2.3.3.1 Algemeen

In het kader van de fixatie van het passief dient in het bijzonder te worden gewezen op art. 24 Fw,1 waarin is bepaald:

De bepaling blinkt niet uit in helderheid. Nu niet goed voorstelbaar is dat uit één verbintenis zowel aansprakelijkheid van de schuldenaar als baat voor de boedel voortvloeit, dienen de bewoordingen 'ten gevolge daarvan' ruim te worden opgevat. Gedacht kan worden aan de situatie dat ten laste van de schuldenaar een verbintenis uit de wet ontstaat, bijvoorbeeld doordat een derde zonder rechtsgrond ten gunste van hem een betaling verricht, of aan het geval dat de schuldenaar ná faillissement een wederkerige overeenkomst aangaat en de wederpartij haar daaruit voortvloeiende verplichtingen nakomt. Op grond van art. 24 Fw is de boedel dan niet aansprakelijk voor de verbintenis van de schuldenaar uit onverschuldigde betaling of uit overeenkomst, maar indien de boedel als gevolg van de betaling respectievelijk de door de wederpartij verrichte prestatie een voordeel geniet, ontstaat ten belope van dit voordeel wél aansprakelijkheid.

Het feit dat de boedel niet aansprakelijk is voor een ná faillissement ontstane verbintenis van de schuldenaar impliceert dat de schuldeiser in kwestie daaraan binnen het faillissement geen enkele aanspraak kan ontlenen, dus niet alleen geen boedelvordering maar evenmin een ter verificatie in te dienen vordering.2 Indien en voor zover de boedel wél is gebaat, ontstaat een boedelschuld.3 Het begrip `boedel' dient hier te worden begrepen als het faillissementsvermogen in de zin van art. 20 Fw.4 De boedel is gebaat voor zover de door de wederpartij verrichte prestatie aan de boedel ten goede is gekomen, in die zin dat zij heeft geleid tot een daadwerkelijke vermeerdering van het actief. Betaling van schulden die dateren van vóór datum faillissement levert dus geen baat voor de boedel in de zin van art. 24 Fw op.5

Naar de letter van de wet lijken ook verbintenissen die door of met instemming van de curator tot stand worden gebracht onder de reikwijdte van art. 24 Fw te vallen, maar dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn.6 Wanneer de curator verbintenissen van de schuldenaar in het leven roept, vormen de daaruit voortvloeiende aanspraken van de schuldeiser in kwestie integraal boedelschuld.