 2015 was ten tijde van belang bepaald dat het college beslist tot verstrekking van een maatwerkvoorziening ter compensatie van de beperkingen in de zelfredzaamheid of participatie die de cliënt ondervindt, voor zover de cliënt deze beperkingen naar het oordeel van het college niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk dan wel met gebruikmaking van algemene voorzieningen kan verminderen of wegnemen.

Artikel 3.2.2 van de Verordening bevat algemene criteria voor een maatwerkvoorziening.

Artikel 3.2.3, eerste lid, aanhef en onder a, van de Verordening luidt:

“In aanvulling op artikel 3.2.2 hanteert het college voor een maatwerkvoorziening, voor zover relevant, de volgende criteria:

a. er is sprake van kosten of voorzieningen die, gelet op de situatie van de cliënt, niet algemeen gebruikelijk zijn;”

In artikel 1.3 van de Beleidsregels is, voor zover van belang, bepaald:

“(…) Bij de beoordeling of een voorziening algemeen gebruikelijk is moet altijd gekeken worden naar de algemene situatie. Daarnaast moet ook beoordeeld worden of de voorziening ook algemeen gebruikelijk is voor de specifieke aanvrager. (…) Ook de financiële mogelijkheden van de cliënt kunnen hierbij een rol spelen. Hierbij geldt dat het aan de cliënt is om aannemelijk te maken een (in beginsel) algemeen gebruikelijke voorziening voor hem niet tot de (financiële) mogelijkheden behoort. Dit is uitdrukkelijk aan de cliënt. Want bij het onderzoek naar de vraag of een voorziening voor een ieder als algemeen gebruikelijk beschouwd kan worden, mag het inkomen en/of vermogen geen rol spelen. De financiële situatie speelt dus alleen een rol als een cliënt betwist dat hij een algemeen gebruikelijke voorziening kan betalen. In zo’n geval kan het inkomen van de cliënt een rol spelen, maar ook het feit dat hij door een schuldsaneringstraject of beslag op zijn inkomen geen financiële ruimte heeft om te sparen of een lening af te sluiten. Als er sprake is van een plotseling optredende, onvoorziene noodzaak kunnen voorzieningen of kosten, die normaal gesproken als algemeen gebruikelijk worden aangemerkt, dat toch niet zijn. (…)”

De beroepsgrond dat de kosten voor een douchecabine, inclusief plaatsing, hoger zijn dan circa € 190,-, is niet onderbouwd en slaagt daarom niet.

In de uitspraak van 20 november 2019 (ECLI:NL:CRVB:2019:3535) heeft de Raad overwogen dat aan de geschiedenis van de totstandkoming van de Wmo 2015 kan worden ontleend dat het college niet gehouden is tot het verstrekken van een maatwerkvoorziening wanneer het gebruik van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen of andere maatregelen die naar hun aard algemeen gebruikelijk zijn een uitkomst bieden. Verder heeft de Raad in deze uitspraak overwogen dat een dienst, hulpmiddel, woningaanpassing of andere maatregel als algemeen gebruikelijk kan worden aangemerkt als deze niet specifiek bedoeld is voor personen met een beperking, daadwerkelijk beschikbaar is, een passende bijdrage levert aan het realiseren van een situatie waarin de cliënt tot zelfredzaamheid of participatie in staat is en deze financieel kan worden gedragen met een inkomen op minimumniveau.

De Raad maakt uit artikel 1.3 van de Beleidsregels op dat het college ervoor heeft gekozen om niet enkel aan de hand van het onder 4.5 beschreven toetsingskader te beoordelen of de door appellante aangevraagde voorziening als algemeen gebruikelijk kan worden aangemerkt. Het college beoordeelt immers daarnaast of een (in beginsel) algemeen gebruikelijke voorziening dit ook is in de individuele situatie van de desbetreffende cliënt, mede gelet op diens financiële mogelijkheden. Gelet hierop dient artikel 1.3 van de Beleidsregels als buitenwettelijk begunstigend beleid te worden aangemerkt. Dit betekent dat de aanwezigheid en de toepassing van dit beleid als gegeven wordt beschouwd en dat alleen wordt getoetst of zodanig beleid op consistente wijze is toegepast. Het buitenwettelijke karakter brengt mee dat de vraag of het beleid de grenzen van een redelijke beleidsbepaling te buiten gaat, of het beleid onredelijk is dan wel of er sprake is van bijzondere omstandigheden als bedoeld in artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht verder niet ter beoordeling staat (vergelijk CRvB 7 maart 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:992).

Het college heeft bij het bestreden besluit gemotiveerd het standpunt ingenomen dat appellante niet aannemelijk heeft gemaakt dat sprake is van een uitzonderingssituatie als bedoeld in artikel 1.3 van de Beleidsregels in verband met haar financiële situatie of wegens een plotseling optredende onvoorziene noodzaak. Er is geen aanleiding voor het oordeel dat het college zijn beleid ten aanzien van appellante niet consistent heeft toegepast.

Uit het onder 4.6 genoemde toetsingskader volgt dat niet kan worden getreden in de beoordeling van de vraag of het beleid onredelijk is, en of zich bijzondere omstandigheden voordoen die afwijking van het buitenwettelijk begunstigend beleid rechtvaardigen. De grond van appellante dat het niet aan haar is om aannemelijk te maken dat een (in beginsel) algemeen gebruikelijke voorziening voor haar niet tot de financiële mogelijkheden behoort, slaagt derhalve niet.

Gelet op de overwegingen 4.4 tot en met 4.7.2 slaagt het hoger beroep niet. De aangevallen uitspraak moet daarom - met verbetering van de gronden - worden bevestigd.

5. Voor een veroordeling in de proceskosten is geen aanleiding.